Տարածաշրջան

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հայտարարել է, որ Զանգեզուրի միջանցքի ստեղծումը լիովին համապատասխանում է Ադրբեջանի ազգային, պատմական և ապագայի շահերին:

168.am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքագետ Ստանիսլավ Տարասովն ասաց, որ թեև կա եռակողմ բանակցություններ, սակայն դրանք միմիայն մեկ հարցի շուրջ են, և դրա շրջանակում որևէ բովանդակային քննարկում, բանակցություն չի ծավալվում: Ըստ նրա, բանակցային գործընթացը ներկայումս մարտահրավերային է:

Ադրբեջանի զինվորական դատախազության կողմից իրականացվել է Ղարաբաղյան 44-օրյա պատերազմի ավելի քան 2 հազար 889 զոհված անձանց դիերի նույնականացում։ Այդ երկրի զինդատախազությունը հայտնել է, որ 1481 զոհվածի նույնականացումը կատարվել է բացառապես հատուկ փորձաքննությունների, ներառյալ` ԴՆԹ անալիզների օգնությամբ։

Ռուսական պատվիրակության պարզաբանումները, թե տեխնիկական խնդիրներ են ի հայտ եկել քվեարկության ընթացքում, ուշագրավ ասոցիացիաներ են առաջացնում: 2019 թվականի հունիսի 24-ին ԵԽԽՎ-ում քվեարկության էր դրվել Ռուսաստանի համար կարևոր բանաձև՝ Ռուսաստանի խորհրդարանական պատվիրակությանը Վեհաժողով վերադարձնելու վերաբերյալ, որին Հայաստանի պատվիրակության ղեկավար Ռուբեն Ռուբինյանը «դեմ» էր քվեարկել, ապա արդարացել նույն պատճառաբանությամբ՝ «դեմ» քվեարկությունը տեխնիկական խնդրի հետևանք է եղել:

Լեռնային Ղարաբաղի` Ադրբեջանի վերահսկողության տակ անցած Զանգելանի շրջանում` Հայաստանի հետ սահմանի մոտ, ապրիլի 20-ին բացվել է նոր ադրբեջանական զորամաս, գրում է minval.az-ը՝ վկայակոչելով Ադրբեջանի պետական սահմանային ծառայության հաղորդագրությունը:

«Ինքս այս հայտարարությունը դիտարկում եմ նախընտրական քարոզարշավի շրջանակներում, որովհետև հետպատերազմյան ծանր հոգեբանական շրջանում ցանկացած ծնողի ականջին հաճելի է լսել, որ հնարավոր է՝ կրճատվի ծառայության ժամկետները։ Բոլորս լավ գիտենք, որ յուրաքանչյուր ծնող իր երեխայի կյանքի ու առողջության մասին է մտածում, սա կոնկրետ ընտրազանգվածի վրա աշխատելու մեթոդ է, այդպես եմ ես տեսնում»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Կարեն Հովհաննիսյանը։

Թուրքական զորքերի եւ Անկարայի վերահսկման ենթակա վարձկանների հրետանին ապրիլի 20-ին գնդակոծման է ենթարկել Սիրիայի Ռաքայի նահանգի հյուսիսում գտնվող խաղաղ գյուղերը:

Ֆրանսիական «Le Point» պարբերականն անդրադարձել է Դոնբասում ռուս-ուկրաինական լարվածության մեջ Թուրքիայի դերակատարությանը: Ըստ թուրքական «Ensonhaber»-ի՝ հոդվածում առաջ է մղվել այն տեսակետը, ըստ որի՝ Թուրքիան Ուկրաինայում դարձել է Եվրոպայի պաշտպանը: 

Նիկոլ Փաշինյանն անընդհատ խոսում է հարևանների նկատմամբ թշնամական վերաբերմունքի փոփոխության, խաղաղության մասին։ Առաջին հայացքից անմեղ ու անվտանգ այս հայտարարությունների տակ թաքնված են այլ նպատակներ, որոնք բացահայտվում են իշխանության զանազան խոսնակների ու Նիկոլ Փաշինյանի այլ հայտարարությունների արդյունքում։

Թուրքիայի իշխանությունների գործուն աջակցությամբ շարունակվում են ջնջվել հայկական հետքերը: «Թուրքիայի կառավարության բնակելի շենքերի հարցերով զբաղվող վարչությունը» (TOKİ) քաղաքաշինական ծրագրի անվան տակ քանդել է Մուշ քաղաքի Քալե թաղամասի պատմական հայկական բոլոր տները, բացառությամբ մեկի:Այս մասին տեղեկացնում է ermenihaber.am-ը։

Ավելի վաղ Yeni Safak թերթը, վկայակոչելով Ղայիփմազին, հաղորդել էր, որ Թուրքիայում հավանություն են տվել «Սպուտնիկ V» պատվաստանյութի արտադրությանը:

168․am-ի հետ զրույցում գերմանացի միջազգայնագետ Սյուզան Ստյուարտն ասաց, որ Վիկտորիա Նուլանդը Պետքարտուղարությունում առանցքային ֆիգուր է, ում դիրքորոշումները որոշիչ են՝ հաշվի առնելով նրա անցած ճանապարհը թե՛ Հարավային Կովկասի երկրների հետ ամերիկյան քաղաքականությունն ուրվագծելու, թե՛ Արևելյան գործընկերության երկրների հետ աշխատելու ընթացքում։

Թուրքիայի նախագահականի համակարգմամբ ապրիլի 20-ին Հայոց ցեղասպանությունը ժխտող միջազգային գիտաժողով կանցկացվի: Ըստ Թուրքիայի նախագահականի հանրային կապերի վարչության տարածած հայտարարության՝ գիտաժողովը կանցկացվի 3 տարբեր պանելային քննարկումներով։ Դրանք կունենան իրենց ղեկավարներն ու առանձին խորագրերը:

Սիրիայի Ժողովրդական խորհրդի (խորհրդարանի) խոսնակ Համուդա Սաբաղն ապրիլի 19-ին հայտնել է առաջին թեկնածուի անունը, որը հայտարարել է մայիսի 26-ին նշանակված նախագահական ընտրություններում իր թեկնածությունը քվերակության դնելու ցանկության մասին։

Թեհրանը եւ Մոսկվան աշխատում են համագործակցության նոր պայմանագրի վրա, որը կրելու է համապարփակ բնույթ:

Թուրքական «ATV»-ի «Akıncı» հեռուստասերիալի վերջին սերիայում ցուցադրվել է տարածաշրջանի քարտեզը, որում Արցախի Հանրապետության և Ադրբեջանի Հանրապետության տարածքների վրա գրված է եղել Armenia (Հայաստան):

Ադրբեջանի պետական սահմանային ծառայությունը հայտնել է Իրանի հետ սահմանին զինված միջադեպի մասին, որի հետևանքով վիրավորվել է անձ:

Մեկնարկել են Ադրբեջանից դեպի Նախիջևան ճանապարհի կառուցման աշխատանքները: Այս մասին հայտարարել է Թուրքիայի տրանսպորտի և ենթակառուցվածքների նախարար Ադըլ Քարաիսմայիլօղլուն:

ՀՀ Մարդու իրավունքների պաշտպան Արման Թաթոյանի գնահատմամբ՝ իրենց առաջնահերթ խնդիրն է երկրում համերաշխության, հանդուրժողականության մթնոլորտի ապահովումը։ Նա նաև տեղեկացրեց, որ  արդեն հրապարակվել է ՄԻՊ տարեկան զեկույցը:

Շուրջ տասը տարիներ առաջ Անթիլիաս այցելեց թուրք հանրածանօթ պատմաբան մը, Սիսի Կաթողիկոսարանի դատի շուրջ ինծի հետ հանդիպում ունենալու եւ ապա դասախօութիւն մը տալու ցեղասպանութեան մասին: Այցելութեան մասին հայրս իմացած էր Վանայ Ձայն ռատիոկայանէն: Այցելու պատմաբանին հետ հանդիպման մէջ էինք, երբ հեռաձայնը հնչեց եւ հայրս բարկացոտ շեշտով ըսաւ.- «թուրքը ի՞նչ գործ ունի Անթիլիասի մէջ…»։

«Անդրադառնալով Ադրբեջանում «Հաղթանակի թանգարանի» կառուցմանը 120 grammi ճարտարապետական ընկերության ներգրավման մասին շրջանառվող լուրերին՝ հաստատում ենք, որ ստացել ենք այդ լուրի պաշտոնական հերքումը վերոհիշյալ ընկերության իսկ կողմից:

«Տեսեք, ասում ենք՝ մեր ժառանգությունն ադրբեջանցիները վերագրում են աղվաններին, ուդիներին, այնտեղ ապրած քրիստոնյաներին և այլն: Իսկ մեր կողմից ոչ մի պատասխան չկա: Մեզ պետք չէ իրենց ուղղակի պատասխանել, մեզ պետք է հետևողական, լուրջ աշխատանք տանել մասնագիտական ոլորտներում: Աշխարհում գոյություն ունեն բազմաթիվ հայագիտական կենտրոններ, հայագետներ, որոնք կարող էին լծվել այդ գործին, եթե մենք ունենայինք ինքնուրույն գործող կառույցը:

Սիրիայի հակամարտության գոտիներում գտնվող 120 երեխաների դուրս կբերենք այնտեղից:

Այլ հարց է՝ Փաշինյանի խորհրդական Վաղարշակ Հարությունյանն ինչ խորհուրդներ է տվել իր շեֆին՝ պատերազմին նախորդած օրերին և պատերազմի ընթացքում, ինչո՞ւ չէ՝ այսօր: Պատերազմի ելքը, ըստ էության, հուշում է՝ ինչ խորհուրդներ են տրվել: Չմոռանանք, որ 2019-ին Հարությունյանը բացառել էր լայնածավալ պատերազմի հավանականությունը մոտակա ժամանակներում:

«Առաջանում են բանակցելու համար որոշակի հնարավորություններ, քանի որ միայն Բելառուսի և Ադրբեջանը ցանկությունը բավարար չէ, որպեսզի Ադրբեջանը միանա ԵԱՏՄ-ին, հարկավոր է նաև ՌԴ-ի, Հայաստանի, Ղազախստանի կարծիքը: Այս հնարավորությունը մսխել չի կարելի հատկապես այն իրավիճակում, որում Հայաստանն է պատերազմից հետո»,- ասաց նա:

Լեռնային Ղարաբաղում ռազմական գործողությունների դադարեցումից հետո թուրքական և ադրբեջանական դրոշներով զարդարված Բաքվում անցկացվեց «հաղթողների» թուրք-ադրբեջանական զորահանդես, որի ընթացքում շքերթով միասին քայլեցին ադրբեջանցի և թուրք զինծառայողները։ Դա, ամենայն հավանականությամբ, արվեց այն նպատակով, որ ոչ մեկի մոտ կասկած չառաջանա, թե ով է Լեռնային Ղարաբաղի դեմ վարել այդ ագրեսիվ պատերազմը։ Զորահանդեսի ժամանակ սադրիչ ելույթներով հանդես եկան Ադրբեջանի և Թուրքիայի նախագահները։

Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության սկզբնապատճառը Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքի մերժումն է Բաքվի կողմից։ Ե՛վ առաջին, և՛ վերջին պատերազմը սանձազերծել էր Ադրբեջանը՝ Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի այս հիմնարար իրավունքի իրացումը կանխելու նպատակով։

ՀՀ արտաքին գործերի նախկին նախարար Էդվարդ Նալբանդյանը Politique Internationale-ին տված հարցազրույցում նշել է բոլոր այն կոնկրետ դրույթները, որոնք իր պաշտոնավարման շրջանում, այսինքն՝ մինչև 2018թ․, առաջարկում էին համանախագահ երկրները Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման համար։ Նրա խոսքով՝ համանախագահների բոլոր առաջարկները նախատեսում էին Լեռնային Ղարաբաղի հիմնահարցի փաթեթային հանգուցալուծում, փուլային իրականացմամբ, կարգավորման բոլոր տարրերի փոխկապակցվածությամբ։

«Սա բացարձակ սուտ է։ Նույնը վերաբերում է նաև այն զավեշտալի պնդումներին, թե իբր 2018 թ.-ից առաջ բանակցություններն անդրադառնում էին սոսկ Լեռնային Ղարաբաղին Ադրբեջանի կազմում ինքնավարության տրամադրմանը։ (Ամեն դեպքում Հայաստանը չէր կարող ընդունել նման առաջարկ, քանի որ դա կնշանակեր վերադարձ հակամարտության սկզբին և կբացառեր դրա կարգավորման հնարավորությունը)։ Այս ամենը ոչ միայն չի համապատասխանում իրականությանը, այլև չի դիմանում որևէ քննադատության։

Եթե նախորդ տարիների ընթացքում բազմիցս ընդգծվում էր, որ Հայաստանի դիրքորոշումը համահունչ է ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահների մոտեցումներին, ապա այժմ միջազգային հանրության աչքերում Երևանը ներկայանում էր, որպես բանակցային գործընթացի ոչ կառուցողական կողմ։ Հայաստանի նոր իշխանությունները ավելի հեռուն գնացին՝ սկսելով կասկածներ հայտնել, որ հակամարտությունը հնարավոր է հանգուցալուծել բանակցությունների միջոցով և նույնիսկ պնդելով, որ պատերազմն անխուսափելի է։