Փետրվարի 1-ին ՀՀ քննչական կոմիտեի կոլեգիայի ընդլայնված նիստի ընթացքում կոմիտեի նախագահ Արգիշտի Քյարամյանն անդրադարձել է 2020թ. 44-օրյա պատերազմին, տարբեր դրվագներով հարուցված քրեական գործերին և քննիչների առջև խնդիր դրել՝ չնայած գործերի բարդությանը, շատ մեծ քանակով ապացուցողական գործողություններ կատարելու անհրաժեշտությանը, ժամկետային որոշակի սահմանափակումներ դնել այս գործերի քննության հանգամանքում: Առաջին հայացքից կարող է տպավորություն ստեղծվել, թե լավ մտադրություն է, սակայն պետք է հասկանալ, թե իրականում ինչ նպատակով են դա անելու և ում՝ ինչից են ուզում «մաքրել»:
ՀՀ անկախության 31-րդ տարեդարձի օրը «Եռաբլուր» զինվորական պանթեոնում 44-օրյա պատերազմում զոհված զինծառայողների ծնողների նկատմամբ բռնի ուժ կիրառելու դեպքով առ այսօր որևէ ոստիկան պատասխանատվության չի ենթարկվել. դեպքից 4 ամսից անց դեռ առերեսումներ են կատարվում:
«Հունվարի 28-ին «Եռաբլուր» զինվորական պանթեոնում 1990-ական թվականներից առ այսօր մոտավորապես 7000-8000 շիրիմ կա, ինչքան շիրիմ կա, այդքան ոստիկան էին բերել»,- այսօր լրագրողների հետ զրույցում ասաց 44-օրյա պատերազմում զոհված ժամկետային զինծառայող Մխիթար Գալեյանի հայրը՝ Գարիկ Գալեյանը։
«Սեպտեմբերի 21-ին ես և ինձ նման շատ-շատ ծնողներ գնացինք մեր երեխեքի տուն՝ Եռաբլուր, բայց շատ բիրտ ձևով, առանց զգուշացման՝ ոստիկանները եկան ու մեզ բերման ենթարկեցին»,- այսօր Վարչական դատարանում լրագրողների հետ զրույցում ասաց 44-օրյա պատերազմում զոհված ժամկետային զինծառայող Դավիթ Ուզունյանի հայրը՝ Բագրատ Ուզունյանը։
«Այս գործը, ըստ իս, ջուր է»,- այսօր Վարչական դատարանի բակում լրագրողներին ասաց 44-օրյա պատերազմում զոհված Ժորա Սահակյանի հայրը՝ Վահիդ Սահակյանը՝ անդրադառնալով ոստիկանության հայցն ընդդեմ 44-օրյա պատերազմում զոհված ծնողների դատական գործին:
Վարչական դատարանը 2022 թվականի նոյեմբերի 11-ին վարույթ էր ընդունել Ոստիկանության հայցն ընդդեմ 44-օրյա պատերազմում զոհված Դավիթ Ուզունյանի հոր՝ Բագրատ Ուզունյանի, և այսօր նշանակվել էր գործով նախնական դատական նիստը։
Տարածաշրջանային հարցերով փորձագետ, արաբագետ Արմեն Պետրոսյանն այցը կարևոր և սպասված է համարում՝ նկատելով, որ Հայաստանի և Եգիպտոսի միջև հարաբերությունները բավականաչափ բարձր մակարդակի վրա են եղել Հայաստանի անկախացումից ի վեր:
«Բազմաթիվ ցուցմունքներ կան, որտեղ կարմիր բերետավորներն ասում են, որ ծնողներին բերման ենթարկելու հրաման իրենց Արթուր Խուդինյանն է տվել, բայց այսօր իմ ուղիղ հարցին, թե ո՞վ է բերման ենթարկելու հրամանը տվել, պարոն Խուդինյանը չի պատասխանել, և իմ կողմից արձանագրում կատարվեց, որ ուղղակի հարցին պատասխան չհնչեց,- ասաց փաստաբանը, ապա հավելեց,- Պարոն Խուդինյանն ընդունեց, որ բերման ենթարկելու միջոցը համաչափ չի եղել, և ինքն ամբողջ ոստիկանության անունից ներողություն խնդրեց ծնողներից, նա նաև խնդրեց դա ընդունել՝ որպես ոստիկանության պաշտոնական հայտարարություն, դիրքորոշում, իրավական գնահատականները թողնելով քննչական մարմնին։
Ոստիկանության Երևան քաղաքի վարչության պետի տեղակալ գնդապետ Արթուր Խուդինյանի հետ Քննչական կոմիտեում շուրջ 4 ժամ տևած առերեսումից հետո 44-օրյա պատերազմում զոհված զինծառայող Ժորա Մարտիրոսյանի մայրը՝ Գայանե Հակոբյանը, լրագրողների հետ զրույցում որոշ մանրամասներ հայտնեց։
Էդ մի բանը ճիշտ են ասում. սրանք ինչ եկել են, սուգ ա. ծնող
«Եթե մենք օրինական երկրում ապրեինք, նախ պատերազմ չէր լինի, ու այն, ինչ հիմա կատարվում է, անօրինականության շնորհիվ է»,- այսօր Քննչական կոմիտեի շենքի դիմաց լրագրողների հետ զրույցում ասաց 44-օրյա պատերազմում զոհված զինծառայող Գևորգ Ավդիխանյանի հայրը՝ Բորիկ Կոյտիկովը:
2022 թվականի սեպտեմբերի 21-ին «Եռաբլուր» զինվորական պանթեոնում ՀՀ անկախության 31-րդ տարեդարձի կապակցությամբ Նիկոլ Փաշինյանի մուտքը սրբավայր թույլ չտալու նպատակով մուտքի մոտ հավաքված 44-օրյա պատերազմում զոհված զինծառայողների ծնողների նկատմամբ ոստիկանները բռնություն կիրառեցին, ու հիմա նրանց արդեն որերորդ անգամ հրավիրել են Քննչական կոմիտե։
«Ի՞նչ կա ավելի սարսափելի, քան, երբ ուղղակի անունը «զինվոր» դրած՝ տղաներին տանում են սպանդի, իսկ 44-օրյա պատերազմն էլ էր այդ տրամաբանության մեջ, այժմ՝ այդ տղաների հետ կապված ողբերգությունը:
44-օրյա պատերազմում զոհված Ժորա Մարտիրոսյանի մայրը՝ Գայանե Հակոբյանը, 168.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ թեպետ իրենք Քյարամյանի հետ հանդիպման պահանջը հունվարի 20-ին են բանավոր ներկայացրել, երբ գնացել էին Քննչական կոմիտե, սակայն մինչ այս պահը որևէ արձագանք չի եղել ՔԿ-ից։
Հունվարի 19-ին՝ ժամը 01:30-ի սահմաններում հրդեհ էր բռնկվել Գեղարքունիքի մարզի Ազատ գյուղի տարածքում տեղակայված ՀՀ ՊՆ N զորամասի ինժեներասակրավորային վաշտի կացարանում:
2020 թվականի 44-օրյա պատերազմում զոհված զինծառայողների ծնողներն ու հարազատները, որոնց նկատմամբ 2022 թվականի սեպտեմբերի 21-ին «Եռաբլուր» զինվորական պանթեոնում ոստիկանները բռնի ուժ էին կիրառել, այսօր հերթական անգամ գնացել էին Քննչական կոմիտե, որպեսզի տեղեկանային, թե ինչու մինչև օրս իրենց նկատմամբ բռնություն կիրառած ոստիկանները պատասխանատվության չեն ենթարկվել։
44-օրյա պատերազմում զոհված զինծառայողների ծնողներն ու հարազատները, որոնց նկատմամբ 2022 թվականի սեպտեմբերի 21-ին «Եռաբլուր» զինվորական պանթեոնում ոստիկանները բռնի ուժ էին կիրառել, այսօր հերթական անգամ գնացել էին Քննչական կոմիտե, որպեսզի տեղեկանային, թե ինչո՞ւ մինչև այսօր իրենց նկատմամբ բռնություն կիրառած ոստիկանները պատասխանատվության չեն ենթարկվել։
Չդադարող բացասական իրադարձությունների, նեգատիվ մթնոլորտի ընդհանրական հետևանքն այն է, որ մենք սովորել ենք ապրել նաև, այսպես կոչված, տեղային, հատվածական ցասման ռեժիմում․ տեղի է ունենում որևէ զարհուրելի իրադարձություն, մամուլում, սոցիալական ցանցերում արտահայտվում է ցասում, բողոք, անհամաձայնություն, բայց դա տևում է հաշված օրեր, լավագույն դեպքում՝ շաբաթներ, որից հետո հանրային ուշադրությունը տեղափոխվում է մեկ այլ զարհուրելի իրադարձության, դրա շուրջ արձագանքի հարթություն, ու այդպես՝ մինչև հաջորդ ողբերգություն։
2020 թվականի 44-օրյա պատերազմի ողբերգական ավարտից հետո Հայաստանի իշխանությունները սկսեցին շրջանառել «Անջատում՝ հանուն փրկության» սկզբունքը՝ որպես Արցախի կարգավիճակի, Արցախի բնակչության անվտանգության ու իրավունքների ապահովման հնարավորություն։
Արցախը ՀՀ-ին կապող միակ ճանապարհի փակվելուց հետո ակտիվացան նոր պատերազմի հավանականության մասին խոսակցությունները, թեպետ մինչ այդ՝ 2022 թվականի սեպտեմբերյան մարտերից հետո, ոչ միայն փորձագիտական շրջանակները, այլև իշխանության ներկայացուցիչներն էին հայտարարում Ադրբեջանի կողմից նոր հնարավոր հարձակման մասին, մասնավորապես՝ Նախիջևանի ուղղությամբ:
«Իմ դեմ էլ են գործ հարուցել, այն կկայանա 2023-ի հունիսի 15-ին»,- այսօր 168.am-ի հետ զրույցում ասաց 44-օրյա պատերազմում զոհված Ժորա Սահակյանի հայրը՝ Վահիդ Սահակյանը: Նա էլ իր բախտակից ծնողների հետ եկել էր Վարչական դատարան՝ աջակցելու պատերազմում զոհված Մխիթար Գալեյանի հորը՝ Գարիկ Գալեյանին։
Վարչական դատարանը նախորդ տարեվերջին վարույթ էր ընդունել Ոստիկանության հայցն ընդդեմ 44-օրյա պատերազմում զոհված Մխիթար Գալեյանի հոր՝ Գարիկ Գալեյանի, և այսօր նշանակվել էր գործով նախնական դատական նիստը։
«Այս ամեն ինչի հանդեպ իմ գնահատականն ուղղակի 0 է, ուղղակի ամենացածր մակարդակի վրա է»,- այսօր 168.am-ի հետ զրույցում ասաց 44-օրյա պատերազմում զոհված Ժորա Մարտիրոսյանի մայրը՝ Գայանե Հակոբյանը, որն ի աջակցություն 44-օրյա պատերազմում զոհված Մխիթար Գալեյանի հոր՝ Գարիկ Գալեյանի, իր բախտակից ծնողների հետ շտապել էր Վարչական դատարան։
«Սիրո և համերաշխության» կարգախոսով 2018 թ․ իշխանության եկած Նիկոլ Փաշինյանն անցած շուրջ հինգ տարիներին կարողացավ երկրում արմատավորել ատելության և անհանդուրժողականության այնպիսի չափաբաժին, որպիսին չէր եղել նորանկախ Հայաստանի պատմության ավելի քան քսանհինգ տարիների ընթացքում։
Հունվարի 10-ին լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել էր, որ ՀՀ-ում «Անխախտ եղբայրություն-2023» ՀԱՊԿ զորավարժությունների անցկացումը նպատակահարմար չեն համարում:
Պատերազմի պարտության ամբողջ պատասխանատվությունը բանակի, հրամանատարների վրա գցելու Նիկոլ Փաշինյանի գործելաոճին, քաղաքականությանը, հայտարարություններին մեկ անգամ չէ, որ անդրադարձել ենք և հակադարձել հստակ փաստերով, հիշեցնելով պատերազմական դրության ժամանակ գերագույն հրամանատարի գործառույթները, այդ թվում՝ հենց Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարություններն այդ մասին, նաև՝ պատերազմից առաջ, պատերազմի ընթացքում, դրանից հետո Փաշինյանի հարցազրույցներում, գրառումներում արված գնահատականները բանակի մարտունակության մասին:
Դրանք գալիս են ապացուցելու, որ Նիկոլ Փաշինյանը՝ սեփական անձը փրկելու էժանագին մղումներով, արժեզրկում է տասնամյակների այն ինստիտուցիոնալ աշխատանքը, որի արդյունավետ շարունակությունը կարող էր ապահովել արցախյան հիմնախնդրի հայանպաստ ու պակաս կորստաբեր լուծում։
Դեկտեմբերի 12-ից Արցախը ՀՀ-ին կապող Լաչինի մարդասիրական միջանցքը դեռ փակ է։ Այս օրերին արդիական է հարցը՝ ով է ոչ միայն Արցախի, այլև ՀՀ-ի անվտանգության երսշխավորը, հատկապես, երբ Ադրբեջանը, Լաչինի միջանցքի փակ լինելու ֆոնին, ակտիվացրել էր պահանջները նաև հասցեագրված ՀՀ-ին:
2022թ. հոկտեմբերի 10-ին ՀՀ պաշտպանության նախարարությունը որոշում էր կայացրել միակողմանի ամբողջությամբ լուծարել հորդանանական «Ջադարա Էքուիփմենթ ընդ Դիֆենս Սիսթեմս» ընկերության հետ պայմանագիրը, որը կնքվել էր 2021թ. օգոստոսի 6-ին:
ՀՀ իշխանությունները՝ ի դեմս Նիկոլ Փաշինյանի, այս խնդրում իրենց պատասխանատվությունը չեն տեսնում, չեն ընդունում, որ այս խնդրի հասցեատերը նաև իրենք են, ոչ միայն Ռուսաստանը:
