Վրացական ընդդիմությունը, ի դեմս Վրաստանի նախկին նախագահ Միխայիլ Սահակաշվիլիի ղեկավարած «Միացյալ ազգային շարժում» կուսակցության, սկսել է կառավարության հրաժարականի գործընթացը։ Կուսակցությունը հայտարարել է խորհրդարանական և փողոցային պայքար սկսելու մասին։ Գործընթացի պաշտոնական մեկնարկը տրվեց մարտի 21-ին Թբիլիսիում տեղի ունեցած «Ազգային շարժման» և նրա կողմնակիցների բազմահազարանոց, հուժկու հանրահավաքի ժամանակ, որին, ըստ կազմակերպիչների տվյալների, մասնակցել է շուրջ 50 հազար մարդ` կառավարության պաշտոնաթողության պահանջով։
«ԵՄ-ի ներկայացրած զեկույցում լուրջ քաղաքական նշանակություն պետք չէ փնտրել»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Միջազգային և անվտանգության հարցերի հայկական ինստիտուտ հասարակական կազմակերպության ղեկավար Ստյոպա Սաֆարյանը` անդրադառնալով Հայաստանում Եվրամիության հարևանության քաղաքականության առաջընթացի վերաբերյալ փաստաթղթին, որը նախօրեին Երևանում հրապարակել է ՀՀ-ում ԵՄ պատվիրակության ղեկավար Տրայան Հրիսթեան:
«Ռուսաստանը հետաքրքրված չէ ԼՂ հակամարտության բռնկմամբ»,- այս մասին, ի պատասխան 168.am-ի հարցի, ասաց ամերիկացի հեղինակավոր վերլուծաբան, մի շարք համալսարանների դասախոս Գորդոն Հահնը «Ռեգիոն» հետազոտական կենտրոնի կազմակերպած առցանց հարցազրույց-մամուլի ասուլիսի ընթացքում: Մեր այն հարցին, թե ինչպե՞ս Արևմուտքը կարող է նվազեցնել Ռուսաստանի ազդեցությունը տարածաշրջանում, մասնավորապես՝ ԼՂ հակամարտության կողմերի՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի նկատմամբ, քանի որ մի շարք փորձագետներ պնդում են, որ լարվածությունը հրահրում է Ռուսաստանը, նա պատասխանեց, որ չի կարծում, թե Ռուսաստանը հետաքրքրված է հակամարտության բռնկմամբ: Նրա որակմամբ` ԼՂ հակամարտությունը խիստ լոկալ հակամարտություն է: «Այն հիմնված է Երևանի և Բաքվի միջև առկա անվստահության և սովետական պետականաշինության ժառանգության վրա»,- նկատեց վերլուծաբանը:
«Ցեղասպանության նոր բանաձևն ԱՄՆ Կոնգրեսում անհաջողության կմատնվի»,- 168.am-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց California Courier թերթի հրատարակիչ ու խմբագիր, ամերիկահայ հրապարակախոս Հարութ Սասունյանը` անդրադառնալով ԱՄՆ Կոնգրեսում ներկայացված՝ Հայոց ցեղասպանության մասին` «Ճշմարտության և արդարության մասին» բանաձևին:
«Եթե Հայաստանը հաջողի, և Եվրոպական միությունը ստորագրի համաձայնագրի քաղաքական բաղադրիչը, ապա ցույց կտանք, որ հետսովետական տարածքի երկրները կարող են համագործակցել և՛ Եվրոպայի, և՛ Ռուսաստանի հետ»:
«Հայտնի է, որ չնայած նախկինում եղած բացահայտ սպառնալիքներին` ռուս պաշտոնյաների կողմից, մամուլի միջոցով, կոնֆերանսներում ելույթների միջոցով և այլն, հայ պաշտոնյաները սպառնալիքների առկայությունը միշտ ժխտում են` խոսելով «անվտանգության երաշխիքների» և «ազգային շահի» մասին»։
«Ռուսաստանը մոտ ապագայում ստիպված կլինի դադարեցնել զենքի վաճառքն Ադրբեջանին»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ՌԳԱ Արևելագիտության ինստիտուտի Կենտրոնական Ասիայի, Կովկասի և Ուրալ-Պովոլժիեի ուսումնասիրման կենտրոնի աշխատանքային խմբի համակարգող Ալեքսանդր Սկակովը` անդրադառնալով հայ-ադրբեջանական և ղարաբաղաադրբեջանական հակամարտ զորքերի շփման գծում ստեղծված լարված իրավիճակին:
«Արևելյան գործընկերության շրջանակում Հայաստան-ԵՄ մերձեցման նկատմամբ Ռուսաստանի բացասական վերաբերմունքը գաղտնիք չէ: Հայտնի է, որ չնայած նախկինում եղած բացահայտ սպառնալիքներին` ռուս պաշտոնյաների կողմից, մամուլի միջոցով, կոնֆերանսներում ելույթների միջոցով և այլն, հայ պաշտոնյաները սպառնալիքների առկայությունը միշտ ժխտում են` խոսելով «անվտանգության երաշխիքների» և «ազգային շահի» մասին: Այդպիսով՝ թե՛ իրենց, թե՛ ռուսների համար ավելի հարմար է պարզապես թույլ տալ, որ մինչև գագաթնաժողով եղած ժամանակը սպառվի` որպեսզի սպառնալիքների վերաբերյալ ավելորդ անգամ չխոսվի»,- նման տեսակետ հայտնեց Արմեն Գրիգորյանը:
«Հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման ուղղությամբ Շվեյցարիայի ջանքերը վաղուց ապարդյուն էին, քանի որ 2009 թվականին Ցյուրիխում ստորագրված հայ-թուրքական արձանագրությունները մահացած էին ի սկզբանե, նույնիսկ դրանց ստորագրումից մեկ տարի հետո, ադրբեջանական գործոնի պատճառով»,- այս մասին այսօր 168.am-ի հետ զրույցում ասաց «Հայեր, ներեք մեզ» քարոզարշավի մասնակից, Ստամբուլի քաղաքական հետազոտությունների կենտրոնի ավագ գիտաշխատող, թուրք պատմաբան, վերլուծաբան Չենգիզ Աքթարը:
«Խնդրում եմ` խնդիր դրեք իրականացնել հակաճգնաժամային խնդիրներ, ԵՏՄ անդամ երկրների տնտեսությունը ճգնաժամից դուրս բերել, իսկ սրանից հետո կարելի է մտածել ապագայի մասին: Այլապես, ես կարծում եմ, որ քաղաքական որոշումներ կարող են կայացվել, օրինակ` կարելի է ստիպել սիրել, բայց չէ՞ որ լավ սեր չէ»,- ասաց Բագրատ Ասատրյանը:
Երևանյան «եվրոպական շաբաթը» կարելի է համարել ավարտված։ Այս շաբաթ Երևանը հյուրընկալեց «Եվրանեսթ» ԽՎ 4-րդ լիագումար նիստը, որից հետո ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանը մեկնեց Բրյուսել` մասնակցելու ԵԺԿ գագաթնաժողովին, հանդիպելու ԵՄ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց հետ, ՀՀ այցելեց ԵՄ հանձնակատար Յոհանես Հանը, Երևանում կայացավ Հայաստան-ԵՄ խորհրդարանական համագործակցության հանձնաժողովի նիստը ևս։ Ուշագրավ է հատկապես այն, որ «Եվրոպական շաբաթ» կայացավ […]
«Եթե Աստված չանի, պատերազմ սկսվի Ղարաբաղում, ապա նույնիսկ ՀԱՊԿ-ի շրջանակում մեր բանակը չի օգնի Ձեր բանակին: Շարքային ղազախները ավելի շուտ կդառնան կամավորներ Աdրբեջանում»,- նշեց նա:
«Եվրոպական ու Հայաստանը հաստատեցին հարաբերությունները շարունակելու երկկողմ հանձնառությունը»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Գլոբալիզացիայի և տարածաշրջանային համագործակցության վերլուծական կենտրոնի խորհրդի նախագահ, քաղաքագետ Ստեփան Գրիգորյանը՝ անդրադառնալով մարտի 18-ին «Արարատի ստորոտին» միջազգային մեդիա ֆորումի ընթացքում Ռուսաստան-Ադրբեջան զենքի գործարքների վերաբերյալ Սերժ Սարգսյանի կոշտ գնահատականներին և Հայաստանում «Եվրոպական շաբաթի» արդյունքներին:
«Ես կարծում եմ, որ տեսանելի ապագայում Հայաստանի և Ռուսաստանի երկխոսությունն այս հարցի շուրջ հնարավոր է»,- նկատեց Մոդեստ Կոլերովը:
«Բնականաբար, չի լինի այլևս Ասոցացման համաձայնագիր Հայաստանի համար, քանի որ Ուկրաինան, Վրաստանը, Մոլդովան ընտրեցին ասոցիացման ուղղությունը, իսկ Հայաստանը` ոչ, թեև մենք այն հարգում ենք: Սակայն ես կարծում եմ, որ հնարավոր է համաձայնագիր Հայաստանի հետ ոչ այն խորությամբ, ինչ Վրաստանի, Մոլդովայի և Ուկրաինայի դեպքում»,- ասում է Ռիչարդ Չարնեցկին:
«Մոսկվան մտածում է, որ Հայաստանը ոչ մի տեղ չի փախչի, և նման տեղ էլ, ըստ էության, չկա: Հարցն այն չէ, որ Ռուսաստանը դեմ է Հայաստանին, թեև կա նաև ադրբեջանական լոբբի Մոսկվայում: Պարզապես Ռուսաստանը ոչ Հայաստանի, ոչ էլ Ադրբեջանի կողմն է, և ոչ էլ՝ դեմ»:
«Արտաքին քաղաքականություն ենք մշակում, որը ձեռնոց է նետում Թուրքիային, երբ Ռուսաստանն է, որ սպառնում է մեր անկախությանը, ու մենք ինքնիշխանությունը փոքր քայլերով հանձնում ենք Ռուսաստանին»,- ասում է Ժիրայր Լիպարիտյանը:
«Եթե մի կուսակցություն ամեն օր, որպեսզի չմոռանա, հայտարարում է, որ ցանկություն չունի ինձ հետ հանդիպելու` այդ թեման քննարկելու, ի՞նչ անհրաժեշտություն կա հրավիրելու, և ինչի՞ դա կարող է բերել»։ Նա ասաց, որ բոլոր ուժերին հրավիրել է, պնդել, որ մեծ հաճույքով այդ հնարավորությունը կընձեռի բոլորին, թեև որոշ քաղաքական ուժերի անձնապես հրավեր է հղել` ընդգծելու այդ ուժի կարևորությունը։ Իսկ եթե, Սարգսյանի խոսքով, ուժը կրկնում է ցանկության բացակայության մասին, ապա չարժե պարտադրել։ ՀՀ նախագահի համոզմամբ` կամա թե ակամա, ՀԱԿ-ը մասնակցելու է այդ քննարկումներին` անկախ նրանից` կո՞ղմ է այդ գործընթացին, թե՞ ոչ։ «Հո բոլորը չե՞ն կարող կողմ լինել»,- ասաց Սարգսյանը։
«Խնդիրն այն է, որ մեր սահմանին կանգնած հայ երիտասարդը գիտակցում է, որ իրեն փորձում են ոչնչացնել ռուսական զենքից»
«Եվրոպական միությունը փորձում է հասկանալ Հայաստանի որոշումը և առաջ շարժվել»,- 168.am-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց Եվրախորհրդարանի փոխնախագահ Ռիչարդ Չառնեցկին՝ անդրադառնալով Հայաստանի կատարած աշխարհաքաղաքական ընտրությանը:
«ՀՀ-ն ցույց է տալիս, որ Հայաստանը միացավ ԵՏՄ-ին, բայց երբեք չթողեց դեպի Եվրոպական միություն իր հայացքն ու քաղաքականությունը: Կարծում եմ, որ այս միջոցառումը նշան է, որ նախնական շոկը եվրոպացիների կողմից անցել է…»,- ասում է նա:
«Չեմ կարծում, թե մոտ ապագայում կտեսնենք Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության համապարփակ լուծում»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Մեծ Բրիտանիայի Jane’s Intelligence պաշտպանության և անվտանգության հարցերով հեղինակավոր վերլուծական կենտրոնի ԱՊՀ-ի և Ռուսաստանի հարցերով հեղինակավոր վերլուծաբան Լիլիթ Գևորգյանը:
«Նորը կամ լավ մոռացված հինն այն է, որ համանախագահները որոշել են շփվել ընդլայնված կազմով։ Մինսկի գործընթացի մեկնարկային փուլում բանակցություններն ընթանում էին ԼՂՀ-ի, ՀՀ-ի և Ադրբեջանի պաշտոնական պատվիրակությունների մասնակցությամբ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի 9 անդամ-երկրների ձևաչափով։ Այս փուլից հետո որպես միջազգային միջնորդներ` սկսեցին հանդես գալ միայն համանախագահները, իսկ մյուս երկրները` ժամանակ առ ժամանակ ստանալ հաշվետվություններ բանակցային գործընթացի վերաբերյալ»:
«Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահներից է միայն կախված ԼՂ հակամարտության կարգավորման բանակցությունների կառուցողականությունը: Մինսկը՝ որպես հարթակ, ունի բացառիկ նշանակություն ռուս-ուկրաինական երկխոսության համար, բայց չունի որևէ նշանակություն հայ-ադրբեջանական երկխոսության առումով»:
«Սահմանադրական բարեփոխումների թեման ունի այլևս միայն արտաքին սպառող»,- 168.am-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց քաղաքական և ընտրական տեխնոլոգիաների փորձագետ, վերլուծաբան Արմեն Բադալյանը՝ անդրադառնալով սահմանադրական բարեփոխումների շուրջ քաղաքական քննարկումներին և գործընթացի արտաքին սպառողներին:
Չի բացառվում, որ Բունդեստագում պարզապես Ցեղասպանության 100-ամյա տարելիցի գլխավոր միջոցառումներից առաջ արձանագրվի այն նույն բանը, ինչ 2005թ.: Այսինքն` «ցեղասպանություն», «բռնատեղահանում», նորից չեն ասելու:
Ժամանակ առ ժամանակ Ռուսաստանը Վրաստանին հիշեցնում է Կովկասյան երկաթուղու Աբխազական հատվածի վերաշահագործման անհրաժեշտության մասին` զուգահեռաբար շարունակելով խորը քաղաքական և ռազմական ինտեգրացիան Հարավային Օսեթիայի և Աբխազիայի հետ, ինչը խոչընդոտում է Ռուսաստան-Վրաստան բանակցություններին: Չկարողանալով լուծել Հայաստան-ԵՏՄ տարածք ընդհանուր սահմանի հարցը, հերթական անգամ երեկ Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովն անդրադարձավ երկաթուղային ճանապարհին՝ նշելով, որ ռուսական կողմը պատրաստ է խորհրդակցությունների այս հարցով: «Սակայն հիմնական որոշումը պետք է կայացնեն գործընթացի անմիջական մասնակիցները, առաջին հերթին՝ Աբխազիան ու Վրաստանը:
Առաջիկայում ՕԵԿ-ը կհստակեցնի, թե ԲՀԿ անդամները, որոնք ի թիվս այլ մարդկանց հայտ են ներկայացրել անդամագրվելու ՕԵԿ-ին՝ կդառնա՞ն ՕԵԿ անդամ, թե՞ ոչ: Այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց «Օրինաց երկիր» կուսակցության քաղխորհրդի անդամ, ԱԺ պատգամավոր Մհեր Շահգելդյանն՝ անդրադառնալով սոցիոլոգ Ահարոն Ադիբեկյանի հայտարարությանը, որ իր տեղեկություններով՝ ԲՀԿ-ից հեռացած պատգամավորներից մի քանիսը պատրաստվում են համալրել ՕԵԿ շարքերը:
«Չեմ կարծում, որ իրավիճակն անելանելի է, հաշվի առնելով այն, թե որքանով է հայաստանյան հասարակության շրջանում բավարար արտահայտված ցանկությունը՝ ԵՄ-ի հետ մերձենալու և չհրաժարվելու այդ ուղուց: Ասոցացման համաձայնագրի միայն քաղաքական բաղադրիչի վավերացման հնարավորությունները բացառել չեմ կարող»,- ասաց նախկին նախարարը:
«Մենք եվրոպական քաղաքակրթության հետ երբևիցե որևէ հակասություն չենք ունեցել»,- այսօր ՀՀ-ում Լեհաստանի Հանրապետության դեսպանատան աջակցությամբ Մամուլի ազգային ակումբում հրավիրված «Հայաստանը ԵՏՄ-ում. Ռիգայի խորհրդաժովին ընդառաջ. ո՞րն է լինելու Երևանի կարգախոսը» թեմայով հասարակական-քաղաքական քննարկման ընթացքում ասաց Հայաստանի Դեմոկրատական կուսակցության ղեկավար Արամ Գասպարի Սարգսյանը: Նա նշեց, որ այլևս հասկանալի է, որ Եվրոպական միության հետ հանրավոր չէ վավերացնել Ասոցացման համաձայնագիրը, հաշվի առնելով ՀՀ-ի անդամակցությունը ԵՏՄ-ին, ուստի կարևոր է հասկանալ, թե ինչ է առաջարկվում Հայաստանին այդ կառույցի կողմից:
