Կա Ուկրաինայի սահմանադրությունը, որում հստակ կերպով նշված է Ուկրաինայի տարածքում հանրաքվեի անցկացման կարգը, առավել ևս անցկացնել հանրաքվե այդպիսի իրավիճակում, երկշաբաթյա ժամկետում պարզապես կեղծիք է, ամենաիսկական ֆարս: Ուստի Ուկրաինան հայտարարում է, որ չի ընդունում Ղրիմում որևէ հանրաքվե, եթե այն կայանա էլ, անօրինական կլինի:
Հայաստանի Հանրապետությունում Ուկրաինայի արտակարգ և լիազոր դեսպան Իվան Կուխտան այսօր մամուլի ազգային ակումբում լրագրողների հետ հանդիպմանը խուսափեց գնահատական տալ Ուկրաինայի ճգնաժամի վերաբերյալ Հայաստանի դիրքորոշմանը։
Այսօր Հայաստանում ունենք այսպիսի իրավիճակ. կա ռուսամետ իշխանություն, որը Հայաստանի շահերից առավել սպասարկում է Ռուսաստանի շահը Հայաստանում, ունենք ընդդիմություն, և պետք է ցավով նշեմ, որ ընդդիմության մի զգալի մասի համար դեպի Մաքսային միություն ընթացքը «անշրջելի է» և ինչ-որտեղ, հավանաբար, ողջունելի կամ հաստատ ողջունելի է: Մենք չենք կիսում այս մոտեցումը և գտնում ենք, որ Հայաստանում կան թե՛ անհատներ, թե՛ հասարակական խմբեր, վստահ եմ` կլինեն նաև կուսակցություններ, որոնք Հայաստանը տեսնում են քաղաքակիրթ եվրոպական ընտանիքում, որտեղ հարգվում են մարդու իրավունքները և հիմնարար ազատությունները:
Ռուսաստանի համար ավելի մեծ սպառնալիք է այն, որ Ղրիմից հետո Արևմուտքը կձգտի էլ ավելի մեկուսացնել Ռուսաստանին, և Ռուսաստանի համար ավելի մեծ վտանգն այն է, որ, ինչպես նշեցի, Արևմուտքն այլևս Ռուսաստանի կարիքը չի ունենա:
Ինչպես տեղեկացրել ենք, այսօր տեղի է ունեցել հանդիպում «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության նախագահ Գագիկ Ծառուկյանի, ԱԺ «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցության անդամ Վարդան Օսկանյանի և ԱԺ «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցության քարտուղար Նաիրա Զոհրաբյանի և Հայ ազգային կոնգրես կուսակցության փոխնախագահներ Լևոն Զուրաբյանի, Արամ Մանուկյանի և վարչության անդամ Ավետիս Ավագյանի միջև:
Ըստ Արա Պապյանի՝ Ղրիմում Ռուսաստանի Դաշնության գործողությունների և Արևմուտք-Ռուսաստան դիմակայության հետևանքով Ռուսաստանը կարող է հայտնվել խորը մեկուսացման մեջ
«Մոդուս վիվենդի» կենտրոնի ղեկավար, քաղաքագետ Արա Պապյանի կարծիքով` Ղրիմի հանրաքվեն լուրջ հիմնաքար է դառնալու Ռուսաստանի ձեռքին` Արևմուտքի հետ հետագա բանակցությունների ժամանակ:
«Իրանի հետ Արևմուտքի հարաբերությունների բարելավման դեպքում Հայաստանը կարող է մեծացնել Իրանի հետ հարաբերությունների պոտենցիալը»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Տարածաշրջանային հետազոտությունների կենտրոնի տնօրեն, քաղաքագետ Ռիչարդ Կիրակոսյանը` գնահատելով արևմտյան պետությունների և Իրանի հարաբերություններում վերջին շրջանում նկատվող որոշակի ջերմացումը:
Ես կարծում եմ, որ Պուտինը միանգամայն կանխատեսելի է: Բոլորին հայտնի են այն դրակոնային մեթոդները, որոնք նա օգտագործում է` իր նպատակներին հասնելու համար:
«Մենք տարիներ շարունակ հնչեցրել ենք այդ միասնության կոչը: Իհարկե, ցանկալի կլիներ, որ այդ միասնության արդյունքում ավելի լայն համախմբում լինի, ոչ միայն այդ չորս քաղաքական ուժերը: Եվ, կարծես թե, մեր գործընկերները նույնպես տրամադրված են ավելի լայն քաղաքական, հասարակական համախմբման, որպեսզի հասարակության ակտիվ մասնակցությամբ փոխենք երկրում ստեղծված այս ծանր իրավիճակը»,- ասաց նա:
«Պուտինի մամլո հայտարարությունը պարզապես Ռուսաստանի ռազմավարության հերթական քայլն է` փորձելու համոզել աշխարհին, որ Ուկրաինայի նոր ղեկավարությունը վտանգ է ներկայացնում Ուկրաինայի և երկրի ազգային փոքրամասնությունների, մասնավորապես` էթնիկ ռուսների իրավունքների համար, և Մոսկվայի գործողությունները դրա պատասխանն են: Սա բացարձակ կեղծիք է և ճշմարտության կատարյալ խեղաթյուրում»,- 168.am-ի հետ զրույցում այսպիսի կարծիք հայտնեց Բրյուսելի «Եվրոպական քաղաքականության կենտրոնի» վերլուծաբան Ամանդա Փոլը` անդրադառնալով ուկրաինական ճգնաժամին:
Մեզ պետք է ոչ միայն իշխանափոխություն, մեզ պետք են շատ ավելի կարևոր այլ որակներ, մեզ պետք է վստահություն ձեռք բերել: Այսինքն` ինձ շատ ավելի մոտ են իշխանափոխության այն բանաձևերը, որ վերջերս հրապարակեցին, մի կողմից, ազատամարտիկները, մյուս կողմից` սփյուռքը: Ազատամարտիկներն ասացին` պետք է ստեղծել ժողովրդական վստահության կառավարություն:
Աշոտ Մանուչարյանի խոսքով` արևմտամետ ուժերը ճիշտ են այն իմաստով, որ Ուկրաինայի ժողովուրդն ապստամբել է ընդդեմ «հարստահարողների» և «մաֆիոզ ղեկավարության», իսկ ռուսները ճիշտ են այն իմաստով, որ այդ ապստամբ ուժերի մեջ կան «խառնակիչներ», որոնց խառնակչության դեմ է դուրս եկել էթնիկ ռուս բնակչությունը:
Ես չեմ պատկերացնում` ինչպես կարելի է անդառնալի համարել մի իրավիճակ, որը մեզ համար բացասական կլինի: Տա Աստված, որ միությունը կայանա, մասնակցող, անդամակցող պետությունները դիտարկեն իրենց ազգային ու պետական շահը մեկը մյուսի համատեքստում և ստանան: Կանդամակցի ՀՀ-ն ստեղծվող միությանը, թե ոչ, կոնկրետ մեր շահից է կախված: Կկայանա՞, թե՞ չի կայանա, այդ առումով ունեմ զուտ բարի մաղթանքներ:
Վլադիմիր Պուտինը չէր կարող չարձագանքել Ուկրաինայի իրադարձություններին, քանի որ չարձագանքելն ինչ-որ տեղ կլիներ բարոյական հանցանք սեփական սկզբունքների նկատմամբ, ուստի նա հետխորհրդային տարածքում իրականացնում է այն քաղաքականությունը, որը պետք է իրականացնի:
Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Վլադիմիր Պուտինը մարտի 6-ին Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի պետությունների ղեկավարների նիստում հայտարարել է, թե Ռուսաստանը, Ղազախստանը և Բելառուսը պատրաստ են սկսելու Հայաստանի` Եվրասիական տնտեսական միությանը միանալու աշխատանքները:
«Սա հումորի լավ զգացում է»,- 168.am-ի հետ զրույցում ռուսաստանցի քաղաքագետ Ալեքսանդր Կարավաևն այսպես գնահատեց ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի այն պնդումը, թե Ղրիմի ինքնավարությունում ռազմավարական օբյեկտները գրաված ուժերը չեն պատկանում ռուսական ստորաբաժանումներին, այլ դրանք «տեղական ինքնապաշտպանական ուժերի» ջոկատներն են, որոնք կազմավորել են Ղրիմի բնակիչները:
«Ես ափսոսում եմ, որ չենք կարողանում մեկին գտնել, ով կարող է մեր ժողովրդին պաշտոնական մակարդակով բացատրել, թե մենք ինչ վերաբերմունք ունենք` Ուկրաինայում կատարվող իրադարձությունների հետ կապված»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Հայ ազգային կոնգրես կուսակցության (ՀԱԿԿ) արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի ղեկավար Վլադիմիր Կարապետյանը` գնահատելով Ուկրաինայի հարցով պաշտոնական Երևանի լռությունը:
Արձագանքի, գնահատականի բացակայությունն ինքնին ցույց է տալիս Հայաստանի անկախության աստիճանը: Ըստ էության, այն աստիճանի ազատություն չունենք, որպեսզի կարողանանք գնահատական տալ տեղի ունեցողին, հատկապես երբ մի կողմում Հայաստանի ռազմավարական գործընկերն է խախտում միջազգային իրավունքը, և մյուս կողմից` այդ ամենը կատարվում է Արևելյան գործընկերության շրջանակներում Հայաստանի գործընկեր պետության հետ:
Սերժ Սարգսյանի խոսքը նշանակում է, թե արտաքին քաղաքական գործոնները չպետք է կապենք երկու հարևան երկրների հարաբերությունների հետ, մենք նոր ճանապարհ ենք ընտրել, բայց մենք առաջվա պես քեզ սիրում ենք:
Այս շաբաթ մի քանի հայ փորձագետներ հանդես եկան հայտարարությամբ, թե Հայաստանի ղեկավարությունը պետք է ճանաչի Ուկրաինայի նոր իշխանության լեգիտիմությունը:
Քաղաքացիները և քաղաքական գործիչները շարունակում են այցելել Մյասնիկյանի արձանի հարակից տարածք` հարգանքի տուրք մատուցելու Մարտի մեկի զոհերի հիշատակին: Քիչ առաջ արձանի մոտ ծաղկեպսակ դրեցին և մոմավառություն կատարեցին նաև Հայոց համազգային շարժման անդամները` կուսակցության վարչության նախագահ Արարատ Զուրաբյանի գլխավորությամբ:
Այստեղ արդեն Հայաստանից կախվածությունն է մեծանում, ինչը կարելի է լուրջ պատմական երևույթ համարել, քանի որ մինչ այժմ ճիշտ հակառակն է եղել: Երկրորդը` Մաքսային միության կայացման համար Ռուսաստանն անպայման պետք է, կոպիտ ասած, Վրաստանի հարցերը լուծի, այսինքն` պետք է կարգավորի հարաբերությունները, ինչին շահագրգռված է նաև Վրաստանը: Այստեղ Հայաստանը կարող է, այսպես ասած, խորամանկաբար կամ դիվանագիտորեն չեզոքացնել այդ թուրք-ադրբեջանական հորիզոնական առանցքը` Երևան-Թբիլիսի-Մոսկվա առանցքի ձևավորման միջոցով:
«Հայաստանի իշխանությունները պետք է ընդունեն ուկրաինական նոր իշխանությունների լեգիտիմությունը և ՀՀ ԱԺ-ից պատվիրակություն պիտի գնա Գերագույն ռադա»:
«Եվ եթե մայիսին հաջողվի նախագահական ընտրություններն անցկացնել գոնե երկրի տարածքի մեծ մասում, և ընտրություններին մասնակցի բնակչության կեսից ավելին, ապա դա մեծ հաջողություն կլինի: Ես չեմ կարծում, որ մեծ են հնարավորությունները` հավաքել Ուկրաինան, վերջին շրջանում իրավիճակն այդ առումով ավելի է վատանում, բայց հնարավորություններ դեռ մնում են»,- նշեց վերլուծաբանը:
Հայաստանի իշխանության համար դասն այն է, որ Ուկրաինան ցույց տվեց, թե որքան վտանգավոր է փողոցի ուժը թերագնահատելը և ուժի կիրառումը գերագնահատելը: Երկրորդ դասն այն է, թե որքան վտանգավոր է անտեսել ժողովրդի պահանջները` փոփոխության և բարեփոխումների վերաբերյալ… Եկեք նայենք նաև Հայաստանի ընդդիմության համար դասերին:
Քաղաքական և ընտրական տեխնոլոգիաների փորձագետ Արմեն Բադալյանը, պատասխանելով 168.am-ի հարցին, թե որո՞նք են Ուկրաինայի դասերը Հայաստանի համար, կարծիք հայտնեց, թե Հայաստանի համար դասեր չկան, քանի որ Հայաստանը բոլոր գործոններով տարբերվում Ուկրաինայից:
Եթե Հայաստանի ընդդիմությունն ուզում է լսել և սովորել, ապա երկրորդ դասն այն է, որ էական նշանակություն ունեն նորամուծություններն ու նոր մարտավարությունը: Երրորդը` աշխարհագրության կարևորությունն է, այլ կերպ ասած` ակտիվությունը շրջաններում, ոչ թե միայն մայրաքաղաքում:
«Աշխարհում միակ կառավարության ղեկավարը, ով կասկածի տակ է դնում Ուկրաինայի նոր իշխանության լեգիտիմությունը, Ռուսաստանի վարչապետ Դմիտրի Մեդվեդևն է, բայց ես վստահ եմ, որ Հայաստանի իշխանությունը կհետևի դեպքերի տրամաբանությանը և կճանաչի Ուկրաինայի ներկայիս կառավարությունը»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանը ասաց Տարածաշրջանային հետազոտությունների կենտրոնի տնօրեն, քաղաքագետ Ռիչարդ Կիրակոսյանը:
«Ստացվում է նույն հարցադրումը, թե որտե՞ղ է ուզում մարդ ապրել` ծովի ափի՞ն, գեղատեսիլ վայրո՞ւմ, թե՞ տափաստանում, բնական է, որ ամեն մի քաղաքացի ուզում է բարելավել իր կենսապայմանները, և Հայաստանը, որպես պետություն, պետք է լավին, կատարյալին ձգտի, ոչ թե հետընթաց արձանագրի»,- ասաց տնտեսագետը:
