«Մեր տունը, ունեցվածքը, մեքենաները, ամեն ինչ թողել ենք թշնամուն: Մենակ 60 պարկ լոբի էի հավաքել, կարտոֆիլ… լրիվ մնաց թշնամուն: Մենք չէինք սպասում, որ այսպիսի բան է լինելու, մտածում էինք՝ 2016 թվականի քառօրյա պատերազմի նման է: Չգիտեմ, թե ինչ ենք անելու, ոչ տուն ունենք, ոչ աշխատանք»,- նշեց նա:
Քարվաճառի անկումից հետո Դադիվանքի վանական համալիրը դեկտեմբերի 14-ին ընդունեց ուխտավորների։ Ստեփանակերտի և հարակից գյուղերի բնակիչները ռուս խաղաղապահների ուղեկցությամբ հասել էին Դադիվանք։ Իսկ երբ ուխտավորներ չկան, վանքի լռությունը խախտում են ռուս զինվորականները․ մոմեր են վառում, աղոթում:
Արցախի Հանրապետության քաղաքացիներին կտրամադրվի 250 հազար դրամ միանվագ աջակցություն, եթե նրանց բնակելի անշարժ գույքը պատերազմական ավերածությունների հետևանքով կամ այլ պատճառներով դարձել է բնակության համար ոչ պիտանի:
Հիմա, ցավոք, նամակներ մեր ժողովուրդը չի ուղարկում: Թանկանալու են նաև միջազգային առաքանիները: Չնայած, կարելի է ասել՝ ոչ թե թանկանալու են, այլ գները կարգավորվելու են: Առաջ ամեն պետություն ուղարկելիս գործում էր տվյալ պետության համար սակագին, հիմա աշխարհը բաժանված է 10 զոնաների, և այդպես է լինելու:
«Երբ մենք GPS արբանյակային ընդունիչներով կատարում ենք չափումներ՝ ստանում ենք սանտիմետրիկ ճշտություն, իսկ եթե GPS-ն իր ձեռքն է վերցրել ինչ-որ ոչ կոմպետենտ մարդ, միանշանակ կարող է սխալվել: Այստեղ պետք է հասկանալ, որ GPS-ն ինքնին սահման չի որոշում, միայն ցույց է տալիս դաշտում այն կոորդինատի տեղադիրքը, որը մուտքագրել եք: Եթե նպատակ ունեք սահմանը սխալ դնել, ապա կարող եք մուտքագրված կոորդինատում ինչ-որ շեղում մտցնել և ստանալ ձեր ուզածը»,- նշեց Շահեն Շահինյանը՝ հավելելով, որ վարչապետի հարցազրույցում կային այն քայլերի մի մասը, որոնք իրենք բարձրաձայնել են:
«Մեր տունը, որ թողեցինք թշնամու ձեռքում, շատ գեղեցիկ էր: Քանի որ բազմազավակ ընտանիք ունեմ, պետությունը մեզ համար բնակարան կառուցեց: Ես ջերմուկցի եմ, սակայն ամուսնացել ու տեղափոխվել եմ Արցախ և 22 տարի այնտեղ եմ ապրում:
Ադրբեջանցիները, օգտվելով փաստից, որ խաղաղապահները դեռևս չէին տեղակայվել Հադրութի շրջանի հայկական կողմին մնացած Խծաբերդի, Հին Թաղերի հատվածում, գրոհ էին ձեռնարկել, որի հետևանքով կան վիրավորներ, գերեվարվածներ, տեղի բնակիչների փաստմամբ՝ նաև զոհեր:
Սա քաղաքականությամբ զբաղվել չէ, ժողովրդի ապագայով հայրական մտահոգություն է, որովհետև ոչ մի տարի նման վտանգ չենք ունեցել: Այսքան կորուստ, ցնցում, այսքան վտանգ՝ ներքին բախումների, մենք չենք ունեցել: Բնական չէ՞, որ եկեղեցին պետք է հայտարարություն աներ: Ես ևս այս իրավիճակից ելնելով՝ կոչ եմ անում, որ ՀՀ վարչապետը զգա պահի հրամայականը և հրաժարական տա, եթե այն կբերի խաղաղություն ու ապահովություն մեր երկրին:
«Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի» ղեկավար Թևան Պողոսյանը վստահ է՝ մեր դիմաց կանգնած է նույն թուրքը, և առիթի դեպքում անպայման հայերին վնասելու է: Այսօր «Մեդիա Կենտրոն»-ում լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքում նաև շեշտեց, որ Ադրբեջանը չի թաքցնում իր երազանքին հասնելու մտադրությունները:
«Տեսեք, ինչ է կատարվում, գյուղացին զենքը վերցնում է՝ գնում իր տունը պաշտպանելու: Նման բան որտե՞ղ եք տեսել: Միջնադարում անգամ նման բաներ չկային: Այս ամբողջ 30 տարվա անկախության ժամանակաշրջանում սրա՞ն ենք մենք արժանի: Ադրբեջանում շքերթի ժամանակ Էրդողանի՝ Էնվեր փաշայի ոգեկոչումը մենք հանգիստ ընկալում ենք՝ մոռանալով, որ Էնվեր փաշան համար մեկ մեղավորն է Հայոց ցեղասպանության, և այն, ինչ ասում է՝ պատահական խոսքեր չեն: Կարծում եմ, որ այստեղ պետք է տագնապ հնչեցնեինք, ոչ թե վարչապետի օգնականի կամ քարտուղարուհու մակարդակով անատամ հայտարարություններ անեինք: Սրանք շատ լուրջ խնդիրներն են»,- նշեց Արման Նավասարդյանը:
Ադրբեջանի կողմից սեպտեմբերի 27-ին սանձազերծված պատերազմի հետևանքով իրենց գյուղն ու տունը լքած Ասկերանի շրջանի Սղնախ գյուղի բնակիչ Տաթև Սարգսյանի ընտանիքը ժամանակավոր բնակվում է Ծաղկաձորում: Վարձ վճարելու հետ կապված խնդիր չունեն, սակայն հարցն այն է, որ չեն կարողանում լուծել հագուստի, հիգիենայի հետ կապված հարցերը:
ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը հայտնել է 2021/2022 ուսումնական տարվա մասնագիտությունների ու ընդունելության քննությունների ցանկում կատարված փոփոխությունների մասին։ Համաձայն ընդունված որոշման՝ առկա և հեռակա համակարգերում դիմորդները կհանձնեն հիմնականում երկու ընդունելության քննություն։
Ադրբեջանի կողմից սանձազերծված պատերազմի հետևանքով Մարտունուց Երևան տեղափոխված արցախցի ընտանիքն անհամբեր սպասում է այն օրվան, թե երբ կկարողանան վերադառնալ Արցախ, ապրել ու արարել:
Ադրբեջանի կողմից սեպտեմբերի 27-ին սանձազերծված պատերազմի հետևանքով դադարեցվել էին բոլոր կարգի աշխատանքները ռուսական «Գեոպրոմայնինգ Գոլդ» ընկերության կողմից շահագործվող Սոթքի ոսկու հանքավայրում:
«Սրտանոթային հիվանդություն ունեմ, շաքարային դիաբետ, բայց չեմ կարողանում բժշկի գնալ, ամեն ինչ փող արժե: Այս պահին չեմ աշխատում, դրա փոխարեն՝ տաք գուլպաներ եմ գործում, փորձում եմ վաճառել 1000-2000 դրամով, որ գոնե երեխաներիս կարողանամ պահել: Ես այն մարդը չեմ, ով ձեռքերը ծալած նստում է ու օգնության սպասում, այս պահին պարզապես անելանելի վիճակում եմ: Նաև անկողնային պարագաներ եմ կարում: Մասնագիտություն ունեմ, կար ու ձև եմ սովորել: Տղաս շուտով կլինի 17 տարեկան, ռեստորաններից մեկում խոհարարական հմտություններ սովորեց, ուզում է աշխատել, ինչպես նաև շարունակել ուսումը, սակայն դեռևս ոչ ոք աշխատանքի չի ընդունում նրան:
«Հայաստանն այս պահին տնտեսապես բավական թույլ վիճակում է, գաղտիք չէ, որ հիմնականում ապրանքը ներմուծում ենք, և, եթե նայենք, թե ինչքան է Թուրքիայից բերվում ու արտահանվում, իհարկե միջնորդավորված, մենք սարսափելի վիճակում ենք: Իսկ սահմանի բացվելու դեպքում ՀՀ ազգային անվտանգությանը, տնտեսությանը բավականին մեծ և լուրջ վտանգ է սպառնում, քանի որ Թուրքիան, ինչպես հայտնի է, ունի մեծ ռեսուրսներ, և դրանով տնտեսական կախվածության մեջ կարող է գցել և ազդեցությունը մեծացնել Հայաստանի տնտեսական և մնացած մի շարք ոլորտների վրա»,- նշեց թուրքագետը:
«Պանթուրքիզիմի գաղափարախոսությունը շատ հարաբերական է, ոչ միանշանակ է պանթուրքիզմի քաղաքականությունը: Շատ դեպքերում Կովկասի ժողովուրդներին փորձում են վախեցնել այդ գաղափարով և հետո՝ 100 միլիոնանոց թուրքական աշխարհի դեմ, եթե նա ունի անգամ պանթուրքիստական նպատակ, մեր երկու միլիոն ժողովուրդը չէ, որ պետք է պայքարի: Մենք չենք կարող Կիլիկիայի պատմության նման ընկնել մամլուկների ավերածության տակ՝ հանուն Եվրոպայի խաչակիրների: Մեծ պետությունները, որոնք դեմ են դրան, թող նրանք քայլեր իրականացնեն, այլ ոչ թե մեր այս փոքրիկ հանրապետությունը դնեն հարվածի տակ: Մենք պանթուրքիզմի պատնեշ չենք, և մեր ուժն ու հնարավորությունը չի էլ ներում այդ պատնեշը լինել»:
«4 ամսական թողեց-եկավ, 7 ամսական տեսավ․․․։ Աննկարագրելի հանդիպում էր։ Սկզբից հայրիկին չճանաչեց, հետո հիշեց, սկսեց շոյել դեմքը»,- 168.am-ի հետ զրույցում պատմեց փոքրիկի մայրիկը՝ Արմինե Մաթևոսյանը։
«Ադրբեջանն անընդհատ պրովոկացիաներ է անում, փորձում մեծացնել հայ հասարակության դժգոհությունը. տորթերը, երաժշտությունը, հայ գերիների վերադարձի ձգձգումը նույնպես նրա համար է, որ լարվածություն ստեղծվի: Իրենք ուզում են, որ, ինչպես Էլչիբեյի ժամանակ Ադրբեջանում քաղաքացիական պատերազմ սկսվեց, և մեր հաղթանակները նաև Արցախում դրա ֆոնին էին, այնպես էլ ՀՀ-ում լինի, ծնկի բերեն մեզ»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց «Ադրբեջանահայերի ասամբլեայի» նախագահ, ադրբեջանագետ Գրիգորի Այվազյանը՝ միաժամանակ կոչ անելով մեր Արցախի հայրենակիցներին՝ քանի դեռ ռուսական զորքն այնտեղ է՝ անպայման վերադառնալ, որովհետև ռուսական զորքը չի կարող ամայի տարածք պահել:
«Որոշ դեղերի գինը նվազել, որոշներինն էլ մի փոքր բարձրացրել է, իսկ դա ընդհանուր դեղատնային է, ոչ թե ֆիրմաներից մեկինն էժանացել է, մյուսինը՝ թանկացել: Դեղ կա՝ դեղատներից մեկում այլ արժեք ունի, մյուսում՝ այլ: Օրինակ, մեր դեղատանը «Կարդիո մագնիլի» մեկ տուփը արժե 2100 դրամ, ոչ թե 2300: Խոսքը 75 մգ և 30 դեղահաբ ունեցողի մասին է»,- նշեց «Ալֆա-ֆարմի» աշխատակից Աննա Սահարյանը:
«Ղեկավարել եմ բանակը, մենք գնացել և հաղթել ենք: Այժմ նույնպես ասում եմ ձեզ՝ գնանք միասին կհաղթենք, սա երկար տևել չի կարող: Ինչքան տևի՝ այնքան ավելի կործանում է Հայաստանի համար: Ծնկի իջած՝ ողորմություն ենք խնդրում այս ու այն երկրից: Նորից ոտքի կանգնենք, գնանք առաջ: Առջևում ես տեսնում եմ՝ մենք ոնց ենք նորից դառնալու հզոր, արդար պետություն: Բոլորս միասին՝ դեպի հաղթանակ»,- խոսքը եզրափակեց Վազգեն Մանուկյանը:
«Նրանք, ովքեր ծանոթ են Հայաստանի քաղաքական կյանքին և գիտեն, թե ինչ է արվել վերջին 20-25 տարվա ընթացքում՝ կարծում եմ, որ դա իրենց համար նորություն չէր: Դա երևի նորություն էր այն մարդկանց համար, որոնք ապրել են հորինված իրականության մեջ, փորձել են հավատալ ինչ-որ մի բանի, և այդ հավատն իրենց մոտ ձևավորել է համոզմունք, իսկ այդ համոզմունքը՝ ինչ-որ մի կեղծ, ֆեյք իրականություն, որի մեջ նրանք շարունակում են ապրել:
«Հիշո՞ւմ եք, որ պատերազմի առաջին օրերին այս շենքում՝ թիվ 1 ամբիոնից, Փաշինյանն ասաց, որ՝ եկեք պայմանավորվենք, որ մենք մեզ պարտված չենք համարելու: Այստեղ մարդ կա՞, որ որևէ բան պայմանավորվել է Փաշինյանի հետ, այստեղ մարդ կա՞, որ պատրաստ է հաշտվել այդ պարտության հետ: Ու ի՞նչ է անում Փաշինյանը. նախարարին խորհրդական է սարքում, մարզպետին՝ պատգամավոր, կամ՝ հակառակը: Այ ընկեր, բանջարեղենների տեղերը փոխելուց արդյունքը չի փոխվում»,- ԱԺ-ի մոտ՝ Նիկոլ Փաշինյանի հրաժարականի պահանջով հավաքի ժամանակ ասաց ՀՀԿ երիտասարդական կազմակերպության ղեկավար Հայկ Մամիջանյանը:
«Մեր երկիրը կանգնած է մի շարք անվտանգային խնդիրների առջև և դրանցից առաջինը, ենթադրում եմ, որ նաև հոգևոր անվտանգությունն է, որի պահապաններն են նաև մտավորականները, և անցնող տարիների ընթացքում կար թերահավատ մոտեցում նրանց նկատմամբ: Բայց, ի պատիվ մեզ՝ բոլորից ամենակրիտիկական վիճակում կարողացել ենք ի վերջո գտնել այն ճիշտ ճանապարհը և կանգնել ազգային արժեքների սահմանին»,- մտավորականների հետ հանդիպման ժամանակ իր ելույթում ասաց Երևանի պետական համալսարանի Արևելագիտության ֆակուլտետի դեկան, թուրքագետ Ռուբեն Մելքոնյանը՝ հավելելով, որ մտավորականության թիրախավորումը զուգակցվում էր նաև ազգային արժեքների հանդեպ տոտալ հարձակումներով:
«Հավաքը չունի ստանդարտ հավաքներին բնորոշ ձևաչափ: Ուզում եմ պարզապես ասել, որ այսօր վտանգը շարունակվում է: Դուք տեսեք, 5000-ից ավելի զոհեր… ես մի քիչ ավելի վատ թվեր գիտեմ, չեմ ուզում ձեր տրամադրությունը գցել: Կրկնակի հաշմանդամներ, անհայտ է, թե ինչքան անհայտ կորած կա: Հայ ժողովրդի այս ցավը ամենամրմռացնողն է, և այս ցավից մենք ազատվելու ենք ծանրագույն աշխատանքի և հոգեբանական ինչ-ինչ հնարքների միջոցով»։
«Սկզբնական շրջանում նախագիծը միայն բարձրագույն կրթության համար էր, հեղափոխությունից հետո ԿԳՄՍ նախարարության նոր ղեկավարությունը որոշեց, որ պետք է «Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» օրենքի նախագծերը միավորել և դարձնել մեկ օրենք: Ընդ որում՝ սա բավական հավակնոտ քայլ էր, մեգափոփոխություն, սակայն, ըստ էության, համակարգի հետ չքննարկվեց: Ստեղծվեց աշխատանքային խումբ, որը սենյակում պատրաստեց այս նախագիծը, և մեկ տարի առաջ դրվեց հանրային քննարկման, որը բուռն անցավ:
«Ամուսինս պայմանագրային զինծառայող է, սկզբում Ջաբրայիլում է եղել, հետո եկավ տուն՝ երեխային տեսնելու, մի փոքր ուշքի գալու ու վերադառնալու համար: Հոկտեմբերի 19-ին եկել, 21-ին գնացել է, իսկ 22-ին տեղափոխել են հիվանդանոց: Կոնքահատվածի երկկողմանի վիրավորում է ստացել De 20 հրանոթի արկից, աջ կողմից մտել է, ձախից դուրս եկել. ձախ կողմի վերքն ավելի մեծ է: Բեկորային վնասվածք ստացել է Խնձորեսկում»:
ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի փոխանցմամբ՝ Հայաստանի Հանրապետության սպառողական շուկայում 12-ամսյա գնաճը (2020թ. նոյեմբերը 2019թ. նոյեմբերի նկատմամբ) կազմել է 1.6%, իսկ նախորդ ամսվա նկատմամբ` 1.3%:
«ԿԳՄՍ նոր նախարարը գիտության մարդ է և կարող է գիտության հարցում լավ լինել, սակայն չես կարող ասել, թե մյուս ոլորտներում ինչպես կլինի: Կարծում եմ՝ ԿԳՄՍ-ն նորից պետք է բաժանել մասերի, քանի որ մշակույթի խնդիրներն այլ են, գիտությանը՝ այլ, նույնիսկ կրթությանն է այլ: Հայտնի է, որ 2007 թվականից գոյություն ունեցող Գիտության կոմիտեն այն ժամանակվանից առանձնացված ստորաբաժանում է և որևէ առնչություն չի ունեցել Կրթության նախարարության հետ, չնայած համարվել է նախարարությանը կից ինչ-որ մարմին: Ասել է թե՝ առանձին մարդիկ են գիտությամբ զբաղվել. ոչ նախարարն է զբաղվել, ոչ տեղակալները, ոչ էլ որևէ բաժին: Այսինքն՝ ձևականությունից դուրս գալու ժամանակն է»։
Բերձոր, Սուս և Աղավնո համայնքների բնակիչները դեկտեմբերի 6-ին ժամը 14:00-ին Երիտասարդականի (մետրոյի կայարան) մոտ կհավաքվեն՝ բարձրաձայնելու իրենց խնդիրը՝ կապված աջակցության ծրագրում համայնքի բացակայության, պատերազմի հետևանքով տեղահանվածի կարգավիճակ տալու հետ:
