Խմբագրի ընտրանի

Նման մակարդակի եվրոպական պաշտոնյաների այցն աննախադեպ է Հայաստանի համար: Առավել աննախադեպ` նախագահական ընտրություններից առաջ: Եվրոպացի հյուրերի մի մասը հայ պաշտոնյաների հետ հանդիպումներում երեկ արդեն հասցրել է «հիացմունք» արտահայտել անցած խորհրդարանական ընտրությունների կապակցությամբ, և հույս են հայտնել, որ նախագահական ընտրությունները կանցնեն նույնքան «բարձր մակարդակով»: Այսինքն` Եվրոպան, ըստ էության, աջակցություն է հայտնում գործող նախագահ Սերժ Սարգսյանին` դրանով վերջինիս դնելով, մեղմ ասած, ոչ այնքան հարմար դրության մեջ:

«Վերցնենք իմ հայրենի երկիրը` Կանադան: Ընդհանուր առմամբ` Կանադան իր արտաքին քաղաքականությամբ աջակցում է Հայաստանին: Բայց արդյո՞ք Կանադան կողմ կքվեարկի ԼՂՀ-ի ճանաչմանը այդպիսի քվեարկության ժամանակ, ո´չ: Ինչո՞ւ, որովհետև Կանադան ունի Քվեբեկի խնդիրը: Նույնը կարելի է ասել Իսպանիայի մասին. այնտեղ Կատալոնիայի հիմնախնդիրը կա, Մեծ Բրիտանիայում` Շոտլանդիա, Հյուսիսային Իռլանդիա, Սլովակիան նույնպես ունի այդպիսի հիմնախնդիր, աֆրիկական պետությունները և այդպես շարունակ»:

168.am-ի հարցին, թե՝ ԲՀԿ-ն առավելություններ ունի՞ Շիրակի մարզում, Շիրակի մարզպետ Աշոտ Գիզիրյանը պատասխանել է. «Նախագահական ընտրություններում՝ միանշանակ ոչ: Դա լրիվ ուրիշ հարց է, եթե ԱԺ ընտրություններում Գյումրիում հաջողության են հասել, ապա նախագահական ընտրությունների համեմատ տարբեր մոտեցումներ են»: Նաև հավելել է. «Շուրջ 20 տարի աշխատել եմ այս մարզում և գիտեմ, որ պատահական մարդիկ հանրապետության նախագահ չեն դառնում»:

Գաղտնիք չէ, որ դիպլոմ ասվածը մենք՝ հայերս, միշտ ավելի բարձր ենք գնահատել, քան բուն կրթությունը։ Սակայն դիպլոմ ունենալու և կենսագրության կրթության հատվածը «սրբագրելու» անհրաժեշտությունը երբեմն ավելի սուր զգացվում է հասուն տարիքում։ Մանավանդ, երբ մարդը պաշտոն ունի կամ ցանկանում է պաշտոն ստանալ։

ՀՀԿ-ի բազմամյա կենսագրության մասին հիշեցումներն ակտիվացել են հատկապես վերջին շրջանում և ակնհայտորեն դրանց նպատակը ԲՀԿ-ին «երեսով տալն» է՝ առ այն, որ «Բարգավաճ Հայաստանն» ընդամենը մի քանի տարվա կուսակցություն է և գաղափարախոսություն չունի: Իրականում, սակայն, անգամ գաղափարախոսության բացակայության դեպքում, ԲՀԿ-ն այս համատեքստում շատ ավելի շահեկան դիրքերում է, քան ՀՀԿ-ն:

168.am-ի ունեցած տեղեկություններով՝ արդեն վաղը Գագիկ Ծառուկյանն իր դիրքորոշումը կներկայացնի ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանին, նրա հետ անձնական հանդիպման ժամանակ, իսկ դեկտեմբերի 1-5-ն այդ մասին կտեղեկացվի հասարակությանը:

Չնայած Պուտինին Հայաստան է հրավիրել գործող նախագահ Սերժ Սարգսյանը, սակայն իրականում նա ՌԴ նախագահին է փոխանցել նաև նախկին նախագահներ Ռոբերտ Քոչարյանի ու Լևոն Տեր-Պետրոսյանի ցանկությունները, քանի որ բոլորն էլ առաջիկա նախագահական ընտրություններում իրենց որոշումներն ու հնարավոր գործողությունները պայմանավորում են Ռուսաստանի ու անձամբ Վլադիմիր Վլադիմիրովիչի ցանկությամբ:

