Ազգային ժողովում հաջորդ տարվա պետական բյուջեի նախագծի քննարկումներից 1-2 օր առաջ պաշտոնական վիճակագրությունը շտապեց հրապարակել կարճ զեկույց 2024թ. աղքատության վերաբերյալ։
Այս օրերին Ազգային ժողովում ընթացող հաջորդ տարվա պետական բյուջեի նախագծի քննարկումների ժամանակ կառավարության անդամներն ու ՔՊ խմբակցության պատգամավորները ջանք չեն խնայում ցույց տալու, թե ինչ բարգավաճ ապագա են ապահովել Հայաստանի քաղաքացիների համար։ Թարսի նման, պաշտոնական վիճակագրությունն արձանագրում է, որ վերջին ամիսներին քաղաքացիների եկամուտները կրճատվել են։
Բոլորովին վերջերս Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց, թե տուրիզմը Հայաստանում իր լավագույն ժամանակներն է ապրում, թե տուրիզմի ոլորտում զբաղված մեր տնտեսվարողները կարիք չունեն ասելու՝ լավ ա լինելու, որովհետև հիմա արդեն լավ է, որովհետև այն ապագան, որի մասին մտածում էինք տարիներ առաջ, այսօր է, ու շարունակ այսպես է լինելու։
168TV-ի «Կապիտալի ՈՒԺԸ» հաղորդաշարի հյուրը «Ֆլեշ» ընկերության գլխավոր տնօրեն Սանասար Բեգլարյանն է։
Պետական պարտքն ավելի քան կրկնապատկած ՔՊ-ական վարչախումբը որոշել է հիմա էլ պարտքի աննախադեպ աճն այլ կերպ վաճառել ժողովրդին։ Մինչև վերջերս պարտքի ահռելի ավելացումն արդարացնում էին նրանով, որ պարտք են վերցրել տնտեսություն զարգացնելու համար։ Տեսան՝ չի ստացվում, ժողովուրդը չի հավատում իրենց զարգացրած տնտեսությանը, չի տեսնում դրա արդյունքները, հիմա էլ փորձում են պարտքի ավելացումը շահարկել զգայական թեմաներով։
Բյուջեի դեֆիցիտը փակելու համար կառավարությունը խելքից դուրս վարկեր ու պարտքեր է վերցնում։ Շատ հաճախ արդարանում են, թե այդ գումարները վերցնում են տարբեր ծրագրեր իրականացնելու համար։ Բայց դա էլ չեն կարողանում անել։ Վարկային ծրագրերի իրականացումը խայտառակ վիճակում է։ Առավել ևս՝ նպատակային վարկային ծրագրերինը։
Առավելագույնը, որ Հայաստանը կարող է ստանալ սահմանների բացումից՝ այլ շուկաներ հասանելիություն ստանալն է։ Դա էլ դեռ բազմաթիվ խնդիրների հետ է կապված։ Մինչ այդ՝ պետք է դիմանալ թուրքական աշխարհի տնտեսական ճնշումներին, հետո էլ մտածել այլ շուկաների համար արտահանելի ապրանքներ արտադրելու մասին։ Այսօր այդպիսի ապրանքները խիստ սահմանափակ են։ Հեռանկարում էլ հույսեր չկան, որ բան կարող է փոխվել։
Դպրոցաշինության ու բանակաշինության ծրագրերը ձախողելուց հետո, Նիկոլ Փաշինյանը որոշել է ընտրություններից առաջ հիմա էլ զինվորականների ու մանկավարժների աշխատավարձերը շահարկման առարկա դարձնել։ Փորձում է տպավորություն ստեղծել, թե միայն իրենց աշխատավարձերը չէ, որ կրկնակի-եռակի բարձրացրել են։ Կտրուկ բարձրացրել են նաև զինվորականների ու ուսուցիչների աշխատավարձերը։
Մինչ Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովը՝ հանձնաժողովի նախագահի գործուն մասնակցությամբ, պատրաստվում է կատարել իշխանությունների կամքն ու սեփականատիրոջ ունեցվածքը խլելու համար՝ մտադիր է նրան զրկել ՀԷՑ-ի կառավարման լիցենզիայից, ցավոտ իրողություններ են ի հայտ գալիս էլցանցերում։
ՔՊ-ն իշխանության եկավ, որպեսզի պետությանը վերադարձներ նախկինների թալանը, բայց ինքը դարձավ իսկական թալանչի։ Օրինական ու անօրինական միջոցներով թալանում են պետությունն ու վատնում պետական միջոցները։
Երբ որոշ ՔՊ-ական քարոզիչներ ինքնամոռաց գլուխ են գովում, որ 1 շնչին ընկնող ՀՆԱ-ն կրկնապատկել են, պիտի իմանան, որ դա ոչ թե թղթի վրա գրված դատարկ թվերով պետք է արտահայտվի, այլ քաղաքացիների գրպանի պարունակությամբ։ Իսկ այդ պարունակությունը տարիներ շարունակ չի ավելանում, ու դա երևում է նաև աղքատության ցուցանիշներում, որոնք գրեթե չեն նվազում։ Ծայրահեղ աղքատությունը 2018թ. Հայաստանում նույնիսկ ավելի ցածր էր, քան այսօր է։
Այն պարագայում, երբ հարյուր-հազարավոր քաղաքացիներ ճռռում են սպառողական վարկերի, դրանց բարձր տոկոսների տակ ու ամեն ամիս իրենց եկամուտների զգալի մասը հատկացնում են թանկարժեք վարկերը սպասարկելու համար, բանկային համակարգը ռեկորդային շահույթներ է ստանում։ Այս տարի էլ բանկային համակարգի շահութաբերությունը շարունակում է շատ բարձր լինել. մեծապես գերազանցում է տնտեսության շահութաբերությանը, առավել ևս՝ քաղաքացիների եկամուտների աճին։
Նիկոլ Փաշինյանը որոշել է Աննա Հակոբյան «2» անել։ Աննա Հակոբյանը գործարարներից է «նալոգ» հավաքում, Նիկոլ Փաշինյանը՝ սեփական կուսակիցներից։
Ղարաբաղյան պատերազմի ծանր պարտությունից հետո, երբ իշխանության դիրքերը սկսել էին սասանվել, Նիկոլ Փաշինյանին սատարելու, քաղաքական աջակցություն ցույց տալու ու ժողովրդին փողով սիրաշահելու համար, դեռևս 2021թ., Եվրամիության պաշտոնյաները հայտարարեցին առաջիկա 5 տարիներին Հայաստանին 2.6 մլրդ եվրոյի ֆինանսական օժանդակություն տրամադրելու մասին։
Նիկոլ Փաշինյանի ղեկավարած կառավարությունը խոստացել էր աղքատությունը Հայաստանում կիսով չափ կրճատել։ Հինգ տարում աղքատությունը, կարելի է ասել, գրեթե չի կրճատվել։ Այնինչ՝ պիտի կրճատվեր առնվազն 13 տոկոսային կետով։
Նիկոլ Փաշինյանն ասում է՝ այսօր Հայաստանը ծաղկող ու զարգացող պետություն է։ Որտեղի՞ց է վերցրել, որ այդպես է, հավանաբար միայն ինքը գիտի ու իր շրջապատը։ Այն, ինչ տեղի է ունենում Հայաստանի տնտեության մեջ, հակառակի մասին է խոսում։ «Ծաղկող ու զարգացող» պետության տնտեսությունն այնպիսի խղճուկ վիճակում է, որ ամենախոշոր հարկատուն առևտրով զբաղվող ընկերություն է։ Այն էլ այնպիսի ընկերություն, որի գործունեությունը Հայաստանի տնտեսության հետ այնքանով է կապված, որ տարբեր երկրներից բջջային հեռախոսներ, տեխնիկա է ներմուծում ու արտահանում Ռուսաստան։
Ինչպե՞ս է կառավարությունը ստացել 56 հազար դրամ, հավանաբար դժվար չէ հասկանալ։ Շատ մեծ է եղել բարձր թիվ ցույց տալու գայթակղությունը։ Հատկապես որ, խոստացել էին մինչև 2026թ. նվազագույն կենսաթոշակի և կենսաթոշակի միջին չափերը հավասարեցնել պարենային և սպառողական զամբյուղների արժեքներին։ Երկու դեպքում էլ խոստումը չեն կատարել։ Թե՛ նվազագույն կենսաթոշակի, և թե՛ կենսաթոշակի միջին չափերն այսօր անհամեմատ ավելի ցածր են, քան պարենային և սպառողական զամբյուղների արժեքները։
Պարտքերով են երկիրը պահում։ 7 տարում ավելի շատ պարտք են կուտակել, քան Հայաստանի նորանկախ պատմության նախորդ ամբողջ ժամանակաշրջանում։
Այն բանից հետո, երբ տարվա կեսերին, մի քանի ամսվա անկումից հետո, մի կարճ ժամանակահատված զբոսաշրջային հոսքերը Հայաստան ավելացան, Գևորգ Պապոյանի ու Նիկոլ Փաշինյանի լեզուն բացվեց. Սկսեցին պարծենալ, թե Հայաստանը վերածել են տուրիզմի օջախի։ Զբոսաշրջային հոսքերն աննախադեպ տեմպերով ավելանում են, ու այսուհետ միշտ այդպես է լինելու։
Պաշտոնական տվյալներով, այս տարվա առաջին կեսին Հայաստանի իրական տնտեսության մեջ կատարված օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների զուտ հոսքերը կազմել են ընդամենը 5 մլրդ դրամ։ Տարադրամի համարժեքով՝ խոսքը 6 ամսում հազիվ 13 մլն դոլարի մասին է։
Տարեսկզբից խոսում են բյուջեի հարկային եկամուտների բարձր կատարողականների մասին, սակայն կառավարությունը հույս չունի, որ այս տարի էլ կհաջողի նախատեսած հարկերն ամբողջությամբ ապահովել։
Դեպի Հայաստան բեռներ տարանցելու սահմանափակումները վերացնելու վերաբերյալ Ալիևի հայտարարությունն այնքան է ոգևորել Հայաստանի այսօրվա կառավարիչներին ու նրանց արբանյակներին, որ պատրաստ են նրա առաջ նորանոր խոնարհումների։ Դրա համար էին հավանաբար շտապում զոհաբերել Արցախն ու հազարավոր երիտասարդին։
Ռոմանոս Պետրոսյանը ՀԷՑ-ում կառավարության ժամանակավոր կառավարիչ էր նշանակվել, որպեսզի հիմքեր ստեղծեր՝ արդարացնելու ընկերությունը խլելու իշխանությունների անօրինականությունները, բացահայտեր ընկերության սեփականատերերի ու նախկին ղեկավարների չարաշահումները, վարկաբեկեր նրանց ու ցույց տար, որ թալանել են սպառողներին, նրանց հաշվին միլիոններ են աշխատել, միտումնավոր անվտանգային խնդիրներ են ստեղծել սպառողների համար։
Հայաստանը թուրքական աշխարհի մաս դարձնել ձգտող ՔՊ-ական իշխանությունը սկսել է թուրքական մոդելները պրոյեկտել Հայաստանում։ Ուզում են թուրքական գյուղատնտեսական ապահովագրության համակարգը տեղայնացնել։ Ուսումնասիրություններ ու խորհրդակցություններ են անցկացնում թուրքերի հետ։
Երկրորդ ամիսն անընդմեջ աշխատավարձերը Հայաստանում նվազում են։ Թվում է, թե սա պիտի անհանգստացներ իշխանություններին։ Բայց այս մասին չի եղել, որ Նիկոլ Փաշինյանը կամ ՔՊ-ական քարոզիչները որևէ բան ասեն։ Պարզաբանեն, թե ինչո՞ւ են աշխատավարձերը նվազում, և դա ինչպե՞ս է ազդում մարդկանց կյանքի վրա։
Կառավարության գործունեության ակտիվ քարոզիչ Գևորգ Պապոյանը մեկ ամիս առաջ մի ոգեշունչ գրառում էր կատարել՝ փորձելով ցույց տալ, թե՝ տեսեք, կառավարության արտահանման աջակցության ծրագրերն ինչպես են արդյունք տալիս, ԵՄ շուկաներ հայկական արտադրության ապրանքների արտահանումը կտրուկ ավելացել է։
ՔՊ-ական վարչախումբն ընտրություններին է մոտենում թղթի վրա մնացած ծրագրով։ Չնայած ջանում են ներկայացնել, թե կատարել են տված խոստումները, բազմաթիվ ծրագրեր մնացել են անկատար։ Խոսքը քաղաքական կամ աշխարհաքաղաքական ծրագրերի մասին չէ, որոնք ամբողջությամբ տապալել են, խոսքը սոցիալական, տնտեսական, կրթական ծրագրերի մասին է, որոնք չեն կատարել։
Թեև հաջորդ տարվա պետական բյուջեի նախագծում պետական համակարգի աշխատողների աշխատավարձերի բարձրացման մասին որևէ խոսք չկա, վերջերս Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց, թե պատրաստվում են վերանայել պետական ապարատի աշխատավարձերը։ Նույնիսկ որոշումն արդեն կայացրել են, բայց իբր վախենում են բարձրաձայնել։
Ստացվում է՝ քաղաքացիները փաթեթները ձեռներին պիտի սպասեն, թե երբ պատրաստ կլինի առողջապահական համակարգը, որպեսզի կարողանան օգտվել իրենց հասանելիք բժշկական ապահովագրությունից։
Հիփոթեքային վարկերի տոկոսները փոխհատուցելու համար այս տարի կառավարությունը պատրաստվում է պետական բյուջեից ահռելի գումարներ հատկացնել։
