Հունիսի 19-ին՝ կիրակի օրը, մամուլում տեղեկություն տարածվեց, որ ադրբեջանական կողմը նախորդ օրը կրակոցներ է արձակել Վարդենիսի ուղղությամբ, ինչի հետևանքով ունենք զոհ։
Արտաքին քաղաքական ինչ ուղղությամբ է փորձում Հայաստանը գնալ՝ ավելի շատ դեպի Արևմո՞ւտք, թե՞ Ռուսաստան: 168.am-ի հետ զրույցում Արգենտինայի Լանուսի պետական համալսարանի դասախոս Խաչիկ Տեր-Ղուկասյանը նշեց, թե չի կարծում, որ հարցն այս կտրվածքով պիտի բանաձևել:
Նշենք, որ մեզ հետ զրույցում Վարդենիս համայնքի ղեկավարը ավելի վաղ էր հաստատել այս տեղեկությունը:
«Ալիևը ոչ թե միջանցք է ուզում, այլ միջանցքներ: Այսինքն, ամբողջ Զանգեզուրը, Վայոց ձորը, դրան գումարած՝ Վարդենիսի շրջանը, Երասխը: Ադրբեջանը նույնիսկ նմանատիպ քարտեզներ է հրապարակել»,- մանրամասնեց Գրիգոր Գրիգորյանը՝ նկատելով, որ ՀՀ քաղաքացիների մի հատված դեռ չի գիտակցում այս վտանգը, և որ Նիկոլ Փաշինյանին աջակցելով՝ ակամա մեղսակից են դառնում այս ամենին:
«Դիրքում կանգնած զինվորն իրեն վստահ է զգում այն դեպքում, երբ գիտի, որ թշնամու ցանկացած ոտնձգության դեպքում հնարավորինս ուժեղ պատասխան է տրվելու: Խաղաղության դարաշրջան բացելու քարոզը ոչ միայն բթացնում է հասարակությանը, այլև անմիջական ազդեցություն է ունենում զինծառայողի վրա: Զինվորից մինչև գեներալ այդպես էլ չեն կարողանում հասկանալ, թե, ի վերջո, որն է իրենց առջև դրված խնդիրը, և սահմանի հակառակ կողմում կանգնածն իր թշնամի՞ն է, թե՞ ոչ։ Իսկ այն, որ Ադրբեջանը պատրաստվում է հաջորդ պատերազմին, դա առավել քան ակնհայտ է։
Չի բացառվում, որ վերևում նշված գործով լինեն նոր ձերբակալվածներ, և որքան էլ հավատանք ԱԱԾ հաղորդագրության բովանդակությանը, չենք կարող բացառել նաև քաղաքական շոուի պահը՝ աչքի տակ ունենալով հրթիռների գործը, դրա հետ կապված դատական նիստերի պասիվությունը, որով անցնում են ՊՆ նախկին պաշտոնյաներ և բարձրաստիճան զինվորականներ, այդ թվում՝ ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանը, ԳՇ նախկին պետ Արտակ Դավթյանը և այլք:
Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության՝ բանակի մոդելը փոխելու հստակ ցանկությունների մասին մամուլը սկսեց խոսել դեռևս 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմից հետո, և հատկապես, երբ «Հայրենիքի փրկության շարժման» օրերին, ըստ տարբեր հրապարակումների, ԳՇ նախկին պետ, գեներալ-գնդապետ Օնիկ Գասպարյանը մերժել էր Փաշինյանի առաջարկը՝ բանակը մասնակից դարձնել քաղաքական գործընթացներին:
«Քննարկվել է ԳՇ պետի նախկին տեղակալ Ստեփան Գալստյանի պաշտպանի միջնորդությունը՝ խափանման միջոց կալանքը վերացնելու վերաբերյալ: Դատարանը գնաց խորհրդակցական սենյակ՝ քննարկելու և՛ այս, և՛ ՀՀ ԶՈՒ ավիացիայի վարչության նախկին պետ Ավետիք Մուրադյանի պաշտպանի՝ խափանման միջոցը փոխելու միջնորդությունը: Ավելի ուշ առանձին որոշումներով մերժվեցին և՛ Ստեփան Գալստյանի, և՛ Ավետիք Մուրադյանի պաշտպանների միջնորդությունները»,- նշեց փաստաբանը:
168.am-ը բաց աղբյուրների հիման վրա ուսումնասիրությունների շարք էր սկսել՝ ցույց տալու, որ կարևոր ուղղություններում Պաշտպանության բանակը (ՊԲ) պատշաճ կերպով պատրաստ չի եղել պատերազմին: Ավելի կոնկրետ՝ պատերազմի սկսվելու պահին զինվորները զորամասերում են եղել, հրամանատարները՝ տանը, արձակուրդում, և միայն պատերազմի սկսվելուց հետո են կանչվել։
ՀՀ պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանը իշխող «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության վարչության նախագահն է, ինչը ենթադրում է, որ պատերազմի մեջ գտնվող պաշտպանական գերատեսչության ղեկավարը բավականին ժամանակ տրամադրելու է, ինչո՞ւ չէ՝ արդեն իսկ տրամադրում է կուսակցական կամ ներկուսակցական խնդիրների լուծմանը, որից տուժողը բանակն է և պաշտպանության ոլորտը:
44-օրյա պատերազմի հանգամանքների ուսումնասիրման համատեքստում իշխանությունները քննելու են նաև Արցախի խնդրի կարգավորման բանակցային գործընթացը: Այսինքն, արձանագրված անհաջողությունների ոչ միայն ռազմական պատճառներն են օրակարգում լինելու, այլև՝ քաղաքական:
Կառավարական ամառանոցի մոտ ցուցարարների հետ բախման ժամանակ ոստիկանական ուժերը հատուկ միջոցներ կիրառեցին: Եվ սա այն բանից հետո, երբ խաղաղ ակցիայի մասնակիցները ցանկացան երթով շարժվել դեպի Ազգային ժողով, սակայն ոստիկանները թույլ չտվեցին։
Նախկինում որևէ իշխանություն չի արել այնպիսի քայլ, որով արձանագրի՝ Արցախն այլևս սուբյեկտ չի, դա արել է Նիկոլ Փաշինյանը՝ ստորագրելով 2020-ի նոյեմբերի 9-ի փաստաթուղթը:
Ոչ մեկի մոտ որևէ վատատեսություն չպետք է լինի: Ֆրանսիայի հրապարակում հավաքվածներին է դիմել ՀՀ ԶՈւ ԳՇ նախկին պետ, գեներալ-գնդապետ Յուրի Խաչատուրովը՝ նշելով, որ ընդդիմության հանրահավաքի մասնակիցների շրջանում մի փոքր վատատեսություն է նկատել:
2022թ. փետրվարի 24-ից Հայաստանը ԶՈՒ Գլխավոր շտաբի (ԳՇ) պետ չունի, երբ այդ պաշտոնից ազատեցին Արտակ Դավթյանին: Գրեթե նույնքան ժամանակ՝ փետրվարի 18-ից, թափուր է նաև ԳՇ հետախուզության գլխավոր վարչության պետի պաշտոնը:
168.am-ի տեղեկություններով, ադրբեջանական կողմը Դադիվանքի «ուդիականացման» պլաններում փորձում է ռազմավարություն փոխել։
Մայիսի 26-ին պաշտոնական այցով Հայաստան էր ժամանել Փարիզի քաղաքապետ Անն Իդալգոն: Այցի շրջանակում մայիսի 28-ին Երևանում նրան ընդունել էր ՀՀ նախագահ Վահագն Խաչատուրյանը, իսկ մայիսի 27-ին Գորիսում՝ Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանը:
168.am-ը երեկ անդրադարձել էր մայիսի 28-ին Ներքին Հանդի հատվածում շարքային Դավիթ Վահանի Վարդանյանի մահվան հանգամանքներին՝ հայկական և ադրբեջանական կողմերի պաշտոնական տեղեկությունները համադրելու տեսանյունից:
Մայիսի 28-ին ՊՆ-ն հաղորդագրություն էր տարածել, որ այդ օրը ժամը 10:40-ի սահմաններում ադրբեջանական ԶՈւ ստորաբաժանումները կրակ են բացել հայ-ադրբեջանական սահմանի հարավ-արևելյան հատվածում տեղակայված հայկական դիրքերի ուղղությամբ, ինչի հետևանքով հրազենային վիրավորում էր ստացել պարտադիր ժամկետային զինծառայող, շարքային Դավիթ Վահանի Վարդանյանը:
Նիկոլ Փաշինյանն իշխանափոխությունից հետո ամեն առիթի հայտարարում է, թե հասնելու են, ավելին՝ հասել են բանակի ապաքաղաքականացմանը: Մինչդեռ բանակը հենց իր իշխանության օրոք է քաղաքականացվել՝ երկրի անվտանգությանը սպառնալու աստիճան:
Ոստիկանությունն օրենք է խախտում և թույլ չի տալիս ԱԺ պատգամավորներին մտնել կառավարության 3-րդ մասնաշենք, ինչի իրավունքը նրանք օրենքով ունեն:
Հանրապետության տոնի առթիվ, ՀՀ նախագահի հրամանագրով, հայրենիքի պաշտպանության և անվտանգության ապահովման գործում ներդրած ավանդի, մարտական գործողությունների ընթացքում ցուցաբերած խիզախության և նվիրումի համար Հատուկ բանակային կորպուսի հրամանատար, գեներալ-մայոր Արտակ Բուդաղյանն արժանացել է «Մարտական խաչ» 1-ին աստիճանի շքանշանի:
Իշխանական շրջանակները երեկ ակտիվորեն տարածում էին լուրը, որ 2022թ. մայիսի 25-ին, Երևանի ժամանակով 22:35-ին ԱՄՆ-ի Կանավերալ հրվանդանում գտնվող տիեզերակայանից Space X ընկերության տիեզերանավով Երկիր մոլորակի ուղեծիր է դուրս բերվել Հայաստանի առաջին տիեզերական արբանյակը, և, որ արբանյակից արված լուսանկարները կօգտագործվեն նաև սահմանների պաշտպանության համար։
ՊՆ նախաձեռնությամբ ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչները հետևել են հրթիռահրետանային համակարգերի մարտական կրակի ցուցադրությանը. այս օրերին ՀՀ ԶՈՒ հրթիռահրետանային զորքերի ստորաբաժանումները զորավարժություններ են անցկացնում, գործի են դրվել բավականին ուժեր և միջոցներ՝ ականանետերից մինչև «Սմերչ» համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգեր:
168.am-ն անդրադարձել է ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ պետերի ազատման հրամանագրային և ոչ հրամանագրային պատճառներին: Մասնավորապես, ուշադրություն էինք հրավիրել այն փաստի վրա, որ ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ հայտարարությունից հետո Նիկոլ Փաշինյանն Օնիկ Գասպարյանին մեղադրում է Սահմանադրության 14-րդ հոդվածի 2 կետը խախտելու մեջ, որը սահմանում է՝ «Հայաստանի Հանրապետության զինված ուժերը քաղաքական հարցերում պահպանում են չեզոքություն և քաղաքացիական վերահսկողության ներքո են»:
Այսօր ԱԺ-Կառավարություն հարցուպատասխանի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանն Արմեն Ռուստամյանին խոստացած բացահայտումն արել է՝ նշելով, որ ճիշտ կլիներ՝ ընդդիմության ներկայությամբ սա աներ, սակայն չի խանգարում բացահայտումների դիմել առանց նրանց, և երբ գան ԱԺ՝ կրկնի այն:
Բրյուսելում հիմնական քննարկվող թեմաներից մեկը նա է եղել, և ԵՄ-ի և միջազգային կազմակերպությունների դիրքորոշումն այն է, որ օր առաջ գերեվարված մեր հայրենակիցները պետք է վերադարձվեն:
Միջազգային ռազմավարական հետազոտությունների ինստիտուտի (IISS) «The Military Balance-2022» զեկույցում անդրադարձ է կատարվել 44-օրյա պատերազմում հայկական կողմի բացթողումներին և հետպատերազմյան Հայաստանի ռազմական բարեփոխումների խնդրին:
ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանի փաստաբան Սերգեյ Հովհաննիսյանը 168.am-ին որոշ մանրամասներ է հայտնել:
Ինչպես արդեն տեղեկացրել ենք, քիչ առաջ ԱԺ ընդդիմադիր խմբակցությունների պատգամավորները մտան ԱԳՆ շենք: Նրանք ՀՀ ԱԳ փոխնախարար Մնացական Սաֆարյանին հայտնեցին, որ եկել են ասելու՝ Նիկոլ Փաշինյանը չի կատարել իր նախընտրական խոստումը, մասնավորապես՝ շեղվել է «անջատում՝ հանուն փրկության» բանաձևից: Այսինքն, նա ստել է և դրա պատճառով կորցրել է իր լեգիտիմությունը, ըստ այդմ՝ ժողովրդին ներկայացնելու իրավունք չունի:
