Ռուբենը արցախցիների կողքին էր շրջափակման 10 ամիսներին և նրանց հետ միասին էլ զրկանքներ է կրել գոյության համար այդ պայքարում։ Ես խնդրում եմ ձեր աղոթքներն ու աջակցությունը՝ ամուսնուս անվտանգ ազատ արձակումն ապահովելու համար»:
Այս աղետը վերջ կունենա, թե ոչ՝ մեծապես կախված է մեզանից։ Պարզապես ճիշտ պետք է գնահատենք՝ 44-օրյա պատերազմը մենք անվանեցինք արցախյան, բայց այն պատերազմ էր Հայաստանի դեմ։ 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի ուղիղ եթերում ասաց ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Քրիստինե Վարդանյանը՝ խոսելով 2020 թվականի Արցախի դեմ Ադրբեջանի սանձազերծած պատերազմի 3-րդ տարելիցի և այսօր էլ շարունակվող պատերազմի մասին։
ՍիվիլՆեթի հետ զրույցում Ռուբեն Վարդանյանի կինը՝ Վերոնիկա Զոնաբենդը, տեղեկացրել է, որ ամուսնու հետ կապը կորել է, ձերբակալության մասին լուրեր է տեսել ադրբեջանական լրատվամիջոցներում։ Այլ մանրամասներ չհաղորդեց։
Նախկինը՝ Ազատ Արցախն էր, ներկան՝ օկուպացիան։ Նախկինն՝ Անկախ Հայաստանն էր, ներկան՝ ադրբեջանացումը։
Արցախի Հանրապետությունից Ադրբեջանի ցեղասպան քաղաքականության ներքո բռնի տեղահանվում են Արցախի բնիկ հայ ժողովուրդը, նրանք բռնել են գաղթի ճանապարհը՝ գալիս են Հայաստան։ Տեղահանված արցախահայության առաջին կանգառը Գորիսում է, որտեղ հաշվառվում են՝ ժամերով սոված ու ծարավ սպասելով հերթերի մեջ։
Որպեսզի հարյուր հազարները դուրս գան փողոց ու իրականացնեն փոփոխություն, անհրաժեշտ է մեկ բան. որպեսզի մեծ հասարակության և հրապարակի օրակարգերը համընկնեն։ Սա նախ առեղծված է` այն, թե ինչո´ւ դա չի ստացվում, ու նաև բանալի՝ թե ինչպես անել։
Արցախի նախկին նախագահներն ու պատգամավորներից շատերն այս պահին դեռ Արցախում են, իսկ դու՝ Սամո, թռել ես Երևան, ինչպես թռար 2020-ի նոյեմբերին։
Կցանկանայի ուշադրություն հրավիրել ՌԴ ԱԳՆ հաղորդագրության կտրուկ տոնայնության վրա։ Այն, ինչ ներկայումս տեղի է ունենում, լի է ՀՀ պետականության համար ճգնաժամի վտանգով, քանի որ ինձ մոտ կայուն տպավորություն կա, որ գործող կառավարությունը կարող է նաև սրման գնալ՝ սադրելով քաղաքացիական բախումներ։ Շատ լավ հիշում ենք, որ Փաշինյանի ղեկավարման հինգ տարիների ընթացքում նա երկիրը կիսել է սևերի ու սպիտակների, հեղափոխության պահապանների և հակառակորդների։ Ենթադրել, որ դա չի կարող հանգեցնել կործանարար հետևանքների, հիմարություն կլիներ։
«Այս փաստաթղթի՝ Հռոմի ստատուտի ընդունումն ուղղակիորեն ուղղված է Ռուսաստանի, և ավելի կոնկրետ՝ ՌԴ նախագահ Պուտինի դեմ: Իրենց բոլոր կռուտիտները, թե Հռոմի ստատուտն առանց որևէ վերապահումի ընդունում ենք, որպեսզի իրավունք ունենանք Ադրբեջանի դեմ ռազմական հանցագործությունների համար դիմել ՄՔԴ, անամոթ և լկտի սուտ են,- 168.am-ի հետ զրույցում շեշտեց ԱԺ մարդու իրավունքների պաշտպանության և հանրային հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախկին նախագահ Նաիրա Զոհրաբյանը, ապա պարզաբանեց, թե ինչու,- Ադրբեջանը չի վավերացրել, և Ադրբեջանի Միլի-մեջլիսը հայտարարեց, որ առաջիկայում չի էլ պատրաստվում վավերացնել Հռոմի ստատուտը: Իսկ դա նշանակում է, որ դու չես կարող Միջազգային քրեական դատարան դիմել մի երկրի հանդեպ, որը ստատուտի անդամ չէ»:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Կոնցեռն Դիալոգ» փաստաբանական գրասենյակի կառավարիչ-գործընկեր, միջազգային իրավունքի մասնագետ Արամ Օրբելյանն է։
Մինչ շարունակվում է արցախյան ողբերգությունը՝ ժողովրդի բռնի տեղահանությունն իր հայրենիքից սեպտեմբերի 19-ին Ադրբեջանի սանձազերծած ռազմական օպերացիայից հետո, և մինչ նոր «սև ամպեր են կուտակվում» ՀՀ-ի գլխավերևում՝ ի դեմս թուրք-ադրբեջանական ինտենսիվ բանակցությունների, այսպես կոչված, Զանգեզուրի միջանցքի շուրջ, ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը նամակ է հղել Նիկոլ Փաշինյանին։ ԱՄՆ միջազգային զարգացման գործակալության ղեկավար Սամանթա Փաուերը, ով նախօրեից Հայաստանում է՝ ծանոթանալու համար արցախահայության կարիքներին, Նիկոլ Փաշինյանին է փոխանցել ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի նամակը ՀՀ Անկախության տոնի առթիվ։
Անկեղծ ասեք, ի՞նչ ասոցիացիա է առաջանում՝ «ադրբեջանցի բնապահպան» ասելով։ Իհարկե, Լաչինի միջանցքի փակումն անցյալ տարի դեկտեմբերին «ադրբեջանցի բնապահպանների» կողմից, որն Արցախի հայաթափման սկիզբն էր։
«Ընդդիմությունն այսօր ցանկանում է երկիրը փրկել, փրկել այն, ինչ մնացել է Արցախից: Ասեմ ձեզ՝ դրա հնարավորությունը դեռ կա, դեռ Արցախը փրկելու հնարավորություն կա, մինչև հոկտեմբերի 5-ը, երբ Նիկոլ Փաշինյան կոչվող անձը հանդիպի Ադրբեջանի նախագահի հետ: Մինչ այդ՝ եթե հնարավոր լինի ՀՀ-ում ինչ-որ բան փոխել, հնարավորություն կա Արցախից ինչ-որ բան փրկել»:
Արցախում ադրբեջանական լայնամասշտաբ հարձակման հետևանքով ոչ միայն տարածքային և մարդկային կորուստներ ենք ունեցել, այլև հոգևոր և մշակութային արժեքների:
«Հայաստանի Հանրապետական կուսակցությունը մշտական կապի մեջ է եղել արցախահայության հետ։ Մեր երիտասարդական կազմակերպությունն Արցախի երիտասարդական կազմակերպությունների ղեկավարների հետ կապի մեջ է եղել միշտ և այժմ էլ կապի մեջ է։ Հիմա ճշտում ենք ու կապի մեջ ենք նաև մեր տեղահանվող հայրենակիցների հետ, փորձում ենք հասկանալ՝ իրավիճակն ինչպիսին է։ Առաջարկել ենք տրամադրել տրանսպորտային միջոցներ Սիսիանից, Գորիսից կամ այլ բնակավայրից տեղափոխվելու համար»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ՀՀԿ երիտթևի նախագահ Հենրիխ Դանիելյանը՝ անդրադառնալով հարցին, թե ստեղծված իրավիճակում ի՞նչ կարող են անել արցախահայության համար։
«Չգիտեմ, ավելի մեծ էլ ինչ արհավիրք պետք է լինի, որ մենք միավորվենք։ Ցեղասպանություն տեսած ժողովուրդ ենք, պատերազմներ տեսած, Սարդարապատ տեսած ժողովուրդ ենք, ինչ էլ պիտի լինի, որ միասնական դառնանք։ Այն, ինչ այսօր ես տեսնում եմ, ուղղակի ինձ հուսահատեցնում է, ես այսպես չէի ճանաչում մեր ժողովրդին»,- եզրափակեց Սևակ Հակոբյանը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքական վերլուծաբան Արմեն Բաղդասարյանն է:
«Հիմա Ստեփանակերտի կենտրոնից մինչև Հակարիի կամուրջ ընկած մոտ 60 կմ ճանապարհն ամբողջությամբ խցանված է մեքենաներով: Այդ ֆոնին էլ մեքենաների թիվը գնալով ավելանում է: Մեքենաները կանգնած են միմյանցից ընդամենը մի քանի սանտիմետր հեռավորության վրա՝ մի քանի շարքով»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց արցախցի մեր հայրենակիցներից մեկը: Քաղաքացիների շրջանում խուճապային տրամադրությունները հանդարտեցնելու համար նա իշխանություններին կոչ արեց հայտարարել, թե արցախցիները որքան ժամանակ ունեն Արցախից դուրս գալու համար:
«Հայաստանն արդեն այդ ճակատագիրն ունեցել է, Արցախը Հայաստանի անբաժան ու ամենաթանկագին մասն էր, այնպես որ՝ Հայաստանի հետ արդեն իսկ պատահել է: Արցախը օտար մարմի՞ն էր. Արցախը Հայաստանն էր, հեչ պետք չէր գոռալ՝ «Արցախը Հայաստան է, և վերջ», բայց Արցախը Հայաստան էր: Հիմա այն, ինչ պատահել է, այդ Ցեղասպանությունը, պատահել է Հայաստանի՛ հետ»,- նշեց նա:
Ռուսաստանի դեմ պատերազմ՝ Արցախը հանձնելուց հետո. դեպի ո՞ւր է գնում Փաշինյանը. ՈՒՂԻՂ
Նախօրեին տեղեկացվել էր, որ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 297-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին կետի հատկանիշներով նախաձեռնված քրեական վարույթի շրջանակներում ԵՊՀ-ում առերևույթ խուլիգանություն կատարելու կասկածանքով ձերբակալվել են Երևան քաղաքի 38-ամյա բնակիչ Ց․Ա․-ն և 32-ամյա բնակիչ Դ․Ս․-ն։
Արցախին հարված հասցնելուն զուգահեռ՝ թուրքական մամուլը բավականին ակտիվ առաջ է մղում այն մոտեցումը, որ «Զանգեզուրի միջանցքի» հարցը ցանկացած գնով պետք է լուծեն: Այսինքն, թուրք-ադրբեջանական տանդեմի ուշադրությունը կենտրոնանալու է Սյունիքի ուղղության վրա:
Քիչ առաջ էլ նոր հաղորդագրություն տարածվեց, որ Լեռնային Ղարաբաղում պայթյունի հետևանքով տուժած մեր հայրենակիցներին տեղափոխող առաջին ուղղաթիռն իջել է Սիսիան: Այնտեղից նրանք կտեղափոխվեն մայրաքաղաքի բժշկական կենտրոններ:
Սեպտեմբերի 25-ին Ասկերանի շրջանում գտնվող վառելիքի պահեստում տեղի ունեցած խոշոր պայթյունի հետևանքով ԱՀ ԱՆ «Հանրապետական բժշկական կենտրոն», «Արևիկ» բուժմիավորում, Իվանյան համայնքի բուժական կետ և ռուս խաղաղապահների մշտական տեղակայման վայրի բուժկետում ընդունել են ընդհանուր առմամբ 290 հիվանդ` տարբեր աստիճանի այրվածքներով։
Այս սարսափի մեջ մեզ անհրաժեշտ է շտապ մարդասիրական օգնության անհապաղ մոբիլիզացիա Լաչինի միջանցքով և միջազգային դիտորդական առաքելությունների տեղակայում՝ մարդկության դեմ ուղղված այս հանցագործությունները դադարեցնելու համար:
Ստեփանակերտի կենտրոնական հիվանդանոցում պացիենտները նախապատրաստվում են տեղափոխման։
Սեպտեմբերի 25-ին Ասկերանի շրջանում գտնվող վառելիքի պահեստում տեղի ունեցած խոշոր պայթյունի հետևանքով ԱՀ ԱՆ «Հանրապետական բժշկական կենտրոն», «Արևիկ» բոժմիավորում, Իվանյան համայնքի բուժական կետ և ռուս խաղաղապահների մշտական տեղակայման վայրի բուժկետում ընդունել են ընդհանուր առմամբ 290 հիվանդ` տարբեր աստիճանի այրվածքներով։
168․am-ի հետ զրույցում ռուս ռազմաքաղաքական վերլուծաբան Ալեքսանդր Խրամչիխինն ասաց, որ շատ վաղուց էր պարզ, որ Հայաստանը պատրաստվում է լքել ՀԱՊԿ-ը և դա ամենայն հավանականությամբ տեղի կունենա մոտ ապագայում։
Այսօր «Տաշիր» բարեգործական հիմնադրամը հայտարարել էր, որ Լոռու մարզի Տաշիր համայնքում կացարան կտրամադրի Արցախից տեղահանված 1000 բնակչի:
Մակրոնի հայտարարության հետ կապված՝ նշեմ՝ ցավոք սրտի, վստահություն չի ներշնչում, քանի որ մոտավորապես նման հայտարարություն նա արել էր Արցախի վերաբերյալ դեռ հունիս ամսին, և տեսնում ենք այսօր, թե ինչ է կատարվում Արցախում: Հետևաբար՝ այդ վստահությունը չկա, բացի մի բանից, որ իրենց շահերից ելնելով՝ փորձում են մտնել տարածաշրջան: Ինչ վերաբերում է Ռուսաստանին, ապա գաղտնիք չի, որ այս տարածաշրջանի, այսպես ասած, տեր ու տիրականը հզոր երկրներից դա Ռուսաստանն է, Իրանը և Թուրքիան: Հիմնականում այս երեք գործոնն է մեր տարածաշրջանում՝ իրենց խորքային համակարգերով: Արևմուտքը փորձում է դառնալ 4-րդ գործոն, բայց բացառապես իրենց շահերի համար, սրանից հայ ժողովուրդը չի շահելու:
