Բարեբախտաբար, տուժողը հարվածից լուրջ վնասվածքներ չի ստացել, սակայն 68ա շենքի բնակիչները կանխատեսում են, որ առաջիկայում լուրջ միջադեպեր են գրանցվելու:
Գյումրիի կենտրոնական մասում, Շիրակի մարզպետարանի և քաղաքային ոստիկանության հարևանությամբ, Լենինականի երբեմնի գերհզոր թեթև արդյունաբերական ձեռնարկությունների կիսախարխուլ հանրակացարանները դեռևս կիսով չափ բնակեցված են մնում:
Հայաստանի ու նրա սահմաններից դուրս բնակվող անհատների ու խմբերի շնորհիվ ընտանիքին տրամադրվել է ձմեռային տաք հագուստ, երեխաներին խաղալիքներ, սնունդ, մանկական կերեր, նորածնային պարագաներ ու տակդիրներ, լվացքի մեքենա՝ անհրաժեշտ պարագաներով, գրենական պիտույքներ, ինչպես նաև վառելափայտ:
Փոքրիկը չունի նաև մանկական հագուստ՝ շապիկ, ու նմանատիպ այլ բաներ. Բազմազավակ ընտանիքի հայրը զբաղվում է խոզապահությամբ, ստացած 30 ազար դրամ աշխատավարձով հոգում են վառելիքի պարտքը: Իսկ 45 հազար դրամ նպաստով՝ հաշմանդամ փոքրիկի դեղորայքի ու այլ հարցեր:
Գյումրիի տնակային ավաններում հաճախակի ենք հանդիպում սոցիալապես ծանր պայմաններում բնակվող երիտասարդ միայնակ մայրերի:
Տիգրանը մեկ շաբաթ առաջ փախել էր Երևանի երեխաների խնամքի և պաշտպանության թիվ 1 գիշերօթիկ հաստատությունից:
60-ամյա Լևոն Պապոյանը պատմել է, որ ծերանոցի ղեկավարությունը արդեն մի քանի ամիս է, իրեն դուրս է հանել կացարանից՝ պատճառաբանելով, որ ինքը հայհոյանք է տվել:
Երբ զգում ես, որ մարդն իսկապես օգնության, աջակցության,անգամ գումարի կարիք ունի՝ հասկանում ես, և փորձում ես օգնել: Բայց նման դեպքեր շատ քիչ են պատահում: Այնպես որ, շատերին ուղղակի մուրացկան անվանելն է սխալ:
Հաստ ծածկոցների տակ ծվարած Գոռն ու Գրիգորն ամբողջ ուժով շնչում-արտաշնչում են, որ իրենց շնչառությամբ տաքացնեն անկողինը:
«Անի» թաղամասի ծայրամասում գտնվող շենքերից մեկի առաջին հարկում է բնակվում միայնակ մայր Գայանե Գևորգյանն իր երկու մանկահասակ երեխաների և հիվանդ ու տարեց ծնողների հետ:
5 տարեկան Սրբուհին ճմրթված թղթի վրա նկարելով` ինչ-որ մանկական երգ է երգում: «Անկյանք» ձայնի ելևէջներն աստիճանաբար նվաղում են, երբ երգելուն զուգահեռ` հոր՝ ավելի բարձր հնչող գանգատներն է լսում: Հայրը կյանքից նույնքան դժգոհ է, որքան ինքը` նկարելուն անհարմար ճմրթված թղթից, որից ինչքան էլ փորձում է փոքրիկ մատներով հարթ մակերես ստանալ, միևնույն է` գունդուկծիկ թղթի համառությունը նյարդայնացնում է Սրբուհուն, ով, ամեն դեպքում, իր ուզած պատկերը չստանալուց հիասթափված` դադարում է նկարել:
Երկու տարի առաջ Սպիտակ քաղաքի իմ տեսած տնակը նույն տեղում է: Իմ տեսած տնակում ապրող յոթ երեխաները նույն երեխաներն են: Իմ տեսած տնակում ապրող յոթ երեխաների մայրն իմ իմացած Նարինե Եղիազարյանն է:Ինձ արդեն ծանոթ Սպիտակ քաղաքի բազմազավակ մայր Նարինե Եղիազարյանն այսօր էլ խնդիրներից խոսելիս` աչքերը լցնում է: Երկու տարի առաջ տեսած արցունքոտ այդ աչքերը նույնն են: Երկու տարի առաջ երեխաների հայրը սարերում ուրիշների ոչխարներին էր պահում, որ յոթ երեխաների հացը հասցներ:
Տարիներ շարունակ «168 Ժամը» (168.am) լուսաբանում է սոցիալապես անապահով, աղքատության մեջ, կենսական ծանր պայմաններում ապրող մարդկանց կյանքը, ներկայացնում նրանց խնդիրները: Ցավոք, այսօր շատ-շատերն են ապրում նման պայմաններում` ոչ միայն աղքատության մեջ, այլև ապագայի նկատմամբ հավատի և հույսի բացակայությամբ:
Ութ տարեկան Վլադիսլավը մինչև անցյալ տարի երազում էր բժիշկ դառնալ, որովհետև իր անուն-հայրանունը գեղեցիկ է հնչում, մասնավորապես` բժշկի մասնագիտությունը կրող մարդուն դիմելիս` Վլադիսլավ Լվովիչ: Ուրեմն` Վլադիսլավ Լվովիչը մինչև անցյալ տարի այնքան էր սիրել այդ դիմելաձևը, որ ամեն ինչ անում էր, որ բժիշկ դառնար ու իրեն այդպես դիմողներին մասնագիտական օգնություն ցուցաբերեր:
16-ամյա Հռիփսիմեն շաբաթներով դպրոց չի գնացել միայն նրա համար, որ դասագրքերի գումարը մայրը չի վճարել, և դպրոցից հրաժարվել են գրքեր տրամադրել: Աղջիկը փակվել է ննջարանում ու չի ցանկանում երևալ:
Ձեռնափայտով տատիկը գլխապատառ գալիս է ընդառաջ ու չկարողանալով հիվանդ ոտքով մարմնի հավասարակշռությունը պահպանել, ընկնում է: Իր անօգնական վիճակից սկսում է բարձրաձայն լաց լինել ու բղավում է. «Քեզ էնքան եմ ման եկել, որ արդեն խելագարվում էի: Իմացա, որ էս կողմերում ես՝ եկա, որ քեզ իմ տուն բերեմ: Հարևաններս ասում են, իբր քեզ զանգել, կանչել են, սպասում եմ, սպասում եմ… Արդեն խելագարվում էի սպասելով, աղջիկ ջան, էս ո՞ւր ես ախր, ո՞ւր ես, գիտե՞ս ինչքան եմ սպասել, որ գաս»:
Բետոնապատ սառը տան պատից կախված ժամացույցի զարկերը ծանր լռության մեջ մուրճի հարվածի պես գամվում են ուղեղիս մեջ:
«Թող տուն տան էն մարդկանց, ովքեր չեն լքել Սպիտակը, այլ կյանքի գնով, մեծ դժվարություններով ապրում ու երեխաներ են մեծացնում»:
Մայրն ասում է` մի քանի ամսական աղջիկը` Ալվարդը, մնացել է փլատակների տակ: Գետնի տակ անցած Սպիտակի փլատակների տակ բարուրով երեխան մնացել է այնքան, մինչև մարդկանց փոխարեն` իր վրա խոզեր են եկել ու սկսել են հիստերիկ խռխռալ:
Սփյուռքի մի շարք ներկայացուցիչներ հայրենիք վերադառնալ ցանկացող հայերի վերադարձը դյուրացնելու, նրանց մուտքը, ինտեգրումը Հայաստան հնարավորինս արագ կազմակերպելու նպատակով ձեռնամուխ են եղել «Վերադարձ Հայաստան» (Repat Armenia Foundation) հիմնադրամի ստեղծմանը:
Իտալիայի երկու խոշորագույն արհմիությունների կազմակերպած բողոքի ցույցն ուղղված է Մարիո Մոնտիի կառավարության կողմից իրականացվող խիստ տնտեսման և բյուջեի ծախսերի կրճատման քաղաքականության դեմ:
ՀՀ կառավարությունը սեպտեմբերի 27-ի նիստում ընդունել է «ՀՀ Կոտայքի մարզի Չարենցավան համայնքում սոցիալական բնակարանային ֆոնդ ձևավորելու մասին» որոշում: Ըստ այդմ, քաղաքի նախկին տեխնիկումի հանրակացարանի շենքում, վթարային պայմաններում բնակվող 19 ընտանիքների համար բնակարան գնելու նպատակով հատկացվել է 75 մլն դրամ։
Հունաստանի մասնավոր և պետական սեկտորի խոշորագույն արհմիությունները՝ GSEE-ն և ADEDY-ը, պատրաստվում են 24-ժամյա գործադուլ անցկացնել, երբ խորհրդարանը քննարկի նոր տնտեսական միջոցառումների ծրագիրը: Այս մասին հաղորդում է RIA Novosti-ն՝ վկայակոչելով տեղի ԶԼՄ-ներին:
Երկու տարի առաջ տեսած արցունքոտ այդ աչքերը նույնն են: Երկու տարի առաջ երեխաների հայրը սարերում ուրիշների ոչխարներին էր պահում, որ յոթ երեխաների հացը հասցներ: Երեխաների ամսական 20.000 դրամ վաստակող հայրը դեռ սարերում է: Մշտապես սարերում գտնվող այդ մարդը երկու տարի անց էլ ինձ համար մնաց անծանոթ: Սպիտակում ժամանակը կանգ է առել:
Ֆրանսիայի նախագահ Ֆրանսուա Օլանդը խոստացել է իրավիճակը կարգավորել ընթացիկ մեկ տարվա ընթացքում: Իր հերթին՝ Աշխատանքի նախարար Միշել Սապենն այդ խնդիրն անվանել է «լուծելի»:
Ինգան մարմնի ցավից շառագունում է, երբ մայրը փորձում է պրոթեզե կորսետը հագցնել նրա` մինչև գոտկատեղը «ծռված» մարմնին: Բղավում է` «Մա՛մ, մա՛մ, վայ մամա՛, հանի խնդրում եմ, չեմ դիմանում…»: Ինգայի աչքերի մեջ հայտնվում է ալ կարմիր արցունքը, որի հոսելու ճանապարհը նա կամքի ուժով փակում է, որպեսզի անծանոթի մոտ խղճահարություն չառաջացնի: Մայրը Ինգայի ցավոտ «ծկլթոցից» շփոթված` շտապելուց ձեռքերը դողդողացնելով՝ ոչ կարողանում է կորսետը հագցնել, ոչ էլ հանել: Բոլորս, շունչներս պահած, սպասում ենք Ինգայի «ազատագրմանը», բայց ոչ մեկս չենք համարձակվում օգնության ձեռք մեկնել: Պրոթեզե կորսետը չարիքի նման համառ պնդաճակատությամբ «փաթաթվել» է երեխայի մարմնին: Ինգային վարժվելու համար առաջին հայացքից անսովոր այդ սարքը մինչև կյանքի վերջ անհրաժեշտ է: Կորսեթի հանդեպ ատելության հետ մեկտեղ՝ նա հասկանում է, որ կյանքում կան բաներ, որոնք անկախ իր կամքից ապրելու համար իրեն այլևս պարտադրված են:
Արդեն երեք տարի՝ 2009 թ-ից, նա հայտնվել է փողոցում: Նախկինում բնակվել է Օրբելի 8 շենքի բնակարան 73 հասցեում՝ քրոջ տանը, ով ժառանգ չուներ: Քրոջ մահից հետո Էմմա Սահակյանի մյուս քրոջ աղջիկը՝ Սուսաննա Մարգարյանը, կեղծ փաստաթղթերով տիրացել է բնակարանին, առանց Էմմա Սահակյանին զգուշացնելու հանել նրան գրանցումից և բնակարանից գողացել նրա ողջ ունեցվածքը և փաստաթղթերը:
79-ամյա Մարգարիտա Մուրադյանը 20 տարուց ավելի փախստականի պիտակը շալակած ապրելուց հետո փախստականի կարգավիճակով էլ ճանապարհ կընկնի դեպի էն աշխարհ: Բաքվից փախածներին մեր պետությունը փախստականի կարգավիճակ տվեց, բայց ինքը` պետությունը, փախավ փախստականներից: Փախստականներից շատերն իրենց հետ թաղեցին 88-ից հետո իրենց խեղված ճակատագրերի մասին պատմությունները: Ոմանք այսօր էլ իրենց խեղված ճակատագրերի մասին շարունակում են աղաղակել, բայց, քանի որ պետությունը փախած է փախստականներից` նրանք էլ իրենց հետ կտանեն իրենց խեղված ճակատագրերի մասին պատմությունները:
Վարչապետն առաջարկել է նաեւ ուշադրություն դարձնել արաբախոս սպառողների ուղղությամբ, քանի որ Միջին Արեւելքում տեղի ունեցող իրադարձությունների հետեւանքով բազմաթիվ արաբախոս սփյուռքահայեր վերադառնում են Հայաստան, ուստի պետք է հաշվի առնել նաեւ աշխատաշուկայում վերջիններիս ներգրավելու հարցը:
Նախարար Հ. Հակոբյանը հյուրերին հավաստիացրել է, որ սիրիահայերին վերաբերող հարցերը, ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի հանձնարարությամբ, ՀՀ բոլոր գերատեսչությունների և հատկապես ՀՀսփյուռքի նախարարության անմիջական հետևողականության առանցքում են:
