#Ռուսաստան

«Ռուսական ռազմաբազան դեռևս Սիրիայում է, և դա չի խանգարում որոշակի պրոցեսների: Խոսքը նաև Իրանի մասին է, որը բազմիցս ասել է, որ Հայաստանի տարածքային փոփոխությունն իր համար կարմիր գիծ է, բայց Իրանի համար կարմիր գիծ էր Սուլեյմանին, Համասի առաջնորդը, Սիրիան, Հեզբոլլահը և այլն: Մնում է մի պահ մեր տարածաշրջանում՝ Բոլթոնի քարտեզը, որը նա դրել է Փաշինյանի առջև, և Փաշինյանն ինքն էր ասել, որ օր է գալու՝ Իրանի դեմ ճանապարհը փակվելու է: Ոնց է փակվելու՝ բոլորի համար պարզ է: Հավանական է «Զանգեզուրի միջանցքը»»:

«Թուրքիայի հաջորդ թիրախը Սյունիքն է, այնպես որ՝ Փաշինյանի ու նրա ընտանիքի ռեալիթի շոուները ցուցադրվում են մեկ նպատակով՝ հանրությանը զբաղեցնել իրենցով, փիփերթով, տոլմայով, ուրախանան տոնածառով, որ չմտահոգվեն, որ Սիրիան կորցնելուց հետո հաջորդ թիրախը Իրանն է լինելու և մենք՝ որպես միջանկյալ մի փոքր խնդիր»,- ասաց Նաիրա Զոհրաբյանը։

168.am-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրը «Վերելք» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոնի քաղաքական մեկնաբան Հայկ Խալաթյանն է:

Սիրիայում 13 տարի շարունակվող պատերազմի և նույնքան տևած Բաշար ալ Ասադի կառավարության դիմադրության տապալումը 13 օրվա ընթացքում մեծ ցնցում դարձավ ողջ աշխարհի համար։

«Թուրքիան բավականին լուրջ ձեռքբերումներ ունի Սիրիայում, և հիմնական խնդիրն այս պահին միայն քրդական հարցն է»,- 168․am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով մերձավորարևելյան վերջին զարգացումներին՝ նշեց քաղաքագետ Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը։

Ադրբեջանագետ Արմինե Ադիբեկյանը 168․am-ի հետ զրույցում, անդրադառնալով թուրքական նկրտումներին և դրա ենթադրվող ազդեցությանը նաև մեր տարածաշրջանի վրա, շեշտեց․ «Թուրքական կողմը զարգացնելով իր հաղթանակները՝ իրականացնելու է բոլոր ծրագրերը, իսկ Սյունիքի օտարումն այդ թվում է։ Ադրբեջանը պատրաստ է, շատ վաղուց պատրաստվում էր, ինչի մասին մենք բազմիցս նշել ենք, սակայն հարցն այն է՝ ինչքանով են ՀՀ իշխանությունները պատրաստ դիմավորել «թանկարժեք հյուրերին»։

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայ ազգային կոնգրես (ՀԱԿ) կուսակցության փոխնախագահ Լևոն Զուրաբյանն է։

168.am-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրը ռուս քաղաքագետ, պատմական գիտությունների դոկտոր, ՌԴ ԳԱ  Ե. Պրիմակովի անվան Համաշխարհային տնտեսության և միջազգային հարաբերությունների ինստիտուտի Կովկասի բաժնի ավագ գիտաշխատող Ալեքսանդր Կռիլովն է:

«Գաղտնիք չէ, որ ներկայումս ռուս-թուրքական հարաբերությունների փաթեթն ընդգրկում է նաև Հայաստանը։ Կոպիտ ասած՝ եթե Նիկոլն այսքանից հետո շարունակում է պաշտոնավարել և Հայաստանի ժողովրդի անունից ցանկություն ունի թռնել Էրդողանի գիրկը, ապա Ռուսաստանին իր գերպրագմատիկ քաղաքականության շրջանակներում ոչինչ չի խանգարում սակարկել այդ հարցը Թուրքիայի հետ ավելի լայն դաշտով գեոպոլիտիկ առևտրի շրջանակներում։

«Այն Էրդողանը, որը շատ ջերմ հարաբերություններ ուներ Ասադ ընտանիքի հետ, անձամբ Ասադի հետ, հիշում եք՝ անգամ վիզայի ռեժիմը չեղարկեց, սկսեց իր ահաբեկչական խմավորումների միջոցով պատերազմել Սիրիայում»,- ասաց Մելքոնյանը՝ ընդգծելով՝ Էրդողանը, որը կարողացել էր սիրական պատերազմի ողջ ընթացքում օկուպացնել Սիրիայի տարածքից 3000 քառակուսի կմ, այժմ այս վերջին պատերազմական գործողություններով ընդլայնեց իր նվաճման գոտին՝ հասնելով նաև Հալեպ։

«Կարևոր է, թե ինչպես կզարգանան Աստանայի ձևաչափի բանակցությունները, և այդ բանակցություններից ով ու ինչ կստանա։ Ով կունենա առավելություն, բնականաբար, նա էլ կփորձի ավելի մեծ իրավունքներ ստանալ Հայաստան-Վրաստան-Ադրբեջան ռեգիոնում։ Այստեղ բոլորին հետաքրքրողը կոմունիկացիաների հարցն է, և ցանկացած տեղաշարժ կարող է այս կամ այն կերպ անդրադառնալ այս հարցի լուծումների վրա։ Բայց խոսքն այսօրվա հանդիպման մասին չէ, այլ ավելի տևական գործընթացի ու բանակցությունների, քանի որ այսօր մեծ առաջընթաց ակնկալելի չէ»,- ասաց Սալամին։

Ինձ հետաքրքիր է, եթե էս ողորմելիների հույսն ու հավատը Ֆրանսիան է, մենք այդ հույսով Սյունիք պահող ե՞նք, էլ չասած՝ այդ ֆրանսիական զենքը մինչև գա-հասնի տեղ, սահմանափակ ծավալներով, էլ չասած, որ այդ զենքի տեղափոխման միակ ճանապարհը Վրաստանն է, որը 2020 թվականին օդը փակել էր։

Թեև Հայաստանի դե ֆակտո ղեկավարն անընդհատ հայտարարում է, թե Ադրբեջանի հետ «Խաղաղության պայմանագրի» 90 տոկոսը համաձայնեցված է, սակայն պաշտոնական Բաքուն շարունակում է Հայաստանի առջև դնել նորանոր ծանր պահանջներ՝ աղետի առաջ կանգնեցնելով Հայաստանին. հերթական պահանջով Ադրբեջանի նախագահը պահանջում է, որ Հայաստանի ղեկավարը բանակցություններ վարի, այսպես կոչված, «Արևմտյան Ադրբեջան» համայնքի ղեկավարի հետ։

Չզարմանաք, բայց այսօր Սիրիայում, մասնավորապես՝ Հալեպում տեղի ունեցող պատերազմական սարսափելի գործողությունները մեզ ևս մեկ անգամ հնարավորություն են տալիս զուգահեռներ անցկացնել մինչև չարաբաստիկ 2018-ի հեղափոխությունը և դրանից հետո ընկած ժամանակահատվածների և նախկին ու ներկա իշխանությունների մասին:

Վիգեն Հակոբյանը չբացառեց նաև, որ հնարավոր է՝ Նիկոլ Փաշինյանն ինչ-ինչ նշանակումներ վաճառի Արևմուտքի վրա, ինչպես, օրինակ, «սորոսական» կենսագրություն ունեցող ՆԳ նախարար Արփինե Սարգսյանի նշանակումն է։

Սուրեն Սուրենյանցը շեշտեց, որ ողբերգական հետևանքները կարող են նույնիսկ կասկածի տակ դնել պետականության գոյությունն ու տարածքային ամբողջականությունը, իսկ որպեսզի ասածը  շատ մերկապարանոց չհնչի, նա ընթերցողներին խորհուրդ տվեց դիտարկել Վրաստանի, Մոլդովայի կամ Ուկրաինայի օրինակները, որոնք ստրատեգիական կողմնորոշման փոփոխության ճանապարհին ունեցել են մեծ տարածքային կորուստներ։

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Ջենեսիս Արմենիա» ուղեղային կենտրոնի տնօրեն, քաղաքագետ Աբրահամ Գասպարյանն է։

Այսօր Աբխազիայի խորհրդարանի արտահերթ նիստում պատգամավորները դեմ են քվեարկել ռուսաստանցի իրավաբանական անձանց ներդրումային գործունեության մասին աբխազառուսական ամկահարույց համաձայնագրի վավերացմանը։ Այս մասին հաղորդում են ռուսական ԶԼՄ-ները։

«Քանի որ Նիկոլ Փաշինյանի տգիտությունը հանրային փաստ է, եկեք՝ չհիմնվենք Փաշինյանի դատողությունների վրա: Մենք խոսում ենք՝ կիրթ իրավաբանների կարծիքի վրա հիմնվելով: Փաշինյանը կիսագրագետ լրագրող է և չի կարող դատել այն բաների մասին, ինչի համար մարդիկ տասնամյակներով կրթվել են: Փաշինյանը հասկանում է, որ պետք է ինչ-որ մի բան կերցնի իր ընտրազանգվածին, որ հիմք ունենա ՀՀ ոչնչացումը հասցնել իր տրամաբանական ավարտին: Սա փաստաթուղթ է, որի վրա իրավաբանորեն գոյություն ունի ՀՀ միջազգային միավորը, եթե դու այդ միջազգային միավորի տակից հանում ես հիմնարար թուղթը, ապա մնացած ամեն ինչը կորցնում է իր իրավաբանական ուժը»:

168.am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովն ասաց, որ վերոնշյալ բոլոր օջախներում էլ, ամենայն հավանականությամբ, ինտենսիվ զարգացումներ են տեղի ունենալու, քանի որ սրանով կարծես սկսվում է ձևավորվող աշխարհակարգի վերջնական դիրքավորման փուլը։ Այս զարգացումները, նրա խոսքով, ցույց են տալիս, թե այս կամ այն երկրներն ինչ հավակնություններ ու շահեր ունեն յուրաքանչյուր գոտում։

Լիբանանում հրադադարի ռեժիմի հաստատմանը զուգահեռ՝ ցնցվում է հրադադարը Սիրիայում․ «Հայաթ Թահրիր ալ-Շամ»՝ նախկին «Ջաբհաթ ալ-Նուսրա» ահաբեկչական խմբավորումը գրոհել է Հալեպ և Իդլիբ։ Աշխարհաքաղաքական առկա իրողությունների համատեքստում մերձավորարևելյան այս զարգացումները, ըստ տարածաշրջանային փորձագետների, կանխատեսելի էին՝ հատկապես Ռուսաստանին և Իրանին թիրախավորելու տեսանկյունից։ Թուրքագետ Տիրան Լոքմագյոզյանը 168․am-ի հետ զրույցում ևս մատնանշեց այս հանգամանքը՝ նկատելով նաև, որ սիրիական զարգացումների […]

Ռուսաստանն ասում է՝ մի՛ օգտագործեք ձեր հրթիռները մեր տարածքի խորքում հարվածներ հասցնելու համար, որովհետև դա ուղիղ պատերազմի կբերի Միացյալ Նահանգների և Ռուսաստանի միջև, քանի որ այդ դեպքում ԱՄՆ-ն է տրամադրելու ծրագրավորումը, որը հնարավոր է դարձնելու այդ հրթիռների օգտագործումը: Մենք երկու միջուկային գերտերություններ ենք, և իմ ռեալիզմի տեսակը կասեր՝ այո՛, դա իրական է:

Հայ-վրացական տարածքային վեճերի ակունքները տանում են դեպի 19-րդ դար՝ Ռուսական կայսրության ժամանակաշրջան:

Սիրիայում մտահոգիչ զարգացումներն ազդեցություն են ունենալու նաև Հարավային Կովկասի վրա․ 168․am-ի հետ զրույցում նշում է քաղաքագետ Հրանտ Միքայելյանը։

Ռուս արևելագետ Վիկտոր Նադեին-Ռաևսկին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ Սիրիայի պատերազմը վերջին տարիներին սառեցման փուլում էր, սակայն, ըստ էության, պատճառները, որոնք ծնեցին այս պատերազմն ու այն բորբոքեցին, վերացված չեն, չկա կոնսենսուս գլխավոր դերակատարների միջև, ավելին՝ աշխարհաքաղաքական տարբեր դերակատարների մասնակցությամբ կա շահերի բարդ համակարգ։

Հարցին՝ հնարավո՞ր է այս ամենն օգտագործվի՝ Իրանին պատերազմի մեջ ներքաշելու համար, Մհեր Աբրահամյանը պատասխանեց, որ վերջին տարիներին Իրանը մշտապես գտնվում է պատերազմին պատրաստ վիճակում և հաշվի առնելով ԱՄՆ-ում տեղի ունեցած ընտրությունները և առհասարակ Իրանի նկատմամբ Արևմուտքի վերաբերմունքը, ամեն խողովակներով փորձում են Իրանին ներքաշել պատերազմի մեջ։

Վրաստանի վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեի՝ ԵՄ անդամակցության բանակցությունները մինչ 2028 թվականը հետաձգելու որոշումից հետո Թբիլիսիում և վրացական խոշոր քաղաքներում իրավիճակը կտրուկ սրվել է։

«Մոսկվայից եկող վերջին հայտարարությունները վկայում են այն մասին, որ Ռուսաստանը մոտ ապագայում հսկողության տակ պետք է վերցնի նաև մեր տարածքները՝ անվտանգության առումով: Մարիա Զախարովան դա նկատի ունի և չի կասկածում, որ ՀԱՊԿ-ը, այսինքն՝ Ռուսաստանը, կարևոր դերակատարություն ունի ստանձնելու»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Ցանցային հետազոտությունների ինստիտուտի տնօրեն, քաղաքագետ Գագիկ Հարությունյանը:

Խոսքը Չինաստան-Ղրղըզստան-Ուզբեկստան երկաթգծի կառուցման շուրջ ձեռք բերված նոր պայմանավորվածության մասին է, որի իրականացման դեպքում Չինաստանը մի կողմից՝ նվազեցնելու է իր կոմունիկացիոն կախվածությունը Ռուսաստանից (այսօրվա դրությամբ՝ Չինաստան-ԵՄ երկաթգծային բեռնափոխադրումների 60%-ն անցնում է ՌԴ-ով, մնացած 40%-ը՝ Ղազախստանով), մյուս կողմից՝ ուժեղացնելու է իր կապն Իրանի հետ, որովհետև կառուցվելիք երկաթգիծը Թուրքմենիայով միանալու է իրանական երկաթգծերին։

Ի դեպ, նախագահի աշխատակազմից հրավեր չի եղել ասուլիսի լուսաբանման համար, իսկ «ասուլիսից» տարածված այս լուսանկարն էլ հուշում է, որ գոնե կադրում երևացող շարքերում ընդհանրապես լրագրող չկա։