Հունիսի 22-ին Քննչական կոմիտեի հատուկջոկատային դիմակավորված ծառայողները Հայաստանում Արցախի ներկայացուցչության դարպասներն էին կոտրում՝ Արցախի նախագահ Սամվել Շահրամանյանին սպասարկող՝ բակում կայանած մեքենան տարածքից հեռացնելու համար։
Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր ԱՐԹՈՒՐ ԽԱՉԻԿՅԱՆՆ աշխարհաքաղաքական զարգացումների, Հարավային Կովկասում գերտերությունների, աշխարհաքաղաքական էլիտաների խաղերի, Հայաստանում ԱՄՆ, Եվրոպայի, Իսրայելի և առհասարակ՝ հավաքական Արևմուտքի հավակնությունների, Նիկոլ Փաշինյանի գործողությունների, ՀՀ իշխանություններին սատարող հասարակական-քաղաքական ֆունկցիոներների, Թուրքիայի, Ադրբեջանի նկրտումների, տարածաշրջանում Ռուսաստանի վարած քաղաքականության մասին զրուցել է Միչիգանի համալսարանի մագիստրատուրայի պատմաբան, Սանկտ Պետերբուրգի Ազգային հետազոտական համալսարանի տնտեսագիտության բարձրագույն դպրոցի պատմության ամբիոնի հետդոկտորանտ ՊԻԵՏՐՈ ՇԱՔԱՐՅԱՆԻ (Pietro Shakarian) և ԱՄՆ-Ռուսաստան համաձայնության ամերիկյան կոմիտեի (ACURA) ավագ խորհրդական, The American Conservative-ի խմբագիր ու քաղաքական մեկնաբան, ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի նախկին աշխատակից ՋԵՅՄՍ ՔԱՐԴԵՆԻ հետ:
168.am-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրը ԵԱՏՄ ինստիտուտի տնօրեն Վլադիմիր Լեպեխինն է:
«Բացառվում է, որ Փաշինյանին հաջողվի տարածքներ հանձնելու հարցով հանրաքվեի դեպքում 650 հազար մարդու «այո» ստանալ, հետևապես՝ դեպի Եվրոպա գնալու փաթեթավորմամբ փորձելու են տարածքների հանձնման համար արվող հանրաքվեին գոնե մարդկանց մասնակցություն ապահովել»,- ասաց Գրիգորյանը։
Բագրատ սրբազանին հաջողվեց իշխանական բուրգում առաջացնել ճաքեր. եթե շփվեք ոստիկաների հետ հատկապես այն ժամերին, երբ իրենք իրենց ծառայողական պարտականությունները չեն կատարում, կտեսնեք, որ ոստիկանների մեջ կան շատ մարդիկ, որոնք հասկանում են, թեինչիմեջ են հայտնվել. ոստիկանները մինչև այս շարժումն ու այս շարժման մեկնարկից մեկուկես ամիս անց տարբեր ոստիկանններ են։
«Ժողովրդավարություն և անվտանգություն» հասարակական կազմակերպության ղեկավար, քաղաքական գործիչ Նաիրա Զոհրաբյանը վստահեցնում է՝ Սյունիքում խոսելով Հայաստանից Ադրբեջանին տարածքներ հանձնելու հարցով հանրաքվե անցկացնելու մասին՝ Նիկոլ Փաշինյանը լուծելու է Ադրբեջանի նախագահի թելադրանքով իրեն պարտադրված մի շարք խնդիրներ:
«Ակնկալվում էր, որ օրական 55 միլիոն դրամ մուտք պետք է լինի, հիմա դա բացակայում է։ Դրա պատասխանը չեն կարողանում տալ՝ ո՛չ թանկացումների փիառն անող Սուրեն Գրիգորյանը, ո՛չ քաղաքապետը։ Իմ գնահատմամբ, եթե իրենք մասնաբաժին չունենային, հստակ կարող էին այդ ստվերի չափն ասել։ Պնդում եմ՝ քաղաքային իշխանությունը թաթախված է կոռուպցիայի մեջ։ Ինչ վերաբերում է հասարակական տրանսպորտի թանկացման հետաձգմանը, ապա, դրան գնացին՝ նաև վախենալով Սրբազան պայքարից։ Նրանք վախենում են փողոցից»,- ասաց Մանուկյանը։
168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում APRI գիտահետազոտական կենտրոնի փորձագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու, միջազգայնագետ Սերգեյ Մելքոնյանը, խոսելով վերջին շրջանում ամերիկյան կողմի ակտիվության մասին՝ նախ շեշտեց՝ ԱՄՆ-ի ռազմավարությունից է բխում Ռուսաստանին դուրս մղել Հարավային Կովկասից, իսկ իրենք դա կարող են անել, եթե Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև կնքվի որևէ փաստաթուղթ, ինչը նաև կբերի նրան, որ Թուրքիան իր հերթին՝ կբացի սահմանը Հայաստանի հետ, ինչին էլ կհաջորդի ռուսական ներկայության նվազումը նաև հայ-թուրքական սահմանին։
«Այս իշխանությունը եղել է, կա և գտնվում է արևմտյան նախագծերի կատարածուի դերում։ Շվեյցարիայում տեղի ունեցածը ցույց տվեց, որ Հայաստանի իշխանությանը նախ հրահանգվել է գնալ այդ համաժողովին, գնացել են, ավելին, Գրիգորյան Արմենը նաև ելույթ պետք է ունենար և պետք է ստորագրեր այդ հռչակագիրը, բայց իրենց տերերը՝ Արևմուտքը, որը ցանկություն չունի դառնալ Հայաստանի անվտանգության երաշխավոր, ասել է՝ մի՛ շտապեք։ Արմեն Գրիգորյանը հայտնվել է շատ ծիծաղելի իրավիճակում. վերջին պահին հրահանգվել է՝ հանգիստ նստե՛ք տեղներդ»,- ասաց Աբովյանը։
«Որոշումներ կայացնելիս չեն կարող հաշվի չառնել տարածաշրջանի հեգեմոն երկրների կարծիքը. Իրանի և Ռուսաստանի կարծիքը Հայաստանի՝ այլ անվտանգային համակարգի միանալու հարցում հնարավոր չէ անտեսել: Անտեսումը կբերի հակազդեցության»,- ասաց միջազգայնագետը։
«Հաճախ ներքաղաքական լարված իրավիճակներում սահմաններին լարվածության վերաբերյալ ադրբեջանական կողմից ապատեղեկատվություն է դաշտ նետվում՝ անհրաժեշտության դեպքում էսկալացիա հրահրելու համար, որպեսզի դրանով հիմքեր տան Փաշինյանին՝ ռազմական դրություն կամ արտակարգ դրություն, պարետային ժամ երկրում մտցնելու համար։ Պարզից էլ պարզ է՝ ադրբեջանցի պաշտոնյաները բացահայտ աջակցում են Փաշինյանին»,- ասաց Սողոմոնյանը։
168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի հյուրն է մեդիափորձագետ Տիգրան Քոչարյանը։
168.am-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրը քաղաքական վերլուծաբան Բենիամին Մաթևոսյանն է:
«Իրականում, սակայն, Արևմուտքը, որն իրեն նույնացնում է ողորմելի Փաշինյանի հետ, Հայաստանում վարկաբեկում է արևմտյան արժեքներն ու արժեհամակարգը։ Եթե Հայաստանում 6 ամիս անց հակաարևմտյան տրամադրություններ մոլեգնեն, թող հայ ժողովրդին դրա համար չմեղադրեն»,- ասաց նա։
Հայաստանի այս իշխանությունը մի շատ վտանգավոր գործընթաց է սկսում՝ սորտավորում է մարդկանց և հոգևորականներին համարում երկրորդ սորտի մարդիկ, ասում՝ ձեր զգեստը հանեք, դրանից հետո նոր իրավունք կունենաք մասնակցել պետության գործերին։
«Փաշինյանը հանձնված մեկն է. բացառված չէ, որ վաղը նա հայ ոստիկաններին փոխարինի հայերեն իմացող թուրք ոստիկաններով։ Հիշեք, որ Թուրքիան, երբ առաջարկում է փոքրաթիվ քանակով ուժեր ուղարկել Հայաստան, խոսքը վերաբերում է 80 միլիոնանոց երկրի, հետևապես՝ փոքրաթիվը մեր պարագայում խիստ հարաբերական է. փոքրաթիվ կարող է համարվել 100 հազարանոց ուժայինները»,- ասաց Հայրիկյանը։
168.am-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրը «Հայ ազգային կոնգրես» կուսակցության նախագահ Լևոն Զուրաբյանն է:
«Այս շարժումը և շարժման առաջնորդը կարողացել են մեկ քայլ առաջ ընկնել ու դառնալ օրակարգ թելադրող՝ ի հեճուկս իշխանության կողմից արվող մանիպուլյատիվ հայտարարությունների առ այն, թե այն մարել է։ Շարժումը մարում է, դրա համա՞ր են Ազգային ժողովը դարձրել շարժմանը նվիրված մի հարթակ։ Շարժումը մարել է, դրա համա՞ր են իշխանական պատգամավորների համացանցային գրառումները նվիրված Բագրատ սրբազանին։ Նման ուշադրության սևեռումն ամենևին էլ մարող շարժման մասին չէ, ավելին, միայն այսքան ոստիկանների կուտակումները խոսում են այն մասին, որ այդ ռեսուրսն ուղղված է չմարող շարժման դեմ»,- ասաց Կարապետյանը։
168.am-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրը քաղտեխնոլոգ Կարեն Քոչարյանն է:
«Թուրքիան ձգտում է ռազմավարական ինքնավարության, մեծացնում է իր վերահսկողության գոտին Հայաստանում։ Հարավային Կովկասում ինչ անում է, դա համընկնում է Արևմուտքի շահերի հետ։ Ուշագրավ է, որ այն ամենը, ինչ արվում է, արվում է խաղաղության անվան տակ, որը չկա։ Պատերազմից արդեն 4 տարի է անցել, ինչը բավականին ժամանակ էր որևէ հռչակագրային փաստաթուղթ կնքելու համար։ Թուղթը չկա, փոխարենը՝ կա խաղաղության պայմանագրի խայծը և դրանով անընդհատ Հայաստանից տարածքներ պոկելու մարտավարություն»,- ասաց թյուրքագետը՝ նշելով, որ խաղաղություն անունը կրող խայծն իրականում անընդհատ հեռանում է մեզնից, զուգահեռաբար՝ Հայաստանի իշխանությունն Ադրբեջանին և Թուրքիային տալիս է նրանց պահանջածը։
«Զարմացած եմ, որ Ռուսաստանը Հայաստանի դեմ պատժամիջոցներ չի կիրառում. օրինակ՝ չի արգելում դրամական փոխանցումները դեպի Հայաստան։ Հիշենք, որ անցած տարի 4 միլիարդ դոլարին համարժեք գումար է Ռուսաստանից փոխանցվել Հայաստան, կամ, օրինակ, ինչպես չի արգելում արտահանումները դեպի ՌԴ։ Սրանք լծակներ են, որոնք կարող է օգտագործել՝ ի պատասխան Հայաստանում տարվող միակողմանի հակառուսական քարոզչությանը»:
«Քննադատության պատճառներից մեկն էլ այն է, որ այս իշխանության մոտ պանիկա կա՝ պայմանավորված նրանով, որ մասնավորապես Բագրատ սրբազանի առաջնորդած շարժումն արդեն հաջողվել է։ Հաջողվել է այն առումով, որ ամեն օր, այդ շարժման շրջանակում տեսնում ենք միասնականություն. մի բան, ինչը տարբեր ուժեր փորձել են անել, բայց չի ստացվել։ Հիմա կողք կողքի կանգնում են մարդիկ, որոնք միմյանց կողքի կանգնել անգամ չէին կարողանում մինչև այս շարժումը»,- ասաց Հակոբյանը։
«Պատերազմից հետո, ի դեմս Փաշինյանի, Թուրքիան և Ադրբեջանն ունեն դաշնակից, որը հեզասահ կատարում է այդ երկու պետությունների շահերից բխող քայլեր։ Թուրքիայի շահերը կխաթարվեն, եթե Բագրատ սրբազանի առաջնորդած շարժումը, որն ունի այս ամենի տրամագծորեն հակառակ տեսլականը, հաջողի։ Թուրքիան ու Ադրբեջանը, ի դեմս Փաշինյանի, Հայաստանում ունեն մի ծաղրածու, որն այս երկիրը վերածում է գաճաճ մի պետության՝ ենթակա դեֆոլտի՝ վերահսկվող սահմաններով»,- ասաց Գասպարյանը։
168.am-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրը քաղաքագետ, Ազգային ժողովի նախկին փոխնախագահ, Ղազախստանում ՀՀ նախկին դեսպան Արա Սահակյանն է:
«Եթե Թուրքիան և Ադրբեջանն ունենան հնարավորություն, կմիջամտեն՝ այս իշխանությանը փրկելու համար, որովհետև հենց այս իշխանությունն է իրականացնում քայլեր, որոնք ամրապնդում են Թուրքիայի և Ադրբեջանի դիրքերը։ Այդ երկրներն իրենց նպատակներին են հասնում Հայաստանում գործող այս համակարգի շնորհիվ, ավելին, նրանք փորձում են անել ամեն բան, որ Հայաստանը նաև ապագայում վերականգնվելու հնարավորությունից զրկվի»,- ասաց նա։
Կանադայի Տորոնտոյի հայ համայնքի ներկայացուցիչ Խորեն Մարդոյանը պնդում է՝ Հայաստանի ներկայիս իշխանությունը Հայաստանը տանում է կործանման. երկիրը բերել-հասցրել են այն վիճակին, որ մեր պետականությունն այլևս կարող է գոյություն չունենալ, ինչը կանխելուն միտված պայքար է Բագրատ սրբազանի առաջնորդած շարժումը, որին միանալու համար էլ, ըստ Խորեն Մարդոյանի, ինքը եկել է Հայաստան։
Ցավալի է, բայց փաստ. հայ ազգի դժբախտությունը կայանում է նրանում, որ թուրքի ենթակայությամբ ապրել ցանկացողներ մենք ունեցել ենք ինչպես 100 տարի առաջ, երբ ազգի ազգային հատվածը կերտեց Սարդարապատի հաղթանակը, այնպես էլ հիմա. այդ մարդիկ Փաշինյանի հետևորդներն են, որոնք ունեն համոզում, որ մեր թշնամին արցախցին է, իսկ բարեկամն ու լավ հարևանը՝ թուրքն ու ադրբեջանցին։
Մայիսի 26-ին Հանրապետության հրապարակում տասնյակ-հազարավոր քաղաքացիների առաջ «Տավուշը հանուն հայրենիքի» շարժման առաջնորդ Բագրատ սրբազանը հայտարարեց, որ դիմել է Վեհափառ հայրապետին և հոգևոր եղբայրներին՝ իր եկեղեցական ծառայությունը սառեցնելու խնդրանքով։
Սփյուռքում մեր ապրելն ի՞նչ իմաստ ունի, եթե չլինի Հայաստան. իսկ Հայաստանի լինելիությունն այժմ վտանգված է։
Ստի արքա Փաշինյանի հեռացումը զբաղեցրած պաշտոնից Հայաստանի պահպանության երաշխիքն է. Արտաշես Գեղամյան
