Թե որքանո՞վ է կառավարության այս նախաձեռնությունը կապված հենց Գրիգոր Տեր-Ղազարյանին պատկանող ամրաններ արտադրող «Ջի Թի Բի սթիլ» ընկերության գործունեության հետ, թող որոշեն ընթեցողները։ Բայց մինչ այդ էլ իշխանությունները պակաս առատաձեռն չէին այս ընկերության ու իր սեփականատիրոջ նկատմամբ։
Ադրբեջանի զբոսաշրջիկը ինչպե՞ս է եկել, ի՞նչ նպատակով է եկել Հայաստան, որտե՞ղ է անցկացրել իր զբոսաշրջային «հանգիստը», ոչինչ հայտնի չէ։ Իրավասու մարմիններն այդ մասին լռում են։ Գուցե նույնիսկ տեղյակ էլ չեն։ Հայտնի է միայն, որ նա Հայաստանում անցկացրել է 3 օր։ Այդ 3 օրերին ո՞ւր է գնացել, ի՞նչ է արել, ո՞ւմ հետ է հանդիպել, ոչ մի տեղեկություն չկա։
ՀԷՑ-ը դեռ իրենցով չարած, արդեն քննարկում են այն կառավարման հանձնելու կամ ուրիշին վաճառելու հնարավորությունը։ Հայտնվել են նաև մարդիկ, ովքեր պատրաստ են խաղալ իշխանության խաղը ու մտնել այդ ծանրության տակ՝ հաշվի չառնելով, թե վաղն ինչ է սպասվելու իրենց։
Պաշտոնական վիճակագրությունը վերջին ամիսներին Հայաստանում տնտեսական ակտիվության աճի արագացում է արձանագրում։ Սակայն այդ աճերն իրական զարգացումների հետ կապ չունեն։
Ի տարբերություն ՀԷՑ-ի, ատոմակայանը, բարձրավոլտ ցանցերը՝ ԲՑ-երը, միշտ պետական են եղել, եղել են կառավարության կառավարման տակ, ու տեսնում ենք, թե մինչև հիմա ինչպես են կառավարել։
Առաջիկայում շատ ավելի վատ պատկերի պետք է պատրաստ լինել՝ հաշվի առնելով այն, թե ինչ է տեղի է ունենում Հայաստանի ամենախոշոր ներդրողներից մեկի՝ Սամվել Կարապետյանի բիզնեսի ու սեփականության հետ։ Հընթացս օրենքները փոխելով՝ ներդրողից փորձում են խլել իր սեփականությունը։ Նույնիսկ ձևականությունները չեն պահպանում, արհամարհած ունեն օրենքն ու սահմանադրական իրավունքը։
Մինչ իշխանությունները ոչինչ չեն անում բանկերի աշխորժակը զսպելու համար, այս տարի էլ բանկային համակարգը մեծ տեմպերով հարստանում է։ Վեց ամսում արդեն հասցրել են 201 մլրդ դրամի շահույթ ստանալ, որն անհավանական բարձր գումար է բանկային համակարգի պատմության մեջ։
168TV-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրը կրոնագետ, սոցիոլոգ և փիլիսոփա Վարդան Խաչատրյանն է:
ՀԷՑ-ի դեմ իշխանությունների սկսած արշավը գնալով թափ է հավաքում։ Դրան միացել է նաև Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովը։ Դա, իհարկե, զարմանալի չէ, եթե հաշվի առնենք այն հանգամանքը, որ առաջին հայացքից անկախ համարվող այս կառույցը վաղուց վերածվել է կառավարության կցորդի և կատարում է այն, ինչ թելադրում են իշխանությունները։
«Ասում են՝ Հայաստանի հաղթանակն այն է, ինչը տեղի է ունեցել պատերազմի և Արցախի կորստի հետևանքով։ Ակնհայտորեն վարկաբեկվում է արցախյան շարժումը, այն ներկայացվում է՝ որպես ՀՀ-ի անկախության դեմ ինչ-որ ԿԳԲ-ական նախագիծ։ Եթե անգամ մենք ենթադրենք, թե այն իրոք ԿԳԲ-ական նախագիծ էր, Հայաստանն այդ նախագծում դուրս է եկել հաղթանակած՝ թե՛ վարկանշային, թե՛ հասարակական էներգետիկայի, թե՛ մնացած բոլոր առումներով։ Տեսնում ենք, որ նախընտրական տրամաբանության մեջ, երբ այլ ասելիք չկա, արվում է այս փոխակերպումը։ Եվ այս վտանգները ոչ միայն քաղաքական, այլև բարոյական և արժեքային դաշտում են, երբ հաղթանակն ու պարտությունը տեղերով փոխվում են»,- նշեց հանրային գործիչը:
Բիզնեսի ապագան Հայաստանում վտանգված է։ Այն, ինչ իշխանություններն անում են, լուրջ ահազանգ է բիզնեսի համար։ Համառորեն լծվել են մասնավորի ձեռքից բիզնեսը խլելու «հայրենանվեր» գործին։ «Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատում», ՄՏՍ-ում, «Լիդիան»-ում փայ մտնելն առաջին ծիծեռնակներն էին։ Արդեն նույնիսկ փայ մտնելով չեն բավարարվում։
Ծրագիրը նախկինները սկուտեղի վրա մատուցեցին, իսկ Նիկոլ Փաշինյանն ու իր կառավարությունները չկարողացան «պատուհանը դրիմից» այն կողմ անցնել։ Վերջերս նույնիսկ սկսել են անիվը հետ պտտել։ Անցած տարի Երևանում կայացած Եվրասիական երրորդ տնտեսական համաժողովում ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների արդեն նախկին փոխնախարար Հակոբ Վարդանյանը հայտարարում էր, թե գծի կառուցման աշխատանքներն ավարտական փուլում են գտնվում, դրանք 85 տոկոսով կատարված են։
Որքան իշխանություններն ավելի շատ են խոսում զբոսաշրջությունը խթանելու ու զարգացնելու մասին, այնքան ավելի քիչ զբոսաշրջիկներ են գալիս Հայաստան։ Տարեսկզբից սկսած զբոսաշրջային հոսքերն անխափան նվազում են։
Այսպիսի քայլերով այդ մարդկանց զրկում են նաև սեփական հացը վաստակելու հնարավորությունից։ Ու դեռ մեղադրում են, թե աղքատությունը մարդկանց գլխում է, աղքատությունը հաղթահարելու համար պետք է աշխատել։
Ռարը հույս հայտնեց, որ Ստամբուլի բանակցությունները կկայանան, ու դա կդառնա բանակցային խաղաղասիրական գործընթացի մեկնարկ: Նա նաև հույս հայտնեց, որ այդ գործընթացին կաջակցեն արտաքին ուժերը, ինչպիսիք են ԱՄՆ-ը, Թուրքիան, Չինաստանը, քանի որ պատերազմը պետք է դադարեցնել:
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Լևոն Քոչարյանը Ջահերով երթի ժամանակ անդրադարձավ գործող իշխանության այն հայտարարություններին, թե իբր նախկին իշխանությունները, մասնավորապես՝ Ռոբերտ Քոչարյանը, Հայոց ցեղասպանության հարցը սակարկման առարկա է դարձրել։
Մինչ կառավարությունը փորձում է կաշառքով փակել շրջհարկի բարձրացումից դժգոհողների բերանը, փոքր ու միջին ձեռնարկատերերը պատրաստվում են վերսկսել բողոքի գործողությունները՝ ընդդեմ օրենսդրական այն փոփոխությունների, որոնք շատերի կյանքը վերածել են դժոխքի։
«Արդարադատություն և վերադարձ» ՀԿ համահիմնադիր Արմեն Պետրոսյանի խոսքով՝ արցախահայերն այնքան քիչ են մնացել, որ բոլորը բոլորին ճանաչում են։ Հետևաբար, երեկ բողոքի ակցիայի մասնակիցներից շատերը չէին էլ գիտակցում, որ գտնվում են ինչ-որ ուժի ազդեցության տակ։
ՔՊ-ական վարչախումբը երբեմնի հպարտ քաղաքացուն հիշում է միայն հարկելուց ու տուգանելուց։ Ինչքան կարողանում են՝ ժողովրդին քերում են, չեն ուզում մի բանով էլ ժողովրդի ձեռքը բռնել։ Ժամանակին ժողովրդի կյանքը բարելավելու խոստումներ էին տալիս, այսօր ձեռքերը ծալած հետևում են, թե ինչպես են մարդիկ օր օրի աղքատանում։ Մի կողմից՝ ոչինչ չարեցին սոցիալապես անապահով քաղաքացիների եկամուտներն ավելացնելու համար, մյուս կողմից՝ գնալով ակտիվանում է գնաճը։
Բավական հաճախացել են նոր էսկալացիայի մասին խոսակցությունները, ընդ որում՝ պաշտոնական մակարդակով, ինչն ահաբեկության է նմանվում։
Այս ամենի հետևում՝ բացահայտ կամ թաքուն, ըստ ամենատարբեր չհերքվող տեղեկությունների, կանգնած է եղել հայտնի ՔՊ-ական գործարար պատգամավոր Խաչատուր Սուքիասյանը, որի բիզնեսն իշխանափոխությունից հետո համատարած ծաղկում է։ Անընդհատ նոր ոլորտներ են հայտնվում իշխանությանը սերտաճած այս ընտանիքի բիզնես կայսրությունում։ Ռուսական ոսկու վերաարտահանումները, դրանք հայկական արտադրության անվան տակ ներկայացնելը, Հայաստանի տնտեսության մեջ բարձր աճերի ու ակտիվ զարգացումների տպավորություն ստեղծելն էլ դրա արտահայտություններից մեկն է եղել։
Մինչ կառավարությունը փորձում է տպավորություն ստեղծել, թե եկամուտների հայտարարագրման գործընթացը բնականոն հունով ընթանում է, և քաղաքացիները ոգևորված հայտարարագրեր են ներկայացնում, պաշտոնական թվերը բոլորովին այլ բանի մասին են խոսում։ Դրանք վկայում են, որ քաղաքացիները ոչ մի կերպ չեն հավատում կառավարության այն հորդորներին, որ եկամուտների հայտարարագրումն իրենց շահերից է բխում։
Մեծ թվով անհուսալի վարկերի առկայությունը լուրջ ահազանգ է, և դա պայմանավորված է՝ ինչպես քաղաքացիների վարկունակությամբ, որը պատշաճ չի գնահատվել բանկերի կողմից վարկը տրամադրելուց, այնպես էլ՝ վարկերի բարձր տոկոսներով ու դրանց նկատմամբ ստեղծված արհեստական բարձր պահանջարկով։ Այս իրավիճակը Կենտրոնական բանկի ոչ բավարար վերահսկողության հետևանք է, ինչը բերել է վարկերի այսպիսի բարձր տոկոսների ձևավորման։ Դրանք ի շահ բանկերի են, ի վնաս՝ քաղաքացիների։
Հայ դատի Ամերիկայի հանձնախմբի Վաշինգտոնի կենտրոնական գրասենյակի գործադիր տնօրեն Արամ Համբարյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է․ «Մենք տեղեկություններ ենք ստանում, որ Հայաստանի պետական պաշտոնյաները չեն հիշատակում հայ պատանդների կամ Արցախի մասին ԱՄՆ պաշտոնյաների հետ հանդիպումներում։
Անցած տարվա պետական բյուջեի կատարումը «բարեհաջող» տապալելուց հետո, իշխանությունների աչքը վախեցել է։ Ֆինանսական տարին դեռ նոր-նոր սկսած, հարկերի գերակատարումներով երբեմնի հպարտացող կառավարությունը, տարեսկզբին հայտարարեց բյուջեն ճշգրտելու ու նվազեցնելու մասին, հատկապես՝ եկամուտների մասով։
Որքան երիտհեղափոխականների իշխանությունն ավելի «ակտիվ» է պայքարում խաղային բիզնեսի դեմ, այնքան խաղամոլությունը Հայաստանում ծաղկում է։
Պետական բյուջենով նախատեսված ծախսերը չեն կարողանում կատարել, ուր մնաց, թե չնախատեսվածները կատարեն։ Առավել ևս, որ բյուջեն լուրջ խնդիրների առաջ է։ Տարին նոր սկսած, արդեն մտածում են այն վերանայելու, կրճատումներ անելու մասին։ Ու այս պայմաններում հանկարծ հիշել են, որ եկամուտների հայտարարագրման շրջանակներում առղջապահության ու կրթության վրա կատարված ծախսերի դիմաց 70 մլրդ դրամ են պատրաստ վերադարձնել քաղաքացիներին։
Որքան շատ են իշխանությունները խոսում տնտեսական բուռն զարգացումների, հազարավոր աշխատատեղերի ստեղծման, բազմաթիվ թափուր աշխատատեղերի առկայության մասին, այնքան գործազուրկների քանակն ավելանում է։
Էլեկտրոնային կրիչ պարունակող նույնականացման քարտով էլ նույնականացում ձեռք բերելու համար քաղաքացիները պետք է ունենան մինչև 2023 թվականի փետրվարի 15-ը միգրացիայի և քաղաքացիության ծառայության տարածքային գրասենյակից ստացած էլեկտրոնային չիպ պարունակող վավեր նույնականացման քարտ, որի հետ առանձին ծրարով տրամադրվել են PIN և PUK ծածկագրեր, նույնականացման քարտն ընթերցող սարք, այցելել «ԷԿԵՆԳ»-ի էլեկտրոնային կայք, դրա միջոցով ակտիվացնել էլեկտրոնային քարտը և ստանալ էլեկտրոնային ստորագրություն։
Նախկին իշխանությունների՝ Սերժ Սարգսյանի պաշտոնավարման ժամանակ՝ 2018թ. աղքատության մակարդակը 23,5 տոկոս էր, իսկ Փաշինյանի իշխանության ժամանակ՝ 2023թ.՝ դարձել է 23,7 տոկոս։
