Մյունխենի անվտանգության համաժողովի շրջանակներում (2025-ի փետրվար) Ադրբեջանի էներգետիկայի նախարար Փարվիզ Շահբազովի հանդիպումն ատոմային Էներգիայի միջազգային գործակալության (ՄԱԳԱՏԷ) գլխավոր տնօրեն Ռաֆայել Գրոսիի հետ հերթական անգամ վկայեց՝ Ադրբեջանը պատրաստ չէ վերջնականապես հրաժարվել ԱԷԿ-ի կառուցումից։
«Ինչ էլ ասեն այս իշխանությունները, միևնույն է, փաստ է՝ տնտեսական և էներգետիկ առումով Հայաստանը զրո է։ Փոխարենը՝ այս իշխանությունն անում է Ադրբեջանի քիմքին հաճո բաներ՝ Արցախի հանձնում, եվրոպական դատարաններից Ադրբեջանի դեմ հայցերի հետքաշում, Խաղաղության խաչմերուկ ասվածը, Հայաստանի ատոմակայանի փակման պլանավորում, նոր մոդուլային ատոմակայանների կառուցման մասին խոստումներ»,- ասաց ՀԱԿ փոխնախագահը։
«Թուրքիան ատոմակայան է կառուցում, Ադրբեջանն ուզում է կառուցել։ Իսկ Հայաստանի այս իշխանություններն ուզում են փակել մեր ատոմակայանը: Եթե Հայաստանի այս իշխանությունների քաղաքականությունը շարունակվի, և այս սցենարը կյանքի կոչվի, վաղը մենք ստիպված կլինենք էլեկտրաէներգիա ներկրել Թուրքիայից և Ադրբեջանից՝ դրանից բխող հետևանքներով, որովհետև եթե դու ոչ թե արտադրող, այլ սպառող երկիր ես, չես կարող առաջ տանել քո սուբյեկտայնությունը։ Հայաստանը նոր ատոմակայան կառուցելու որոշում պետք է կայացնի»,- ասաց Վահե Դավթյանը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, էներգետիկ անվտանգության փորձագետ Վահե Դավթյանն է։
«Ես ընդամենը մի քանի թիվ եմ ցանկանում բերել. թվեր, որոնք որոշ տաք գլուխներ կսառեցնեն։ Ա՛յ տաք գլուխներ, Հայաստան ներկրվող 300.000 տոննա ցորենի 298.000 տոննան գալիս է Ռուսաստանից։ Հայաստան եկող բուսական յուղերի 85-87 տոկոսը նույնպես գալիս է Ռուսաստանից։ Նույն վիճակն է նաև կաթի և կաթնամթերքի շուկայում»։
Հիմնվեց ՀՀ-ԱՄՆ առևտրի և ներդրումների խորհուրդը, առաջին անգամ ԱՄՆ-ի հետ տնտեսական թեմատիկայով միջկառավարական մակարդակով սկսվեցին քննարկումներ տնտեսական համագործակցության զարգացման ուղղությամբ, իրականացվեցին կոնկրետ ոլորտային զարգացման շուրջ քննարկումներ:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանն է։
«Կարծում եմ՝ ռուսական էժան ուրանից հրաժարվելու և Ռուսաստանին դուրս մղելու խնդրի առաջ են կանգնեցրել ՀՀ իշխանությանը։ Սա շատ խնդրահարույց է։ Եթե ռուսական ուրանը փոխարինեն այս ընկերության ուրանով, ինչը, կրկնում եմ, ռիսկային է, մենք ոչ միայն ատոմակայանի փակման առաջ կկանգնենք, այլև վտանգավոր այլ խնդիրների՝ ևս»,- խոսքը եզրափակեց Մանվելյանը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ նախկին վարչապետ, «Ազատություն» կուսակցության նախագահ, «Միասին» շարժման համանախագահ, պրոֆեսոր Հրանտ Բագրատյանն է։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն էներգետիկայի հարցերով ՄԱԿ-ի ազգային փորձագետ Արա Մարջանյանն է։
Չմոռանանք նաև, որ ատոմակայանը միաժամանակ գեոպոլիտիկ գործոն է, և հակառուսական քաղաքականության շրջանակներում խնդիր է դրված փոխարինել Ռուսաստանին նաև էներգետիկ ոլորտում։ Ուստի Նիկոլը կփորձի մեկ հարվածով բավարարել երկու տերերին՝ թուրքերին և Արևմուտքին։ Հատկանշական է, որ նույն Թուրքիան Ռուսաստանի աջակցությամբ սեփական ատոմակայանն է կառուցում, տարածաշրջանում նույն կերպ է վարվում նաև Իրանը։
Գործող կայանի շահագործման ժամկետը սպառվում է 2036թ., եթե, իհարկե, չորոշեն ևս մի քանի տարով այն երկարացնել։ Մինչ այդ, դատելով ընթացող պրոցեսներից, ամերիկյան կողմի պարտադրանքով Հայաստանի իշխանությունները հրաժարվել են ռուսական տեխնոլոգիայով նոր ատոմակայան կառուցելու մտքից ու պատրաստ են տեղակայել ամերիկյան մոդելի փոքր մոդուլային ատոմային կայան։ Չնայած թվում է, բոլոր առումներով Հայաստանի համար նախընտրելի է ռուսական տարբերակը։
Ռուսաստանից ու Իրանից ներկրում ենք գազ, որոշ ժամանակ առաջ Ադրբեջանից հայտարարություններ էին հնչում, որ ապագայում խաղաղության հաստատման դեպքում կարող է Հայաստանը գազ ներկրել նաև Ադրբեջանից: Այս մասին սեպտեմբերի 18-ին Համաշխարհային հայկական գագաթнաժողովի ժամանակ հայտարարեց Նիկոլ Փաշինյանը՝ չիբացառելով, որ Հայաստանն Ադրբեջանից նույնպես կարող է գազ ներկրել։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը պետական կառավարման մասնագետ, տնտեսագետ Հովհաննես Ավետիսյանն է։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ նախկին վարչապետ, «Ազատություն» կուսակցության նախագահ Հրանտ Բագրատյանն է։
«Նրանք վարում են ոչ ադեկվատ, ոչ Հայաստանի շահերից բխող քաղաքականություն, հետևաբար, դժվար է գնահատական տալ: Բայց երբ ստեղծվում էր ԵԱՏՄ շուկան, մեզ համար այնտեղ ամենահեռանկարային ուղղությունն էլեկտրաէներգիայի շուկան էր, որովհետև այդ շրջանում Հայաստանն ուներ էներգետիկ քաղաքականություն, և կային մշակումներ, որ ՀՀ-ն արդեն պետք է արտադրեր մի քանի անգամ ավելի շատ էներգիա, ու այն արտահաներ դեպի ԵԱՏՄ:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայաստանի Հանրապետության նախկին վարչապետ, «Ազատություն» կուսակցության նախագահ Հրանտ Բագրատյանն է։
«Երբ խոսում ենք էներգետիկ անվտանգության մասին, պետք է հասկանանք՝ գազն ինքնին քաղաքականություն է, անվտանգային հարց է։ Կարծում եմ՝ փոխնախարարը, ով հայտարարել է Ադրբեջանից գազ գնելու մասին, կատարել է հանձնարարություն։ Նպատակն էժան հակառուսական ռևերանսներ անելն է, հաթաթաներ տալը։ Ադրբեջանից գազ գնել նախ այս պահին հնարավոր չէ, բացի դրանից, ուղղակի չի՛ կարելի»։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Դի-ԷՍ-ԷՅ Խորհրդատվական խումբ» ընկերության գլխավոր տնօրեն, Պետական եկամուտների կոմիտեի (ՊԵԿ) նախկին ղեկավար Դավիթ Անանյանն է:
Երբ վերջերս ՔՊ-ական պատգամավորներից մեկը, հաթաթա տալով ռուսներին, հայտարարեց՝ «եթե պետք է գազը կտրեն, թող կտրեն», թվաց, թե գործ ունենք բացառապես այս մարդու ինքնագործունեության հետ։ Բայց պարզվում է, չմտածված ու անհեթեթ թվացող այդ հայտարարության տակ թաքնված էին իշխանությունների բուն նպատակները։ Մասնավորապես այն, որ իրենց կարճ խելքով, գտել են ռուսական գազի այլընտրանքը՝ պատրաստվում են այն գնել Ադրբեջանից։
Օրերս հայտնի դարձավ Մոսկվայի կողմից Թուրքիայում գազային հաբի ձևավորման կասեցման մասին: Այժմ էլ ի հայտ է գալիս ևս մի կարևոր հանգամանք, որը թույլ է տալիս խոսել թուրքական էներգետիկ աշխարհաքաղաքականության խորքային փոխակերպումների մասին:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, Էներգետիկ անվտանգության ինստիտուտի տնօրեն Վահե Դավթյանն է:
168.am-ը Վահե Դավթյանից հետաքրքրվեց՝ հաշվի առնելով հանգամանքը, որ այս հարցի առնչությամբ կա նաև իրանական և ռուսական կողմի լոյալությունը, այս պահին կարո՞ղ ենք ասել, որ «միջանցքի» հարցում կա որոշակի միջազգային կոնսենսուս, եթե՝ այո, ապա Հայաստանն ի՞նչ կարող է անել այս պարագայում:
Էներգետիկ փորձագետ Արմեն Մանվելյանը 168.am-ի հետ զրույցում թշնամական այս հարձակումներին հակադարձում է հիշեցմամբ. «Ատոմակայանը գնվում է ՄԱԳԱՏԷ-ի ամենօրյա հսկողության տակ. այսինքն՝ այնտեղ տեղադրված են հատուկ սարքեր, որոնցով օնլայն ռեժիմով տեսնում են, թե ատոմակայանում ինչ է կատարվում: Մեծամորի ատոմակայանը համապատասխանում է միջազգային բոլոր ստանդարտներին:
