Մարզեր

Ուսանողների ուսման վարձավճարների թանկացման հետ կապված խնդիրները շատ սուր կերպով անդրանառնում են մանավանդ Շիրակի մարզի և Գյումրիի ուսանողների վրա:

Պաշտոնական ընթրիք էր: Բելգիայի թագավորական ընտանիքի անդամներ էին հյուրընկալվել: Հյուրերը պատվիրել էին ամբողջական գառ թոնիրում խորովել: Ես գառը պատրաստեցի՝ գլուխը վրան: Տուրիստականի վարորդներից մեկը՝ Վանիկը, տեսավ ու գլուխը հանեց: Ահաբեկվել էր, ասաց՝ արտերկրացիները մեզ վայրենիի տեղ կդնեն:

Կոտայք մարզի Կոտայք գյուղն ունի ավելի քան 2000 բնակիչ: Աբովյան քաղաքից՝ 5, իսկ մայրաքաղաքից 22 կմ հեռավորության վրա գտնվող գյուղն ունի դպրոց, եկեղեցի, մշակույթի տուն, մանկապարտեզ, գրադարան: Կոտայք գյուղը հայտնի է իր «ՍՕՍ» մանկական գյուղով: Առաջին հայացքից՝ կոկիկ, մաքուր ու կազմակերպված համայնքն ունի հսկայական խնդիրներ:

Սեպտեմների 1-ին Գյումրիի Սուրբ Յոթ Վերք եկեղեցու կողքին բացվեց Հայ Առաքելական եկեղեցու Շիրակի Թեմի առաջին առաջնորդ Արտակ եպիսկոպոս Սմբատյանցի հուշաքանդակը, որի հեղինակը գյումրեցի քանդակագործ Սամվել Պողոսյանն է:

Լոռու մարզի Քարինջ գյուղում օրերս գայլերի հարձակման հերթական դեպքն է գրանցվել: Գայլերի ոհմակը հարձակվել է գյուղից մոտ 100 մետր հեռավորության վրա գտնվող անասնագոմի վրա, որտեղ պահվում էր գյուղի ոչխարի հոտը: Հաշված րոպեների ընթացքում գայլերը մեծ վնասներ են պատճառել, մի մասին հոշոտել են, մի մասին էլ տարել են իրենց հետ:

Նախորդ տարիների համեմատ Էջմիածնի տոնավաճառներում ու խանութներում աշխուժություն չկա. փողոցներում սեպտեեմբերի 1-ին հատուկ գնումներն այնքան էլ նկատելի չեն: Պատճառն ամենևին էլ տեսականու բացակայությունը չէ:

Ժուռնալիստների Ասպարեզ ակումբի խորհրդի նախագահ Լևոն Բարսեղյանի նախաձեռնությամբ ստուգայց է իրականացվել Գյումրիում գտնվող «Գլենդել հիլզ» շինկազմակերպության շինհրապարակներ:

Գյումրիի պետական մանկավարժական ինստիտուտի ռեկտոր Վարդեւան Գրիգորյանի խոսքով, իրենց բուհում մոտ 300 ուսանողներ 140 մլն դրամի վարձավճարների պարտքեր ունեն, սակայն իրենք երբեք ուսանողին վարձավճարը չմուծելու պատճառով չեն հեռացնում բուհից, քանի որ նրանք եւս կարող են համալրել արտագաղթողների շարքը:

Շիրակի մաՇիրակի մարզի Առափի համայնքում մեկ տուն կա, որի լույսը գիշերը չի մարվում և դրսի դուռը չի փակվում: Ընտանիքը կարոտով և հույսով տարիներ շարունակ սպասում է զինվոր որդու վերադարձին: րզի Առափի համայնքում մեկ տուն կա, որի լույսը գիշերը չի մարվում և դրսի դուռը չի փակվում: Ընտանիքը կարոտով և հույսով տարիներ շարունակ սպասում է զինվոր որդու վերադարձին:

«Շատ ահավոր է, ասենք՝ մենք հագանք էդ սապոգներից, տղամարդիկ էլ են հագնում, բա երեխե՞քը: Ջահել երեխեք են, էդ սապոգը հագցնենք՝ ուղարկենք դպրո՞ց, ամոթ է: Չես էլ հագցնում, ոտքից գլուխ կեղտի մեջ խրվում են»,- ասում է տիկին Անթառամը` հավելելով, որ գյուղում ջրի հետ կապված խնդիր էլ կա ու լվացք անելը կամ լողանալը լուրջ խնդիր իրենց մոտ:

Մի խումբ ազատամարտիկներ այսօր նստացույց են սկսել Կապան քաղաքի Լեռնագործ հյուրանոցի դիմաց: Ազատամարտիկ Վոլոդյա Ավետիսյանը 168.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ նստացույցի մասնակիցների թիվն այս պահին հասնում է 20-ի, ևս 10 ազաարամտիկներ, նրա խոսքով, պարբերաբար միանում են ակցիային:

Տավուշի մարզում այս տարի առաջին դասարանցիների թիվը նախորդ տարվա համեմատ ավելացել է: Այս մասին 168.am-ի -ի թհետ զրույցում ասաց Տավուշի մարզպետարանի կրթության, մշակույթի և սպորտի վարչության պետ Աշոտ Փաշինյանը:

Ես գիտեմ, որ հիասթափություն ու ցավ կա բոլորիս սրտում, բայց հետևեք, թե ինչ է կատարվում մեր երկրում, ազատամարտիկներ, երիտասարդներ, արդարության պահանջներ Երևանում, Վանաձորում և այլ բնակավայրերում… սա նշանակում է, որ մեր պայքարը հաղթական է, և որ ձեր քվեն իզուր չէ:

Հարակից բազաներով ստացված տեղեկությունների ընտրանքային կարգով ստուգմամբ պարզվել է, որ թեև 8 նպաստառու ընտանիքների անապահովության միավորը ՍԾՏԳ-ի կողմից զրոյացվել և նպաստի վճարումը դադարեցվել է, սակայն ավելի վճարված 279.500 դրամ գումարը չի վերադարձվել:

«Դանդի Փրեշս Մեթալս Կապան» ՓԲ ընկերության տնօրինությունը պատրաստ է Կապանի օդանավակայանի վերագործարկման համար հատկացնել 500.000 դոլար:

Գյուղապետը ևս հակված էր այն մտքին, որ թունավորումները ջրից են եղել, քանի որ, ըստ նրա՝ դեպքերը գրանցվել են գյուղի ողջ տարածքով, այսինքն՝ տեղային չեն:

«Պահաջները տարբեր են, սակայն հիմնականը այլ քրեակատարողական հիմնարկ տեղափոխվելու պահանջն է, որովհետև Վանաձոր քրեակատարողական հիմնարկը հայտնի է ռեժիմի իր խստապահանջությամբ ու կարգուկանոնի բարձր մակարդակով… նեղվում են երևի դատապարտալները, ուզում են գնալ ավելի «հանգիստ» քրեակատարողական հիմնարկներ:

«Մենք պետք է հասկանանք, որ պատասխանատու ենք մեր կողքին ապրող աղքատի համար, այո՛, հե՛նց պատասխանատու ենք, քանի որ չօգտագործելով մեր ձեռքին եղած հնարավորությունները` դեմ ենք գնում մեր խղճին ու Աստծուն»,- ասում է ջոկատի կամավոր Ռոզա Աղայանը:

Կոտայքի մարզի Կոտայք գյուղում «ՍՕՍ» մանկական գյուղի մասնաճյուղն է, ուր ապրում են թվով 61՝ 2-15 տարեկան երեխաներ: Հարմարավետ, բոլոր կենցաղային պայմաններով ապահովված 14 տնակներում ապրում են ընտանիքներ՝ «ՍՕՍ» մայրիկով, մորաքույրով, քեռիով և այլն:

Տավուշի մարզի սահմանամերձ Չինարի գյուղն այս տարի կունենա 8-9 առաջին դասարան հաճախող: Ընդանուր դպրոցահասակ երեխաների թիվը գյուղում 125 է: Ադրբեջանական սահմանից 1,5 կմ հեռավորության վրա գտնվող այս գյուղում աշակերտների թիվը գնալով քչանում է, ինչի պատճառը ծնելիությության նվազումն է:

Սկզբնապես որոշվել էր «Էկո Պատը» ստեղծել Գյումրիի Վարդանանց հրապարակին կից Չերազի 61 հասցեում գտնվող տարածքում: Այնտեղ կա արված թերի գրաֆիթի աշխատանք, իսկ տարածը կորած է մոլախոտերի մեջ, և այդ ամենը հրապարակին կից տարածքում:

Վերին Շորժա համայնքնում, պարզվում է, մանկապարտեզ էլ չկա. «Էդ տարիքի երեխա էլ չունենք…»,- ասաց գյուղապետը:

Անկումներ գրանցվում են ոչ միայն խոզերի մոտ: Մարզի Կուրթան համայնքում կովերի անկում է նկատվում, որի պատճառն, ըստ գյուղացիների` տարածքում գործող ՀԷԿ-ն է, որն էլ սահմանվածից քիչ ջուր է թողնում գյուղացիներին, ինչի պատճառով անասունները խմում են վարակված ջուրն ու թունավորվում:

Սյունիքի նյարդահոգեբուժական դիսպանսերում ստացիոնար բուժման համար 80 մահճակալից 10-ն առանձնացված է թմրամոլների և ալկոհոլիզմով տառապողների համար:

Սյունիքի մարզպետ Վահե Հակոբյանը ներկայացնելով մարզի կրթության ոլորտում առկա խնդիրները՝ առաջարկել է դպորցները դարձնել հնգօրյա: Չնայած նախարարը դեմ չէր, բայց գյուղական դպրոցների տնօրեններն առարկել են՝ նշելով, որ դպրոցներում չկան ճաշարաններ, և երեխաները չեն կարողանա ճաշել: Մարզպետը առաջարկել է քննարկել հարցը և հույս հայտնել, որ ելքը կգտնվի:

Արագածոտնի մարզում գործում է կրթության ոլորտի 121 ոչ պետական կազմակերպություն, որից 119-ը` հանրակրթական դպրոցներ են, 1-ը հատուկ դպրոց է, 1-ն էլ՝ մարզադպրոց:

Գյումրիի բազմահարկերից մեկում բնակվող Թաթարյանների ընտանիքի հինգ անդամներից չորսը, այդ թվում՝ երկու անչափահաս երեխաները, ունեն երկրորդ կարգի հաշմանդամություն: Այս ընտանիքի ապրուստի միակ միջոցը հաշմանդամության թոշակն է, որը հիմնականում ծախսում են ամենամսյա բուժզննման նպատակով Երևան մեկնելու համար:

Մարզպետարանի գյուղատնտեսության և բնապահպանության վարչության պետ Վաղարշակ Սուքոյանի փոխանցմամբ՝ օգոստոսի 26-ի դրությամբ մթերող կազմակերպությունների կողմից ընդունվել է շուրջ 316 տոննա դեղձ, արտահանվել` 300 տոննա, որից 115 տոննան՝ «Սպայկա» ընկերության կողմից:

Սուպերմարկետը, որ միակն է Էջմիածնում և քաղաքի կենտրոնական փողոցներից մեկի վրա է գտնվում, ինչպես արդեն նշել էինք, պատկանում է Ամենայն հայոց կաթողիկոս Գարեգին Բ-ի եղբորը` Ոսկեհատ համայնքի ղեկավար Գեւորգ Ներսիսյանին, աշխատացնում է Գ. Ներսիսյանի եղբայրը:

19.000-ից ավելի բնակիչ ունեցող Արթիկն այսօր լուրջ հիմնախնդիրների առաջ է կանգնած: Գոյատևելու և ընտանքի անդամներին սովի չմատնելու համար արթիկցիները բոլոր մարզերի բնակիչների նման մեկնում են արտերկիր` աշխատանք գտնելու և գումար վաստակելու ակնկալիքով: Հեռացողների հիմնական մասը վերադառնում է հայրենի օջախ: