«Այդ ստորագրումից հետո մենք Եվրոպայի հետ համագործակցության նոր հիմք կունենանք։ Այդ հիմքը բավականին լավն է։ Այո, այդ հիմքը չի լինի այն խորությամբ, ինչ Ասոցացման համաձայնագիրն էր, բայց այնուամենայնիվ, կարևոր է, որ դա նոր իրավական հիմք է»։
Յոթ տարեկանի ճգնաժամը բնութագրվում է որպես անցում՝ մանկության փուլից դեպի նախադպրոցական կամ կրտսեր դպրոցական տարիքային փուլ: Ես-ի ձևավորումից և հաղթահարումից հետո առաջանում է հասարակական նորմերի ընկալման, պահպանման, ընդունված կանոնների և վարքային նորմերի ընդունման փուլի կարգավորումը:
«Տպավորություն է, որ Հայաստանն այդ առաջարկի վերաբերյալ որոշ վերապահումներ ունի, որի պատճառով էլ շեշտը դնում է վերահսկողական մեխանիզմների ներդրման հարցի վրա, ինչից հրաժարվում է Ադրբեջանը»։
Նախորդ համարում անդրադարձել էինք Հայաստանի տնտեսության մեջ կատարվելիք (ըստ խոստումների) օտարերկրյա ներդրումներին և որոշ համեմատություններ բերել՝ նախորդ տարիների և մեր հարևան երկրների հետ։
«Չի բացառվում, որ Հայաստանը հաշվի է առնում «Ղարաբաղյան առևտրի» այս հնարավոր դետալը՝ այդ պատճառով հրաժարվելով բանակցել ռուսական առաջարկի շուրջ»,- ասել է նա։
Ապրիլի մեկն այս տարի շուտ սկսվեց: Մոտ 40 օր շուտ սկսվեց իրար խաբելու գործընթացը: Նախընտրական քարոզչության շրջանակներում քաղաքական գործիչները մեծ-մեծ խոստումներ են տալիս:
«168 Ժամ» թերթին կից գործող «Պրեսսինգ» ակումբում քննարկվում էր նախընտրական քարոզարշավին մասնակից դպրոցների և մանկապարտեզների տնօրենների մասնակցության հարցը, որոնք, ըստ հրապարակված ձայնագրությունների, զբաղվում են իշխող Հանրապետական կուսակցության համար ընտրական ցուցակների հավաքագրմամբ:
«Ինձ անհանգստացնում է, որ ո՛չ Տեր-Պետրոսյանը, ո՛չ պաշտոնական Երևանը չեն հայտարարում՝ որպես բանակցությունների վերսկսման պայման՝ Ստեփանակերտի մասնակցության հարցը։ Տպավորություն է ստեղծվում, որ Երևանում որոշակի ուժեր առաջ են մղում «Միացում» պրոյեկտը»։
«Ընտրություններից առաջ քաղաքական ուժերի դասավորություններում Լևոն Տեր-Պետրոսյանը գտել է ազատ տարածք, որն էլ որոշել է զբաղեցնել: Հաշվարկը հավանաբար արվել է այն հեռանկարով, որ հայ հասարակության որոշակի հատվածի մոտ հակամարտության կորուստներից հոգնածություն է կուտակվել»:
Այս ընտրարշավի ամենամոդայիկ խոստումներից մեկը դարձել են օտարերկրյա ներդրումները։ Գրեթե բոլորը ներդրումներ են խոստանում. ոմանք՝ շատ, ոմանք՝ քիչ, ոմանք կոնկրետ թվեր են նշում, ոմանք՝ ոչ։
Վարսավիրին հարցնում են՝ քաղցկեղն ինչի՞ց է առաջանում, պատասխանում է՝ տանը սափրվելուց։ Այս կարճ անեկդոտի օգնությանը նախկինում նույնպես մի քանի անգամ դիմել ենք, որպեսզի ցույց տանք, թե պատճառահետևանքային կապ ասվածն ինչպես կարող է խեղաթյուրվել և ներկայացվել` ըստ նպատակահարմարության։
Ինչպես բոլոր տարիքային ճգնաժամերը, այնպես էլ երեք տարեկանի ճգնաժամն ունի ժամանակավոր և անցողիկ բնույթ, եթե կա համապատասխան վերաբերմունք և համբերատարություն: Եթե ծնողները կարողանան հասկանալ, թե ինչ դրդապատճառներ ունի այս տարիքում ճգնաժամի արտահայտումը, և այդ ընթացքում ինչպես է պետք վարվել երեխայի հետ, ապա տվյալ փուլն ավելի հանգիստ և հանդուրժողաբար կընդունվի: Ծնողը պետք է հասկանա, որ երեխայի […]
«Ռուսաստանը կարող է այս հարցերին միջամտել, բայց ռուս-ղազախական և ռուս-բելառուսական հարաբերություններն այսօր այնպիսի իրավիճակում չեն, որպեսզի Ռուսաստանը փորձի այս երկրներին Հայաստանի վերաբերյալ որոշումներ պարտադրել»
Թե ինչո՞ւ են դաշինքի առաջնորդները հակադրվում իրենց ընկերոջ կարծիքին, և ինչպե՞ս է, որ նույն հարցի շուրջ քաղաքական գործիչներն ու նրանց համակիրը տարբեր տեսակետներ են հայտնում, «168 Ժամը» հետաքրքրվեց դաշինքի անդամ, «Ժառանգություն» կուսակցության փոխնախագահ Արմեն Մարտիրոսյանից։
«Հայաստանի իրավունքն է՝ որոշել՝ մասնակցե՞լ այդ զորավարժություններին, թե՞ ոչ։ Չեմ կարծում, թե սա Մոսկվայի հետ քննարկված որոշում չէ, քանի որ ՀՀ Պաշտպանության նախարարն իր նշանակումից անմիջապես հետո եղել է ինչպես՝ Մոսկվայում, այնպես էլ՝ Թբիլիսիում, բավականին հագեցած այցերով, Բրյուսելում ՀՀ նախագահը հանդիպել էր ՆԱՏՕ-ի ղեկավարության հետ վերջերս, որից հետո եղել է նաև ՌԴ-ում»։
Երբ մենք խոսում ենք կայացած ժոդովրդավարությունից, մշտապես Միացյալ Նահանգները բերում ենք՝ որպես փայլուն օրինակ։ Իրականում հենց այդպես էլ կա։ ԱՄՆ-ում ժողովրդավարական բոլոր ինստիտուտներն էլ կայացած են, ունեն հարյուրամյակների պատմություն, իսկ մարդու հիմնարար իրավունքներն ու ազատությունները բացարձակ արժեք են։
Պետք չէ քննարկել երեխայի արարքներն այլ մարդու ներկայությամբ, նույնիսկ, եթե այդ մարդը մյուս ծնողն է: Այն ամենը, ինչ վերաբերում է երեխայի խիստ անձնական վարքին, գործողություններին, նրա հուզական ապրմանը՝ քննարկումը չի խրախուսվում:
«Եթե էլիտան խավարամիտներից է բաղկացած, ինչպես Հայաստանում, և ինչպես նրանք, ովքեր պատրաստվում են գալ իշխանության, որոնք հիմնականում էլի խավարամիտ են, երկրի վիճակն այսպիսին է…»:
2 տարվա անկումային շրջանից հետո բանկային համակարգի միջոցով ֆիզիկական անձանց կողմից Հայաստան ուղարկվող դրամական փոխանցումները (կամ ինչպես ընդունված է ասել՝ տրանսֆերտները) կարծես թե վերականգնման նշաններ են ցույց տալիս։
«ԵՄ-ի պատմության մեջ շատ են եղել կարևոր որոշումներ, որոնք սկզբնական փուլում մեծապես աչքի չեն ընկել, և որոնց մեկնարկը տրվել է առանց հանրային մեծ աղմուկի։ Նման համաձայնագրերի հավաստիությունը բացահայտվում է տարիներ անց, քանի որ դրա իրականացման գործընթացն է հաշվի առնվում»։
Կարծում եմ, որ համատեղ և արդյունավետ աշխատանքի պարագայում արդեն ամռանը կարող ենք հայտարարել առաջին ներդրումային ծրագրի ֆինանսավորման մասին: Ե՛վ ռուսական, և՛ հայկական կողմը մեծ շահագրգռվածություն ունեն՝ օր առաջ սկսել փոխշահավետ ծրագրերի ֆինանսավորումը:
Շաբաթվա սկզբից մայրաքաղաքում միանգամից նկատվեց իրանցի զբոսաշրջիկների առատությունը։ Նրանց Հայաստան է բերել Նովրուզ-Բայրամ տոնը՝ իրանցիների ամանորը, որը սկսվում է մարտի չորրորդ շաբաթվանից և տևում 13 օր։ Ընդամենը այդ 2 շաբաթվա ընթացքում Հայաստանն ընդունում է 20-25 հազար իրանցիների։
«Զարմանալի չէ, որ չկա մեծ առաջընթաց, երբ դիվանագիտությունն այսքան փոքր արդյունքների է հասնում։ ԼՂ հակամարտության գոտում վակուում է ձևավորվել, որը կլցվի կամ բանակցություններով, կամ սպառնալիքով, կամ պոտենցիալ ռազմական գործողությամբ»։
Մեծահարուստներն ու քաղաքական ուժերն այս բոլոր խոստումներին «Նախընտրական տնտեսական ծրագիր» անունն են տվել: Տվել ու գցել են նախընտրական գործընթաց:
Այս մականունը երկար տարիներ ինձ հետ է: Իսկ նախապատմությունն այսպիսին է. պատերազմի դաշտում պետք է միմյանց հետ կապ հաստատեինք հատուկ տեխնիկայի միջոցով, օգտագործում էինք որոշակի ծածկանուններ: Եվ այդ ժամանակ ինձ կոչեցին «Լիդեր»: «Լիդեր» մականունն իրականում շատ պարտավորեցնող է:
Այս շաբաթվա քննարկման թեման էր՝ ի՞նչ խնդիրների առջև է կանգնելու ապագա կառավարությունը, Հայաստանն ու հայ հասարակությունը՝ անկախ ընտրությունների արդյունքներից:
«Ղարաբաղյան հակամարտության գոտում Ռուսաստանը տարօրինակ դրության մեջ է հայտնվել։ Լինելով ամենաազդեցիկ արտաքին ուժը, գլխավոր բանակցողն ու շահագրգիռ կողմը՝ Ռուսաստանը սպառազինություն է վաճառում հակամարտող կողմերին՝ դրանով իսկ ակտիվ պահելով հակամարտությունը: Սակայն կան նաև տարբեր ռուսական շահեր»։
«Թյուր տպավորություն կար, թե ԼՂՀ հարցով շահագրգռված է Հայաստանը և ամերիկյան կողմը, իսկ Մոսկվան առանձնապես հետաքրքրված չէ իրավիճակի կայունացմանն ուղղված միջոցառումներով, ինչպես Ադրբեջանը։ Սակայն այս հայտարարությունը շատ կասկածներ այս առնչությամբ չեզոքացրեց»:
Հետամուսնալուծության ճգնաժամի ժամանակ անհատի ներքին ոչ ներդաշնակ լինելն իր ձեռագիրն է ունենում երեխայի անձնային ձևավորման մեջ, քանի որ երեխաները հիմնականում ընկալում են իրավիճակները, կողմնորոշվում են` ըստ մեծահասակի արձագանքի:
Ճիշտ է, հունվարին աճի տեմպն ավելի բարձր էր՝ 6.4%, սակայն 6.2%-անոց ցուցանիշն էլ վատ չէ։ Մանավանդ, եթե հաշվի առնենք, որ նախորդ տարվա առաջին ամիսներին բավականին բարձր աճի ցուցանիշ ունեինք (այսինքն՝ համեմատության բազան բարձր էր)։
