Արցախյան առաջին պատերազմը, ըստ էության, սկսվեց ղարաբաղյան շարժումից: Բոլորս էլ գիտենք, որ Ստեփանակերտում սկսվեցին միտինգներ, որը տեղափոխվեց Հայաստան՝ Երևան: Այդ ժամանակ ես դեռ ուսանող էի Պոլիտեխնիկական ինստիտուտում: Դա այն ժամանակաշրջանն էր, երբ ուսանողները նվիրվեցին այդ շարժմանը: Այսինքն, ես սկսեցի մասնակցել ղարաբաղյան շարժման միտինգներին, նախ՝ դասադուլների տեսքով, հետո հասկացանք, որ ավելի է լրջանում, և այդ ամենն արդեն եղավ կազմակերպված եղանակով:
Մարտի 6-ին Նիկոլ Փաշինյանն այցելել է «Հայկական ատոմային էլեկտրակայան» ՓԲԸ, որտեղ նրան զեկուցել են, որ ատոմակայանի թիվ 2-րդ էներգաբլոկի շահագործման ժամկետի կրկնակի երկարացման (ՇԺԵ-2) նախագիծն ընթացքի մեջ է։
Դա չափազանց վտանգավոր հայտարարություն է, այս պահի դրությամբ շատ հնարավոր է, որ Արցախում նման խմբեր չլինեն, նման խոսակցությունը տեղի չունենա Արցախում, բայց այս հայտարարությունից հետո արդեն մարդկանց խոսույթի մեջ առնվազն այդ թեզերը գեներացվում են: Այս իմաստով Արցախի ղեկավարությունն ավելի հստակ պետք է սահմանի՝ ինչ խնդիր է փորձում լուծել:
Մարտի 5-ին, ժամը 10։00-ի սահմաններում, ադրբեջանական զինուժի դիվերսիոն խումբը «Խայփալու» կոչվող տեղանքում թիրախավորել և կրակ է բացել Արցախի Հանրապետության ոստիկանության անձնագրային և վիզաների վարչության անձնակազմի հերթափոխի մեքենայի վրա։
Գերմանիայում հայ համայնքի ներկայացուցիչների հետ հանդիպմանը Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, թե իր քաղաքական կենսագրության ընթացքում ապացուցել է, որ փախչող չի, պատասխանատվությունից խուսափող չի, որ դա դավաճանության նման մի բան է:
Այս մարդիկ եկած օրվանից պառակտում են հասարակությունը, պարտություն են քարոզում, իրենց համար նվաստ լինելը, պարտված լինելը հոգեվիճակ է։ Իրենք մտել են մի գործընթացի մեջ ու չեն պատկերացնում թուրք-ադրբեջանական սպառնալիքի ողբերգական բնույթը, որևէ բանով չեն հակազդում, որովհետև կամք ու գիտակցում չունեն դրա համար։
168.am-ը շարունակում է 2018 թվականի իշխանափոխությունից հետո ՀՀ և Արցախի ուժային կառույցներում կադրային փոփոխությունների ուսումնասիրությունները. այս անգամ դիտակետում Արցախի և ՀՀ ազգային անվտանգության ծառայություններն են:
Փետրվարի 1-ին ՀՀ քննչական կոմիտեի նախագահ Արգիշտի Քյարամյանը կոլեգիայի նիստում հրահանգել էր ուժերի գերլարումով աշխատել 2020 թվականի Արցախյան պատերազմին վերաբերող քրեական գործերի քննությունն արագացնելու և հանրության ակնկալիքները բավարարելու համար:
Վերջին տարիներին Ազգային անվտանգության ծառայությունը ի՞նչ ռևոլյուցիա է ապրել՝ անվտանգային դերի, գործառույթների, ուժային այս կառույցի դերը ինչպիսի՞ն է եղել 44-օրյա պատերազմի տրամաբանության մեջ՝ առաջ, ընթացքում, հետո: Այս և այլ հարցերի շուրջ 168.am-ը զրուցել է փաստաբան Օնիկ Առաքելյանի հետ, ով որպես քննիչ՝ աշխատել է ԱԱԾ-ում, Քննչական կոմիտեում:
Արցախի պատշպանության բանակի նախկին հրամանատար, գեներալ-լեյտենանտ Միքայել Արզումանյանի կալանքը ևս 2 ամսով երկարաձգվել է։
168.am-ը ուսումնասիրել էր, թե իշխանափոխությունից հետո 2018-2023 թթ. ընկած ժամանակահատվածում ՀՀ ԶՈՒ բանակային կորպուսներում քանի հրամանատար է փոխվել և ինչ հաճախականությամբ: Իսկ պատերազմից հետո մանրամասն անդրադարձել էինք ՊԲ-ում և ՀՀ ԶՈՒ-երում 44-օրյայից առաջ ոչ պատահական կադրային փոփոխություններին, ինչպես նաև՝ տվյալ ժամանակահատվածում ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ նախկին պետ, գեներալ-գնդապետ Օնիկ Գասպարյանի նշանակման ոչ պատահական լինելու հանգամանքին։
Հիմա Սամվել Բաբայանը որտեղի՞ց է ստացել երաշխիք, որ իրեն Ադրբեջանը մի օր չի հասնելու, ավելին՝ ինքն է որոշելու՝ ո՞ւմ հանձնել Բաքվին, ո՞ւմ՝ ոչ:
«Արցախի Հանրապետության միջազգային ճանաչման հրամայականը» գիտագործնական համաժողովի ժամանակ ՀՀ պաշտպանության նախկին փոխնախարար Արտակ Զաքարյանը հայտարարել է, որ 44-օրյա պատերազմը կարող էր չլինել։ Ավելին, նրա խորին համոզմամբ, այն ավելի հեշտ էր այն հաղթել, քան պարտվել:
«Եվ մեր ռացիոնալ խնդիրը պետք է լինի այն պրոցեսից խուսափելը, երբ հակառակորդի կողմից անընդհատ և անվերջ զիջումների շարք է պարտադրվում, և պաշտոնական Երևանի ազգային հանիբալիզմի ներտեսակային այս գիշատչության գաղափարախոսությունը, որը ենթադրում է՝ զոհել, խժռել քո մի մասը՝ մյուսին փրկելու համար: Սա բավական վտանգավոր և արյունոտ թեզ է: Դա չի տանելու փրկության, այլ տանելու է չդադարող կորուստների»,- «Արցախի Հանրապետության միջազգային ճանաչման հրամայականը» թեմայով գիտագործնական համաժողովի ժամանակ նշել է Հովհաննիսյանը:
«Արցախի Հանրապետության միջազգային ճանաչման հրամայականը» թեմայով գիտագործնական համաժողովի շրջանակում լրագրողների հետ զրույցում ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Սեյրան Օհանյանը նշել է, որ Արցախի միջազգային ճանաչումը հրամայական է, բայց հրամայական է նաև փաստելը և ընդունելը, որ Խորհրդային Միության փլուզման ընթացքում Արցախը, ինչպես Հայաստանը, Ադրբեջանը և այլ երկրներ, անկախացել են կամ ինքնորոշվել:
«Արցախի Հանրապետության միջազգային ճանաչման հրամայականը» թեմայով գիտագործնական համաժողովի ընթացքում «Կոնցեռն Դիալոգ» փաստաբանական գրասենյակի կառավարիչ-գործընկեր Արամ Օրբելյանը բացատրել է, թե ինչպես է գործում միջազգային իրավունքը, և ինչով է այն տարբերվում ազգային իրավունքից:
«Արցախի Հանրապետության միջազգային ճանաչման հրամայականը» թեմայով գիտագործնական համաժողովի ընթացքում տեսակապի միջոցով իր խոսքն է ասել նաև Արցախի նախկին պետնախարար Ռուբեն Վարդանյանը:
«Արցախի Հանրապետության միջազգային ճանաչման հրամայականը» թեմայով գիտագործնական համաժողովի մեկնարկն Իմաստության աղոթքով ազդարարելուց հետո Տավուշի թեմի առաջնորդ Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալստանյանը փոխանցեց Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Գարեգին Երկրորդի ջերմ գնահատանքը և օրհնությունը համաժողովը նախաձեռնողներին: Ապա հիշեցրեց, որ Վեհափառը տարբեր առիթներով անդրադարձել է այսօրվա իրականությանը, որն ընդհանուր առմամբ բնորոշում ենք՝ գողացված ուրախության իրականություն, խոցված իրականություն, միևնույն ժամանակ այն մնում է հույսի և վերականգնումի ճանապարհ ու իրականություն:
168.am-ը գրել էր, որ միջազգային ռազմական ցուցահանդեսին մասնակցելու է հայկական մոտ 20 ընկերություն, և, որ ներկայացվելու են ինժեներական զորքերի սարքավորումներ, նավիգացիոն (նավարկային) համակարգեր, օպտիկական հետախուզության համակարգեր, ռադիոլոկացիոն սարքավորումներ, օպտիկաէլեկտրոնային սարքավորումներ, ռադիոէլեկտրոնային պայքարի միջոցներ և այլն:
168.am-ի հետ զրույցում «Հենակետ» վերլուծական կենտրոնի ղեկավար Վիտալի Մանգասարյանը նշեց, որ Ադրբեջանի պաշտպանական գերատեսչության վերջին օրերի հաղորդագրություններից հստակ երևում է՝ թշնամին հետագա սադրանքների համար պարարտ հող է նախապատրաստում:
168.am-ի հետ զրույցում «Հենակետ» վերլուծական կենտրոնի փորձագետ Շիրազ Խաչատրյանը նշեց, որ մյունխենյան վերջին հանդիպումներից պարզ էր՝ Հայաստանի նկատմամբ ճնշումներն ուժեղանում են։
ՀՀ պաշտպանության նախարարությունը և ՀՀ գլխավոր դատախազությունը չեն գաղտնազերծում Վիգեն Սարգսյանի օրոք բնակարան ստացած 29 անձանց ցուցակը, որի առնչությամբ քրեական գործ կա հարուցված:
Պատերազմից հետո 168.am-ը մանրամասն անդրադարձել էր ՊԲ-ում և ՀՀ ԶՈՒ-երում 44-օրյայից առաջ ոչ պատահական կադրային փոփոխություններին, նչպես նաև՝ տվյալ ժամանակահատվածում ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ նախկին պետ, գեներալ-գնդապետ Օնիկ Գասպարյանի նշանակման ոչ պատահական լինելուն:
Գեներալ Խաչատուրովը ճանապարհ անցած, հայրենիքի սահմաններ մեծացրած, պետության սահմաններ ընդլայնած մարդ է, և թող իրենք ցույց տան՝ քանի՞ հոգի կա զինվորական, որ հայրենիքի և պետության սահման են ընդլայնել, քանի՞սը կան: Եվ այս իմաստով լուռ մնալն ընդհանրական ախտ է:
Գեներալ Գրիգորի Խաչատուրովի կալանավորման միջնորդության վերաբերյալ որոշումը կհրապարակվի ժամը 17:30-ին։ Այս մասին 168.am-ին ասաց Խաչատուրովի փաստաբան Հակոբ Ենոքյանը։
Հակակոռուպցիոն դատարանում քննվում է գեներալ Գրիգորի Խաչատուրովի կալանավորման միջնորդությունը: Նա ձերբակալված է և մեղադրվում է փողերի լվացման համար:
«Անիմաստ եմ համարում հայտարարության մեջ շատ ընդլայնվել, սակայն միայն այն փաստը, որ երեք տարիների ընթացքում Ն. Փաշինյանի նախաձեռնությամբ ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ պետի պաշտոնում նշանակվել և ազատվել են թվով չորս բարձրագույն զինվորական կոչում ունեցող պաշտոնատար անձինք, դա հաստատում է ՀՀ վարչապետի պաշտոնը զբաղեցնող Ն. Փաշինյանի ոչ ադեկվատ և անպատասխանատու լինելը:
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Գեղամ Մանուկյանը գեներալ Գրիգորի Խաչատուրովի ձերբակալությունը դիտարկում է Փաշինյանի իշխանության՝ բանակի դեմ պայքարի շրջանակում:
«Մի քանի գործ է հարուցված, այո, մեղադրանքը փողերի լվացմանն է առնչվում: Բայց կոնկրետ ԱԺ-ում հնչեցված միջնորդությամբ նշված դեպքի հանգամանքների հետ որևէ առնչություն չունի: Այսինքն, այնտեղ պաշտոնական դիրքը օգտագործելով կամ չարաշահելով պատճառած վնասի մասին է խոսքը, ինչ-որ գույքեր օտարելու, այստեղ, ըստ էության, այդ գույքերից մեկը ձեռք բերելը որակվել է՝ որպես փողերի լվացում: Մոտավորապես 14 տարի և մի քանի օր առաջ տեղի ունեցած իրադարձություն է, տվյալ պարագայում վաղեմության ժամկետը 15 տարի է»,- մանրամասնել է փաստաբանը՝ հավելելով, որ գույքը ձեռք բերելու հետ Գրիգորի Խաչատուրովը որևէ առնչություն չունի, ընդամենը ձեռք բերողի հետ ընկերական հարաբերություններ ունի:
Երեկ՝ փետրվարի 19-ին, լրացավ Հովհաննես Թումանյանի ծննդյան 154-ամյակը, և Նիկոլ Փաշինյանի կառավարությունը որոշել էր, որ Պատվո պահակային վաշտի զինծառայողները պետք է պահակություն անեն Ազատության հրապարակում Հովհաննես Թումանյանի արձանի շուրջը: