Բրյուսելյան մեր գործընկերները մեզ տրամադրեցին այս փաստաթղթի պաշտոնական, սակայն աշխատանքային տարբերակը, որը բավական հետաքրքրական է և, ըստ էության, ուրվագծում է Եվրոպայի քաղաքականությունը Եվրամիությունից արևելք ընկած երկրների առնչությամբ:
Հրադադարի ռեժիմի խախտումները և այդպիսի գործողությունները սադրանք են ոչ միայն` Արցախի և Հայաստանի, այլև` Մինսկի խմբի համանախագահների դեմ: Իրենք հասկանում են, որ յուրաքանչյուր այսպիսի զոհ, փաստորեն, նաև իրենց զոհն է, հարվածում է իրենց ջանքերին, բայց շարունակում են աշխատել:
«Ես համոզված եմ` նույնիսկ եթե Մինսկի խմբի համանախագահ երկրները հրապարակային դաշտում հայտարարություններ են անում, այսպես կոչված, հավասարակշռությունը պահպանելու համար, ապա ոչ հրապարակային ձևերով, դիվանագիտական խողովակներով, այնուամենայնիվ, Ադրբեջանին հասկացնում են, որ, այսպես կոչված, «կարմիր գիծը» չհատի»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ԼՂՀ նախագահի մամուլի խոսնակ Դավիթ Բաբայանը` անդրադառնալով ղարաբաղյան հակամարտության շփման գծում վերջին դեպքերի վերաբերյալ Մինսկի խմբի հայտարարությանը:
Երևանի Օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոնում համընդհանուր դժգոհություն և ընդզվում է` ընդդեմ պարտադիր կենսաթոշակային համակարգի: Այսօր Երևանի Ազատության հրապարակում հերթական բողոքի ցույցն էր` ընդդեմ «պարտադիր կուտակային կենսաթոշակների մասին» օրենքի, այս անգամ ցույցի կիզակետում Երևանի օպերային թատրոնի աշխատակիցներն էին:
Կցրե՞ն «Մայդանը», թե՞ ոչ, քաղաքագիտական իմաստով սա այնքան էլ կարևոր չէ: Երկիրը կփլուզվի՞, թե՞ ոչ, կկարողանա՞ պետությունը հավաքվել այնպես, որ Ուկրաինայի տարբեր հատվածները կարողանան փոխգործակցել միմյանց հետ, թե՞ ոչ: Սա է խնդիրը: Կմնա՞, թե՞ չի մնա Յանուկովիչը, դե, ամենայն հավանականությամբ չի մնա` առնվազն 2015 թվականից հետո:
«Եվրոպան հոգնել է Էրդողանից: Թուրքիայի ամենացավոտ հարցերից մեկը Հայոց ցեղասպանության խնդիրն է` 2015 թ. նախօրեին, և նաև հայ-թուրքական սահմանների խնդիրը: Եվ այն, որ հայ-թուրքական գործընթացը Արևմուտքի կողմից աջակցություն ստացած նախագիծ էր և, փաստորեն, ձախողվեց Թուրքիայի մեղքով, տեղիք է տալիս այսպիսի ձևով ցույց տալու Թուրքիային, որ իրենից դժգոհ են: Հենց սա էլ արեց Մերկելը»:
Ադրբեջանի կողմից վերջին հարձակումներն անակնկալ էին և միաժամանակ` սադրիչ: Սա Ադրբեջանի դժգոհության ցուցադրումն էր` դիվանագիտության առումով, միևնույն ժամանակ, հարձակման նպատակը Հայաստանի պատասխանը ստուգելն էր:
Նրանք փորձում են «ներքին շուկային» ցույց տալ, որ իրենց բանակն ուժեղ է, փորձում են ինչ-որ գործողություններ կատարել: Միաժամանակ, դրանով ադրբեջանական իշխանությունները փորձում են հասարակության շեղել ներքաղաքական գործընթացներից, կոռուպցիայից, իշխող վերնախավի հարստացումից և այլն:
Ղարաբաղյան կլանը շատ կոնկրետ երևույթ է, հրոսակախումբ է, բանդա` մի 10-15 հոգանոց, որը Հայաստանում օգտվել է Ղարաբաղի հանդեպ հայ ժողովրդի վերաբերմունքից և զավթել իշխանությունը, զբաղվել կողոպուտով: Այդ կլանը, փաստորեն, 15 տարի կառավարում է Հայաստանը` ամենախայտառակ ձևով հարստահարելով երկիրը:
Ժողովուրդն ընդվզման պատրաստ է ցանկացած վայրկյանի, սարսափելի ատելությամբ է լցված իշխող շրջանակների հանդեպ, և բացարձակապես անընդունելի է համարում ստեղծված իրավիճակը… Պետք է առաջնորդող ուժ, և դրանք կլինեն կուսակցությունները, հասարակական կազմակերպությունները կամ դեռևս անհայտ ուժեր, որոնք կարող են կյանքի կոչվել:
Սոցիալական խնդիրները Հայաստանում արդեն իսկ առաջացնում են դժգոհության ալիք, մնում է սպասել և տեսնել, թե ինչ կլինի: 168.am-ի հետ զրույցում այսպիսի կարծիք հայտնեց Տարածաշրջանային հետազոտությունների կենտրոնի տնօրեն, քաղաքագետ Ռիչարդ Կիրակոսյանը, երբ նրանից հետաքրքրվեցինք` սոցիալական տարբեր հարցերի շուրջ հասարակական որոշակի ըմբոստությունը կարո՞ղ է վերածվել ավելի լայն քաղաքական շարժման:
Սարգսյանի այս որոշումն ավելի կախյալ դարձրեց Հայաստանը: Հայ հասարակությունը շատ ավելի պասիվ է, քան ուկրաինացիները` լավ կյանքի, ավելի ժողովրդավարական ապագայի, մարդու իրավունքների, ազատության և օրենքի իշխանության համար պայքարելու իմաստով:
Եվրոպացի վերլուծաբանները 168.am-ի հետ զրույցում խոսելով Ուկրաինայում ստեղծված բարդ քաղաքական իրավիճակի մասին` տարբեր տեսակետներ են հայտնել այն հարցի վերաբերյալ, թե արդյոք կկարողանա՞ Վիկտոր Յանուկովիչը պահպանել իր իշխանությունը:
Ակցիայի նպատակը Ադրբեջանի հակահայկական քաղաքականության և սահմանային գոտում ադրբեջանական ուժերի կողմից գնդակոծությունների և դիվերսիոն հարձակումների վերաբերյալ Մինսկի խմբի ոչ համարժեք, «հավասարեցնող» քաղաքականության դեմ բողոքն էր:
Մենք ելնում ենք նրանից, որ ցանկացած կողմից յուրաքանչյուր զոհ կորուստ է և վնասում է խաղաղության գործընթացին, բանակցային գործընթացին: Ուստի, մենք հույս ունենք, որ կողմերը կհետևեն հրադադարի ռեժիմին:
«Ժառանգություն» կուսակցության փոխնախագահ Արմեն Մարտիրոսյանն այսօրվա ասուլիսում որոշ պարզաբանումներ արեց կուսակցության ներքին հարցերի վերաբերյալ:
«Ժառանգություն» կուսակցության փոխնախագահ Արմեն Մարտիրոսյանի կարծիքով` Հայաստանի բնակչության 90 տոկոսը, համեստ հաշվարկներով, դժգոհ է իշխանության վարած քաղաքականությունից: Այս մասին նա հայտարարեց այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ:
Այն, ինչ ՌԴ-ին Հայաստանում հետաքրքրում է` բիզնեսի տեսանկյունից, նա ունի. անցանկալի բիզնեսներն արգելափակելու հնարավորություն, ինչպես ցույց տվեց «ՀայՌուսգազարդի» վերջին փորձը, նույնպես ունի: ՀՀ-ում խաղադրույքներն այդքան մեծ չեն, որպեսզի նա դրա համար առանձնակի լարվի:
«Շատ է խոսվել այն մասին, թե Հայաստանը մտնում է Մաքսային միություն` ելնելով անվտանգության նկատառումներից: Կարծում եմ` իրականում սա բլեֆ է, որովհետև անվտանգության որևէ խնդիր այստեղ չկա, և Հայաստանին ոչինչ չի սպառնում, Ռուսաստանն էլ չի պատրաստվում նրան պաշտպանել, եթե մի բան պատահի»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Մոսկվայի «Նովոստի» լրատվական գործակալության վերլուծաբան Վադիմ Դուբնովը:
Եթե Հայաստանը չի կարողանում Ռուսաստանի հետ այնպիսի հարաբերություններ հաստատել, որ Ռուսաստանը մեր հակառակորդին, թշնամուն զենք չվաճառի, ապա դրանք արդեն ոչ բարեկամական, այլ վասալային հարաբերություններ են:
Եթե Յանուկովիչը գործի օրենքի շրջանակներում և ուժ չկիրառի ցուցարարների նկատմամբ, այդ դեպքում նա կպահպանի իր իշխանությունը գոնե մինչ հաջորդ նախագահական ընտրությունները, եթե, իհարկե, ընդդիմությունը նույնպես կատարի իր պարտականությունները` իրավիճակը վերադարձնել օրենքի դաշտ և ազատել գրավյալ շինությունները:
Ինչպե՞ս է ՀՀ արտգործնախարարությունը վերաբերվում Ռուսաստանի Դաշնության արտգործնախարարության երեկվա հայտարարությանը` ղարաբաղյան հակամարտության շփման գծում իրավիճակի սրման, ինչպես նաև՝ նույն հարցի վերաբերյալ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրների` ԱՄՆ-ի, Ֆրանսիայի և Ռուսաստանի ներկայացուցիչների հունվարի 24-ի փարիզյան հայտարարությանը:
Ես զարմանում եմ, որ Հայաստանի քաղաքական գործիչները, հատկապես՝ իշխանական գործիչները և նաև Սերժ Սարգսյանը անում են հայտարարություններ, որ կարող էր Լավրովն անել կամ Պուտինը:
«Ես համոզված եմ, որ արդար չէ, որովհետև պարզ երևում է, որ հակամարտությունը լարված վիճակում պահելն այսօր ձեռնտու է Ադրբեջանին: Եվ այն զենքը, որ ահռելի քանակով կուտակվել է Ադրբեջանի ձեռքում, նա ուզած-չուզած պետք է կիրառի»,- ասաց պարոն Իգիթյանը:
Այս իրավիճակը փոխելու մոտեցումներից մեկը կարող է լինել այն, որ կողմերը սկսեն Հայաստանի և Ադրբեջանի դե յուրե սահմանին կառուցել փոխադարձ վստահության բաժանարարներ: Իհարկե, այդ նախաձեռնությունը կարող է լուրջ խնդիրներ ունենալ` միջադեպերի և դժբախտ պատահարների պատճառով, բայց այս համատեքստում սա կարող է ցույց տալ երկու կողմերի օգուտները, ինչն այնքան քաղաքականացված չէ, որքան դե ֆակտո սահմանը:
Անգլիացի փորձագետը կարծիք հայտնեց, թե շփման գծում զինադադարի խախտումները հակամարտությունն օրակարգում պահելու լավագույն միջոցն են, ինչը նա վերագրել է թե՛ ադրբեջանական, թե՛ հայկական կողմին: Բրոերսի կարծիքով` դրանով Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահներն ամրապնդում են իրենց կարգավիճակն ու լեգիտիմությունը միջազգային դիվանագիտական շրջանակներում:
«Ես չեմ կարող ասել, թե ինչ կանի Յանուկովիչը, բայց ես տեսնում եմ, որ, համենայն դեպս, նրան գրեթե ոչինչ չի մնում, քան իր հեռանալու հետ կապված բանակցելը: Իսկ հեռանալու դեպքում նա պիտի լուծի այդ խնդիրները, ստանա անվտանգության երաշխիքներ, և քննարկումների մեջ, բնականաբար, կլինի Տիմոշենկոյին ազատ արձակելու հարցը»:
Իմ կարծիքով` Ռուսաստանի ամենամեծ խնդիրը` ոչ միայն Հայաստանում, այլև ողջ հետխորհրդային տարածքում, այն է, որ նա սերտորեն աշխատում է իշխանությունների, խոշոր բիզնեսի ներկայացուցիչների հետ, բայց գրեթե չի շփվում ընդդիմության, քաղաքացիական հանրության հետ:
Հայ հեղափոխական դաշնակցության Բյուրոյի Հայ դատի և քաղաքական հարցերի գրասենյակի ներկայացուցիչ Կիրո Մանոյանն այսօրվա մամուլի ասուլիսում ղարաբաղյան խոսեց նաև թուրք ազգայնամոլ, թուրքական «Գորշ գայլեր» ծայրահեղական կազմակերպության անդամ Հասան Օքթայի հայաստանյան վերջին այցի և դրա շուրջ բարձրացված աղմուկի մասին:
Այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանն այսպիսի հայտարություն արեց Հայ հեղափոխական դաշնակցության Բյուրոյի Հայ դատի և քաղաքական հարցերի գրասենյակի ներկայացուցիչ Կիրո Մանոյանը` անդրադառնալով Մինսկի խմբի համանախագահների վերջին հայտարարությանը:
