«Մենք ունեցել ենք տուրիստական ներհոսքի կրճատում, կա տրանսֆերտների էական կրճատում (հայտարարագրման համակարգի ներդրմամբ՝ ականատես կդառնանք առավել մեծ կրճատման), ռուս-ամերիկյան հարաբերության կարգավորմամբ՝ մենք նաև կկորցնենք վերարտահանման գործոնը»,- շեշտեց տնտեսագետը՝ վերարձանագրելով, որ ՀՀ տնտեսական առաջընթացը վերջին տարիներին ապահովել են վերարտահանումը, տուրիստական այցելություններն ու ՌԴ-ից ՀՀ փոխանցվող տրանսֆերտները։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ արտակարգ դեսպանորդ և լիազոր նախարար, քաղաքական վերլուծաբան Վարդան Հակոբյանն է։
Ռուսաստանի և Թուրքիայի արտգործնախարարներն օրերս Անկարայում կայացած բանակցությունների ընթացքում քննարկել էին իրավիճակը Հարավային Կովկասում։ Բանակցություններին հաջորդած համատեղ ասուլիսի ընթացքում ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը հայտարարեց, որ Ֆիդանի հետ բանակցություններում հատուկ ուշադրություն են դարձրել Հարավային Կովկասում համագործակցության ընդլայնմանը, կողմերի միջև վստահության ամրապնդմանը, ենթակառուցվածքների և տրանսպորտային հաղորդակցությունների վերականգնմանը, ինչպես նաև համատեղ գործունեությանը Հարավային Կովկասում «3+3» համագործակցության հարթակի շրջանակում։
Հայաստանում քաղաքական զարգացումների համատեքստում պրոցեսի տարբեր մասնակիցներ փորձում են գաղափարական հիմնավորումներ ստեղծել իրենց գործողություններն առավել համոզիչ և ծրագրային ներկայացնելու համար։
«Նիկոլ Փաշինյանն այլևս ավարտված գործիչ է. ինչ կերպ էլ աշխարհաքաղաքական դերակատարները բաժանեն աշխարհը և ինչ կերպ էլ որոշեն իրենց ազդեցության գոտիները, միևնույն է՝ այս տարածաշրջանը լինելու է առանց Նիկոլ Փաշինյանի տարածաշրջան, որովհետև ատելության այսպիսի բագաժով ուղևոր որևէ գնացքի պետք չէ»,- 168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում նման տեսակետ հայտնեց հասարակական-քաղաքական գործիչ Նարեկ Մալյանը՝ ընդգծելով՝ 2021 թվականին այդ գնացքին պետք էր Փաշինյանի պես ուղևոր՝ նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունը կյանքի կոչելու համար։
«ՀՀ իշխանությունների կողմից առաջ մղվող եվրաինտեգրման ճանապարհը քարոզչություն է հստակ ներքաղաքական նպատակներով»,- այս մասին այսօր «ԵՄ, թե ԵԱՏՄ, Հայաստանի ընտրությունը նոր աշխարհակարգի պայմաններում» վերտառությամբ քննարկման ընթացքում ասաց տարածաշրջանային հարցերով փորձագետ, «Հայկական նախագծի» համահիմնադիր Կարեն Իգիթյանը։
«Կուլիսային խոսակցություններում Իրանը Հայաստանին ակնարկում է ՀՀ-ում իրանական ռազմական ներկայության հնարավորության մասին»,- այս մասին այսօր «ԵՄ, թե ԵԱՏՄ, Հայաստանի ընտրությունը նոր աշխարհակարգի պայմաններում» վերտառությամբ քննարկման ընթացքում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Անդրեյ Արեշևը՝ անդրադառնալով բնական ռեսուրսների և դեպի դրանք տանող երթուղիների նկատմամբ գերտերությունների հետաքրքրությանը։
«Հայաստանում գոյություն ունեցող՝ ԵՄ, թե՞ ԵԱՏՄ դիսկուրսը կրում է ներքաղաքական բնույթ և միտված է հանրային կարծիքի մանիպուլյացիային»,- այս մասին այսօր «ԵՄ, թե ԵԱՏՄ, Հայաստանի ընտրությունը նոր աշխարհակարգի պայմաններում» վերտառությամբ քննարկման ընթացքում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Անդրեյ Արեշևը։
Փետրվարի 10-ին Ելիսեյան պալատում կայացել է Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի և Հայաստանի վարչապետի հանդիպումը: Վարչապետի կարգավիճակով նրա թվով 9-րդ այցը Փարիզ հերթական անգամ նշանավորվեց հայ-ֆրանսիական հարաբերությունները նոր մակարդակի դուրս բերելու բավական հավակնոտ հայտարարություններով:
«Դասեր» հաղորդաշարում Արցախի Հանրապետության «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանը, անդրադարձավ Արցախյան 44-օրյա պատերազմի օրերին Նիկոլ Փաշինյանի կնոջ՝ Աննա Հակոբյանի Արցախ այցին ու Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողովի պատգամավորների հետ փակ հանդիպմանը:
«Գուցե Ռուսաստանում կա մտավախություն, որ թեև ԵՄ-ին անդամակցության պրոցեսն արվում է նախընտրական նպատակներով, բայց եթե նրանց հաջողվի կրկին իշխանություն ունենալ, ապա ռեալ պրոցես կսկսեն։ Այս օրենքը, որը մեր ԱԺ-ն ընդունեց, ԵՄ-ին անդամակցության հետ զրո առնչություն ունի, բայց Հայաստանը կարող է 2027թ․ դիմել Եվրամիությանը՝ Ասոցացման համաձայնագիրը վերաստորագրելու առաջարկով։ Քանի դեռ այն ստորագրված չէ, ԵՄ-ին անդամակցության մասին խոսելը լուրջ չէ։ Որո՞նք են երաշխիքները, որ եթե այս իշխանությունը մնա, այդ համաձայնագիրը չի ստորագրվելու։ Ռուսաստանը, թերևս, սրանից է մտահոգված, դրա համար սուր արձագանքեց»,- ասաց նա:
Երևան-Բաքու բանակցությունների և, այսպես կոչված, Խաղաղության համաձայնագրի բովանդակության վերաբերյալ Բաքվից ուշագրավ «բացահայտում» հնչեց նախօրեին։ Ադրբեջանական ԶԼՄ-ների փոխանցմամբ, Ադրբեջանի խորհրդարանի փոխնախագահ Զիյաֆեթ Ասկերովը հայտարարել է, որ այս պահի դրությամբ խաղաղության համաձայնագրի 17 կետերից 15-ն է համաձայնեցված, չհամաձայնեցված երկու կետերից մեկը վերաբերում է, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքի» բացմանը, երկրորդ կետը տարածքային պահանջներն են, որոնք ամրագրված են Հայաստանի Սահմանադրությամբ։
Օրերս ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը Պետդումայում ելույթի ժամանակ անդրադարձել էր «3+3» ձևաչափին, դրա ապագային, ինչպես նաև Վրաստանի մասնակցության հարցին:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայաստանի հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) Գործադիր մարմնի (ԳՄ) անդամ, Ազգային ժողովի (ԱԺ) նախկին փոխնախագահ Էդուարդ Շարմազանովն է։
«Ռուսաստանն առաջ կմղի Եվրասիական երկրները միավորող կազմակերպություն ստեղծելու գաղափարը»,- այս մասին Պետդումայում կառավարության հետ հարցուպատասխանի ժամանակ ասել է ՌԴ ԱԳՆ ղեկավար Սերգեյ Լավրովը։
Այս օրերին աշխարհն ականատես է հիրավի պատմական, բեկումնային աշխարհաքաղաքական զարգացումների, որոնք ծավալվում են Ռուսաստանի, Միացյալ Նահանգների նոր վարչակազմի, Ուկրաինայի ղեկավարության ու եվրոպական երկրների առաջնորդների միջև՝ մի շարք այլ առանցքային դերակատարների ներգրավմամբ։
168TV-ի «Դիպլոմատ» հաղորդման շրջանակում ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանը զրուցել է ԱՄՆ-ում գործունեություն ծավալող տնտեսագետ, բիզնես մենեջմենթի խորհրդատու և Հայկական գիտաշխատողների համագումարի գիտաշխատող Քրիստինե Առաքելյանի (Christine Arakelian) հետ:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն «Ապրի Արմենիա» (APRI Armenia) հետազոտական կենտրոնի ավագ փորձագետ Բենիամին Պողոսյանն է։
Փետրվարի 11-ին Թուրքմենստանը թուրքական Botas ընկերության հետ համաձայնեցրել է իր բնական գազի տարանցումն Իրանի տարածքով սվոփային սխեմայով: Այս մասին Իրանի նախագահի հետ հեռախոսազրույցի ընթացքում հայտնել է Թուրքմենստանի hալկ մասլահատի (ժողովրդական խորհրդի) նախագահ Բերդիմուհամեդովը, հաղորդում է «Չեզոք Թուրքմենստան» պաշտոնաթերթը:
Համաշխարհային պատմությունը վաղուց է հյուսվել ճանապարհային, լոգիստիկ և ջրային ուղիների շուրջ։ Մետաքսի ճանապարհի վրա վերահսկողության շուրջ ստեղծված կայսրություններից մինչև նացիստական Գերմանիայի կողմից Լեհաստանի վրա հարձակման առիթ դարձած Դանցինգի միջանցք, Պունիկյան պատերազմներից մինչև սևծովյան նեղուցների համար պայքար, Սուեզի պատերազմից մինչև Ֆրանսիայի կողմից Լուիզիանայի վաճառքը Միացյալ Նահանգներին և ռուս-շվեդական պատերազմ։
Մինչ միջազգային հանրությունն ուշադրությունը սևեռել է ԱՄՆ-ՌԴ գլոբալ բանակցությունների մեկնարկային գործընթացի վրա, Ադրբեջանի իշխանություններն օտարերկրյա ակտիվ այցեր են իրականացնում:
«Ռուսաստանի և ԱՄՆ պատվիրակությունների միջև բանակցություններն ավարտվել են, և դրանք լավ են անցել»,- ռուսական լրատվամիջոցների փոխանցմամբ, այս մասին ասել է ՌԴ նախագահի օգնական, ռուսական կողմից բանակցող Յուրի Ուշակովը՝ անդրադառնալով Սաուդյան Արաբիայում 4․5 ժամ տևած Ռուսաստան-ԱՄՆ բանակցություններին։
Այս օրերին միջազգային հանրությունն ուշադրությամբ հետևում է Ռուսաստանի և ԱՄՆ-ի բանակցությունների նախապատրաստման գործընթացին։ Քիչ առաջ Սաուդյան Արաբիայում մեկնարկեցին վերջին մի քանի տարիների ընթացքում Ռուսաստանի և Միացյալ Նահանգների ներկայացուցիչների միջև առաջին ուղիղ բարձր մակարդակի բանակցությունները, որոնք ուղղված են, ըստ էության, հետագա բանակցությունների կազմակերպմանը։
Երկար դադարից հետո ՌԴ-ԱՄՆ ղեկավարների՝ Թրամփ-Պուտին հեռախոսազրույցը, ԱՄՆ փոխնախագահի մյունխենյան պատմական ելույթը, Թրամփ-Պուտին բանակցությունների սպասումը Սաուդիան Արաբիայում, Թրամփի աշխարհաքաղաքական մոտեցումները՝ հատկապես ԵՄ-ի, ՆԱՏՕ-ի ու Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների վերաբերյալ աշխարհաքաղաքական առանցքային փոփոխություններ և վերադիրքավորումներ են խոստանում։
«2024 թվականին Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառությունը կազմել է 30 միլիարդ դոլար, որից 12 միլիարդ 400 միլիոնը կամ ընդհանուրի 41 տոկոսը բաժին է ընկնում Ռուսաստանին, 12.7 տոկոսը՝ ԵԱՏՄ-ին, ամբողջ Եվրոպային բաժին է ընկել Հայաստանի առևտրաշրջանառության ընդամենը 2.3 միլիարդ դոլար։ Առաջարկում եմ վերցնել մի թուղթ, բաժանել երկու մասի, առաջին հատվածում գրել Ռուսաստան, Չինաստան, Իրան, որոնց հետ Հայաստանի առևտրաշրջանառությունը կազմում է 16.8 միլիարդ դոլար, մյուս մասում գրենք ԱՄՆ, Մեծ Բրիտանիա, Եվրոպա, որին բաժին է հասնում 16.8 միլիարդից 5 անգամ պակաս թիվ»,- վիճակագրությունը ներկայացրեց Անանյանը։
«Զգուշացնում եմ, ժողովուրդ, Ռուսաստանի տնտեսության փլվելու մասին խոսակցությունները սուտ են։ Սրանք ուզում են ձեզ արցախցիների նման հանեն ձեր տներից, գցեն դռնեդուռ, որ իրենք թուրքերի հետ վայելեն»,- ասաց Հրանտ Բագրատյանը:
Գումարները գնացել են տարբեր երկրներ, բայց ամենախոշոր փոխանցումները եղել են Արաբական Միացյալ Էմիրություններ։ Հայաստանից այդ երկիր անցած տարի 880 մլն դոլարի արտահոսք է արձանագրվել։ Ավելի շատ, քան 2023թ.։
Վերջին շրջանում քաղաքական տարբեր գործիչներ, քաղաքագետներ նշում են, որ պետք է, այսպես ասած, կենդանացնել 2020 թվականի նոյեմբերի 9-10-ի եռակողմ հայտարարությունը, որի տակ ստորագրել է Հայաստանը, Ադրբեջանը և Ռուսաստանը, եթե անգամ այն լավագույն փաստաթուղթը չէ, բայց այն առնվազն հնարավորություն է ստեղծում եռակողմ բանակցությունների, մասնավորապես, կոմունիկացիաների ապաշրջափակման շուրջ:
Ամերիկայում դուք չեք կարող ստանալ ժողովրդավարական մանդատ, եթե գրաքննության ենթարկեք ձեր ընդդիմախոսներին կամ նրանց բանտարկեք՝ լինի դա ընդդիմության առաջնորդը, իր սեփական տանն աղոթող համեստ քրիստոնյան, թե լրագրող, ով պարզապես փորձում է լուսաբանել իրադարձությունները։
Մինչ Հայաստանի խորհրդարանում երկօրյա թեժ քննարկումներից հետո 64 կողմ (ՔՊ-ական), 7 դեմ ձայների հարաբերակցությամբ առաջին ընթերցմամբ ընդունվեց Եվրամիությանն անդամակցելու գործընթացի մեկնարկի մասին օրինագիծը, Եվրահանձնաժողովը հրապարակեց 2025 թվականի աշխատանքային ծրագիրը։ Եվրահանձնաժողովի տարեկան ամենակարևոր փաստաթղթում որևէ խոսք չկա Հայաստանի Հանրապետության մասին։
