Հայաստանում քաղաքականության տրամաբանությունն ու մեխանիզմը խախտվել է անդառնալիորեն։ Խնդիրը միայն այն չէ, որ իշխանությունը գործում է ընդդիմության տրամաբանությամբ, ընդդիմությունն էլ գործում է հիմնականում առանց տրամաբանության։ Կա ավելի խորքային դիսֆունկցիա, որի ամենավառ արտահայտությունը լինելու են առաջիկա արտահերթ ընտրությունները, եթե, իհարկե, դրանք տեղի ունենան։
Նիկոլ Փաշինյանի Սյունիք այցին հաջորդեց ձերբակալությունների շղթա․ Փաշինյանի դեմ երեկվա բողոքի ակցիաների գործով մեղադրանք է առաջադրվել Մեղրիի համայնքապետ Մխիթար Զաքարյանին, Քննչական կոմիտե են հրավիրվել Շուռնուխի բնակիչ Արարատ Աղաբեկյանը, Գորիսի փոխհամայնքապետ Մենուա Հովսեփյանը։
Այս իրավիճակի փոփոխության երկու տարբերակ կա, որոնք կարող են կիրառել քաղաքականությամբ զբաղվողները՝ կամ հասարակությանը հանել ատելության իռացիոնալ թմբիրից և փորձել վերադարձնել բանականության տիրույթ, կամ փոխել ատելության թիրախը՝ ատելության ալիքն ուղղելով իշխանության դեմ։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ Պաշտպանության նախկին նախարար, Արցախի հերոս, գեներալ-գնդապետ Սեյրան Օհանյանն է:
«Սյունիքի խնդիրներն անդրադառնում են մարդկանց հոգեբանության վրա։ Դրա համար է նախագահը շեշտել, որ Սյունիքը պետք է դարձնել ծաղկուն մի վայր։ Ի դեպ՝ այդ նույն միտքը նախագահը հնչեցրել էր Արցախի պարագայում, եթե մենք Արցախը վերաբնակեցնեինք ու մի քանի անգամ ավելացնեինք մարդկանց քանակը, մենք այլ պատկեր կունենայինք։ Հիմա մենք պետք է նույն խնդիրը չանենք Սյունիքի և ընդհանրապես Հայաստանի պարագայում»,- ասաց նա։
«Արարատին ճանաչող բոլորը գիտեն, որ նրան թուրքը չկարողացավ ծնկի բերի, բայց Փաշինյանն արեց դա՝ ևս մեկ անգամ ինքն իրեն համոզելով, որ ինքը կարող է սյունեցուն, ազատամարտիկին նման կարգավիճակի հասցնել: Չեմ հասկանում՝ ինչն էր իր ուզածը, որ հիվանդ մարդուն, 10 օր պառկած, 7 օր սրսկումների մեջ, ու էդ տղուն էդ վիճակի մեջ տնից հանել հիվանդ մորս կողքից, ինչի՞ն էր պետք»,- լրագրողների հետ զրույցում քիչ առաջ ասաց Սյունիքի Շուռնուխ համայնքի ղեկավար Հակոբ Արշակյանը՝ անդրադառնալով եղբորը բերման ենթարկելու՝ իրավապաշտպան, փաստաբան Գայանե Պապոյանի հրապարակած տեսանյութին: Շուռնուխի համայնքապետը սրիկայություն որակեց երեխաների, կնոջ ու հիվանդ մոր աչքի առջև առավոտյան շուտ հիվանդ եղբորն անկողնուց հանելն ու Քննչական կոմիտե տանելը:
«Պետք է հասկանալ նաև, թե ինչ իրողություններ են տարածաշրջանում և կոնկրետ այդ գոտում՝ Սյունիքի անվտանգության ապահովման մի մասը ստանձնելու է Ռուսաստանը, ինչպես հասկացանք վերջին մի շարք հարցազրույցներից հետո: Նույնիսկ առանց դրա Հայաստանը ՀԱՊԿ անդամ է և օգտվում է ՀԱՊԿ-ում իր բոլոր իրավունքներից:
«Ղարաբաղյան պատերազմի վետերանների միություն» կազմակերպության նախագահ, պահեստազորի գնդապետ, ազատամարտիկ Գրիգոր Գրիգորյանը չի բացառում նախիջևանյան թևում սադրանքները՝ դիտարկելով այն աշխարհաքաղաքական խաղի համատեքստում:
Սուրբ Աթոռում ՀՀ նախկին դեսպան Միքայել Մինասյանն իր թելեգրամյան ալիքում գրառում է կատարել՝ անդրադառնալով 2018 թվականի հեղափոխության հետևորդների հիասթափությանն ու Նիկոլ Փաշինյանի՝ դրանից օգտվելու հնարավորությանը: Գրառումը՝ ստորև․
«Կարևոր եմ համարում ՌԴ ՊՆ ղեկավարի նախօրեի հայտարարությունն այն մասին, որ Հարավային ռազմական օկրուգի զորքերի մարտական կարողությունները բարձրացվում են: Ռուսաստանը հասկանում է, թե որ հարցերում է թույլ ռազմական առումով, և պատահական չէ, որ ուղիղ կերպով խոսվում է ՆԱՏՕ-ի միջամտության, համապատասխան քայլեր ձեռնարկելու մասին, դա ակնհայտորեն վերաբերում է Ղարաբաղյան հակամարտության գոտուն, ինչպես նաև Վրաստանին, Սիրիային, Դոնբասին, բոլոր հատվածներում կա լարվածության վտանգ»,- ասաց Եվսեևը:
Գորիսի փոխհամայնքապետը՝ երեկվա դեպքերի ու ձերբակալությունների մասին. ՈւՂԻՂ
Նիկոլ Փաշինյանն ու իր իշխանությունը երեկ Սյունիքում առանց հարցեր տալու՝ ստացան հետպատերազմական Սյունիքի անվտանգային խնդիրների մասին բոլոր հարցերի պատասխանները․ հարյուրավոր սյունեցիներ, ինչպես պատերազմից օրեր անց, այնպես էլ երեկ՝ մերժեցին երկրի գործող ղեկավարին՝ ակնհայտ անվստահություն հայտնելով նրան։
Ինձ համար Փաշինյանի Սյունյաց արշավանքի ամենանողկալի դրվագը ուշ երեկոյան, առանց թույլտվության, նրա ներխուժումն էր շուռնուխեցի մի կնոջ բնակարան:
Ստորացող մարդուն ստորացնողին մեղադրելն ինքնախաբեություն է։ Ստորացումն ու նվաստացումը գիտակցված ընտրություն է, որը կատարել ու կատարում են հազարավոր մարդիկ։ Քննչական կոմիտեի շարքայինից ցածր աշխատակիցը, ով նկարահանում է հիվանդ մարդուն գետնին քարշ տալու տեսարանը, չի ապրում կառավարական ամառանոցում ու չի շրջում զրահապատ մեքենաներով։ Այդ մարդը Նիկոլ Փաշինյանը չէ և աշխատանքային ժամի ավարտից հետո երևի գնալու է տուն, նայելու է սեփական ծնողների ու երեխաների աչքերին, գուցե ներկայանալու է՝ որպես սիրալիր զավակ ու հայր։ Նա ինքը պղծվելու է սեփական երեխայի աչքերում՝ նրան, բնականաբար, չտեղեկացնելով, որ օրվա աշխատանքային ժամին նկարահանում էր մարդուն քարշ տալու զազրելի տեսարանը։
Երեք տարին բավարար ժամանակ չեղավ Նիկոլ Փաշինյանի համար՝ ադապտացվելու իշխանությանը և հանդես գալու՝ որպես պետության ղեկավար։ Նա վարչապետ է աշխատում միայն ձևով, բայց ոչ՝ բովանդակությամբ։ Նա վարչապետ է՝ աշխատասենյակով ու անձնակազմով, զրահապատ բաճկոնով ու տասնյակ թիկնապահներով, ամառանոցով ու ինքնաթիռով։ Բովանդակությամբ, սակայն, նա կիլոմետրերով հեռու է երկրի ղեկավարի կարգավիճակից, ինչն ապացուցում է ամեն օր՝ յուրաքանչյուր անհամարժեք հայտարարությամբ ու քայլով, հայհոյախոսությամբ ու այսրոպեականությամբ։
Տեղեկությունը 168.am-ի հետ զրույցում հաստատեց նրա փաստաբան Գայանե Պապոյանը: Ձերբակալության իրավաչափությունն ըստ պաշտպանի, իրենք անպայման կվիճարկեն դատարանում:
«Եղբայրս հիվանդ էր, ճիշտ է, թեստ չի հանձնել, հնարավոր է՝ կորոնավիրուս էլ լինի, բայց հասանելիք դեղերը, որոնք վերաբերում են կորոնավիրուսին, խմել է, դրանք կիսատ են մնացել, նաև սրսկվում է։ Եղբայրս մասնակցել է Արցախի 44-օրյա պատերազմին, եղել է Ջաբրայիլում, 2016 թվականի ապրիլի 2-ին արդեն Եղնիկներում էր, 90-ականներին էլ 16 տարեկան տղա էր, զենքն ուսին գցած՝ մասնակցել է Գորիսի ինքնապաշտպանական մարտերին։ Երեք պատերազմների մասնակցած տղա է»,- ընդգծեց Հ. Արշակյանը։
«Կրակոցները գիշերն էին, գնացել եմ գյուղացիների մոտ, հանգստացրել, հորդորել, որ պանիկայի մեջ չընկնեն, իրազեկել եմ հրամանատարներին, որպեսզի նրանք անմիջապես զբաղվեն այդ գործընթացով: Դա ռազմական երևույթ է: Պատճառն իրենցից պետք է հարցնենք: Հետաքննություն պետք է ընթանա՝ որտեղից ու ով է սկսել: Որքան տեղյակ եմ՝ ռուսական սահմանապահներն էլ են խառնվել, որպեսզի հրադադարի ռեժիմը վերականգնվի»,- ասաց Սյունիք համայնքի ղեկավարը:
«Ինչպե՞ս կարող են Կապանում, Գորիսում և առհասարակ Սյունիքում մարդիկ դժգոհություններ չունենան, երբ ադրբեջանական դրոշը հայտնվել է իրենց համայնքների սահմաններին։ Այդ մարդիկ այսօր ապրում են անվտանգության լուրջ սպառնալիքների պայմաններում, և ՀՀ իշխանությունները որևէ գործնական քայլ չեն իրականացնում։ Վարչապետը Սյունիքում մեկ քաղաքից մյուսը գնալու համար ստիպված էր այդ ճանապահն անցնել ռուսական զինվորականների ու ռուսական դրոշի ուղեկցությամբ։ Ինքը չի կարողանում այդ հատվածով անվտանգ անցնել, բա քաղաքացիներն ինչպե՞ս անցնեն, որոնք ամեն օր են այնտեղ ապրում»,- նկատեց մեր զրուցակիցը։
Նրա կարծիքով՝ այսօր իշխանությունների նպատակն է՝ նաև տապալել իրենց իսկ հայտարարած արտահերթ ընտրությունները, որովհետև շատ լավ գիտեն, թե ինչ վարկանիշ ունեն, այսինքն՝ Հայաստանում ու Հայաստանից դուրս նրանք վարկանիշ չունեն։
Երեկ Սյունիքի մարզում Նիկոլ Փաշինյանի անփառունակ, խայտառակ այցից հետո շատերն էին կանխատեսել ռեպրեսիվ գործողությունները, որոնց հրահանգը Ն․ Փաշինյանը տվել էր Սյունիքի մարզպետարանի շենքում ԱԱԾ տնօրենին և ոստիկանության պետին:
Երեկ Սյունիքում մեծ հաշվով նշվեց «քաղաքացու օրը»։ Ուղիղ եթերով ու դեմքին հնչող հայհոյանքներով։ Երեք տարվա էվոլյուցիան պատահական չէ։ Իրականում՝ երեք տարի առաջ խնդիր էր դրվել ոչ թե քաղաքացու օր նշելու, այլ՝ ուսապարկի օր։ Վերջին բառերով ասված հայհոյանքը չի կարող ուրախություն պատճառել ոչ մեկին, և դա պետության համար լավ բան չէ։ Բայց դա հետևանքն է այն […]
Ապօրինի հրամանի արդյունքում գիշերը անհայտ ուղղությամբ տարել են Գորիս համայնքի ղեկավարի տեղակալ Մենուա Հովսեփյանին։ Հովսեփյանի փաստաբաններին առայժմ որևէ կերպ չի հաջողվում պարզել, թե որտեղ են տարել համայնքի ղեկավարի տեղակալին և ևս 8 հոգու։
Ակնհայտ է, որ Նիկոլը իրավիճակն արհեստականորեն սրում է ՝ փորձելով չեզոքացնել Սյունիքի ակտիվիստներին: Չեմ կարծում, որ դա ընտրությունների պատճառով է: Կոտրում են դիմադրությունը ավելի գլոբալ բանի համար: Ես զգում եմ, որ նախապատրաստվում է Մեղրիի միջանցքի փաստաթղթերի ստորագրումը և Նիկոլը ստանձնել է նման պարտավորություններ: Նա հայտարարեց, որ Մեղրիի միջանցքի հարց գոյություն չունի: Բայց հաշվի առնելով 44-օրյա պատերազմի փորձը, ամեն ինչ չէ ճշմարտություն, որ հնչում է այսօրվա պաշտոնյաներից:
Այս պահին իրավապահները խուզարկում են Մեղրի խոշորացված համայնքի ղեկավար Մխիթար Զաքարյանի բնակարանը: Զաքարյանը տանը չի գտնվում դեռ ու հայտնի չէ, թե ինչ են փնտրում իրավապահները:
Նիկոլ Փաշինյանի ոստիկանապատ այցերն այլևս միայն խղճահարություն են առաջացնում։ Ամեն նման այցով նա նեղացնում է իր և հասարակության միջև դեռևս մնացած միջանցքը, եթե, իհարկե, նման միջանցք ընդհանրապես կա։ Բայց դա Փաշինյանին չի հուզում, քանի որ նրա խնդիրը ոչ թե հանրության հետ հաղորդակցությունն է, այլ Ադրբեջանի հետ կոմունիկացիան, որի իրագործման համար պատրաստ է զոհաբերել ամեն ինչ՝ սեփական արժանապատվությունից՝ մինչև ազգային անվտանգություն։ Ամեն ինչ, բացի իշխանությունից, բնականաբար։
Նիկոլ Փաշինյանի՝ Սյունիքի մարզ կատարած անփառունակ այցից հետո, ուր նա իր աչքերով տեսավ՝ ինչ վերաբերմունք ունեն սյունեցիներն իր անձի ու կառավարության նկատմամբ, իշխանական շրջանակները համակարգված տարածում են, թե Մեղրիի, Ագարակի ու Քաջարանի բողոքի ակցիաները կազմակերպված էին Սյունիքի այն համայնքապետերի կողմից, ում նկատմամբ քրեական գործեր են հարուցված:
«Հիմնախնդիրն ու առաջնահերթությունը մեր գերիներն են. վերադարձրեք մեր բոլոր հայրենակիցներին տուն, հետո կնստենք ու կքննարկենք Ադրբեջանի հետ տրանսպորտային կամ որևէ հարց։ Ես հասկանում եմ հպարտ սյունեցիներին, որոնք ասում են, որ երեխաներն Ադրբեջանում են, ի՞նչ հարցի մասին կարող է խոսք լինել»,- ասաց Ավագյանը։
«Սյունեցիները ավելի արժանապատի՞վ են գյումրեցիներից, որ կապիտուլյանտ վարչապետի դեմը փակեցին ու հայհոյանքներով դիմավորեցին նրան։ Ասում են՝ տեսեք, սյունեցիները ավելի արժանապատիվ են։
Հերթական անգամ Նիկոլ Փաշինյանը փորձել է հավատացնել, որ նոյեմբերի 9-ի հայտարարության մեջ ոչ Զանգեզուր, ոչ Սյունիք, ոչ միջանցք արտահայտություններ չկան, և, որ խոսք է գնում տարածաշրջանային կոմունիկացիաների բացման մասին: