«Դա շատ սխալ էր, որովհետև ինչպես Սաֆարովի, այնպես էլ՝ այդ երկու մարդասպանների դեպքում իրենք հասկացան՝ ինչքան Հայաստանն իրենց «ընդառաջ գնա», այնքան իրենք կարող են գերիներ վերցնել: Հիշում եք, չէ՞, որ դրանից հետո մոտ 70 հոգու գերի վերցրին ադրբեջանցիները, ու նրանց մասին որևէ տեղեկություն չկա»:
Ադրբեջանի կողմից սանձազերծված պատերազմի հետևանքով Շուշին սեպտեմբերի 29-ին լքած Անժելա Սահակյանը, ով ժամանակավոր բնակվում է Աշտարակում՝ ծնողների տանը, սոցիալական խնդրի առջև է կանգնել:
«Կարծում եմ՝ սա տեսակի, ինքնության պատերազմ է, և կողմ քաշվել, չմասնակցել այս իրադարձություններին՝ առնվազն դավաճանություն է, էլ չեմ ասում վերջին իրադարձությունը, որ մեզ համար անակնկալ էր, երբ երկրիս վարչապետն իր լկտի խմբով մեզ 44 օր շարունակ համոզում, ապացուցում, նաև ոգևորում էր այն փաստերով, որ պատերազմում մեծ հաղթանակներ ունենք: Սա ամբողջ սցենարի մի հատվածն էր. նախ կատարվեց բարոյալքում բանակում, մյուս ասպարեզներում, որպեսզի կանխամտածված ծրագիրը իրականացվեր, այն է՝ Արցախը տալ թուրքին: Ես դա կանվանեի նույնիսկ համագործակցություն:
Մտավորականներն այսօր հրատապ ժողով էին հրավիրել, որին մասնակցում էր նաև ՍԱՊԾ նախկին պետ, «Մեկ առողջություն» կոալիցիայի ղեկավար, համաճարակաբան Գրիգոր Գրիգորյանը, ով հորդորեց ամենքին պայքարել իր ոլորտում, հանրային հարթակներում:
«17 ընդդիմադիր կուսակցությունների շարժումը, որն ունի ընդգծված քաղաքական մոտեցում, և որի պահանջների զգալի մասը մենք կիսում ենք, դա գործող վարչակարգի հեռացումն է, և այսօր այն կենսական անհրաժեշտություն է Հայաստանի համար, ուստի որոշեցինք «Ձայն հայրենյաց» բարձրացնել՝ հասկացնելու համար, որ այստեղ կուսակցականություն, քաղաքականություն, աթոռակռիվ արտահայտությունները բոլորովին տեղին չեն: Այսօր, դժբախտաբար, կշեռքին դրված է մեր հայրենիքի գոյության-չգոյության և հետագա մեր ընթացքի խնդիրը, այդ պատճառով մտավորականների մի ստվար խումբ, որն անհանգստացած է երկրի գալիքով՝ այսպիսի շարժում է նախաձեռնել»,- լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց գրականագետ Սերժ Սրապիոնյանը:
«Երեք անչափահաս երեխա ունեմ, ապրում ենք վարձով, խոնավ բնակարանում: Տան վարձն ամիսը 15.000 դրամ է, կոմունալ ծառայությունների պարտքերը մի կերպ կարողանում եմ վճարել նպաստի գումարով, չեմ նայում՝ երեխաներին գումար կմնա՞, թե՞ չի մնա, ես պարտք չեմ սիրում: Այս պահին ունենք և՛ հագուստի, և՛ սննդի, և՛ գումարի կարիք»,- ասաց մեր զրուցակիցը:
«Այս պահին ամենաանվստահելին պետական աղբյուրներն են: 44 օր մեզ շատ տարբեր բաներ էին փորձում համոզել, ասել, որ չկա այսպիսի բան, փաստաթղթի ստորագրման օրն ասում էին, թե իբր Շուշիի համար շարունակվում են մարտերը: Այնուամենայնիվ, մենք գիտենք մի բան. 2 տարուց ավելի այս իշխանությունն ասում է՝ բանակցում ենք՝ ինչ ուզում ենք, ու մեզ չհարցնեք, թե ինչ ենք բանակցում:
Իրավապաշտպան Ռուբեն Մելիքյանը լրագրողների հետ զրույցում ասաց, որ պատճառը երեկվանից տարածվող լուրերն են, և իրենք իրավունք չունեն այս պահին լռել, հետևաբար՝ պարզաբանում են պահանջում առաջին հերթին՝ Արդարադատության նախարարությունից, քանի որ նրանց հերքումը բավարար չէ:
«Ընդհանրապես պետական սահմանն ազգերի ինքնորոշման փուլերից մեկն է: Անկախության հանրաքվեին մասնակցած իր ժողովուրդն իր բնակավայրերով դառնում է այդ պետությունը հիմնողը: Գուցե զարմանալի բան ասեմ, բայց Անդրկովկասում Ադրբեջան անունը կրող երեք հանրապետություն է եղել՝ Ադրբեջանական Դեմոկրատական Հանրապետությունը, խորհրդային և մերօրյա Հանրապետությունը և դրանցից ոչ մեկում անկախության հանրաքվե չի եղել, այսինքն, միջազգային իրավունքի տեսակետից օրինական սահմաններ չեն հաստատվել»,- այսօր հրավիրված ասուլիսի ժամանակ ասաց քաղաքագետ Ալեքսանդր Մանասյանը՝ ընդգծելով, որ այդ բոլոր սահմանները հայտնվել են արտաքին միջամտությամբ:
Ալավերդու պղնձաձուլական գործարանի նախկին աշխատակիցներն Ամանորի շեմին նամակ են ստացել «Էյ Սի Փի» ընկերությունից այն մասին, որ առաջիկայում աշխատավարձ կստանան, իսկ թե «առաջիկայում» ասելով՝ ինչ պետք է հասկանալ, նրանք դեռ չգիտեն:
«Երկու տարբերակ կա. մենք խաբված էինք, որ ունենք հզոր սպայական կազմ, որը, ցավոք, չտեսանք, կամ իսկապես կար պլանավորված դավաճանություն»,- մամլո ասուլիսի ժամանակ ասաց ԱԺ «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցության նախկին պատգամավոր Արագած Ախոյանը:
«Կոկա կոլան», ցավոք, ամենաշատ սպառվող ըմպելիքներից է մեզ մոտ։ Ադրբեջանական սխտորի, խնձորի, քաղցրավենիքի հայտնաբերումից հետո ես հանրային արձագանք եմ տվել այս ամեն ինչին, բայց թե՛ նախկին իշխանության ժամանակ, թե՛ հիմա արձագանքը մնում է անպատասխան։ Կոչ եմ անում բնակչությանը՝ զգոն լինել։ Մեզ պետք չէ, որ մասսայական թունավորումներ սկսվեն։ Կենսաբանական գենետիկան վերջին տարիներին այնքան առաջ է գնացել, որ աղջիկ երեխաներին հնարավոր է չբերության հասցել։ Նման բան ոչ օֆիցիալ այսօր կիրառվում է աֆրիկյան երկրներում»,- նշեց Գրիգոր Գրիգորյանը։
Հանրապետությունում վերջին մի քանի օրերին արձանագրվել է առաջնային լայն սպառման ապրանքների գների աճ։ Թանկացած ապրանքների թվում են ալյուրը, ձավարը, հացը, ձուն, բրինձը, պանիրը և այլ կաթնամթերք, թռչնամիսը, ավելի վաղ՝ ձեթը:
«Երկու օր առաջ գազի տեսուչն եկավ, ասաց, որ զգուշացնում է՝ պետք է վճարումներ կատարենք մինչև հունվարի 20-ը, եթե՝ ոչ, կանջատեն գազը։ Բնականաբար, նույնը կլինի նաև լույսի դեպքում։ Դեկտեմբեր ամսին սպառված էլէներգիայի համար պետք է վճարեմ 28․000, իսկ գազի համար՝ 65․000 դրամ։ Չգիտեմ, թե որտեղից եմ գումար հայթայթելու, որ վճարեմ։ Այս ընթացքում ժենգյալով հաց էի պատրաստում, տալիս խանութներին, բայց դեկտեմբերի 30-ին եմ վերջին անգամ տվել, այնքան էլ չի վաճառվել»։
Քաշաթաղի շրջանի Մուշ գյուղից Ադրբեջանի կողմից սանձազերծված պատերազմի հետևանքով տուն-տեղը թողած Նորա Դանիելյանի ընտանիքը ժամանակավոր բնակվում է Արմավիրի մարզի Այգեվան գյուղում:
Հայաստանի Հանրապետությունում օր օրի ավելանում է սպանդանոցների թիվը: Սննդի անվտանգության տեսչական մարմնի փոխանցած տվյալներով՝ 72 սպանդանոց կա, որից 38-ը ծառայություն է մատուցում, մնացածը ներտնտեսային սպանդանոցներ են:
«Մի քանի անգամ ասել է, թե՝ ես պետք է քեզ լսեմ, պայմանավորվել ենք, եկել եմ՝ պարզվել է, որ զբաղված է: Ինձ չեն կանչել, չեն լսել, անգամ Օպերա ներս չեն թողել: Մեկ անգամ նամակ գրեցի, ուզեցի Օրբելյանին փոխանցել, անգամ չթողեցին շենք մտնեմ: Թե ինչ պատճառով իրենց դուր չեմ եկել՝ չգիտեմ: Եթե լսեին, չհավանեին, ասեին՝ վատ ես երգում, ու իրենց ասածը հիմնավորեին, ինչ-որ տեղ կարելի էր հասկանալ, բայց անգամ լսել չուզեցին: Որպես երգչուհի՝ Օրբելյանն ինձ այդպես էլ չճանաչեց: Սիրտս կոտրված է»,- նշեց Մայա Աֆրիկյանը:
Արցախյան երկրորդ պատերազմի ընթացքում Թուրքիայի, վարձկան ահաբեկիչների օգնությամբ Արցախի մի շարք շրջաններ օկուպացրած Ադրբեջանը մտածում է, թե հայոց հողերում ում և որտեղից կարող է բերել ու բնակեցնել: Ադրբեջանական կայքերի փոխանցմամբ՝ այսպես կոչված նախկին փախստականները, որոնք հաստատվել են Բաքվում, Սումգայիթում և այլ խոշոր քաղաքներում և ունեն աշխատանք, դժվար թե ցանկանան հեռանալ այդ քաղաքներից:
«Ցախավելներ պատրաստող ընկերությունում եմ աշխատում: Ցախերը մշակում եմ, կապում: Հիմա էլ որ սեզոնը փակվել է, աշխատավարձ շատ քիչ եմ ստանում՝ 20-30.000 դրամ: Մի ցախավել սարքելու դիմաց տալիս են 20 դրամ: 100 հատ կապում եմ, որ 2000 դրամ ստանամ: Այս պահին աշխատանքը քչացել է, քանի որ ձյուն է, չեն կարողանում դաշտ մտնել ու քաղել»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Վարդուհին՝ նշելով, որ հիմնականում հագուստի, սննդի կարիք կա:
ՀՀ հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովն առաջարկում է փետրվարի 1-ից սպառողների մի մասին վաճառվող էլեկտրական էներգիայի սակագինը բարձրացնել, որպեսզի էլեկտրաէներգետիկական համակարգում ֆինանսական ճեղքվածք չառաջանա։ ՀԾԿՀ աշխատակազմի հաշվարկների համաձայն՝ սպառողներին վաճառվող էլեկտրական էներգիայի միջին կշռված սակագինն անհրաժեշտ է բարձրացնել 2.27 դրամ/կՎտժ-ով (ներառյալ՝ ԱԱՀ-ն)։
«Սկզբում արցախցի 5 ընտանիք կար այս տանը, հետ վերադարձան, ես երեխաներիս հետ մնացի այստեղ: 30.000 դրամ վարձ եմ վճարում, և տանտերը մինչև մարտ ժամանակ է տվել, որպեսզի դուրս գամ: Չգիտեմ, թե ինչ անեմ: Մայրս է մոտս եկել ապրելու, ժենգյալով հաց ենք պատրաստում, որ մի քիչ գումար կարողանանք աշխատել: Տալիս եմ սուպերմարկետին՝ կա՛մ վաճառվում է, կա՛մ՝ ոչ»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Անուշ Աբաղյանը:
Իրավապաշպան, մարդու իրավունքների և ժողովրդավարության ադրբեջանական ինստիտուտի ղեկավար Ահմադ Շահիդովը թվիթերյան իր միկրոբլոգում գրել էր, թե Հայաստանի հետ նոր պատերազմն արդեն անխուսափելի է, այս անգամ պատերազմը կընթանա Հայաստանի տարածքում, Ադրբեջանն իր համար պարտավոր է ստեղծել 20-30 կիլոմետրանոց անվտանգության գոտի, որը կարող է գտնվել միայն Հայաստանի տարածքում»։
«Հրատապ ընտրությունների է պատրաստվում գնալ Նիկոլ Փաշինյանը՝ արդեն գործող օրենքով, որը բխում է գործող Սահմանադրության ամենաստոր դրույթից, այն է՝ ԱԺ-ն ներկայացուցչական մարմին է, բայց անպայման պետք է ունենա կայուն մեծամասնություն: Այդպիսի ապուշություն, այդպիսի տխմարություն աշխարհի որևէ երկրում ոչ եղել է, ոչ էլ կլինի: Կամ չպետք է կոչեիր ներկայացուցչական մարմին, կամ էլ չպետք է խոսեիր պառլամենտի ինչ-որ պարտադիր կառուցվածքի մասին: Դրանից բխող օրենքով նոր ընտրություն անցկացնելը նշանակում է՝ հերթական խեղկատակությունը կատարել և ևս մեկ անգամ իրավազրկել ժողովրդին»,- ասուլիսի ժամանակ ասաց ԱԻՄ առաջնորդ Պարույր Հայրիկյանը:
«Քաղաքացիներն իրենց վերաբերմունքն «ազգընտիրներին» որոշեցին հայտնել գոռոցներով և ձվերով». Մամիջանյան
Խորեոգրաֆիայի պետական թատրոնի» աշխատակիցները շարունակում են գնալ-գալ դատերի ու այդպես էլ չհասնել վերջնակետին, այն է՝ ի վերջո ստանալ աշխատավարձ: Միակ հույսն այն է, որ որոշման սպասելու համար քիչ ժամանակ է մնացել, ընդամենը մեկ ամիս, որովհետև կարծում են, որ այդ օրը կավարտվի դատը:
«Ըստ որոշ տվյալների՝ արդեն մոտ 600 աշխատակցի կրճատել են: Ստեղծված իրավիճակում «Գազպրոմ Արմենիան» կրկին գնալու է սակագների վերանայման ճանապարհով՝ կարգավորող հանձնաժողովին առաջարկելով հաստատել, սահմանել ընկերության համար ավելի նկատակահարմար սակագներ՝ գազատրանսպորտային համակարգում խորքային ճգնաժամ թույլ չտալու նպատակով:
Ականապատման աշխատանքներ կատարելիս մայիսի 4-ին Ջաբրայիլում զոհված 32-ամյա պայմանագրային ծինծառայող, մայոր Տարոն Պողոսյանի ընտանիքն օգնության կարիք ունի:
«Այս թանկացումները ոչ մի բանով արդարացված չեն: Բենզինը, օրինակ, գալիս է Ռուսաստանից, ի՞նչ կապ ունի դոլարի գների հետ: Կամ, եթե անգամ կապ էլ ունի՝ նայեք, որ դոլարի գինը բարձրացել է 8-9 տոկոսով, վառելիքինը՝ մոտ 30: Բենզինն իջել էր 280 դրամ, հիմա ռեգուլյարը դարձել է 370, ու ամեն օր 10 դրամով բարձրանում է ու, եթե հանկարծ արտարժույթն իջնում է, ոչ մի տարբերություն չի լինում, մաքսիմում կարող է մի 10 դրամ իջնել»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Վահագն Սահակյանը:
«Ես չգիտեմ, թե ադրբեջանցիների մոտ ինչ քարտեզ է, սակայն սահմանազատումների և՛ 1920-ական, և՛ 1930-ական, և՛ 1980-ական թվականների որոշումներ կան: Կան հատվածներ, որոնք որոշվել են 1920-ական թվականներին, կան հատվածներ՝ 1930-ական թթ., կան հատվածներ, որոնք որոշվել են 1985 թվականից մինչև 1988թ. հունվարն ընկած ժամանակահատվածում»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց «Հայաստանի ազգային արխիվ» ՊՈԱԿ-ի նախկին տնօրեն Ամատունի Վիրաբյանը:
Հիմա լսեք, մի բան պետք է պատմեմ: Ովքեր պետք է գնան դեպի եկեղեցի: Սովետմիության տաքուկ շրջանում, երբ եկեղեցիներ էին մտնում, կողոպտում, չեկիստները մտնում էին եկեղեցի ու սկսում նկարները քաշքշել: Մեկն ասում է՝ դե եթե Աստված կա, թող ինձ պատժի, տեսեք, ես սրբանկարներն եմ հանում, ժողովրդի միջից մեկն ասում է՝ Աստված արդեն քեզ պատժել է: Ով երեխա ունի, թող երեխայի աչքերին նայի, ով չունի՝ թող իմանա, մեծ դատաստանի պիտի արժանանա: Միայն թուրքը, ջհուդը, տկարամիտը, խելապակասը կարող է մուտք գործել եկեղեցի և պատարագ խաթարել:
