Մեծ թվով անհուսալի վարկերի առկայությունը լուրջ ահազանգ է, և դա պայմանավորված է՝ ինչպես քաղաքացիների վարկունակությամբ, որը պատշաճ չի գնահատվել բանկերի կողմից վարկը տրամադրելուց, այնպես էլ՝ վարկերի բարձր տոկոսներով ու դրանց նկատմամբ ստեղծված արհեստական բարձր պահանջարկով։ Այս իրավիճակը Կենտրոնական բանկի ոչ բավարար վերահսկողության հետևանք է, ինչը բերել է վարկերի այսպիսի բարձր տոկոսների ձևավորման։ Դրանք ի շահ բանկերի են, ի վնաս՝ քաղաքացիների։
Հայ դատի Ամերիկայի հանձնախմբի Վաշինգտոնի կենտրոնական գրասենյակի գործադիր տնօրեն Արամ Համբարյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է․ «Մենք տեղեկություններ ենք ստանում, որ Հայաստանի պետական պաշտոնյաները չեն հիշատակում հայ պատանդների կամ Արցախի մասին ԱՄՆ պաշտոնյաների հետ հանդիպումներում։
Անցած տարվա պետական բյուջեի կատարումը «բարեհաջող» տապալելուց հետո, իշխանությունների աչքը վախեցել է։ Ֆինանսական տարին դեռ նոր-նոր սկսած, հարկերի գերակատարումներով երբեմնի հպարտացող կառավարությունը, տարեսկզբին հայտարարեց բյուջեն ճշգրտելու ու նվազեցնելու մասին, հատկապես՝ եկամուտների մասով։
Որքան երիտհեղափոխականների իշխանությունն ավելի «ակտիվ» է պայքարում խաղային բիզնեսի դեմ, այնքան խաղամոլությունը Հայաստանում ծաղկում է։
Պետական բյուջենով նախատեսված ծախսերը չեն կարողանում կատարել, ուր մնաց, թե չնախատեսվածները կատարեն։ Առավել ևս, որ բյուջեն լուրջ խնդիրների առաջ է։ Տարին նոր սկսած, արդեն մտածում են այն վերանայելու, կրճատումներ անելու մասին։ Ու այս պայմաններում հանկարծ հիշել են, որ եկամուտների հայտարարագրման շրջանակներում առղջապահության ու կրթության վրա կատարված ծախսերի դիմաց 70 մլրդ դրամ են պատրաստ վերադարձնել քաղաքացիներին։
Որքան շատ են իշխանությունները խոսում տնտեսական բուռն զարգացումների, հազարավոր աշխատատեղերի ստեղծման, բազմաթիվ թափուր աշխատատեղերի առկայության մասին, այնքան գործազուրկների քանակն ավելանում է։
Էլեկտրոնային կրիչ պարունակող նույնականացման քարտով էլ նույնականացում ձեռք բերելու համար քաղաքացիները պետք է ունենան մինչև 2023 թվականի փետրվարի 15-ը միգրացիայի և քաղաքացիության ծառայության տարածքային գրասենյակից ստացած էլեկտրոնային չիպ պարունակող վավեր նույնականացման քարտ, որի հետ առանձին ծրարով տրամադրվել են PIN և PUK ծածկագրեր, նույնականացման քարտն ընթերցող սարք, այցելել «ԷԿԵՆԳ»-ի էլեկտրոնային կայք, դրա միջոցով ակտիվացնել էլեկտրոնային քարտը և ստանալ էլեկտրոնային ստորագրություն։
Նախկին իշխանությունների՝ Սերժ Սարգսյանի պաշտոնավարման ժամանակ՝ 2018թ. աղքատության մակարդակը 23,5 տոկոս էր, իսկ Փաշինյանի իշխանության ժամանակ՝ 2023թ.՝ դարձել է 23,7 տոկոս։
Արդեն հարկատուներին հարկային տեռորի ենթարկելով չեն բավարարվում, տեռորի կենթարկեն նաև քաղաքացիներին։ Եկամուտների հայտարարագրումը կդարձնեն գործիք՝ նաև իրենց իրականացրած այս ազգակործան քաղաքականության հակառակորդներին ու ընդդիմացողներին պատժելու համար։
Այսօր մեր հասարակության գերակշիռ մեծամասնության գնողունակությունը չափազանց հեռու է այն գներից, որոնք վերջին տարիներին հաստատվել են անշարժ գույքի շուկայում։ Ում գնողունակությունն էլ բավարարում է այդ պայմաններում բնակարան կամ անշարժ գույք ձեռք բերելու համար, արդեն հասցրել է դա անել։
Դրան ծանոթ որևէ օտարերկրյա խոշոր ներդրող մտքի ծայրով անգամ չի անցկացնի Հայաստանի Հանրապետությունում գործ ունենալը, որովհետև կապիտալը սիրում է որոշակիություն, կայուն և կանխատեսելի հարաբերություն, այլ ոչ թե դուրս գալ «Ոդիսևսի ճանապարհորդության», երբ չգիտես՝ որ փուլում ինչ հանգրվանի ես հասնելու, ինչ փակ ճանապարհի առաջ ես կանգնելու, դրա հետ մեկտեղ՝ չունենալով նաև խնդիրների լուծման հստակ պատասխանատվություն ստանձնող գործընկեր-պետություն:
Վերջին շրջանում իշխանությունները փորձում են հնարավորինս քիչ խոսել իրենց տնտեսական ու ֆինանսական ձեռքբերումներից։ Վաղուց արդեն խոսք չկա համաշխարհային մակարդակի տնտեսական աճերի ու բյուջեի եկամուտների աննախադեպ ավելացումների մասին։ Բյուջեի եկամուտները չեն կատարվում, իսկ տնտեսական աճը գնալով նահանջում է։ Որքան արտաքին գործոնները թուլանում են, այնքան ավելի են բացահայտվում Հայաստանի տնտեսության ու բյուջեի խնդիրները։
Պետական բյուջեն լցնելու համար, վարչարարության անվան տակ, իշխանությունը հարկային տեռոր է իրականացնում։ Չկա տնտեսական քաղաքականություն, տնտեսական մտածողություն, չկա կապ տնտեսության ու հարկային վարչարարության միջև։ Բյուջե լցնելը դարձել է գերնպատակ, ու դա անում են բիզնեսը խեղդելու, կործանելու գնով։ Չեն մտածում, որ այսօր կործանեցին բիզնեսը, վաղը այդ հարկերն էլ չեն կարողանալու հավաքել։ Այսօրվա, պայմանական ասած՝ 1 մլրդ դրամն ամեն գնով հավաքելու դիմաց, կորցնում են վաղվա պոտենցիալ 2 միլիարդը, 5 միլիարդը, 10 միլիարդը։
«ԵՄ-ից Երևան պատվիրակություն է ժամանել ՀՀ-ի հետ վիզային արտոնագրերի ազատականացման բանակցությունների ծրագրի մշակման համար»,- այս մասին ՀՀ Ազգային ժողովում խորհրդարանական մշտական հանձնաժողովների համատեղ նիստում 2025թ. պետբյուջեի նախագծի քննարկման ժամանակ ասաց արտաքին գործերի փոխնախարար Պարույր Հովհաննիսյանը։
Մինչ Երևան-Բաքու բանակցային գործընթացը և, այսպես կոչված, Խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման գործընթացը փակուղում է՝ ծանր ռեգիոնալ ու աշխարհաքաղաքական հնարավոր զարգացումների ֆոնին, ՀՀ իշխանավորները չեն դադարում անել հայտարարություններ, որոնք ականջահաճո են Ադրբեջանին։
«Որքան իշխանությունների վարկանիշն ընկնում է, որքան հասկանում են, որ վտանգ կա՝ կորցնելու իրենց իշխանությունը, իսկ իրենք արտաքին քաղաքական հարցերով իրենց փակուղի են մտցրել, և բոլոր կողմերից պահանջում են պարտքը վերադարձնել, իրենք դրանից դրդված՝ ավելի են սրելու իրենց գործիքները մեր դեմ: Պետք է ամուր լինենք, պինդ լինենք, հարգենք միմյանց պրոֆեսիոնալ աշխատանքը, հնարավորինս փորձենք պահպանել էթիկայի կանոնները, սատար լինենք միմյանց»:
Մենք հսկայական պատասխանատվություն ենք զգում, մենք հասկանում ենք նաև, թե ինչի են մեզ դատապարտում, քանի որ դա Արևմուտքի դժգոհությունն է հրահրում։ Սակայն միևնույն է՝ պատրաստ ենք դա անել»։
Ռուսական պետական «ՌԻԱ Նովոստի» գործակալությունն այսօր իրենց պատրաստած ֆոտոռեպորտաժից հեռացրել է Նիկոլ Փաշինյանի անհաջող լուսանկարները։
«ՌԴ-ն չի միջամտում այլ երկրների ներքին գործերին»,- այս մասին այսօր բրիֆինգի ընթացքում ևս մեկ անգամ հայտարարեց ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան՝ անդրադառնալով օրերս ՀՀ-ում տարածված տեղեկատվությանը, թե հեղաշրջման փորձ է կանխվել, որում եղել է ռուսական հետք։
«Հայաստանում որոշակի քաղաքական ուժերի կողմից միտումնավոր ապատեղեկատվություն է տարածվում, իբրև թե ՀԱՊԿ-ը չի պաշտպանել Հայաստանին»,- այս մասին այսօր ամենշաբաթյա բրիֆինգի ընթացքում ասաց ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան։
«Ասում են՝ քաղաքականությամբ չենք զբաղվում, բայց մասնակցում են այն միջոցառումներին, որոնք կազմակերպում է քաղաքական իշխանությունը: Այսօր մշակույթի ոլորտը ֆինանսավորվում է շատ բրգաձև՝ կա որոշում կայացնող մարմինը՝ կառավարությունը, որտեղից արդեն՝ մարզպետարաններով, քաղաքապետարաններով և այլն, բաշխվում են ֆինանսական միջոցները, այնտեղից հրահանգավորվում են հովանավորները, այսինքն՝ մշակութային կոչվող կյանքը, որ իբրև թե ակտիվ է, ակտիվ է ոչ թե բնականորեն, այլ՝ քաղաքական որոշման արդյունքում: Այնպես որ, այն մարդիկ, որոնք գնում և երգում են, իրենց պատկերացմամբ, ապաքաղաքական միջոցառման ժամանակ, իրենք մասնակցում են քաղաքական որոշման արդյունք հանդիսացող միջոցառման»:
2018թ._ից բանակցային գորընթացը տապալվել է. Մարտահրավերները բարդ են. Տիգրան Թորոսյան
Տարօրինակ բաներ են կատարվում Հայաստանի աշխատաշուկայում. մի կողմից՝ իշխանությունները հայտարարում են, որ աշխատատեղերը հազարներով ավելացել են, մյուս կողմից՝ պաշտոնական վիճակագրությունը զբաղվածների քանակի հազարներով կրճատում է արձանագրել։
«Յուրաքանչյուր տված դրամաշնորհի հետևում ես տեսնում եմ այդ կապերը, որոնք առերևույթ վկայում են այն մասին, որ Կինոկենտրոնը շահ ունի այդտեղ: Ես կարող եմ կասկածներ հայտնել, որ հասկանալով՝ իրենք այլևս չեն տնօրինելու պետական ֆինանսները, իրենք այդ գումարները տվել են այն արտադրողներին, որոնց հետ երկարատև փոխհամագործակցության խնդիր ունեն:
«Այստեղ եմ, քանի որ Հայաստանը հնարավորության պատուհան ունի՝ կառուցելու բարեկեցություն, ամրապնդելու իր ժողովրդավարությունը և հասնելու այն խաղաղությանը, որի մասին մարդիկ այսքան երկար ժամանակ երազել են։ ԱՄՆ ՄԶԳ-ն պատրաստակամ է օգնել Հայաստանին առավելագույն օգուտ քաղել հնարավորության այս պատուհանից»,- այս մասին այսօր Երևանում լրագրողների հետ զրույցում հայտարարեց ԱՄՆ ՄԶԳ ղեկավար Սամանթա Փաուերը՝ ամփոփելով իր այցը Հայաստանի Հանրապետություն։
Իշխանությունների համար, ամեն ինչից զատ, կարևորը՝ իրենք կուշտ լինեն։ Սա դարձրել են պետական քաղաքականություն։ Ասում են՝ պետությունը պատմական արդարությունն առաջ տանելու համար չէ, լավ ապրելու համար է։
Գործող իշխանությունները, վեց տարի է, իշխանության են, այդպես էլ չհասկացան, թե ինչ ասել է՝ պետություն, պետական կառավարում, պատասխանատվություն պետության նկատմամբ։ Պետության կառավարմանը վերաբերվում են՝ ինչպես իրենց տնային գործերին, պետական բյուջեին, ինչպես իրենց գրպանին։
Անցած տարվա հոկտեմբերի սկզբին Հայաստան տեղափոխված Հայրիյանները ֆինանսական լուրջ խնդիրների առջև են կանգնած: Երեք անչափահաս երեխայի հայր Նվեր Հայրիյանը 168.am-ի հետ զրույցում հայտնեց, որ Արցախից բռնի տեղահանվելուց հետո ո՛չ գումար ունեն, ո՛չ բնակավայր: Տան վարձը նույնպես չեն կարողանում վճարել:
«Ժողովրդավարություն և անվտանգություն» ՀԿ-ի նախագահ Նաիրա Զոհրաբյանը 168.am-ի հետ զրույցում համոզմունք հայտնեց, որ չի հիշում մի ժամանակաշրջան, որ քաղաքական բանտարկյալների թիվը լիներ այնքան, որքան ՀՀ ներկա իշխանությունների օրոք է։ Նրա խոսքով՝ որևէ իշխանության ժամանակ մարդուն տոտալ չեն հետապնդել իր խոսքի ու արտահայտած կարծիքի համար։
Միայն վերջին մեկ-երկու ամիսներին իշխանությունը հանդես է եկել այնպիսի նախաձեռնություններով, որոնց միակ իմաստն ու նպատակը քաղաքացիներից ավելի շատ գումարներ կորզելն է՝ ամենատարբեր անվանումներով ու հռչակումներով։ Մինչև իշխանության գալը հիմնականում վարձով բնակարաններում ապրող պաշտոնյաները որոշեցին հարկային դաշտ բերել վարձակալության հանձնվող անշարժ գույքի շուկան, այլևս մարդիկ պետք է հարկեր վճարեն իրենց կողմից տրվող վարձով բնակմակերեսների համար։
