Այս օրերին միջազգային հանրությունն ուշադրությամբ հետևում է Ռուսաստանի և ԱՄՆ-ի բանակցությունների նախապատրաստման գործընթացին։ Քիչ առաջ Սաուդյան Արաբիայում մեկնարկեցին վերջին մի քանի տարիների ընթացքում Ռուսաստանի և Միացյալ Նահանգների ներկայացուցիչների միջև առաջին ուղիղ բարձր մակարդակի բանակցությունները, որոնք ուղղված են, ըստ էության, հետագա բանակցությունների կազմակերպմանը։
Երկար դադարից հետո ՌԴ-ԱՄՆ ղեկավարների՝ Թրամփ-Պուտին հեռախոսազրույցը, ԱՄՆ փոխնախագահի մյունխենյան պատմական ելույթը, Թրամփ-Պուտին բանակցությունների սպասումը Սաուդիան Արաբիայում, Թրամփի աշխարհաքաղաքական մոտեցումները՝ հատկապես ԵՄ-ի, ՆԱՏՕ-ի ու Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների վերաբերյալ աշխարհաքաղաքական առանցքային փոփոխություններ և վերադիրքավորումներ են խոստանում։
«2024 թվականին Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառությունը կազմել է 30 միլիարդ դոլար, որից 12 միլիարդ 400 միլիոնը կամ ընդհանուրի 41 տոկոսը բաժին է ընկնում Ռուսաստանին, 12.7 տոկոսը՝ ԵԱՏՄ-ին, ամբողջ Եվրոպային բաժին է ընկել Հայաստանի առևտրաշրջանառության ընդամենը 2.3 միլիարդ դոլար։ Առաջարկում եմ վերցնել մի թուղթ, բաժանել երկու մասի, առաջին հատվածում գրել Ռուսաստան, Չինաստան, Իրան, որոնց հետ Հայաստանի առևտրաշրջանառությունը կազմում է 16.8 միլիարդ դոլար, մյուս մասում գրենք ԱՄՆ, Մեծ Բրիտանիա, Եվրոպա, որին բաժին է հասնում 16.8 միլիարդից 5 անգամ պակաս թիվ»,- վիճակագրությունը ներկայացրեց Անանյանը։
«Զգուշացնում եմ, ժողովուրդ, Ռուսաստանի տնտեսության փլվելու մասին խոսակցությունները սուտ են։ Սրանք ուզում են ձեզ արցախցիների նման հանեն ձեր տներից, գցեն դռնեդուռ, որ իրենք թուրքերի հետ վայելեն»,- ասաց Հրանտ Բագրատյանը:
Գումարները գնացել են տարբեր երկրներ, բայց ամենախոշոր փոխանցումները եղել են Արաբական Միացյալ Էմիրություններ։ Հայաստանից այդ երկիր անցած տարի 880 մլն դոլարի արտահոսք է արձանագրվել։ Ավելի շատ, քան 2023թ.։
Վերջին շրջանում քաղաքական տարբեր գործիչներ, քաղաքագետներ նշում են, որ պետք է, այսպես ասած, կենդանացնել 2020 թվականի նոյեմբերի 9-10-ի եռակողմ հայտարարությունը, որի տակ ստորագրել է Հայաստանը, Ադրբեջանը և Ռուսաստանը, եթե անգամ այն լավագույն փաստաթուղթը չէ, բայց այն առնվազն հնարավորություն է ստեղծում եռակողմ բանակցությունների, մասնավորապես, կոմունիկացիաների ապաշրջափակման շուրջ:
Ամերիկայում դուք չեք կարող ստանալ ժողովրդավարական մանդատ, եթե գրաքննության ենթարկեք ձեր ընդդիմախոսներին կամ նրանց բանտարկեք՝ լինի դա ընդդիմության առաջնորդը, իր սեփական տանն աղոթող համեստ քրիստոնյան, թե լրագրող, ով պարզապես փորձում է լուսաբանել իրադարձությունները։
Մինչ Հայաստանի խորհրդարանում երկօրյա թեժ քննարկումներից հետո 64 կողմ (ՔՊ-ական), 7 դեմ ձայների հարաբերակցությամբ առաջին ընթերցմամբ ընդունվեց Եվրամիությանն անդամակցելու գործընթացի մեկնարկի մասին օրինագիծը, Եվրահանձնաժողովը հրապարակեց 2025 թվականի աշխատանքային ծրագիրը։ Եվրահանձնաժողովի տարեկան ամենակարևոր փաստաթղթում որևէ խոսք չկա Հայաստանի Հանրապետության մասին։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ նախկին վարչապետ, «Ազատություն» կուսակցության նախագահ, «Միասին» շարժման համանախագահ, դոկտոր, պրոֆեսոր Հրանտ Բագրատյանն է։
Ավելի վաղ էլ Truth սոցիալական ցանցում ԱՄՆ առաջնորդ Դոնալդ Թրամփը մանրամասներ էր հայտնել զրույցից. «Մեզնից յուրաքանչյուրը խոսեց մեր երկրների ուժեղ կողմերի և այն մեծ օգուտի մասին, որ մի օր կունենանք միասին աշխատելու շնորհիվ: Ինչպես երկուսս էլ համաձայնեցինք, մենք ցանկանում ենք վերջ դնել միլիոնավոր մահերին, որ տեղի են ունենում Ռուսաստան-Ուկրաինա պատերազմի հետևանքով: Նախագահ Պուտինն անգամ օգտագործեց իմ քարոզարշավի շատ ուժեղ կարգախոսը՝ «ողջախոհություն»»: Թրամփի խոսքով՝ երկու գերտերությունների առաջնորդները պայմանավորվել են աշխատել միասին սերտորեն, ներառյալ միմյանց երկրներ այցելելը:
Նիկոլ Փաշինյանի կառավարությունում ՀՀ Արտաքին գործերի նախարար (ԱԳՆ)աշխատած Զոհրաբ Մնացականյանը նոր պաշտոն կստանա։
«Ըստ էության, իրեն առանձնապես ոչ մի բան չհաջողվեց,- հավելեց նա, ապա անդրադառնալով Վենսի լուսանկարի պատմությանը՝ նշեց,- Չի լինում այնպես, որ լինի հանդիպում, ու փոխնախագահի որևէ ռեսուրսում՝ պաշտոնական որևէ էջում, այդ մասին նշում չլինի։ Ճիշտն ասած, մինչև համար ինձ համար գաղտնիք է մնում, թե ո՞վ է նրանց նկարել, Վենսը չունի այդ նկարը, նրա որևէ էջում չկա նման լուսանկար․ այդ նկարն էքսկլյուզիվ է, միայն Նիկոլն ունի»։
Մինչ Փաշինյանը փորձում է արևմտյան այցերով ամրապնդել իր արևմտյան արտաքին քաղաքականության հեռանկարները, որոնք կասկածի տակ են հայտնվել Սպիտակ տանը Թրամփի վարչակազմի հայտնվելու հետևանքով, ՌԴ ԱԳ նախարարությունը հայտարարեց՝ դեմ է Հայաստան-Ադրբեջան փաստաթղթի ստորագրմանն արևմտյան սցենարով։
ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը հայտարարել է, որ դեռ պատրաստ չէ իր փոխարինող նշանակել ԱՄՆ փոխնախագահ Ջեյ Դի Վենսին։ Այս մասին հաղորդում է ռուսական պետական «Ռիա» գործակալությունը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն «Ամերիկյան հետազոտությունների հայկական կենտրոնի» ղեկավար, ԱՄՆ քաղաքականության հարցերով փորձագետ Սուրեն Սարգսյանն է։
«Նիկոլ Փաշինյանը քաղաքական առումով այլևս փակուղու մեջ է, նա հայտնվել է իր իսկ հյուսած թակարդում և ուստի անում է ցայտնոտային քայլեր, որոնք ավելի են վատթարացնում ոչ միայն իր, այլև, ցավոք, Հայաստանի վիճակը»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում շեշտեց Զոհրաբյանը՝ վկայակոչելով միջազգային տարբեր կենտրոնների վերլուծություններ՝ 2025-ին Հայաստանի նկատմամբ Ադրբեջանի կողմից ագրեսիայի կանխատեսումներով:
Ռուսաստանը կողմ է, որպեսզի հայկական և ադրբեջանական կողմերը մշակեն խաղաղության պայմանագիր, որը ճանապարհ կբացի և կնշանակի հարաբերությունների կայուն երկարաժամկետ կարգավորում և «ական» չի դնի ապագա սերունդների համար։ Այս մասին «Известия»-ին տված հարցազրույցում հայտարարել է ՌԴ ԱԳՆ ղեկավարի տեղակալ Միխայիլ Գալուզինը՝ անդրադառնալով Երևան-Բաքու բանակցություններին։ ՌԴ ԱԳ փոխնախարարի խոսքով, ՌԴ-ն միշտ պատրաստ է նպաստել առաջընթացին։
Թրեյսին Ռուսաստանում ԱՄՆ-ի առաջին կին դեսպանն էր։ Դիվանագետը գիտի ռուսերեն և 2014-ից մինչև 2017 թթ.-ին արդեն զբաղեցրել է Մոսկվայում ամերիկյան դեսպանատան խորհրդական-պատվիրակի պաշտոնը։
Պաշտպանության նախարարության ռազմական հակահետախուզության բաժնի նախկին պետ, գնդապետ Պայքար Ղալումյանը հիշում է՝ 1980-ական թվականներին ադրբեջանցիները գալիս և բնակվում էին Հայաստանի տարածքներում՝ Վերին Աքսիպարայում և հարակից տարածքներում. մի տարի իրենք էին գալիս, մյուս տարի՝ բերում էին իրենց բարեկամներին, հաջորդ տարի այդ տարածքներում թաղում էին իրենց հարազատներին՝ կամաց-կամաց այդ տարածքները դարձնելով ադրբեջանական բնակչությամբ գյուղեր։
«Չմտնելով բուն ռուս-ուկրաինական կոնֆլիկտի մեջ՝ այդ սպանությունից մի քանի հետևություն ներկայացնեմ, որոնք վերաբերում են հենց հայ ժողովրդին։
«Մոսկվա-Բաքու հարաբերությունների լարումը կանխատեսել էի դեռ 3 տարի առաջ։ Ակնհայտ էր, որ Ալիևն օգտագործելու է Նիկոլի հակառուսականությունը Մոսկվայից բարեհաճ վերաբերմունք և բոնուսներ ստանալու համար՝ հոգու խորքում ատելով Պուտինին նույնիսկ ավելի, քան Փաշինյանը»։
168.am-ի հետ զրույցում ռուսական մերձդիվանագիտական շրջանակից մեզ ասացին, որ ռուս-ադրբեջանական հարաբերություններում ներկայումս ստեղծված բարդ իրավիճակի պատճառը կործանված ինքնաթիռի հանգամանքն է։ Սակայն, ըստ մեր աղբյուրի, այն միջոց է Ադրբեջանի քաղաքականությունն ու շահերն առաջ մղելու համար, որը Բաքուն պարբերաբար անում է ինչպես Արևմուտքի՝ Ֆրանսիայի, ԱՄՆ-ի, այնպես էլ՝ Իրանի նկատմամբ։
Նիկոլ Փաշինյանի խոսնակը վաղ առավոտյան ավետել էր՝ Սպիտակ տանը տեղի է ունեցել Նիկոլ Փաշինյանի հանդիպումը Միացյալ Նահանգների փոխնախագահ Ջեյմս Դեյվիդ Վենսի հետ։
Ռուս-ադրբեջանական հարաբերություններում և դրանց շուրջ կրքերը չեն մեղմանում։ Ղազախական Ակտաու քաղաքի մոտ ադրբեջանական ինքնաթիռի կործանման վերաբերյալ նախնական զեկույցում հաստատվում է վարկածը, որ ինքնաթիռը կործանվելուց առաջ արտաքին ազդեցության է ենթարկվել, սակայն չի նշվում այդ ազդեցության բնույթն ու ծագումը, կամ այն, թե ով է պատասխանատու կործանման համար։
Ուշագրավ է, որ Զախարովան օգտագործեց, «այսպես կոչված, թավշյա հեղափոխություն» անվանումը, որը կիրառվում է 2018 թվականին Նիկոլ Փաշինյանի իրականացրած գործընթացի վերաբերյալ, որի հետևանքով Փաշինյանը ստանձնեց վարչապետի պաշտոնը։
Արաբական Միացյալ Էմիրությունները 2024 թվականի սկզբից նպաստել է ավելի քան 2,8 հազար գերիների փոխանակմանը Ռուսաստանի Դաշնության և Ուկրաինայի միջև։
ՀՀԿ ԵԿ ղեկավար Հենրիխ Դանիելյանն այն կարծիքին է, որ Հայաստանի իշխանություններն իրենց փրկությունը Հայաստանի սահմաններից դուրս են փնտրում, քանի որ հայկական օրակարգ չեն սպասարկում և հայկականի հետ որևէ կապ չունեն:
«Հայ բազմաթիվ այլ պաշտոնյաներ որոշել են թուրքերի հետ մտերմանալ, բաց կանգնել են կոտրած տաշտակի առաջ։ Այս իշխանության որդեգրած քաղաքականությունը Հայաստանը տանելու է վատ հետևանքների։ Դուք թույլ, վախկոտ իշխանություն եք, պարտված և ոչ դուխով, դուք ուժեղ եք միայն Հ1-ի տաղավարում։ Մի հատ նայեք՝ Ալիևի հետ նախկին 3 նախագահներն իրենց ինչպես էին պահում, հետո նայեք ինքերդ ձեզ և ձեր նկարին. Ամոթ է»,- ասաց Ռուբեն Մելքոնյանը։
«Սա նոր երևույթ չէ, իհարկե, սակայն այն ևս իր մշտական հետքն է թողել այս հարաբերությունների վրա։ Բայց կարևորն այնուամենայնիվ այն է, որ անհաղթահարելի լարումներ չկան այս հարաբերություններում և ընթանում են բանակցություններ, իրավիճակը կառավարելի է»,- ասաց վերլուծաբանը։
Ադրբեջանը փորձում է հարթել տարեսկզբին բռնկված իրանա-ադրբեջանական լարվածությունը։