Քիչ առաջ 168.am-ը «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության նախագահ Գագիկ Ծառուկյանի խոսնակ Իվետա Տոնոյանից հետաքրքրվեց, թե ե՞րբ է ԲՀԿ-ն հայտարարելու ՀՀ նախագահական ընտրություններում իրենց դիրքորոշման մասին` հաշվի առնելով ԲՀԿ-ի այն հայտարարությունը, թե մինչև նոյեմբերի վերջ կհայտարարեն այդ մասին: Ի պատասխան Իվետա Տոնոյանն ասաց, որ ԲՀԿ-ն նախագահական ընտրություններում իրենց մասնակցության ձևաչափի մասին կհայտնի դեկտեմբերի 1-5-ն ընկած ժամանակահատվածում:

Մինչ աշխարհի գիտնականները գլուխ են կոտրում` ինչպես երկարացնել մարդու կյանքի միջին տևողությունը, Հայաստանի իշխանություններն արդեն ոչ միայն գտել են այդ լուծումը, այլև` առաջարկում են այն կիրառելու կոնկրետ եղանակներ։ Այդ կարևոր գործի նրբությունները երեկ հասարակությանը ներկայացրել է վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը` ելույթ ունենալով «Կենսաթոշակային բարեփոխումներ. հեռանկարներ և իրականություն» թեմայով երկօրյա միջազգային երկրորդ գիտաժողովում։

Իշխանության այդ «արդարասիրությունն» ուղղակիորեն կարող է կապված լինել առաջիկա նախագահական ընտրությունների հետ: Ակնհայտ է, որ ՀՀԿ-ին Մարտի 1-ի թեմայի ակտիվացումը կարող է ձեռնտու լինել` նախկին նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի ու ԲՀԿ-ի հետ հարաբերություններում շատ որոշակի հեռանկարներ ակնարկելու իմաստով: Այլ կերպ ասած, Մարտի 1-ի հարցով ժամանակավոր հանձնաժողովն իշխանությունը կարող է օգտագործել մարտի 1-2-ի իրադարձություններին Ռոբերտ Քոչարյանի ու ԲՀԿ-ի մասնակցությունը հիշեցնելու նպատակով:

Նախագահական ընտրությունները մոտենում են, իսկ Գագիկ Ծառուկյանը չի շտապում հրապարակել իր որոշումը` սեփական թեկնածուո՞վ է մասնակցելու ընտրություններին, պաշտպանելու է ընդդիմության միասնական թեկնածուի՞ն, թե՞ սատարելու է իրեն:

Հայաստանում էլ ինձ լավ եմ զգում էն բոլորի «ինադու», որ մարդկանց ընկալում են որպես ճորտերի, որոնց շնորհիվ պետք է էլ ավելի հարստանան ու ճոխանան: Թող հույս չունենան՝ իմ ոգին պահելու եմ և աշխատելու եմ, որ իմ շրջապատում էլ բոլորի ոգին բարձր լինի:

Նախագահական ընտրություններում Գագիկ Ծառուկյանի առաջադրման շուրջ քննարկումներում հաճախ կարելի է լսել այն կարծիքը, որ ԲՀԿ նախագահին որպես «ընդդիմադիր թեկնածու»՝ կերտել է կամ կերտում է իշխանությունը: Իրականում, սակայն, Ծառուկյանին կերտել է Լևոն Տեր-Պետրոսյանը: Կերտել է ոչ միայն՝ որպես «ընդդիմադիր թեկնածու», այլ՝ որպես մեկը, ում այսօր` քաղաքականությունից դե ֆակտո հեռանալիս, հանձնում է կամ արդեն իսկ հանձնել է ընդդիմադիր դաշտը:

Եթե հայաստանյան քաղաքական ուժերի միջև անհետևողականության ու անսկզբունքայնության մրցույթ հայտարարվի, Հայ ազգային կոնգրեսն անկասկած կզբաղեցնի անվիճելի առաջատարի տեղը: Վերջին հատկապես երկու տարիներին ՀԱԿ-ն այնքան հակասական ու անսկզբունքային քայլեր է կատարել, որ դրանք թվարկելու համար անհրաժեշտ է, թերևս, Լևոն Տեր-Պետրոսյանի երբեմնի հանրահավաքային ելույթներին հարիր ծավալով շարադրանք:

Եթե, այնուամենայնիվ, ԲՀԿ-ն կա՛մ սատարի Սերժ Սարգսյանին, կա՛մ պայմանավորվածության արդյունքում առաջադրի Գագիկ Ծառուկյանի թեկնածությունը` «խաղաղ ընտրությունների արդյունքում Ս. Սարգսյանին շնորհավորելու» պայմանով, ապա «միասնական ճակատով» ընտրական հանձնաժողովների համակարգումը կնպաստի Հայաստանի «ամենաարդար, ամենաազատ ու թափանցիկ» ընտրությունների անցկացմանը: Արդյունքում` Սերժ Սարգսյանն ու Գագիկ Ծառուկյանն ինչ-որ ձևով կկիսեն իշխանությունը, մնացած քաղաքական ուժերը` ֆինանսները, որ, ըստ ամենայնի, շռայլորեն կարող է բաշխել Գագիկ Ծառուկյանը` ընտրական հանձնաժողովների 2000-ական անդամների տեղերի դիմաց:

Արդյո՞ք ՍԴ դիմումի տակ կստորագրեն ՀԱԿ մյուս գործընկերները: Կարելի է վստահ լինել, որ ԲՀԿ-ն այս փաստաթուղթը չի ստորագրի, քանի որ այդ ժամանակ միանգամայն տեղին հարց կառաջանա. եթե պատգամավորը պարտավոր է մասնակցել ԱԺ նիստերին, որպեսզի ապահովվի քվորում, և գումարվի ԱԺ նստաշրջանը, ապա ինչո՞ւ է իր այդ պարտականությանն այդքան արհամարհանքով վերաբերվում ԲՀԿ ղեկավար Գագիկ Ծառուկյանը, ով հինգերորդ գումարման ԱԺ նիստերին գեթ մեկ րոպեով չի մասնակցել:

Հայաստանի ինքնիշխանությունն ավարտվում է այնտեղ, որտեղ հայ պաշտոնյաները, քաղաքական կոնյունկտուրայից ելնելով, հանուն այդ կոնյունկտուրայում իրենց տեղը պահպանելու՝ ինքնամոռաց տրվում են ամենայն ռուսականության փառաբանմանը:
Ցավոք, դա վերաբերում է նաև այն պաշտոնյաներին, ովքեր մինչ այժմ իշխանական վերնախավի մյուս անդամներից տարբերվել են Հայաստանի արտաքին քաղաքական կողմնորոշումների մասին իրենց դիրքորոշումներով: Խոսքը, մասնավորապես, վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի մասին է:

«168 Ժամի» թղթակցի հարցին, թե ո՞վ կհաղթի նախագահական ընտրությունների օրը Հայաստանում` Ռուսաստա՞նը, թե՞ Արևմուտքը, Լոնդոնի «Chatham House» հետազոտական կենտրոնի Ռուսաստանի և Եվրասիայի ծրագրի ղեկավար և գիտաշխատող Ջեյմս Նիքսին պատասխանել է. «Կարծում եմ` հստակ հաղթող չի լինի: Փաստն այն է, որ ընտրությունների ելքը, որը վերջիվերջո լինելու է Սարգսյանի հաղթանակը, դժվար թե առանձնակի արձագանք կամ խանդավառություն առաջացնի Վաշինգտոնում կամ Մոսկվայում: Պայմանականորեն ասած` նրանք երկուսն էլ բավական երջանիկ են ոչ խնդրահարույց երկրներում առկա իրավիճակով: ԱՄՆ-ը Հայաստանում ուզում է նվազագույն խնդիրներ, և Ռուսաստանը բավարարված է իր ունեցած վերահսկողության աստիճանով` մինչև Եվրասիական միության կազմավորումը որոշակի քայլեր ձեռնարկելը»:

Այս պահին Երևանի Պուշկինի փողոցում գտնվող «Դոլմամա» ռեստորանի մոտ բազմաթիվ շքեղ մեքենաներ են կուտակված:

Բրիտանական Economist-ը հրապարակել է վարկանիշային աղյուսակ՝ «Where to Be Born in 2013» (որտե՞ղ ծնվել 2013-ին) անվանմամբ։ Այն ցույց է տալիս, թե ո՞ր երկրներն են առավել լայն հնարավորություններ ապահովում՝ առաջիկա տարիներին առողջ, ապահով և բարեկեցիկ կյանքով ապրելու համար։ 80 երկրների շարքում Հայաստանը բացակայում է։

Նոյեմբերի 29-ին Հայաստան է գալու Եվրոպայի թիվ մեկ պաշտոնյան` Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ժոզե Մանուել Բարոզոն:
Այդ նույն օրը Հայաստանում է գտնվելու աշխարհի թերևս ամենատոտալիտար երկրներից մեկի` Թուրքմենստանի նախագահ Գուրբանգուլի Բերդիմուհամեդովը: Այդ երկրի հետ էլ Հայաստանը զարգացնելու է առևտրատնտեսական կապերը:

Ի պատիվ պաշտոնական այցով Լիբանանի Հանրապետությունում գտնվող Նախագահ Սերժ Սարգսյանի և տիկին Ռիտա Սարգսյանի՝ Լիբանանի նախագահ Միշել Սուլեյմանի անունից երեկ երեկոյան տրվել է պաշտոնական ընթրիք:

Աշխարհն արագ է փոխվում, Տիգրան Սարգսյանն էլ՝ որպես «Հայկական աշխարհի» վարչապետ, հետ չի մնում փոփոխություններից ու կարծես փոխել է իր աշխարհայացքն ու քաղաքակրթական կողմնորոշումը: Մինչև վերջերս այնպիսի տպավորություն էր, կամ փորձ էր արվում ստեղծել այնպիսի տպավորություն, որ Տ. Սարգսյանը՝ բոլոր թերություններով հանդերձ, ավելի առաջադեմ մտածողություն ունի, քանի Հայաստանի իշխանական վերնախավի շատ անդամներ, և անկեղծ է եվրաինտեգրացիայի մասին իր գեղեցիկ հայտարարություններում: Հիմա նույն պաշտոնյան խոսում է ռուսների հետ «միասնական գաղափարական պլատֆորմ» ստեղծելու անհրաժեշտության մասին և ուզում է Ռուսաստանի հետ կերտել համատեղ ապագա:

«Հյուպատոսարանից մեզ պետք է տեղեկացնեն, որ փաստաթղթրի հետ կապված բոլոր հարցերը լուծված են, որպեսզի արդեն պետությունը սկսի զբաղվել տեղափոխման հարցերով: Մենք սպասում ենք հյուպատոսարանի պատասխանին, այսինքն՝ այս պահին դեռ որևէ պատասխան չունենք»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասացին ՀՀ մշակույթի նախարարությունից:

«Ինտերֆաքս» գործակալության լրագրողը ՀՀ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի հետ հարցազրույցում կոնկրետ հարց է տվել՝ ըստ ԶԼՄ-ների, Ռուսաստանն առաջարկում է բնական գազի 1000խմ-ի գինը բարձրացնել մինչև 330 դոլար, դա ճի՞շտ է։ Տիգրան Սարգսյանն այդ հարցին պատասխանել է գրեթե նույն ոգով, ինչպես որ վերջերս պատասխանում էր Ազգային ժողովում։ Այսինքն՝ ըստ էության, չի պատասխանել։

Սերժ Սարգսյանը կարծես թե համաձայնել է Վովա Գասպարյանին զոհաբերել հանուն նախագահական ընտրություններին ԲՀԿ կողմից աջակցության: Ավելին, նշում են, որ այս անգամ Գ. Ծառուկյանը կոնկրետ երաշխիքներ է պահանջել՝ հիշեցնելով վարչապետի պաշտոնի հետ կապված իրենց միջև նախկինում տեղի ունեցած պայմանավորվածությունը:

Հայաստանում իշխանությունը փայաբաժին ունի գրեթե ամեն ինչում: Ժամանակին իշխանական համատեղ նախագծի արդյունքում ստեղծված ԲՀԿ-ն ոչ միայն բացառություն չէ, այլև իշխանության «քաղաքական բաժնետոմսերի տեղաբաշխման» դասական օրինակ է:

Հակադարձելով «Ժառանգության» ղեկավարի Բաքվում արած այն պնդմանը, թե Ադրբեջանն է ագրեսիա իրականացրել Լեռնային Ղարաբաղի դեմ, Ադրբեջանի սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության ղեկավար Արազ Ալիզադեն ասել է․ «Հովհաննիսյանի հայտարարությունները լկտի սուտ են»:

Րաֆֆի Հովհաննիսյանին ոմանք մեղադրում են այդ այցելությունը քարոզչական նպատակներով օգտագործելու համար, ոմանք՝ այն բանում, որ նրա հայտարարությունները կարող են սխալ ընկալվել, և այլն, և այդպես շարունակ: Ր. Հովհաննիսյանը, մինչդեռ, ոչ հերոսություն է արել, ոչ էլ` դավաճանություն: Նա իր տեսակին հավատարիմ՝ հայկական չափանիշներից տարբերվող քայլ է արել, որը գուցեև օգտագործում է կամ օգտագործելու է քարոզչական նպատակներով: Թեև խիստ կասկածելի է, որ դա կարող է հայկական միջավայրում քարոզչության առարկա դառնալ, քանի որ Ր. Հովհաննիսյանն այնտեղ Բաքուն արյան ծով դարձնելու կոչեր չի արել, Ալիևի ստոր կերպարի մասին հերթապահ հայտարարություններ չի հնչեցրել:

Այն, որ Կոնգրեսը կարող է բարգավաճամետ քաղաքականություն վարել, ինքնին նորմալ է: Սակայն այդ քաղաքականությունը վարում է ոչ թե երբեմնի «սկզբունքային, գաղափարական ուժի», այլ ճիշտ հակառակը` անսկզբունքայնության, երկակի ստանդարտների, կոնյունկտուրային շահի դիրքերից: Լ. Զուրաբյանը հերքում է, թե ինքը Գասպարիին հորդորել է հանել Ծառուկյանի լուսանկարն օլիգարխների շարքից: Բայց ընդամենը երկու օր առաջ ինքն անձամբ, ավելի անազնիվ կերպով փորձում էր համոզել, որ Ծառուկյանն օլիգարխ չէ: