Հայաստանում պետք է օրենքն անցնի, մարդիկ պետք է օրենքով աշխատեն, ու երբ ՀՀ-ն դառնա օրինավոր երկիր՝ դառնալու է փոքրիկ դրախտավայր։ Այդ ժամանակ բոլորը վազելով գալու են։ Հիմա տեսնո՞ւմ եք՝ ՌԴ-ում, Ուկրաինայում ինչ է կատարվում։ Ո՞ւր են նայում այդ հայերը։ Մեծ մասը գնում են օտար երկրներ, բայց իրենց ապաստանը Հայաստանում է։ Հայաստանը եթե չլինի՝ սփյուռքը չկա։
Աճուկային ճողվածքը որովայնային ճողվածքների առավել տարածված տեսակներից է, որի ժամանակ որովայնի պարունակությունը, օրինակ, աղիքի մի մասը, դուրս է գալիս աճուկային խողովակից՝ հայտնվելով մաշկի տակ: Խնդրի մասին առավել մանրամասն զրուցել ենք «Արաբկիր» բժշկական կենտրոնի Ընդհանուր և մանկական վիրաբույժ Գարիկ Առաքելյանի հետ։
Շատ դրական կողմեր ունենք, բայց կյանքում դրականը չեն գնահատում ու միշտ մարդիկ միմյանց բացասական կողմերն են մատնանշում։ Երանի այդ մեկը ճիշտ կարողանանք կատարել, իրար դրական ազդակներ տանք, գնահատենք։ Հայերը խելացի ժողովուրդ են, բայց անձնական կյանքում, իսկ հավաքական կյանքում այդ խելքը չի աշխատում։ Սա է մեր հիմնական պրոբլեմը։
Մի քանի նախապայման է անհրաժեշտ․ առաջինը՝ բժշկի գրագետ, լավ պատրաստված լինելն է, երկրորդ պայմանը լավ սարքավորումն է։ Եթե սարքը լավը չէ՝ հնարավոր է լիքը պաթոլոգիաներ բաց թողնեն այդ պատճառով։ Կարևոր է նաև տվիչն աշխատացնելը և տարածական պատկերացում ունենալը։
Ֆիզիոթերապիան հիմնական ֆիզիկական գործոնների բուժիչ ազդեցությունն է օրգանիզմի վրա։ Դրա մեջ մտնում են հոսանքները, լույսը, ջուրը, ցեխաբուժությունը, ուլտրաձայնային թերապիան։ Կիրառվում է հենաշարժիչ համակարգի, մկանացավերի, ինչպես նաև նյարդաբանական ցավերի դեպքում, երբ դեղորայքով հնարավոր չի լինում կարգավորել։ Հոդացավերի, մեջքի ցավերի, շնչառական համակարգի հիվանդությունների (թոքաբորբ, բրոնխիալ ասթմա) ժամանակ ևս կիրառվում է։ Ուժեղացնում է իմունիտետը, և հիվանդներն ավելի արագ են վերականգնվում։
Հարցազրույց՝ ազգագրագետ, գորգագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու Աշխունջ Պողոսյանի հետ։
Օստեոխոնդրոզը տարածված հիվանդություն է։ Այն բնորոշվում է միջողային սկավառակի, հարակից հոդային մակերեսների, ողնաշարի կապանային համակարգի վնասումով։ Հիվանդության առաջացման, բուժման մասին զրուցել ենք կինեզիթերապևտ, ռեաբիլիտոլոգ Արամ Նալբանդյանի հետ։
Հետաքրքրության համար մեկ անգամ օգտագործեցի ու ապշեցի, որովհետև գաղափար տվեցի արհեստական բանականությանն ու ասացի, որ վերամշակի երաժշտությունը ռոքային ոճով, իսկ թե ի՞նչ արեց՝ ուղղակի ապշեցուցիչ էր։ Ինչքան զարգացած համակարգ են ստեղծել։ Զարմանալի էր։ Գաղափարների համար կարելի է օգտագործել, բայց ոչ միշտ։ Կարող է քեզ օգնել, գաղափար տալ։
Թոքերի քրոնիկ օբստրուկտիվ հիվանդությունը (ԹՔՕՀ) միավորում է երկարատև ընթացքով թոքերի քրոնիկ բորբոքային հիվանդություններ, որոնք ընթանում են ժամանակի ընթացքում խորացող շնչառական խանգարումներով:
Սննդային թունավորումն անորակ կամ թունավոր սննդամթերքի օգտագործումից առաջացող սուր հիվանդություն է։ Ախտանշանների, ինքնօգնության և այլ հարցերի մասին զրուցել ենք Ինֆեկցիոն հիվանդությունների ազգային կենտրոնի տնօրեն, վարակաբան Արմեն Օհանյանի հետ։
Լռել է աշխարհը, գուցե ձեռնտու չէ, բայց ժամանակը կամաց-կամաց գալիս է, ու մենք կտեսնենք, որ Հայաստանը նորից վերելք կապրի, նորից կասի՝ սպասեք, ես այսպիսի տիեզերական առաքելություն ունեմ այս աշխարհում։ Շատ ենք լճացել։ Հզոր ենք եղել մեր մշակույթով, ու ուզում եմ, որ այսօրվա մեր կառավարությունը, մարդիկ հասկանան, որ առանց մշակույթի գործիչների՝ մենք ուղղակի կկործանվենք, և դրա համար մեզ մեջք, օգնություն է պետք։ Սա կոչ է, որ մի քիչ հիշեին մեր մասին և հնարավորություն տային։
Հիպնոսն օգտագործվում է որպես մարդու առողջական վիճակի բարելավման և ներքին ուժերի ակտիվացման միջոց: Արդյո՞ք այն կարող է պայքարել դեպրեսիայի, սթրեսի դեմ կամ բժշկել։ Այս մասին զրուցել ենք Խ․ Աբովյանի անվան պետական մանկավարժական համալսարանի կլինիկական հոգեբանության ամբիոնի դասախոս, հոգեբան, հոգեթերապևտ Սիրինա Առաքելյանի հետ։
Պսորիազը երկարատև ընթացքով տարածված մաշկային հիվանդություն է, որը կարող է ախտահարել նաև հոդերը։ Հիվանդության մասին առավել մանրամասն զրուցել ենք մաշկաբան Էդուարդ Ավագյանի հետ։
Պետք է խնայել աչքերը։ Բայց այս դարում ասել, որ համակարգչից պետք է քիչ օգտվեն՝ անիմաստ է։ Պրոֆիլակտիկ կարող են աչքը խոնավեցնող կաթիլներ օգտագործել։ Ամռանը քրտնարտադրությունն ուժեղանում է, հեղուկ շատ ենք օգտագործում, նույնն էլ աչքերի դեպքում է։
Դժվարություններ միշտ կհանդիպեն, բայց մի գաղտնիք կա՝ դու պետք է միշտ աշխատես և որակով բարձր լինես։ Իսկ չար մարդիկ ինչքան ուզում է՝ թող խոսեն։ Կյանքը կարճ է, և զազրախոսները, չեմ պատկերացնում, թե ինչքան են օգնում դիմացինին։
2019 թվականին Հայաստանում առաջին անգամ իրականացվեց լյարդի փոխպատվաստում։ Ո՞ր դեպքում է այն կատարվում, ի՞նչ անել՝ այդ փուլին չհասնելու համար։ Այս և այլ հարցերի մասին զրուցել ենք Աստղիկ ԲԿ վիրաբույժ, ԵՊԲՀ ընդհանուր վիրաբուժության ամբիոնի դոցենտ Հայկ Հարությունյանի հետ։
«Երբ ընկերս առաջարկեց փախչել՝ 19 տարեկանում չէի կարող գիտակցել, որ դրանով կորցնելու եմ հայրենիքը, ընտանիքը և իմ աշխարհը»,- ասում է ամերիկաբնակ արվեստագետ Զադիկ Զադիկյանը։
Պատվաստանյութերի նկատմամբ բացասական վերաբերմունքը միայն ՀՀ-ում չէ։ Հավատացնում եմ, որ առ այսօր մի շարք վարակիչ և ոչ վարակիչ խնդիրների կանխարգելման լավագույն տարբերակը իմունիզացիան է։ Ինֆեկցիոն մի շարք հիվանդություններից մահվան դեպքեր այսօր չունենք կանխարգելման և իմունիզացիայի արդյունքում։ Հայաստանում կա «Գարդասիլ 4»-ը, որը 4 օնկոգեն շտամերից է պաշտպանում։
Վատ կենտրոնացում, կարճաժամկետ հիշողություն, քնկոտություն, հոգնածություն․խնդիրներ, որոնք հանդիպում են նաևդեռահասների շրջանում։ Պատճառների մասին զրուցել ենք «Ուիգմոր կանանց և երեխաների հիվանդանոցի» էնդոկրինոլոգ Լուսինե Քալանթարյանի հետ։
Հարթաթաթությունը հանդիսանում է ոտնաթաթի ամենահաճախ հանդիպող խնդիրներից մեկը։ Ոտնաթաթի բնական կամարն իջնում է կամ անհետանում և ներբանի ամբողջ մակերեսով դիպչում հատակին։ Խնդրի մասին առավել մանրամասն զրուցել ենք պոդոլոգ Անուշ Գոմցյանի հետ։
«Շատ ուրախ եմ, որ մեկ նվեր տվել եմ մեր ժողովրդին». «Ծնունդդ շնորհավոր»-ը շատ են սիրում, թող երգեն։ Երևի ամեն ինչ ասվում է երգում։ Լսել եմ շատ ծննդյան երգեր, որ ուզում ես մեկնաբանել՝ ոչինչ չի ստացվում։ Այստեղ ասվել էայն, ինչ պետք է լինի»,- ասում է երգիչ, երգահան, «Արձագանք» խմբի համահիմնադիր Արտավազդ Բայաթյանը:
ԵՊՀ-ում փորձում են մեղվի թույնից հակաքաղցկեղային դեղամիջոց ստանալ, աշխատանքներ են տարվում նաև պապիլոմավիրուսի կանխարգելման ուղղությամբ։ Մանրամասների մասին զրուցել ենք ԵՊՀ Կենսաբանության ֆակուլտետի դոցենտ, ավագ գիտաշխատող Ինգա Բազուկյանի հետ։
Համաձայն Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության տվյալների՝ մինչև 2050 թվականը շուրջ 2,5 միլիարդ մարդ կունենա լսողության հետ կապված խնդիր, իսկ 700 միլիոնի մոտ կարձանագրվի լսողության կորուստ։ Որո՞նք են լսողության կորստի պատճառները, բուժման ի՞նչ եղանակներ կան։ Այս մասին զրուցել ենք քիթ-կոկորդ-ականջաբան Արայիկ Ղարիբյանի հետ։
«Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ոլորտից բացի, պետությունը պետք է հարկային արտոնություններ տրամադրի նաև ինժեներության ոլորտին, որպեսզի այն ևս գրավիչ դառնա»,-ասում է սիրիահայ ճարտարագետ, հայ-ամերիկյան EngineerX ընկերության ինժեներական բաժնի ղեկավար, ինժեներ Էրիկ Կասսաբյանը։
Գոնե օրական մի քանի անգամ հասարակական տրանսպորտում, եթերից պետք է անընդհատ լսեն Կոմիտաս։ Տեսեք, տարիներ հետո մարդիկ ենթագիտակցորեն ի՞նչ պահանջ կունենան։ Պետք չէ հասարակությանը մեղադրել, որ այդպես են ձևավորվել։ Սխալ է ձևավորվել՝ դուք ճիշտը ձևավորեք։
Եթե, օրինակ, պարանոցային հատվածում է, առաջանում է ցավ պարանոցում, դեպի ձեռք խփող ցավ, մկանային ձգում, թուլություն, ծակծկոցներ, թմրածություն։ Ողնաշարի կրծքային հատվածում ավելի հազվադեպ են ճողվածքներ հանդիպում։ Հաճախակի հանդիպում են գոտկային հատվածում, և այդ ժամանակ ցավը ճառագայթում է ոտքով դեպի ներքև, առաջացնում է նաև մկանային ձգվածություն։ Որոշ դեպքերում կարող է առաջացնել զգացողական խանգարումներ, մկանային թուլություն, ընդհուպ մինչև կոնքի օրգանների ֆունկցիայի խանգարում։
Պարանոցի և գլխի շրջանում ուռուցքները գնալով ավելի հաճախակի են դառնում, սակայն դրանց մասին դեռևս քիչ են տեղեկությունները։ Ինչպե՞ս են զարգանում, որո՞նք են ախտանշանները։ Այս մասին զրուցել ենք ՀՀ ԱՆ Վ.Ա. Ֆանարջյանի անվան Ուռուցքաբանության ազգային կենտրոնի Սերգեյ Սեինյանի անվան հենաշարժիչ համակարգի ուռուցքաբանության բաժանմունքի բժիշկ-դիմածնոտային վիրաբույժ Հայկ Բաբայանի հետ։
Աղիքային ցուպիկն այնքան շատ չէ կաթնամթերքի մեջ, ինչքան այլ մթերքները, օրինակ աղացած մսի, թռչնամսի մեջ կա, եթե պահում ենք սառնարանում։ Դրանք կոչվում են սննդածին ինֆեկցիաներ։ Սալմոնելան, օրինակ, բազմանում է այնտեղ, եթե լավ ջերմամշակման չի ենթարկվում մթերքը։ Մեթոդ ենք մշակել վարակիչ բակտերիաների դեմ։
Կարող է մարդու օրգանիզմում ճիճու լինի, ու նա չիմանա այդ մասին, որովհետև հաճախ անախտանիշ է ընթանում, հատկապես, եթե նորմալ իմունիտետ ունեցող անձի հետ գործ ունենք։ Հետևանքը լինում է այն, որ ճիճուներն անընդհատ գրգռելով մարդու իմուն համակարգը՝ բերում են ալերգիաների առաջացման։ Կարող են պարբերաբար լինել մարսողական խանգարումներ, սննդանյութերի և վիտամինների պակաս։
Եթե սակավարյունությունն արագ է զարգացել, արդեն շատ ծանր երևույթ է։ Այն տրավմաների հետևանք է, լինում է ծննդկանների մոտ։ Կարող է արագ սակավարյունություն զարգանալ ու պետք է շտապ ներարկել էրիթրոցիտար զանգված։ Հետևաբար, շատ կարևոր է դոնորության զարգացումը։ Մեր քաղաքացին պետք է հասկանա ու պատասխանատու լինի թե՛ իր, թե՛ շրջապատի համար։ Առողջ մարդը տարվա մեջ ամենաքիչը երեք անգամ կարող է արյուն հանձնել։ Առանց արյան՝ կյանք չկա։ Մենք կարող ենք կորցնել կյանքեր՝ չունենալով համապատասխան խմբի համատեղված արյուն։
