Ադրբեջանցիները, օգտվելով փաստից, որ խաղաղապահները դեռևս չէին տեղակայվել Հադրութի շրջանի հայկական կողմին մնացած Խծաբերդի, Հին Թաղերի հատվածում, գրոհ էին ձեռնարկել, որի հետևանքով կան վիրավորներ, գերեվարվածներ, տեղի բնակիչների փաստմամբ՝ նաև զոհեր:
Սա քաղաքականությամբ զբաղվել չէ, ժողովրդի ապագայով հայրական մտահոգություն է, որովհետև ոչ մի տարի նման վտանգ չենք ունեցել: Այսքան կորուստ, ցնցում, այսքան վտանգ՝ ներքին բախումների, մենք չենք ունեցել: Բնական չէ՞, որ եկեղեցին պետք է հայտարարություն աներ: Ես ևս այս իրավիճակից ելնելով՝ կոչ եմ անում, որ ՀՀ վարչապետը զգա պահի հրամայականը և հրաժարական տա, եթե այն կբերի խաղաղություն ու ապահովություն մեր երկրին:
«Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի» ղեկավար Թևան Պողոսյանը վստահ է՝ մեր դիմաց կանգնած է նույն թուրքը, և առիթի դեպքում անպայման հայերին վնասելու է: Այսօր «Մեդիա Կենտրոն»-ում լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքում նաև շեշտեց, որ Ադրբեջանը չի թաքցնում իր երազանքին հասնելու մտադրությունները:
«Տեսեք, ինչ է կատարվում, գյուղացին զենքը վերցնում է՝ գնում իր տունը պաշտպանելու: Նման բան որտե՞ղ եք տեսել: Միջնադարում անգամ նման բաներ չկային: Այս ամբողջ 30 տարվա անկախության ժամանակաշրջանում սրա՞ն ենք մենք արժանի: Ադրբեջանում շքերթի ժամանակ Էրդողանի՝ Էնվեր փաշայի ոգեկոչումը մենք հանգիստ ընկալում ենք՝ մոռանալով, որ Էնվեր փաշան համար մեկ մեղավորն է Հայոց ցեղասպանության, և այն, ինչ ասում է՝ պատահական խոսքեր չեն: Կարծում եմ, որ այստեղ պետք է տագնապ հնչեցնեինք, ոչ թե վարչապետի օգնականի կամ քարտուղարուհու մակարդակով անատամ հայտարարություններ անեինք: Սրանք շատ լուրջ խնդիրներն են»,- նշեց Արման Նավասարդյանը:
Ադրբեջանի կողմից սեպտեմբերի 27-ին սանձազերծված պատերազմի հետևանքով իրենց գյուղն ու տունը լքած Ասկերանի շրջանի Սղնախ գյուղի բնակիչ Տաթև Սարգսյանի ընտանիքը ժամանակավոր բնակվում է Ծաղկաձորում: Վարձ վճարելու հետ կապված խնդիր չունեն, սակայն հարցն այն է, որ չեն կարողանում լուծել հագուստի, հիգիենայի հետ կապված հարցերը:
ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը հայտնել է 2021/2022 ուսումնական տարվա մասնագիտությունների ու ընդունելության քննությունների ցանկում կատարված փոփոխությունների մասին։ Համաձայն ընդունված որոշման՝ առկա և հեռակա համակարգերում դիմորդները կհանձնեն հիմնականում երկու ընդունելության քննություն։
Ադրբեջանի կողմից սանձազերծված պատերազմի հետևանքով Մարտունուց Երևան տեղափոխված արցախցի ընտանիքն անհամբեր սպասում է այն օրվան, թե երբ կկարողանան վերադառնալ Արցախ, ապրել ու արարել:
Ադրբեջանի կողմից սեպտեմբերի 27-ին սանձազերծված պատերազմի հետևանքով դադարեցվել էին բոլոր կարգի աշխատանքները ռուսական «Գեոպրոմայնինգ Գոլդ» ընկերության կողմից շահագործվող Սոթքի ոսկու հանքավայրում:
«Սրտանոթային հիվանդություն ունեմ, շաքարային դիաբետ, բայց չեմ կարողանում բժշկի գնալ, ամեն ինչ փող արժե: Այս պահին չեմ աշխատում, դրա փոխարեն՝ տաք գուլպաներ եմ գործում, փորձում եմ վաճառել 1000-2000 դրամով, որ գոնե երեխաներիս կարողանամ պահել: Ես այն մարդը չեմ, ով ձեռքերը ծալած նստում է ու օգնության սպասում, այս պահին պարզապես անելանելի վիճակում եմ: Նաև անկողնային պարագաներ եմ կարում: Մասնագիտություն ունեմ, կար ու ձև եմ սովորել: Տղաս շուտով կլինի 17 տարեկան, ռեստորաններից մեկում խոհարարական հմտություններ սովորեց, ուզում է աշխատել, ինչպես նաև շարունակել ուսումը, սակայն դեռևս ոչ ոք աշխատանքի չի ընդունում նրան:
«Հայաստանն այս պահին տնտեսապես բավական թույլ վիճակում է, գաղտիք չէ, որ հիմնականում ապրանքը ներմուծում ենք, և, եթե նայենք, թե ինչքան է Թուրքիայից բերվում ու արտահանվում, իհարկե միջնորդավորված, մենք սարսափելի վիճակում ենք: Իսկ սահմանի բացվելու դեպքում ՀՀ ազգային անվտանգությանը, տնտեսությանը բավականին մեծ և լուրջ վտանգ է սպառնում, քանի որ Թուրքիան, ինչպես հայտնի է, ունի մեծ ռեսուրսներ, և դրանով տնտեսական կախվածության մեջ կարող է գցել և ազդեցությունը մեծացնել Հայաստանի տնտեսական և մնացած մի շարք ոլորտների վրա»,- նշեց թուրքագետը:
«Պանթուրքիզիմի գաղափարախոսությունը շատ հարաբերական է, ոչ միանշանակ է պանթուրքիզմի քաղաքականությունը: Շատ դեպքերում Կովկասի ժողովուրդներին փորձում են վախեցնել այդ գաղափարով և հետո՝ 100 միլիոնանոց թուրքական աշխարհի դեմ, եթե նա ունի անգամ պանթուրքիստական նպատակ, մեր երկու միլիոն ժողովուրդը չէ, որ պետք է պայքարի: Մենք չենք կարող Կիլիկիայի պատմության նման ընկնել մամլուկների ավերածության տակ՝ հանուն Եվրոպայի խաչակիրների: Մեծ պետությունները, որոնք դեմ են դրան, թող նրանք քայլեր իրականացնեն, այլ ոչ թե մեր այս փոքրիկ հանրապետությունը դնեն հարվածի տակ: Մենք պանթուրքիզմի պատնեշ չենք, և մեր ուժն ու հնարավորությունը չի էլ ներում այդ պատնեշը լինել»:
«4 ամսական թողեց-եկավ, 7 ամսական տեսավ․․․։ Աննկարագրելի հանդիպում էր։ Սկզբից հայրիկին չճանաչեց, հետո հիշեց, սկսեց շոյել դեմքը»,- 168.am-ի հետ զրույցում պատմեց փոքրիկի մայրիկը՝ Արմինե Մաթևոսյանը։
«Ադրբեջանն անընդհատ պրովոկացիաներ է անում, փորձում մեծացնել հայ հասարակության դժգոհությունը. տորթերը, երաժշտությունը, հայ գերիների վերադարձի ձգձգումը նույնպես նրա համար է, որ լարվածություն ստեղծվի: Իրենք ուզում են, որ, ինչպես Էլչիբեյի ժամանակ Ադրբեջանում քաղաքացիական պատերազմ սկսվեց, և մեր հաղթանակները նաև Արցախում դրա ֆոնին էին, այնպես էլ ՀՀ-ում լինի, ծնկի բերեն մեզ»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց «Ադրբեջանահայերի ասամբլեայի» նախագահ, ադրբեջանագետ Գրիգորի Այվազյանը՝ միաժամանակ կոչ անելով մեր Արցախի հայրենակիցներին՝ քանի դեռ ռուսական զորքն այնտեղ է՝ անպայման վերադառնալ, որովհետև ռուսական զորքը չի կարող ամայի տարածք պահել:
«Որոշ դեղերի գինը նվազել, որոշներինն էլ մի փոքր բարձրացրել է, իսկ դա ընդհանուր դեղատնային է, ոչ թե ֆիրմաներից մեկինն էժանացել է, մյուսինը՝ թանկացել: Դեղ կա՝ դեղատներից մեկում այլ արժեք ունի, մյուսում՝ այլ: Օրինակ, մեր դեղատանը «Կարդիո մագնիլի» մեկ տուփը արժե 2100 դրամ, ոչ թե 2300: Խոսքը 75 մգ և 30 դեղահաբ ունեցողի մասին է»,- նշեց «Ալֆա-ֆարմի» աշխատակից Աննա Սահարյանը:
«Ղեկավարել եմ բանակը, մենք գնացել և հաղթել ենք: Այժմ նույնպես ասում եմ ձեզ՝ գնանք միասին կհաղթենք, սա երկար տևել չի կարող: Ինչքան տևի՝ այնքան ավելի կործանում է Հայաստանի համար: Ծնկի իջած՝ ողորմություն ենք խնդրում այս ու այն երկրից: Նորից ոտքի կանգնենք, գնանք առաջ: Առջևում ես տեսնում եմ՝ մենք ոնց ենք նորից դառնալու հզոր, արդար պետություն: Բոլորս միասին՝ դեպի հաղթանակ»,- խոսքը եզրափակեց Վազգեն Մանուկյանը:
«Նրանք, ովքեր ծանոթ են Հայաստանի քաղաքական կյանքին և գիտեն, թե ինչ է արվել վերջին 20-25 տարվա ընթացքում՝ կարծում եմ, որ դա իրենց համար նորություն չէր: Դա երևի նորություն էր այն մարդկանց համար, որոնք ապրել են հորինված իրականության մեջ, փորձել են հավատալ ինչ-որ մի բանի, և այդ հավատն իրենց մոտ ձևավորել է համոզմունք, իսկ այդ համոզմունքը՝ ինչ-որ մի կեղծ, ֆեյք իրականություն, որի մեջ նրանք շարունակում են ապրել:
«Հիշո՞ւմ եք, որ պատերազմի առաջին օրերին այս շենքում՝ թիվ 1 ամբիոնից, Փաշինյանն ասաց, որ՝ եկեք պայմանավորվենք, որ մենք մեզ պարտված չենք համարելու: Այստեղ մարդ կա՞, որ որևէ բան պայմանավորվել է Փաշինյանի հետ, այստեղ մարդ կա՞, որ պատրաստ է հաշտվել այդ պարտության հետ: Ու ի՞նչ է անում Փաշինյանը. նախարարին խորհրդական է սարքում, մարզպետին՝ պատգամավոր, կամ՝ հակառակը: Այ ընկեր, բանջարեղենների տեղերը փոխելուց արդյունքը չի փոխվում»,- ԱԺ-ի մոտ՝ Նիկոլ Փաշինյանի հրաժարականի պահանջով հավաքի ժամանակ ասաց ՀՀԿ երիտասարդական կազմակերպության ղեկավար Հայկ Մամիջանյանը:
«Մեր երկիրը կանգնած է մի շարք անվտանգային խնդիրների առջև և դրանցից առաջինը, ենթադրում եմ, որ նաև հոգևոր անվտանգությունն է, որի պահապաններն են նաև մտավորականները, և անցնող տարիների ընթացքում կար թերահավատ մոտեցում նրանց նկատմամբ: Բայց, ի պատիվ մեզ՝ բոլորից ամենակրիտիկական վիճակում կարողացել ենք ի վերջո գտնել այն ճիշտ ճանապարհը և կանգնել ազգային արժեքների սահմանին»,- մտավորականների հետ հանդիպման ժամանակ իր ելույթում ասաց Երևանի պետական համալսարանի Արևելագիտության ֆակուլտետի դեկան, թուրքագետ Ռուբեն Մելքոնյանը՝ հավելելով, որ մտավորականության թիրախավորումը զուգակցվում էր նաև ազգային արժեքների հանդեպ տոտալ հարձակումներով:
«Հավաքը չունի ստանդարտ հավաքներին բնորոշ ձևաչափ: Ուզում եմ պարզապես ասել, որ այսօր վտանգը շարունակվում է: Դուք տեսեք, 5000-ից ավելի զոհեր… ես մի քիչ ավելի վատ թվեր գիտեմ, չեմ ուզում ձեր տրամադրությունը գցել: Կրկնակի հաշմանդամներ, անհայտ է, թե ինչքան անհայտ կորած կա: Հայ ժողովրդի այս ցավը ամենամրմռացնողն է, և այս ցավից մենք ազատվելու ենք ծանրագույն աշխատանքի և հոգեբանական ինչ-ինչ հնարքների միջոցով»։
«Սկզբնական շրջանում նախագիծը միայն բարձրագույն կրթության համար էր, հեղափոխությունից հետո ԿԳՄՍ նախարարության նոր ղեկավարությունը որոշեց, որ պետք է «Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» օրենքի նախագծերը միավորել և դարձնել մեկ օրենք: Ընդ որում՝ սա բավական հավակնոտ քայլ էր, մեգափոփոխություն, սակայն, ըստ էության, համակարգի հետ չքննարկվեց: Ստեղծվեց աշխատանքային խումբ, որը սենյակում պատրաստեց այս նախագիծը, և մեկ տարի առաջ դրվեց հանրային քննարկման, որը բուռն անցավ:
«Ամուսինս պայմանագրային զինծառայող է, սկզբում Ջաբրայիլում է եղել, հետո եկավ տուն՝ երեխային տեսնելու, մի փոքր ուշքի գալու ու վերադառնալու համար: Հոկտեմբերի 19-ին եկել, 21-ին գնացել է, իսկ 22-ին տեղափոխել են հիվանդանոց: Կոնքահատվածի երկկողմանի վիրավորում է ստացել De 20 հրանոթի արկից, աջ կողմից մտել է, ձախից դուրս եկել. ձախ կողմի վերքն ավելի մեծ է: Բեկորային վնասվածք ստացել է Խնձորեսկում»:
ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի փոխանցմամբ՝ Հայաստանի Հանրապետության սպառողական շուկայում 12-ամսյա գնաճը (2020թ. նոյեմբերը 2019թ. նոյեմբերի նկատմամբ) կազմել է 1.6%, իսկ նախորդ ամսվա նկատմամբ` 1.3%:
«ԿԳՄՍ նոր նախարարը գիտության մարդ է և կարող է գիտության հարցում լավ լինել, սակայն չես կարող ասել, թե մյուս ոլորտներում ինչպես կլինի: Կարծում եմ՝ ԿԳՄՍ-ն նորից պետք է բաժանել մասերի, քանի որ մշակույթի խնդիրներն այլ են, գիտությանը՝ այլ, նույնիսկ կրթությանն է այլ: Հայտնի է, որ 2007 թվականից գոյություն ունեցող Գիտության կոմիտեն այն ժամանակվանից առանձնացված ստորաբաժանում է և որևէ առնչություն չի ունեցել Կրթության նախարարության հետ, չնայած համարվել է նախարարությանը կից ինչ-որ մարմին: Ասել է թե՝ առանձին մարդիկ են գիտությամբ զբաղվել. ոչ նախարարն է զբաղվել, ոչ տեղակալները, ոչ էլ որևէ բաժին: Այսինքն՝ ձևականությունից դուրս գալու ժամանակն է»։
Բերձոր, Սուս և Աղավնո համայնքների բնակիչները դեկտեմբերի 6-ին ժամը 14:00-ին Երիտասարդականի (մետրոյի կայարան) մոտ կհավաքվեն՝ բարձրաձայնելու իրենց խնդիրը՝ կապված աջակցության ծրագրում համայնքի բացակայության, պատերազմի հետևանքով տեղահանվածի կարգավիճակ տալու հետ:
«Հադրութից դուրս ենք եկել սեպտեմբերի 27-ին. հասցրել եմ վերցնել անձնագիր, աշնանային մի քանի հագուստ, և վերջ: Չէինք պատկերացնում, որ Հադրութը հանձնելու ենք ու չենք վերադառնալու: Շատ եմ ցավում կատարվածի համար, կուզեի վերադառնալ մեր Հադրութը: Ափսոս էին այդքան տարածքները, այդքան գյուղերը… մարդիկ ամեն ինչ թողեցին ու դուրս եկան»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց հադրութցի Մանեն:
«Ես Բերձորից դուրս եմ եկել հոկտեմբերի 20-ից, որովհետև որդիս վիրավորվել էր: Այս պահին բնակվում եմ Երևանում՝ ժամանակավոր կացարանում, ահավոր անորոշ վիճակում ենք: Բոլորս ենք ուզում գնալ մեր տուն, ոչ մեկի համար հաճելի չէ տունը թողնել, բայց սխալ են ներկայացնում, ասում են, թե Բերձորը մեզ է մնացել, բայց տեսանյութեր ենք տեսնում, երբ Հարկայինի շենքին ադրբեջանական դրոշ է: Չգիտեմ՝ դա դրել, հետո հանե՞լ են, թե ոնց է եղել: Ցավալին այն է, որ այս պահին ոչ մի կարգավիճակ չունենք: Ներկայացվում է, որ 51 համայնքն է անցել Ադրբեջանին, 3-ը՝ ոչ, բայց փաստացի այդպես չէ: Հիմա, եթե գնանք այնտեղ ապրելու, դա բոլոր առումներով վտանգավոր է:
Հայաստանի նախագահ Արմեն Սարգսյանի հրամանագրով Վահան Քերոբյանը նոյեմբերի 26-ին նշանակվեց Էկոնոմիկայի նախարար, իսկ երկու օր անց Հանրային հեռուստաընկերությունում տված հարցազրույցում խոսեց տնտեսությունը վերակենդանացնելու մասին՝ նշելով, որ շատ կարճ ժամանակահատվածում բեկում է լինելու:
«Նիկո՛լ, դավաճան», «Նիկո՛լ, հողատու» վանկարկումով քաղաքացիները փակել էին Աբովյան-Մոսկովյան խաչմերուկը: Նրանք պահանջում են Նիկոլ Փաշինյանի հրաժարականը:
Արցախի նախագահի խորհրդական Դավիթ Բաբայանից հետաքրքրվեցինք, թե ո՞րն է վարձով բնակարանների թանկ գնի պատճառը. և արդյո՞ք հիմքում այն է, որ այլևս ազատ բնակարաններ չկան, նա պատասխանեց, որ այո, կա նման խնդիր:
Մարտունու շրջանի Շեխեր գյուղի բնակիչ Անուշ Ամիրջանյանի ընտանիքը, որը ժամանակավոր բնակվում է Երևան քաղաքի Էրեբունի վարչական շրջանում, անհամբեր սպասում է այն օրվան, երբ վտանգները կհասցվեն մինիմալի, ու իրենք կկարողանան վերադառնալ Արցախ՝ բնակվելու:
