Եթե ընդդիմությունը կարողանա լրատվական օրակարգ թելադրել, համարեք, որ արդեն իշխանության միջանցքում է, հետո’ իշխանություն….սա գրում եմ ամաչելով. Սամվել Ֆարմանյան
Սամվել Ֆարմանյանը գրում է. «Անքաղաքավարի հուշում ընդդիմությանը
Քաղաքականության ու քաղաքական հաղորդակցության մեջ կա հայտնի մի տերմին՝ լրատվական օրակարգի ձևավորում – news agenda setting:
Դա այն է, երբ քաղաքական դերակատարը՝ լինի պետության ղեկավար, ընդդիմության առաջնորդ, կուսակցության լիդեր, ընտրություններում թեկնածու, թե այլք, ձգտում են դառնալ լրատվական օրակարգը թելադրող առաջին ջութակը: Այսինքն, հենց իրենք թելադրեն, թե ինչը լուսաբանեն լրատվամիջոցները որպես առաջնային խնդիր, ինչի մասին խոսեն ու ինչ քննարկի ժողովուրդը, ինչի մասին արտահայտվեն քո աջակիցներն ու մրցակիցները: Միտքը պարզից պարզ է, կարծում եմ:
Ու հեչ կարևոր չէ, թե ինչ լույսի ներքո են լրատվամիջոցներն ու հանրային հաղորդակցության դերակատարները լուսաբանում-արտահայտվում քո թելադրած օրակարգի շուրջ: Ծափահարում են, հայհոյում են, թե չեզոք են դիրքավորվում, իրոք, հեչ էական չի:
Որովհետև, եթե դու ես թելադրում լրատվական օրակարգը, չէ՞, որ ինքդ ես որոշում՝ ինչ թեմա դարձնես առաջնային, ու ըստ այդմ, դու ես որոշում՝ քեզ հայհոյե՞ն, ծափահարե՞ն, հիասթափվե՞ն, թե՞ անտարբեր մնան: Կարևորը, որ չթողնես, որ քեզանից դուրս որևէ մեկը մոտենա լրատվական օրակարգ թելադրողի հաղթական դիրքին: Վաղը քեզ պետք կլինի, որ քեզ ծափահարե՞ն, օրակարգ կբերես այնպիսի հարցեր ու կարտահայտես այնպիսի մոտեցումներ, որ մեծամասնությունը հաստատ կծափահարի: Պարզ սոցիոլոգիա:
Սիրելի ընդդիմությու՛ն:
Նիկոլի բոլոր քայլերն այս պարզագույն հարթությունում են: Ինքն ամեն գնով պահում է լրատվական օրակարգ թելադրողի իր գնալով էլ ավելի բյուրեղացող մոնոպոլ դիրքը: Ընդ որում, հանուն ճշմարտության, ունենալով իշխանական ռեսուրսի ընձեռած անհավասար պայմաններն ու առավելությունը, բայցև մեկնարկային մեծ բացեր՝ վարկաբեկվածություն ու դավաճան-ստախոսի համազգային համբավ, բաց մրցակցության մեջ, այդուհանդերձ, հաղթում է մեզ՝ ընդդիմությանը:
Եթե մենք այս պարզագույն իրողությունը չհասկանանք՝ անհնար է Նիկոլին հեռացնել իշխանությունից: Եթե ընդդիմությունն իր ամբողջության մեջ չի կարողանում դառնալ կամ գոնե մոտենալ լրատվական օրակարգ թելադրողի դիրքին, իսկ դրա համար գործողությունների ու ռեսուրսների գրագետ ու տևական համադրում է պահանջվում, չկա բանաձև Նիկոլին իշխանության հեռացնելու: Ոչ թե Նիկոլին, այլ որևէ մեկին: Ուղղակի չկա:
Սուրբ Էջմիածնի շուրջ կատարվողը ես նման ակնոցներով եմ նայում:
Ու եկեք հասկանանք միասին, որ Նիկոլը հաղթում է, քանի որ ինքն է թելադրել ու թելադրում լրատվական այս օրակարգը: Մենք բոլորս արձագանքողի դերում ենք: Պետք չի ինքներս մեզ խաբենք, թե ժողովրդի մեծամասնությունն անտարբեր է կամ չի աջակցում Նիկոլի հակաեկեղեցական այս արշավին: Նիկոլի համար կարևորը դա չի, իշխանությունը պահելու տեսանկյունից կարևորն այն է, որ ինքը պահպանի լրատվական օրակարգ թելադրողի իր մոնոպոլ դիրքը: Վաղը, երբ իրեն պետք եղավ, վստահ եղեք, որ այդ մոնոպոլ դիրքից կանի քայլեր, որոնք ժողովրդի մեծամասնության սրտով կլինի: Պետք եղավ անգամ կծնկի Սուրբ Էջմիածնում ու կհայտարարի, որ այսքան ժամանակ ինքը չար ուժերի ազդեցության տակ է եղել, իսկ հիմա դարձի է եկել: Ու ձեր ասած հավատացյալ հայերը, որ այսօր անիծում են նրան, արդեն կծափահարեն իրեն: Էլի ասեմ, իշխանությունը պահելու տեսանկյունից կարևորն այն չի, թե ինչ ես ասում ու ինչպես են արձագանքում դրան մարդիկ, կարևորն այն է, որ դու ես լրատվական ու քաղաքական միակ օրակարգ թելադրողը:
Հ.Գ. Ամերիկյան համալսարանում դասավանդելիս իմ ուսանողնորի հետ այս թեման քննարկելիս մի միտք էի փոխանցում նրանց. «եթե ընդդիմությունը կարողանում է լրատվական-քաղաքական օրակարգ թելադրել, համարեք, որ այն արդեն իշխանության միջանցքներում է ու շուտով կդառնա իշխանություն»:
Սա ամաչելով եմ գրում: Վախով, թե կարող եմ ինձ չճանաչողների մոտ անգամ մեծամիտ մեկի տպավորություն թողնել: Բայց, ախր, սա պարզագույն, ուղղակի այբբենական ճշմարտություն է:
Հ.Գ. 2. Անգամ նման խեղկատակություններն են, վստահ եղեք, բերածս տրամաբանության մեջ. ցանկացած գնով լինել լրահոսի առանցքում՝ թելադրել դրա օրակարգը»:
