Հիմա, ցավոք, նամակներ մեր ժողովուրդը չի ուղարկում: Թանկանալու են նաև միջազգային առաքանիները: Չնայած, կարելի է ասել՝ ոչ թե թանկանալու են, այլ գները կարգավորվելու են: Առաջ ամեն պետություն ուղարկելիս գործում էր տվյալ պետության համար սակագին, հիմա աշխարհը բաժանված է 10 զոնաների, և այդպես է լինելու:
«Սա ոչ միայն համանախագահների ինստիտուտն է, այլ Մինսկի խումբ, և որպեսզի այն վերանա, ապա Մինսկի կոնֆերանս պետք է հրավիրվի, որտեղ կլինեն բոլոր երկրները, և որտեղ վերջնականապես կհայտարարվի, որ այլևս կարիք չկա Մինսկի խմբի, որ հարցը կարգավորված է, և այլն։ Այս գործընթացը պահանջելու է որոշակի ժամանակ, և չի բացառվում, որ համանախագահների ինստիտուտը մնա՝ որպես փոխգործակցության հարթակ։ Դրան զուգահեռ՝ կարող են ստեղծվել նաև այլ հարթակներ՝ աշխարհաքաղաքական ու տարածաշրջանային հարաբերությունները կարգավորելու համար, օրինակ՝ ռուս-թուրքական, հայ-ռուս-իրանական և այլն»,- եզրափակեց Արցախի Հանրապետության նախագահի արտաքին հարաբերությունների հարցերով խորհրդականը։
Նիկոլ Փաշինյանը հետևողականորեն շարունակում է իրագործել իր պարտվողական քաղաքականությունը ինչպես Զանգելանի և Կուբաթլուի հատվածում, այնպես էլ Սյունիքի մարզի սահմաններում: Կապանի հատվածում տեղի ունեցող իրադարձությունները՝ ադրբեջանական վերջնագրերը, սահմանային լարվածության աճը և հայկական պաշտոնական կողմի հանցավոր անգործությունը, լուրջ մտահոգության և կասկածների տեղիք են տալիս:
«Ինքը հրետանավոր է եղել: Ծառայել է Ասկերանում, այնուհետև՝ Հադրութում, Մարտունի 3-ում հայտնվել է շրջափակման մեջ օրեր շարունակ, հետո ազատվել է այնտեղից, մի կերպ փրկվել և ազատվել է, որոշակի թեթև վիրավորանքով: Երեխան չի լքել իր ծառայությունը: Այնուհետև Աղդամում ստացել է վիրավորում (նույն ոտքից երկու վիրավորում է ստացել), քանի որ այնտեղ արնահոսել է, իջեցրել են Մարտունի:
«Էսօր ադրբեջանցին գալիս ա ռուսի հետ սահման ա գծում, ո՞ւր են մեր պետական կառավարման աշխատողները: Ես լիազորված չեմ գնալ, ներկայացնել իմ պետության շահերը, ես արհամարհված եմ կառավարության կողմից, մեր պետական պաշտոնյան պետք է լինի և՛ ռուս խաղաղապահի, և՛ թուրքի կողքին: Հասկացանք՝ փաստի առաջ ենք կանգնել, բայց մի՞թե հնարավոր է առանց մի կրակոցի այդ հողերը հանձնել: Մենք այլևս չենք ուզում զոհեր, բնական է, զինադադար, հրադադար է, բայց ևս մի անգամ համոզվեցինք, որ թուրքն այդ լեզուն չի հասկանում, երբ խոսում է խաղաղությունից, մենք պետք է պատրաստ լինենք պատերազմի, վկան է Հին Թաղերը, Հին Շենը, զոհերը, գերիները»,- ասաց քաղաքացին:
«Թշնամին մեր սահմանը 90-ականներին փորձել է խախտել, չի ստացվել ու չի էլ ստացվելու։ Եթե այդ ճանապարհը բացեն՝ ոչ միայն մեր գյուղի, այլև ամբողջ Սյունիքի ու Հայաստանի համար վտանգավոր է լինելու, ինչո՞վ են երաշխավորում, որ անվտանգ կլինի, թշնամին ամեն վայրկյան կարող է մի ապուշություն անել»,- հավելեց նա։
Արցախում և Հայաստանում սահմանազատման պարբերաբար ծագող լոկալ խնդիրները ինքնին ռիսկային են, բայց դրանից զատ նրանք ունեն մեծ պոտենցիալ՝ դառնալու նախորդ կետի մեկնարկային մեխանիզմը։
«Պաշտպանության նախարարությունը ոչ մի բան չի ասում, եթե իրենք բան ունեին ասելու, ապա հայկական զորքը տեղից չէին հանի։ Զորքը հանեցին ու գյուղը թողեցին գյուղացու ու մի քանի կամավորականների հույսին։ Ես չեմ կարծում, որ մեր զորքը նորից հետ կբերեն ու կկանգնեցնեն մեր դիրքերում։ Եթե թշնամու GPS-ով շարժվեն, քարտեզ-մարտեզ նրանց չի հետաքրքրում, ապա գյուղի ներքևի թաղամասը պետք է ամբողջությամբ հանձնվի թշնամուն։ Փորձելու ենք մինչև վերջ կանգնել, որպեսզի կարողանանք մեր հատվածը պահել ու չթողնենք մոտենան գյուղին»,- նշեց Հակոբ Արշակյանը։
Հայաստանում դեկտեմբերի 18-ի դրությամբ հաստատվել է կորոնավիրուսով վարակման 861 նոր դեպք, վարակվածների ընդհանուր թիվը հասել է 152 253-ի:
«Երբ մենք GPS արբանյակային ընդունիչներով կատարում ենք չափումներ՝ ստանում ենք սանտիմետրիկ ճշտություն, իսկ եթե GPS-ն իր ձեռքն է վերցրել ինչ-որ ոչ կոմպետենտ մարդ, միանշանակ կարող է սխալվել: Այստեղ պետք է հասկանալ, որ GPS-ն ինքնին սահման չի որոշում, միայն ցույց է տալիս դաշտում այն կոորդինատի տեղադիրքը, որը մուտքագրել եք: Եթե նպատակ ունեք սահմանը սխալ դնել, ապա կարող եք մուտքագրված կոորդինատում ինչ-որ շեղում մտցնել և ստանալ ձեր ուզածը»,- նշեց Շահեն Շահինյանը՝ հավելելով, որ վարչապետի հարցազրույցում կային այն քայլերի մի մասը, որոնք իրենք բարձրաձայնել են:
Թուրքիայի և Ադրբեջանի միջև ստորագրվեց հուշագիր, որով նախատեսվում է կառուցել Իգդիր-Նախիջևան գազատար. այն դառնալու է ավելի մեծ գազատարի հիմքը, որը Թուրքիան և Ադրբեջանը նախատեսում են կառուցել Մեղրիի միջանցքով։ Արդեն մտահոգություններ կան, որ այդ դեպքում գազատարի «անվտանգությունն» ապահովելու նպատակով թե՛ Թուրքիան, թե՛ Ադրբեջանն ունենալու են լեգիտիմ հիմք գազատարի տարածքն իրենց անմիջական վերահսկողության տակ վերցնելու։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայաստանի Հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) Գործադիր մարմնի անդամ, տնտեսագիտության դոկտոր, պրոֆեսոր Վահրամ Բաղդասարյանն է։
Կարելի է ասել, որ կրթության ոլորտում ամեն ինչ պետք է սկսենք հիմքից։ Նախորդ տարիների մեր կրթական քաղաքականությունը հիմնված է եղել այն թեզի վրա, որ արևմտյան կրթական համակարգը լավն է, և մենք պետք է ընդամենը ներկրենք այն՝ արագ սննդի և մնացած կապիտալիստական ինդուստրիաների նման։
«Առաջին օրվանից այս նոր քայլողների մեջ եմ, որոնց շարքերում տեսնում եմ Սերժ Սրապիոնյանին, Շուշան Պետրոսյանին, Սմբատ Լպուտյանին, պրոֆեսոր Աստվածատուրյանին. նրանք մարդիկ են, որոնք աթոռի համար չեն քայլում, ու այդպիսի մարդիկ շատ են։ Այս քայլարշավի ժամանակ ես արձանագրել եմ մոտ 10 հազար քայլող, ու եթե Փաշինյանը համարում է, որ 10 հազար էլիտար քայլող ունենք, ապա դա ինձ համար շատ ոգևորիչ է, ինձ համար ավելի լավ է էլիտան ելնի և քայլի, քան Բուլգակովի Շարիկովը»,- ասաց Հակոբյանը։
Փաշինյանի՝ Ազատություն ռադիոկայանին տված հարցազրույցը և նրա իշխանության վերջին քայլերն ինձ հուշում են, որ Փաշինյանն ու նրա թիմը իշխանություն պահելու համար գնում են հանրային նոր բաժանարար գծեր ստեղծելու ճանապարհով։ Առանձնացրել եմ ուրվագծվող երեք այդպիսի գիծ.
«Հակամարտության գոտում հրադադարի խախտումները և միջադեպերը կարող են շարունակական բնույթ կրել, եթե մի շարք քայլեր չնախաձեռնվեն»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս ռազմական վերլուծաբան Վլադիմիր Եվսեևը՝ անդրադառնալով Հադրութի շրջանի հայկական գյուղերի ուղղությամբ ադրբեջանական սադրանքներին և հետագա զարգացումներին։
«Մարզպետին հարցրի՝ ե՞րբ է գալու կանոնավոր զորք, ինքն ասեց՝ վաղը: Ես սպասում եմ իր «վաղվան», որ վաղը կանոնավոր զորքը չգա, մյուս օրը գնալու եմ իր դուռը թակեմ, հարցնեմ՝ ո՞ւր է այդ կանոնավոր բանակը: Ես հասկացա, որ ինքը պահի ազդեցության տակ ասեց՝ վաղը, որովհետև դա անհնար է, բացառվում է, որ վաղը զորք գա, համենայն դեպս, սպասենք, միգուցե և գա»,- ասաց Նարե Ղազարյանը:
«Սա բացահայտ խոսք է նրա մասին, որ տարածաշրջանում, կոնկրետ մեր երկրում սպասվում են կրկին ռազմական բախումներ կամ ռազմական նոր իրավիճակներ։ Եթե մենք գնանք այս ճանապարհով, ապա դա մեզ տանելու է պարզապես կործանման։ Մենք այսօր, այս իշխանության հետ պատրաստ չենք դիմակայելու նույնիսկ շատ փոքր դիվերսիոն հարձակումներին, և դրա ապացույցն արդեն կա թե՛ ՀՀ սահմանների, թե՛ Արցախում ընդհանուր առմամբ տեղի ունեցող գործողությունների համատեքստում։ Եթե ուսումնասիրենք վերջին շրջանի գործողությունները, ապա կտեսնենք, որ թշնամին ուզում է՝ ինչպես Արցախում, այնպես էլ՝ ՀՀ սահմանում վերադասավորել իր ուժերը, իսկ հայկական այն խմբերը, որոնք փորձում են դիմակայել, անպայման գերեվարվում են թշնամու կողմից»,- նշեց Կարեն Հովհաննիսյանը։
«Մենք վերադառնում ենք նույն վիճակին ու նույն դիրքերին, ինչ 90-ականներին էր անհանգստացած եմ այն ամենից, որ կարող է նույն իրողությունները կրկնվեն, ինչ եղել է այն ժամանակ, և դրանով իսկ սկսվի նոր պատերազմ։ Այն ժամանակ կոնֆլիկտն առաջացել է նրանից, որ թուրքերի կողմից տարբեր հանցագործություններ էին կատարվում, հայերին էին սպանում, առևանգում, սեփական միջոցներն էին յուրացնում և այլն»,- հավելեց նա։
«Ինքնին Հայաստանը ԼՂ-ի անկախությունը չի ճանաչել՝ հաշվի առնելով այդ հանգամանքը, ինքնին ԼՂ-ն միջազգային իրավական տեսանկյունից ևս Ադրբեջան է»,- այս մասին քիչ առաջ իր ամենամյա մեծ ասուլիսի ընթացքում ասաց ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը՝ անդրադառնալով Արցախյան հակամարտությանը, Թուրքիայի դերակատարությանն ու ՌԴ շահերին ռեգիոնում։
«Նիկոլ, հեռացի՛ր» բազմահազարանոց երթը՝ ՈՒՂԻՂ
Հայաստանի Սյունիքի մարզի Կապան, Գորիս և մյուս քաղաքների, սահմանային գյուղերի բնակիչների անհանգստությունն ու զայրույթը, այդ թվում` կապված մարզում սահմանազատումների և սահմանագծումների գործընթացի հետ, ունեն իրական հիմքեր:
«Սա անվտանգության հարց է, ո՞վ կարող է այս անվտանգության խնդիրը լուծի: Մեկ է, այս իշխանությունը անզոր է, այ ցավդ տանեմ, սա իմպոտենտ իշխանություն է, կարելի է այդպես համարել նրանց, բառի բուն իմաստով: Կոմպետենտ մարդ չկա, որ որևէ մեկը գնա ռուսի հետ նստի, նորմալ բանակցային միջոցով մի ստորակետ հօգուտ մեզ անի: Չկա տենց բան, այ ցավդ տանեմ: Ընդհակառակը, ոնց որ սա հատուկ նպատակով եկել է, որ Սյունիքը… նորից եմ ասում՝ սա Սյունիքի ինքնապաշտպանության հարցը չի, սա Սյունիքի փրկության հարցն է, այ ցավդ տանեմ, սա գոյության խնդիր է:
«Պահանջում ենք այն մարդկանց, ովքեր կարող են մեր հարցերը լուծել, որ թուրքը չգա մեր դիմացը կանգնի: Մենք մեր անվտանգության համար ենք խոսում, մեզ պետք է էն մարդը, ով կարող է այդ խնդիրը լուծել, դա կլինի ռուսը, կլինի ՊՆ-ն, կլինի իշխանությունը, թե եկող իշխանությունը, դա մեզ չի հետաքրքրում: Կամ՝ էն գլխից թող բերեին, գիծը գծեին, ասեին՝ ստեղ եք կանգնում, կամ մենք կանգնել ենք ըտեղ, որևէ մեկին նեղություն չենք տվել, մենք մեր եղած-չեղածով ամեն ինչ արել ենք: Հիմա ի՞նչ է ստացվում, էդ ամեն ինչը պետք ա թողենք, դուրս գա՞նք»,- ասաց Ղազարյանը:
Մարտական գործողությունների՝ Ֆիզուլիի և Ջաբրայիլի հատվածում, որոնողական աշխատանքների ընթացքում հայտնաբերվել է ևս 41 զոհված հայ զինծառայողի աճյուն:
Մեր խնդիրները և մեր լրջության մակարդակը պայթյունավտանգ հակադրության մեջ են։ Մենք օնլայն ռեժիմով ձևակերպում ենք պետություն կորցնելու նոր բանաձև. պրոբլեմների վտանգավորության սրընթաց աճն ուղեկցվում է լրջության սրընթաց անկմամբ։
Ձեր հետ պայմանավորվածությունը կարող է ընդամենը մեկը լինել. ձեզ դատող դատավորը կարող է չլինել Ֆարխոյանի ցուցակից Կարենը, Մնացը կամ Արտուշը։ Նրանք ձեր գրպանային, կամազուրկ դահիճներներն էին։ Ժամանակավոր կառավարությունը կերաշխավորի արդար դատաքննություն։
Նոյեմբերի 9-ին ստորագրված եռակողմ հրադադարի հայտարարությունից հետո Ադրբեջանն առաջին անգամ օրերս խախտեց հրադադարը՝ սադրանք նախաձեռնելով Արցախի Շուշիի և Հադրութի շրջաններում հայկական տիրապետության տակ գտնվող անկլավային գյուղերի ուղղությամբ։
Պետության մասին ամենատարածված սահմանման համաձայն՝ պետության հիմնական ատրիբուտներն են տարածքը, բնակչությունը և իշխանությունը։ Մեր պարագայում պետության այս երեք առանցքներից երկուսը կամ վերացել են, կամ գտնվում են գոյաբանական սպառնալիքի տակ։ Հայկական պետություն ասելով՝ նկատի էր առնվում Հայաստանն ու Արցախը, որի շուրջ 80 տոկոսը նոյեմբերի 9-ին ստորագրված կապիտուլյացիոն ակտով այլևս գոյություն չունի։
«Շուշիի շրջանի Բերդաձորի գյուղերում որոշակի քանակով մարդկանց զենքերը հավաքել են, կան տեսանյութեր, որտեղ բնակիչներն ասում են՝ գոնե զենքը թողեք, որ կարողանանք ինքնապաշտպանվել, որովհետև մի քանի մետրի վրա սահման են հաստատում: Ասում են՝ երաշխիք չունեն, որ ոչխարներին գողանալուց հետո իրենց ու իրենց ընտանիքի անդամներին չեն գողանալու: Սա նորմալ չէ, երբ տեղացիները կամավորական շարժումով փորձում են պաշտպանել սահմանի ինչ-որ հատված, որովհետև սա կարող է նոր խնդիրների առաջ կանգնեցնել: Այստեղ պետք է պետությունը գործի»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց ռազմական փորձագետ Արթուր Եղիազարյանը:
