ԱՄՆ պետքարտուղարի տեղակալ Ուզրա Զեյան հուլիսի 17-ին «Հետք»-ին տված հարցազրույցում հայտարարել էր, որ ամերիկյան բանակի ներկայացուցիչն աշխատելու է Հայաստանի պաշտպանության նախարարությունում։
Հուլիսի 15-ից Հայաստանում մեկնարկել է «ԱՐԾԻՎ ԳՈՐԾԸՆԿԵՐ-2024» հայ-ամերիկյան համատեղ զորավարժությունը, որին ներգրավված են լինելու ՀՀ ԶՈՒ խաղաղապահ բրիգադի, Եվրոպայում և Աֆրիկայում ԱՄՆ ցամաքային զորքերի և Կանզասի ազգային գվարդիայի զինծառայողները: Զորավարժությունը տևելու է մինչև հուլիսի 24-ը:
2023 թվականի հոկտեմբերի 19-ին ՀՀ կառավարությունը Պաշտպանության նախարարության կանոնադրությունը հաստատելու որոշում էր կայացրել, որտեղ կառուցվածքային որոշակի փոփոխություններ էին սահմանվել:
Հունիսի 20-ին 168.am-ը ՀՀ պաշտպանության նախարարության գրավոր հարցման միջոցով մի քանի հարց է ուղղել 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմին առնչվող, հատկապես, երբ պատերազմի ընթացքում և դրանից հետո Նիկոլ Փաշինյանի կողմից գաղտնիության տարրեր պարունակող տվյալներ հրապարակայնացվել են։
Հուլիսի 15-ից Հայաստանում մեկնարկել է «ԱՐԾԻՎ ԳՈՐԾԸՆԿԵՐ-2024» հայ-ամերիկյան համատեղ զորավարժությունը, որին ներգրավված են լինելու ՀՀ ԶՈՒ խաղաղապահ բրիգադի, Եվրոպայում և Աֆրիկայում ԱՄՆ ցամաքային զորքերի և Կանզասի ազգային գվարդիայի զինծառայողները: Զորավարժությունը տևելու է մինչև հուլիսի 24-ը: Ցանկացած զորավարժության անցկացումը կամ դրան մասնակցությունը՝ լինի խաղաղապահ թե ոչ խաղաղապահ, ՀՀ զինված ուժերի համար օգտակար է: Այլ հարց է, որ իշխանամերձ փորձագետները չափազանցնում են դրանց դերակատարությունը, բացառիկության ֆոն հաղորդում:
Նիկոլ Փաշինյանի երբեմնի հատուկ հանձնարարություններով դեսպան Էդմոն Մարուքյանը շարունակում է 44-օրյա պատերազմին առնչվող իրադարձությունների մասին յութուբյան թողարկումները:
ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Արշակ Կարապետյանն օրերս տված հարցազրույցներից մեկում, որը հատվածական է հրապարակվում, անդրադարձել է ՀՀ-ում քաղաքական բանտարկյալների առկայությանը, և գործող իշխանությունների կողմից «գործ սարքելու» պրակտիկային, ինչը գեներալը որակում է՝ որպես դավաճանություն:
«ՀՀ սահմանադրության փոփոխությունները՝ օրվա հրամայական» թեմայով քննարկման ժամանակ «Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի» ղեկավար Արթուր Սաքունցը նշել է, որ գործող Սահմանադրությունը հակաժողովրդավարական է, որովհետև չի համապատասխանում և չի երաշխավորում իշխանությունների տարանջատման սկզբունքին, որը ժողովրդավարության սկզբունք է:
Թեհրանում Իրանի Իսլամական Հանրապետության (ԻԻՀ) արտաքին գործերի երկարամյա նախարար Մոհամմադ Ջավադ Զարիֆի հուշերն ընդգրկող գրքի հրատարակումից հետո, որտեղ նա անդրադարձել է նաև Արցախի 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմին և այդ օրերին ԻԻՀ միջնորդությանը, փորձագիտական, քաղաքական շրջանակները թարմացրեցին 44-օրյա պատերազմը կանգնեցնել-չկանգնեցնելու թեման: 168.am-ը մշտապես «տաք» է պահում այս թեման և առհասարակ, պատերազմին առնչվող ցանկացած թեմա, այդ թվում՝ նախապատերազմյան: Իսկ ասելիք դեռ շատ կա:
Ընթացիկ տարվա հունվարին 2023 թվականի ՆԳՆ գործունեությունն ամփոփող ասուլիսի ժամանակ ՀՀ ներքին գործերի նախարար Վահե Ղազարյանը հայտարարել էր, որ 2020 թվականի Արցախում 44-օրյա պատերազմից հետո անհետացել է 17.000 միավոր ինքնաձիգ։
Մասնագետների կարծիքով, 44-օրյա պատերազմի որոշիչ օրերը հոկտեմբերի 4-ից հոկտեմբերի 6-ն էր: Այսինքն, դրանից հետո արդեն պարզ էր ելքը:
Այն, ինչ սահմանազատման տակ փորձում են ներկայացնել հանրությանը գոնե մինչև այս պահը, դա ադրբեջանական պահանջատիրության բավարարումն էր ՀՀ իշխանությունների կողմից, որը, ցավոք, բարեհաջող ձևով փաշինյանական կառավարությունն իրականացնում է: Ինչու է որոշակի փուլերում բարդություններ առաջանում, որովհետև ադրբեջանական պահանջատիրությունը տարբեր փուլերում խնդիրներ է առաջացնում օրվա իշխանության համար:
Ասում է՝ մենք հաղթեցինք, իրանք մեր սահմանը ճանաչեցին, ասենք թե ճանաչեցին, անվտանգության դա ի՞նչ խնդիր է լուծում: Որպես մասնագետ՝ ինձ համար ծիծաղելի է: Բոլոր երկրները, որոնք պատերազմել են իրար հետ, համարյա բոլորինը սահմանները ճանաչված են եղել: Մեկը մեկինը ճանաչել է: Դժվար գտնեք պատմության մեջ մի պատերազմ, որ ինչ-որ մի երկիր չի ճանաչել մյուս երկրի սահմանները, բայց դա չի խանգարել իրեն հարձակվել այդ երկրի վրա:
44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի զեկույցը դեռ պատրաստ չէ: Փոխարենը՝ Նիկոլ Փաշինյանի երբեմնի հատուկ հանձնարարություններով դեսպան Էդմոն Մարուքյանն է որոշել 2020 թվականի պատերազմի վերաբերյալ բացահայտումների շարք սկսել:
Հուլիսի 2-ին 168.am-ը հարցում էր ուղարկել ՀՀ ազգային անվտանգության ծառայություն՝ հետևյալ հարցադրումներով.
Հուլիսի 6-ին ՀՀ պաշտպանության նախարարությունից տեղեկացրեց, որ Միջազգային խաղաղապահ առաքելություններում մասնակցության նախապատրաստման շրջանակում հուլիսի 15-24-ը Հայաստանում անցկացվելու է «Արծիվ գործընկեր-2024» հայ-ամերիկյան համատեղ զորավարժությունը։
Չնայած Ադրբեջան-Ֆրանսիա առերևույթ լարված հարաբերություններին, ֆրանսիական Total ընկերությունը շարունակում է գործունեությունն Ադրբեջանում, չնայած որ այս տարվա հունիսին Ֆրանսիայի Սենատը երկրի կառավարությանը ներկայացրած իր զեկույցում նշել էր, որ, մասնավորապես, Total Energies-ը պետք է դադարեցնի նոր ծրագրերի իրականացումը և ներդրումներն Ադրբեջանի նավթագազային հատվածում։
Սա ողբերգություն է: Այս տեսակ գերագույնի հետ հնարավո՞ր է պատերազմ հաղթել, ով չի տիրապետում ռազմական տարրական բաների: Նիկոլ Փաշինյանն ինքն է ասել, որ ԶՈՒ զարգացման պլան է հաստատել՝ առանց կարդալու և հասկանալու:
Հուլիսի 3-ին Աստանայում տեղի էր ունեցել Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի, Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանի և Պակիստանի վարչապետ Մուհամմադ Շահբազ Շարիֆի եռակողմ հանդիպումը, որի ընթացքում քննարկվել են պաշտպանական և ռազմական արդյունաբերության ոլորտում համագործակցության հարցեր։
2020 թվականի 44-օրյա պատերազմից հետո՝ 2021 թվականի հունիսի 15-ին, Ադրբեջանը Թուրքիայի հետ ստորագրել էր «Շուշիի հռչակագիրը»՝ այն անվանելով պատմական փաստաթուղթ, որն «օրինականացրեց» երկու երկրների դաշնակցային հարաբերությունները:
2022 թվականի հունվարից դատարանում քննվող «հրթիռների գործը» լրացուցիչ ապացույցներ ձեռք բերելու մասին միջնորդությունների փուլ է մտել:
Օրեր առաջ 168.am-ն անդրադարձել էր Հայաստանի՝ Եվրամիությանն անդամակցության հարցով հանրաքվե անցկացնելու մասին Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությանը՝ «ԵՄ-ն պատրա՞ստ է մեզ ընդունել, ես այդ հարցի պատասխանը չեմ կարող տալ», և ՌԴ-ում ՀՀ դեսպան Վաղարշակ Հարությունյանի Բելգորոդում պնդմանը՝ «պետությունների միջև հարաբերությունները որոշվում են ոչ թե թերթերում ինչ-որ հոդվածներով, առանձին մարդկանց հայտարարություններով, այլ միջպետական համաձայնագրերով»:
2020 թվականի պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ քննիչ հանձնաժողովի լիազորությունների ժամկետը լրացել է 2023 թվականի դեկտեմբերի 3-ին, թեպետ իրականում այն ավարտվել էր նոյեմբերի 3-ին, բայց, ինչպես 168.am-ին ասել էին հանձնաժողովից, 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող ԱԺ Քննիչ հանձնաժողովի լիազորության ժամկետը երկրորդ անգամ երկարաձգելիս հաշվի չի առնվել օրենքով սահմանված ամենամյա ԱԺ արձակուրդը, հետևաբար՝ օրենքով սահմանված կարգով, ԱԺ Քննիչ հանձնաժողովի աշխատանքները սույն թվականի նոյեմբերի 3-ի փոխարեն՝ ավարտվել են 2023 թվականի դեկտեմբերի 3-ին:
Ադրբեջանում անսպասելի որոշում է կայացվել ծառայության համար ոչ պիտանի ճանաչված անձանց համար:
Նիկոլ Փաշինյանը մասնակցել է Ժողովրդավարության հայկական երրորդ ֆորումին, որտեղ նրա մտքերին, թե Հայաստանում ժողովրդավարությունը լրջորեն արմատավորվում է, մամուլի ազատության բռնաճնշումներն, ըստ էության, անցյալում են, կամ՝ որ ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանի գնահատմամբ, Հայաստանը ժողովրդավարության օրինակելի երկիր է, հակադրվող չկար: Այսինքն, ժողովրդավարության ֆորումին, մեծ հաշվով, բազմակարծություն չկար Հայաստանի ժողովրդավարության բաստիոն լինել-չլինելու հարցում:
Հունիսի 28-ին ԱԺ Պաշտպանության և անվտանգության հարցերով խորհրդարանական հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը հարցազրույց էր տվել News.am-ին և ՀՀ պաշտպանության նախարարությունից վերցրած «դոսյեն» ձեռքին պատասխանել էր «Ողջ մնալու արվեստ» (ՈՄԱ) կազմակերպության ղեկավար Վովա Վարդանովի` օրեր առաջ դարձյալ news.am-ի հետ հարցազրույցում հնչեցրած մեղադրանքներին՝ ուղղված ՀՀ պաշտպանության նախարարությանը և ՀՀ ԶՈՒ ինժեներական զորքերի վարչության նախկին պետ, ԳՇ պետի տեղակալ գեներալ-մայոր Կարեն Գրիգորյանին:
ԱՄՆ պետքարտուղարի` Եվրոպայի և Եվրասիայի հարցերով օգնական Ջեյմս Օ’Բրայենը Բաքվում հանդիպել է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ:
Հունիսի 12-ին ԱԺ-Կառավարություն հարցուպատասխանի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը դարձյալ հիշել է 2016 թվականի Արցախում մայիսին իր կուսակցության՝ ՔՊ ջոկատի կողմից խրամատ փորելը:
Մարդու իրավունքների պաշտպանին դիմելու որոշումս պայմանավորված է նաև բարձրացված հարցի կապակցությամբ Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան, ինչպես նաև միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպություններին դիմելուց առաջ իրավունքի պաշտպանության ներպետական բոլոր միջոցները սպառելու կոնվենցիոն պահանջը»,-նշել էր Տոնոյանը:
Եթե հանրագումարի բերենք Քննչական կոմիտեի պատասխան գրությունը, ապա 44-օրյա պարտության մեղավորը միայն բանակն է ու զինվորականությունը: Այսինքն, Նիկոլ Փաշինյանը՝ որպես գերագույն հրամանատար, ով օրենքով կարող է ռազմական և քաղաքական որոշումներ կայացնել և կայացրել է, մեղավոր չէ, թեպետ պատերազմը վարում է պետությունը:
