Երբ տարբեր փորձագետներ, քաղաքական և ռազմական գործիչներ ժամանակին հայտարարություններ էին անում, որ պետք է հնարավորինս արագ կահավորվեն դիրքերը, առավելևս՝ ռիսկային ուղղություներ հանդիսացող հատվածները, երկրի ղեկավարն ԱԺ ամբիոնից հայտարարում էր ինչ-որ անտեսանելի աշխատանքների մասին, իսկ ՊՆ նախարարը՝ ոգևորված ասում, որ իրենք լուծել են սահմանում զոհեր և վիրավորներ չունենալու խնդիրը, ինչը, ըստ նրա, ամենակարևորն է այս պահին։ Մինչդեռ պարզվեց, որ ռազմաքաղաքական ղեկավարության այդ հայտարարությունները ոչ այլ ինչ են, քան հերթական ականջահաճո և միտինգային տրաբանության մեջ հնչեցված հայտարարություններ»,- նշեց փորձագետը:
«Այդ հարցին պատասխանեմ՝ կա ստեղծված համապատասխան հանձնաժողով, որն իրականացնում է քննություններ, վերլուծություններ և դրանցից արդեն հայտնի կդառնա, թե մեր տարածքային կորուստներն ինչի արդյունքում են եղել: Նշեմ՝ դա ռազմական հանձնաժողով է, որովհետև քաղաքական հանձնաժողովը չի կարող որոշել տարածքային կորուստների հետ կապված հարցեր»:
Մենք հակառակորդին գնահատում ենք ոչ թե քանակով, այլ ստորաբաժանումներով: Ներկա դրությամբ ամբողջ ճակատով մեր տարածքում գտնվող հակառակորդի զինծառայողների քանակը չի գերազանցում 1000-ը։
2020-ի նոյեմբերին ՀՀ պաշտպանության նախարարի հրամանով ձևավորված անհայտ կորածների և գերեվարվածների հարցերով զբաղվող հանձնաժողովի ստեղծման օրվանից ստացվել է 1694 դիմում զինծառայողների և կամավորների հարազատներից: Այդ դիմումների մեջ ներառված են հաստատված և ենթադրյալ գերեվարվածները, գերությունից վերադարձածները, շրջափակումից դուրս բերվածները, ինչպես նաև այն զինծառայողները, որոնք տևական ժամանակ կապի դուրս չեն եկել հարազատների հետ:
Օրերս գեներալ-մայոր Էդվարդ Ասրյանը նշանակվել է ՀՀ զինված ուժերի գլխավոր շտաբի օպերատիվ գլխավոր վարչության պետ-ՀՀ զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետի տեղակալ՝ փոխարինելով Կարեն Աբրահամյանին:
Մի քանի օր առաջ «Վերածնվող Հայաստան» կուսակցության նախագահ, Սյունիքի նախկին մարզպետ Վահե Հակոբյանը հայտարարել էր, որ Սյունիքի մարզի Սև լճի մոտ 1000-ից ավելի ադրբեջանցի զինվորական կա:
վս մեկ անգամ ուզում եմ փաստել ոչ միայն իմ, այլ մեր հանրության քիչ թե շատ մեր հայրենիքին նվիրված մարդկանց այն տեսակետը, որ այս իրավիճակում սահմանային որևիցե փոփոխություն անթույլատրելի է, որովհետև այս իշխանությունները պարտությունից հետո անընդհատ ճնշման տակ են գտնվում: Եվ նրանց ինչ փաստաթուղթ էլ ներկայացնում են, կոպիտ ասած՝ ինչ դեմ են տալիս, նրանք համաձայնում են, ընդ որում՝ անգրագետ կերպով, առանց իմանալու մեր աշխարհագրությունը, տարածքները, ստեղծված ընդհանուր անվտանգային միջավայրը, ռազմաքաղաքական միջավայրը: Որպեսզի մենք կարողանանք մեր սահմաններում ճշտումներ կատարել, առաջին ամենաանհրաժեշտ պայմանը դա հարևան կամ հակառակորդ պետության հետ խաղաղության պայմանագրի ստորագրումն է:
168.am-ի հարցազրույցը «Հենակետ» վերլուծական կենտրոն ՀԿ ղեկավար, Արցախի նախագահի անվտանգության հարցերով նախկին խորհրդական Տիգրան Աբրահամյանի հետ:
«Դատելով ադրբեջանցիների շրջանառած տեսանյութերից, նկարահանումն արված է [xxxxx] կոորդինատներով բարձունքից, որի գագաթով նախկինում անցել է Հայկական և Ադրբեջանական ԽՍՀ-ների միջև սահմանը։ Եթե հայկական կողմից ժամանակին բարձրանային և այդ գագաթում ամրանային, ապա ադրբեջանցիներն արդեն բարձրանալ չէին կարողանա։ Սակայն դա չի արվել, և ունենք փաստ, որ ադրբեջանական զինուժը զբաղեցրել է այդ բարձունքը»։
Երեկ ԱԺ-ում Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, որ կան Սովետական Ադրբեջանին պատկանած տարածքներ, որոնք գտնվում են ՀՀ Զինված ուժերի վերահսկողության տակ։
«Մյուս կողմից՝ ունենք իրավիճակ, երբ Ադրբեջանում հասկանալով, որ հունիսի 20-ից հետո կարող է իրավիճակ փոխվել, տեղի ունենալ գլխավոր բանակցողի փոփոխություն, փորձ են անում եղած հիմնական խնդիրները հրատապ կերպով կարգավորել, կամ նվազագույնը ստեղծել այնպիսի պայմաններ, որի դեպքում ՀՀ ցանկացած հաջորդ իշխանություն մեծ խնդիր է ունենալու այս գործընթացում»,- եզրափակեց Աբրահամյանը:
«Դուք այս երեք տարին հասկացե՞լ եք, թե ինչով են զբաղված այս իշխանությունները: Ես երեք տարի չեմ հասկացել: Մի բան պարզ է՝ այս մարդիկ անընդհատ իրենց չարածը բարդում են ուրիշների վրա՝ ներքաղաքական կյանքում՝ նախկինների վրա, հիմա էլ բոլոր ձախողումներն ուզում են բարդել ՀԱՊԿ-ի և ՌԴ-ի վրա»:
168.am-ի իրանական աղբյուրները նշեցին, որ ԻԻՀ գործելաոճին համաձայն՝ նման գործուղումները բացահայտ չեն արվում, որ բոլորը տեսնեն ակնհայտ, երկրորդ՝ երբեք այդ քանակությամբ բարձրաստիճան զինվորականների՝ գեներալների, հստակ ուղղությամբ և մեկ չվերթով չեն ուղարկում, գնում են մի 2-3 չվերթով, երրորդ՝ տրամաբանությունը հուշում է, որ նման գործողումների համար բավարարում է 1-2 զինվորականը:
«Վարդենիսում էնքան դիրք ունենք: Դե որ ՊՆ-ն Վաղարշակը Հարությունյանը լինի, ԳՇ պետը՝ Արտակ Դավթյանը, Ջալալ Հարությունյանն էլ՝ հերոսը, նման բաներ կասեն: Թող գնան՝ տեսնեն՝ Վարդենիսում դիրք ունե՞նք, թե՞ ոչ, այլ հարց է, որ բաց մնացած տարածքներ կան»,- եզրափակեց «Ղարաբաղյան պատերազմի վետերանների միություն» կազմակերպության նախագահը:
Ադրբեջանի կողմից ՀՀ պետական սահմանի հատումը, հատկապես Սյունիքի ուղղությամբ, Alikonline-ի պատասխանատու-խմբագիր Արամ Շահնազարյանը հակված է որոշակիորեն դիտարկել նաև Հարավային Կովկասում ակտիվորեն ընթացող աշխարահաքաղաքական նոր խմորումների համատեքստում:
«Բայց եթե նախկինում ցանկացած զորամաս ուներ իր առջև դրված մարտական խնդիրը, այն է՝ կասեցնել հակառակորդի առաջխաղացումը, և ըստ ստեղծված իրավիճակի, համապատասխան որոշումներ կայացնել, ապա հիմա այդքան էլ պարզ չէ՝ ո՞րն է առաջնագծում տեղակայված ստորաբաժանումների մարտական խնդիրը»,- շարունակեց Մանգասարյանը:
Այս առնչությամբ 168.am-ի հետ զրույցում «Հենակետ» վերլուծական կենտրոն ՀԿ ղեկավար, Արցախի նախագահի անվտանգության հարցերով նախկին խորհրդական Տիգրան Աբրահամյանն ասաց.
Այսօր չկա ինքնիշխանություն, և այսօր Մուրադովն ավելի շատ իշխանություն ունի, քան Նիկոլ Փաշինյանը:
Քաղաքական պայքարը միայն խորհրդարանական ընտրությունների նախընտրական ցուցակում լինելը չէ: Լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ այս մասին հայտարարեց Ազգային ժողովի նախկին փոխխոսնակ Էդուարդ Շարմազանովը՝ խոսելով «Պատիվ ունեմ» դաշինքի ցուցակում իր և Արմեն Աշոտյանի չընդգրկվելուն:
«ՀՀԿ-ն մշտապես առաջ է քաշել, որ սրա հետ ընտրության գնալը կործանարար է, որ պետք է լինի միայն քաղաքական մեկ օրակարգ՝ Նիկոլի հեռացումը: Եվ պետք է պայքարել փողոցում այնքան ժամանակ, քանի դեռ Նիկոլը չի հեռացել: Դժբախտաբար, գուցե մեզնից անկախ, իրադարձություններն այնպես զարգացան, որ ընդդիմադիր մի շարք գործիչներ և կուսակցություններ ընդունեցին արտահերթ ընտրությունների խաղի կանոնները՝ միգուցե միամտաբար, չեմ ուզում որակումներ տալ: Բայց երբ ընդդիմությունը միասնական էր, դեկտեմբերին Նիկոլի բլեֆը չստացվեց»,- շեշտեց նա:
Ադրբեջանցիները կարողացել են Սյունիքի մարզում հատել սահմանը, որովհետև սահմանի հատվածը չի եղել պաշտպանված, ինչը հնարավորություն է ստեղծել ադրբեջանցիների համար անարգել մտնել և որոշակի առումով դիրքավորում ապահովել:
«ՀՀ-ի՝ միջազգայնորեն ճանաչված պետական սահմաններից այս կողմ ցանկացած ներթափանցում հանդիսանում է սահմանախախտում, և մենք իրավունք ունենք ձերբակալելու սահմանախախտներին»,- նշեց նա:
«2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի կապիտուլյացիոն համաձայնագրի ստորագրումից հետո նոր սահմանային հատվածներում նպաստավոր դիրքեր զբաղեցնելու մեծ առավելություն ունեինք, ամրաշինական աշխատանքներն արագ կազմակերպելու ու տեղակայվելու հնարավորություն։ Որքան էլ ԱԽՔ-ն և այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաներ, որպես պատճառաբանություն, եղանակային պայմաններն են առաջ բերում, սակայն հարց է առաջանում՝ ինչպե՞ս են ադրբեջանցիները միշտ մեզանից առաջ ընկնում։ Սրա պատասխանը կա՝ որովհետև ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը նախաձեռնողականություն չի ցուցաբերել ու չի ցուցաբերում: Ավելին, մեր կողմից թափթփվածության ու անկազմակերպվածության հետևանքով է, որ այսպիսի ճգնաժամային իրավիճակ ունենք։
Երևանը պահանջում էր, որ Լաչինի միջանցքը ունենա նույն կարգավիճակը, ինչ Արցախը, այսինքն՝ Ադրբեջանի կազմից դուրս։ Այդ ժամանակ Ալիևն առաջարկել էր միջանցք տրամադրել, որպեսզի Ադրբեջանը կապվի Նախիջևանի հետ և ունենա նույն կարգավիճակը, ինչ Լաչինի միջանցքը։ Բացի այդ, Ալիևը պահանջում էր, որ Ադրբեջանը միջանցք ստանա դեպի Շուշի, որտեղ պետք է վերադառնային ադրբեջանցի փախստականները:
168.am-ի տեղեկություններով, սրանում Վաղարշակ Հարությունյանը, այսպես ասած, անձնական հետաքրքրություն ունի: Նա փորձում է նոր կառուցվածքով հետ բերել ռուսական մոդելը, այն է՝ պաշտպանության նախարարի պաշտոնը դարձնել զինվորական և գեներալ-գնդապետի կոչումով գնալ թոշակի, քանի որ գիտի՝ արտահերթ ընտրություններից հետո այդ պաշտոնում չի լինելու:
«Մեդիապորտ» տելեգրամյան ալիքը քիչ առաջ գրել է, որ ՀՀ ԶՈՒ 3-րդ բանակային կորպուսում տագնապ է հայտարարվել, և որ Վանաձոր քաղաքի զորամասից «տագնապ» հրամանով դիրքեր են բարձրացնում: «Հրապարակ» կայքն էլ գրել է, որ Լուսակերտի զորամասից զորք են տեղափոխում Սյունիք:
Այսօրվա դրությամբ 2020թ. սեպտեմբերի 27-ից նոյեմբերի 9-ն իրականացված պատերազմի ընթացքում ՀՀ և ԱՀ պաշտպանունակության, զինվորական ծառայության դեմ ուղղված առերևույթ հանցագործությունների դեպքերի առթիվ քննվող ավելի քան 1580 քրեական գործերով 628 անձ ներգրավվել է՝ որպես մեղադրյալ, այդ թվում՝ բարձրաստիճան սպաներ։
«Ես զանգահարեցի ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինին, և նա ասաց, որ կարծում է՝ դա պետք է փորձել անել ռուսական առաջարկների տրամաբանությամբ: Այսինքն՝ կարգավիճակի հարցի հետաձգում, շրջանների հանձնում, ռուս խաղաղապահների տեղակայում: Ասացի՝ խաղաղապահները պետք է տեղակայվեն նախկին ԼՂԻՄ սահմանի երկայնքով և Լաչինի միջանցքով: Ինքը համաձայնեց, և պայմանավորվեցինք, որ քննարկումներից հետո կրկին կզանգեմ:
Ազատության հրապարակում «Հայաստան» դաշինքի հանրահավաքից հետո լրագրողների հետ զրույցում Օհանյանը նշել է, որ քաղաքական այս ուժի շատ անդամների, ՀՀ երկրորդ նախագահի, բազմաթիվ մտավորականների, մարտական և ծառայակից ընկերների հետ միասին բազմաթիվ արժեքներ են ձեռք բերել՝ սկսած արցախյան շարժումից:
«Հայաստան» դաշինքը խոստանում է խորհրդարանական մեծամասնության միջոցով ձևավորել այնպիսի գործադիր իշխանություն, որը վեր կանգնելով նեղ քաղաքական նպատակներից՝ կծառայի ազգային պետական շահերին, կիրականացնի դրանց պաշտպանությանն ուղղված արտաքին քաղաքականություն, կերաշխավորի հուսալի անվտանգություն, կկասեցնի սոցիալ-տնտեսական անկումը, կապահովի զարգացման բարձր տեմպեր, կկանխի զանգվածային արտագաղթի նոր ալիքը՝ անհրաժեշտ հիմքեր ստեղծելով արժանապատիվ և երկարաժամկետ խաղաղության համար:
