«Սա մեր մեծագույն հաղթանակներից մեկն է, սա ոչ թե բարոյական, հոգեբանական, այլ իրական հաղթանակ է: 20 տարի առաջ հայ ժողովրդի արժանի զավակների շնորհիվ արձանագրվել է հայ ժողովրդի իրական հաղթանակը»,- այսօր` Հաղթանակի զբոսայգում լրագրողների հետ ճեպազրույցում, խոսելով Շուշիի ազատագրման մասին` նշեց Հայ ազգային կոնգրես (ՀԱԿ) կուսակցության փոխնախագահ Արամ Մանուկյանը:
Բնականաբար, ուշադրության կենտրոնում Հայաստանի առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանն էր: Կոնգրեսի առաջնորդը բարձր տրամադրություն ուներ, այդ նույն տրամադրությամբ էլ իր համախոհների` Լևոն Զուրաբյանի, Ստեփան Դեմիրճյանի, Արամ Մանուկյանի, Լյուդմիլա Սարգսյանի, Վահագն Խաչատրյանի, Գագիկ Ջհանգիրյանի և այլոց հետ միասին զրուցելով` քայլեց մինչև իր մեքենան, թեև հրաժարվեց պատասխանել ողջ ընթացքում իրեն ուղեկցող մի խումբ լրագրողների հարցերին:
«Այդ հաղթանակը միանշանակ գնահատելի է, քանի դեռ մենք բոլորս հիշում ենք, գալիս ենք այստեղ և մեր հարգանքի տուրքն ենք մատուցում անհայտ զինվորներին, մեր հայրենակիցներին, ովքեր զոհվել են հայրենիքի, հաղթանակի համար: Նրանք հիշվելու են հանուն հաղթանակի»,- ասաց ԲՀԿ-ական պատգամավորը:
«Ամեն դեպքում ես կոնկրետ դեմ եմ այդ մոտեցումներին, ինչ առումով, որ պետք է վերադարձնենք տարածքներ և այլն, և այլն: Բոլոր քայլերը պետք է հստակ հնչեցվեն, և այս խնդիրը պետք է լուծվի երեք սկզբունքների հիման վրա` տարածքային ամբողջականություն, ազգերի ինքնորոշման իրավունք և ուժի չկիրառում: Դա է լինելու մեր սկզբունքը»:
«Մենք աշխատելու ենք, որ լինի հնարավորինս իրատեսական, և մեզ համար շատ կարևոր է ասել այն, ինչ որ կարողանալու ենք անել: Փոփոխություններ ես չեմ ակնկալում, քանի որ հիմա քննարկման փուլում է, բայց նորից եմ ուզում ասել, որ հստակեցվելու են ծրագրի բոլոր դրույթները, և իմ նպատակն է, որ ծրագրում ինչ որ ներկայացվի, իրականացվի, դա է լինելու իմ գլխավոր նպատակը»:
«Անվտանգության համար ազատագրված տարածքները, բնականաբար, շատ կարևոր դերակատարություն ունեն: Էլ չեմ խոսում Քելբաջարի մասին, որն, ըստ էության, ողջ թիկունքն է ապահովում: Այստեղ քննարկելու խնդիր էլ չկա, և հենց դա է, որ մինչև հիմա պաշտպանել է խաղաղությունը: Մեր հայրենակիցների զրկանքների, մեր ազատամարտիկների արյան գնով ազատագրված տարածքների ռազմավարական դիրքն է, որ մեզ հնարավորություն է տալիս նվազ ռեսուրսներով խաղաղություն ապահովել: Այդ առումով, իհարկե, մեր դիրքորոշումը չի փոխվել»:
Եթե ստորագրումը տեղի չունենա, դա շատ մեծ հարված կլինի Պուտինին, դա ինքնին հասկանալի է: Բայց ես դրա մասին չեմ ուզում խոսել: Այնուամենայնիվ, ես կարծում եմ, որ պայմանագիրը կստորագրվի: Լուկաշենկոյի կողմից նման հայտարարությունների նպատակը ոչ թե նախագիծը տապալելն է, այլ ռուսական կողմի բանակցողներին աշխուժացնելը: Այսինքն` նա բարձրացնում է խաղադրույքները և ակնկալում է, որ Մոսկվան իրեն ընդառաջ գնա:
Յուրաքանչյուր ոք, այդ թվում որևէ երկրի դեսպան, ունի կարծիքի իրավունք: Իմ համոզմամբ, սակայն, հնչող տեսակետները պետք է տեղավորվեն դեսպանի գործունեության բովանդակային դիրքորոշումների մեջ: Նախ պետք է մեկնաբանել, թե ինչ ասել է «սեպ խրել» արտահայտությունը և մի՞թե այդքան հեշտ է «սեպ խրել» Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև, որը բարեկամության դարերի պատմություն ունի, իսկ ներկայում Ռուսաստանը Հայաստանի ռազմավարական դաշնակիցն է: Երկու երկրները սերտ համագործակցում են անվտանգության, տնտեսության, մշակույթի և բազմաթիվ այլ ոլորտներում:
«Ժառանգության» փոխնախագահի խոսքերով` Ռուսաստանի դեսպանի խորհուրդը` «չեզոքացնել այն հասարակական կազմակերպություններին, որոնք զբաղվում են հայ-ռուսական հարաբերություններում սեպ խրելով», խոսում է այն մասին, թե ինչպիսի պետություն է Ռուսաստանը, և ինչ պատկերացումներ ունեն այնտեղ կառավարման համակարգի, հասարակություն-կառավարություն հարաբերությունների մասին. «Հայաստանի ուղին դա չէ, որովհետև մենք կարողանում ենք շատ նորմալ հարաբերվել հ/կ-ների հետ, դա վերաբերում է և´ քաղաքական ուժերին, և´ իշխանությանը, ուստի միայն իշխանությունների ցանկությունը շատ քիչ է:
«Ցանկացած խոշոր ինտեգրացիոն միավոր, որն ունի պատմական հիմքեր, երկրների առջև ծառացած քաղաքական մարտահրավերների նմանություն և էլիտաների միջև սերտ կապեր, անխուսափելիորեն պետք է ծնի ինչ-որ քաղաքական գործընթաց: Դժվար է ասել, թե այն ինչ տեսք կունենա, բայց սկզբում նրանք կարող են սկսել հասարակ բաներից, օրինակ` միջխորհրդարանական վեհաժողովներից: Սակայն ներկա փուլում էլ երեք երկրների` Ռուսաստանի, Բելառուսի և Ղազախստանի նախագահների հանդիպումները, մեծ հաշվով, իրականացնում են քաղաքական կարգավորման գործառույթը, որովհետև ակնհայտ է, որ որևէ ներքին մարտահրավերի, վտանգի, օրինակ` հեղափոխության դեպքում, Բելառուսի և Ղազախստանի ղեկավարների համար միակ հենակետը լինելու է Ռուսաստանը: Դա պարզ է և ընկալվում է որպես բնական երևույթ»,- մեզ հետ զրույցում ասաց Կարավաևը:
Ադրբեջանի արտգործնախարարի տեղակալ Արազ Ազիմովը մայիսի 1-ին հանդես է եկել ուշագրավ հայտարարությամբ` մեղադրանքներ հնչեցնելով ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ամերիկացի համանախագահ Ջեյմս Ուորլիքի հասցեին: Ըստ ադրբեջանական APA լրատվական գործակալության` Ազիմովը հայտարարել է, որ Ադրբեջանը կարող է բարձրացնել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբում ամերիկացի համանախագահի պաշտոնից Ջեյմս Ուորլիքին հետ կանչելու հարցը:
Եթե անկեղծ լինեմ, կուսակցությունում այդ հարցը չի քննարկվել: Այնուամենայնիվ, ես ասացի իմ կարծիքը, որ պետք է անսալ ժողովրդի ձայնին և մերկապարանոց հայտարարությունները, կարծում եմ… պետք է ուղղակի իրեն դիմել` տեսնենք` ինչ է ինքը նկատի ունեցել: Կարծում եմ` ինքը նկատի է ունեցել, որ Հանրապետականն իր ուժը չի կորցրել: Չէ՞ որ մեզ անընդհատ ասում են, որ Հանրապետականը թուլացել է և այլն, և այլն: Ըստ իս` նա ուղղակի բառախաղով է ասել: Չեմ կարծում, որ իր ասածներն ինչ-որ վատ նպատակներ են հետապնդել:
«Ով ինչ ուզում, ինչ խելքին բրդում է, ասում է և գրում: Իմ կարծիքով` ոչ ոք ոչ ոքի չի կաշկանդում: Համենայն դեպս, ես նման բան չեմ զգացել, որ ուզենամ ինչ-որ բան ասել և չկարողանամ: Պարզ է, որ քաղաքական դաշտն ունի իր պաշտոնական մամուլը: Ասենք, նույն Հանրային հեռուստաընկերությունը պաշտոնական ալիք է, էդ իրենցն է: Տպագիր մամուլը մի քիչ ավելի ազատ է»:
«Երբ դու լավ դերձակ ես, լավ վարսավիր, լավ գրող, լավ նկարիչ, ունես պահանջարկ, և քեզ մոտ են գալիս մազերը սարքելու, քո գրածներն են կարդում, քո նկարներն են գնում և այլն, պահանջված, լավ մասնագետ ես, բայց դու վարպետ ես դառնում այն ժամանակ, երբ համքարությունն է քեզ ընդունում, իբրև այդպիսին: Շնորհակալ եմ, որ ինձ վարպետ ձեռնադրեցիք»,- իր շնորհակալական խոսքում ասաց Մեսրոպ Հարությունյանը:
«Եթե չլիներ Եվրամիության կողմից մարտահրավերը` այդ Ասոցացման համաձայնագրով հանդերձ, նրա փորձը` տարածաշրջանում ստեղծել ազդեցության գոտի և Հայաստանը պոկել Ռուսաստանից և այլն, այդ դեպքում Մաքսյային միությանը Հայաստանի միանալ-չմիանալու հարցն էլ արդիական չէր լինի»:
ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի կողմից Մաքսային միությանը (ՄՄ) միանալու, իսկ հետագայում Եվրասիական տնտեսական միության (ԵՏՄ) ձևավորմանը մասնակցելու վերաբերյալ 2013 թ. սեպտեմբերի 3-ի հայտարարությունից շուրջ 8 ամիս անց, անկախ հասարակական տրամադրություններից, շարունակում է քննարկվել հարցը, թե ե՞րբ է Հայաստանը միանալու ՄՄ-ին, ի՞նչ պայմաններով, ի՞նչ կարգավիճակով և, ընդհանրապես, անդամակցելո՞ւ է, թե՞ ոչ:
«Դա իրենց ցանկությունն է, երևի կարոտախտով են հիշում սովետական շրջանը, երբ միակուսակցական համակարգ էր: Բայց չեմ կարծում, որ հնարավոր է վերադարձ անցյալին: Ավելի, քան վստահ եմ, որ մեր երկիրը, միևնույն է, ապագայի ճանապարհով է գնալու, և այդ ապագան մեր ժողովրդից ոչ մի հանրապետական չի կարող խլել»,- արձագանքելով Էդուարդ Շարմազանովի երեկվա հայտարարությանը՝ ասաց Լյուդմիլա Սարգսյանը:
Ազգային ժողովի փոխնախագահ, իշխող Հանրապետական կուսակցության մամուլի խոսնակ Էդուարդ Շարմազանովը երեկ հայտարարել է, թե ապրիլի 10-ին ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի հայտնի հայտարարությունից հետո Հայաստանում ստեղծվել է նոր քաղաքական իրավիճակ: Նրա խոսքով` գալիք տարիներին Հանրապետականի ձայնն է որոշիչ լինելու հայաստանյան քաղաքական գործընթացներում, իսկ պետության կառավարման ղեկին հասնելու հիմնական ճանապարհը Հանրապետական կուսակցությունն է:
«Եթե նկատել ես, որ տունդ մուկ է մտել, մի՛ զբաղվիր նրան բռնելով, տշելով, քանդվելու է տունդ: Տո՛ւնդ կարգավորիր, որ մուկ չմտնի»: Հիմա մենք շուրջ 20 տարի` էսի՛նչ, հեռացիր, էնի՛նչ, հեռացիր, Լևո՛ն, հեռացիր, Ռո՛բ, հեռացիր, Սերժի՛կ, հեռացիր, վաղն էլ` Մո՛ւկ, հեռացիր:
«Փառք Ղազախստանին, որ ավելի լավ է ընկալում Հայաստանի շահը, քան մեր դե-ֆակտո իշխանությունները»,- այսօրվա ասուլիսում կեսկատակ-կեսլուրջ ասաց «Ժառանգություն» կուսակցության նախագահ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը` մեկնաբանելով Մաքսային միության անդամներ Բելառուսի և Ղազախստանի ղեկավարների հայտնած որոշ վերապահումները Հայաստանի անդամակցության հարցի վերաբերյալ:
«Այս տարի Ցեղասպանության 99-րդ տարելիցի առիթով գտնվում էի Պոլսում` Ստամբուլում, մեր հայրենակիցների, առաջադեմ թուրքերի, քրդերի և Թուրքիայի տարբեր քաղաքացիների հետ մասնակցելու Ցեղասպանության և Մեծ հայրենազրկման 99-րդ տարելիցին նվիրված միջոցառումներին: Ոչ միայն իմ տեսակետն է, այլ փաստված իրողություն, որ Հայոց Մեծ Եղեռնը ոչ միայն ցեղի սպանություն էր, այլև հայրենիքի սպանություն, հայրենազրկում, այսինքն` շատ ավելին էր, քան ցեղասպանություն: Եվ այս նախադասությունն իմ բացման խոսքն էր հանդիսանում յուրաքանչյուր հարցազրույցի, ելույթի և դասախոսության ժամանակ»,- ասաց Հովհաննիսյանը:
«Ես համարում եմ ցավալի, որ երեկ` քվեարկության ժամանակ, չկար միահամուռ մոտեցում, կարծում եմ` դա վերջին ահազանգն է մինչև կառավարության ծրագրի ներկայացումը»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանը հայտարարեց «Ժառանգություն» կուսակցության նախագահ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը` գնահատելով Ազգային ժողովի նախագահի ընտրությունները և ոչ իշխանական խորհրդարանական ուժերից մի քանիսի մասնակցությունը այդ քվեարկությանը:
«Թեև ԵՄ-ն չկարողացավ հասնել Հայաստանի հետ Ասոցացման, այդ թվում` Խորը և համապարփակ ազատ առևտրի համաձայնագրի (ԱՀ/ԽՀԱԱՀ) ստորագրմանը, այդուհանդերձ մենք պատրաստ ենք առաջ տանել Հայաստանի հետ հարաբերությունների ոչ միայն քաղաքական կողմը, այլև զարգացնել առևտրային հարաբերությունները»,- ասել է Քեթրին Էշթոնի մամուլի խոսնակ Մայա Կոչիյանչիչը:
«Այս վերջին փոփոխությամբ, նաև Գալուստ Սահակյանին Ազգային ժողովի նախագահ նշանակելով` Սերժ Սարգսյանը (եթե ինքն է արել) ամեն ինչ անում է, որ ժողովուրդն օր առաջ հրապարակ դուրս գա»,- 168.am-ի հետ զրույցում կարծիք հայտնեց «Ժողովրդավարական Հայրենիք» կուսակցության նախագահ Պետրոս Մակեյանը` մեկնաբանելով Ազգային ժողովի նախագահի ընտրությունները:
Ռազմավարական և ազգային հետազոտությունների հայկական կենտրոնի տնօրեն, քաղաքագետ Մանվել Սարգսյանը 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով ԱԺ նոր նախագահի ընտրություններին և Գալուստ Սահակյանի ընտրությանը, ասաց, թե շատ քիչ է հետաքրքրվում Ազգային ժողովով, որովհետև դրա ձևավորման տեխնոլոգիան, ձևերն այնքան կասկածելի են, որ «հետո խորանալ, տեսնել` որն է ԱԺ-ի ներսում ճիշտն ու սխալը, ճիշտ չի լինի»:
Դեսպանը նշեց, որ փաստաթղթի անունն այլ կարող է լինել, ոչ թե Ասոցացման համաձայնագիր: Եթե այլ անուն ունենա, բնականաբար, այնտեղ կարող են լինել տարբեր ձևակերպումներ` մասնավորապես, այո, հենց քաղաքական մերձեցման առումով: Կարծում եմ` այսօր հենց այդ հարցի շուրջ երկկողմանիորեն տեղի են ունենում որոշակի խորհրդատվական խոսակցություններ, կարող են լինել տարբեր ձևաչափի փաստաթղթեր, օրինակ` «Գործընկերության և համագործակցության պայմանագիր պլյուս» կամ «մինուս»», այդպիսի խոսակցություններ եղել են:
Արևմուտքի հետ ունի բավական վատ հարաբերություններ, և Մաքսային միության ինտեգրումն էլ դեռ մինչև վերջ չի հասցրել: Չեմ ուզում շատ առաջ գնալ, բայց Մաքսային միության անդամակցության հարցում, բացի տնտեսականից, կան նաև քաղաքական և այլ խրթին խնդիրներ, որոնք լուծման կարիք ունեն:
Եթե Արթուր Բաղդասարյանն ինքն է ներողություն խնդրում մարդկանցից, ապա, կարծում եմ, դրանով ամեն ինչ ասված է: Այսինքն՝ նա ակնհայտորեն խոստովանում է, որ սխալ որոշում է կայացրել:
«Օրինաց երկիր» կուսակցության նախագահ Արթուր Բաղդասարյանը երեկվա ասուլիսում հայտարարեց, որ ՕԵԿ-ը կաշկանդված չէ համագործակցելու որևէ քաղաքական ուժի, այդ թվում` ոչ իշխանական քառյակի հետ: Իսկ հարցին` հնարավո՞ր է, որ ՕԵԿ-ը սկսի համագործակցել «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության հետ, չնայած այդ երկու կուսակցությունների ղեկավարների բարդ ու լարված հարաբերություններին, Արթուր Բաղդասարյանը պատասխանեl էր` քաղաքականության մեջ հավերժ թշնամիներ չկան և չեն լինում:
Ես լավ բան եմ արել, որովհետև ես, որպես ԱԱԽ քարտուղար (որտեղ գաղտնի և հույժ գաղտնի բազմաթիվ փաստաթղթերի հետ եմ առնչվել և առնչվում), գիտեի` ինչ է լինելու Հայաստանում: Այսօր ավելի հստակ գիտեմ` ինչ էր լինելու 2008 թ. մարտյան օրերին, լինելու էր արտաքին ագրեսիա մեր պետության դեմ: Կային և´ այդ քարտեզները և´ ամեն ինչը:
