Քանի մենք չունենք ազգային պետություն, Հայաստանում գիտնականները, եթե անգամ հանճարեղ գործեր էլ անեն, մնալու են անհայտության մեջ: Որևէ օտար երկիր Հայաստանում աշխատող գիտնականին չի սատարելու: Դա կարող է և պետք է անի միմիայն մեր երկիրը:
Եթե Մարտի 1-ից հետո հնարավոր է ՀԱԿ-ի համագործակցությունը ԲՀԿ-ի (կամ Քոչարյանի) հետ, եթե հնարավոր է ՀԱԿ-ի և «Ժառանգության», ԲՀԿ-ի և «Ժառանգության» համագործակցությունը, եթե հնարավոր է, որ այս երկրի նախագահը Սերժ Սարգսյանն է, իսկ Սյունիքի մարզպետը՝ Սուրեն Խաչատրյանը, ուրեմն ափսոս միայն Մարտի 1-ի տասը անմեղ զոհերը:
Իշխանության գաղափարական տղերքը տոնավաճառների դեմ պայքարը հիմնավորում են ստվերային տնտեսության դեմ պայքարելու իրենց առաքելությամբ: Գեղագետները գերադասում են խոսել այն մասին, որ «Մալաթիայի» կամ «Հրազդանի» տոնավաճառները վայել չեն մեր վեհաշուք մայրաքաղաքին:
«Նույն Արևմուտքն այլևս հետքրիստոնեական է համարվում, փոխարենը` ամբողջ աշխարհում նկատվում է իսլամական գործոնի հարաճուն ակտիվացում: Պատճառներից մեկը կապված է Մերձավոր և Միջին Արևելքում ամերիկյան քաղաքականության, մուսուլմանների շրջանում Արևմուտքի և Իսրայելի նկատմամբ հարաճուն դժգոհության հետ: Մեծանում է իսլամի դերը ոչ միայն Հին Մայրցամաքում, այլև տարածաշրջաններում ևս»:
Կարո՞ղ է մեկը բացատրել` այդ ինչպե՞ս է, որ հարևան Ադրբեջանի կողմից դիվերսիաների, սահմանին վիճակը սրվելուն պես բոլորը պատրաստ եղան գնալ սահմանը պաշտպանելու, իսկ մեր երկրի ներսում նման համարձակություն չենք ունենում:
Մեր պաշտոնական վիճակագրությունը Հայաստան եկող ամեն մարդու զբոսաշրջիկ է հայտարարում, բայց միևնույն է, նրանց թիվը կես միլիոնից չի անցնում: Բայց մեզ ոչինչ չի կարող խանգարել համայնքների համաչափ զարգացման անզուգական ծրագրել գրելու և իրականացնելու գործում: Հատկապես, որ դրա համար 400 մլն դոլար տվող կա:
«Մենք գործ ունենք մի երկրի հետ, որի ղեկավարները ցանկացած հնարավորություն, այդ թվում՝ սուտն ու կեղծիքը, օգտագործում են՝ վերարտադրվելու համար: Եվ նրանք ոչ մի բանից չեն ամաչում», մենք նրանց հակադարձել չէինք կարող: Եվ սա ճշմարտություն է…
Մեր ավագ դպրոցի շրջանավարտն իր գրագիտական ցենզով լիովին պատրաստ է ՌԴ միգրացիոն ծառայությունների անհրաժեշտ փաստաթղթերը լրացնելու: Այլապես, դժվար թե որևէ մեկի մտքով անցներ հայ դպրոցի աշակերտին սովորեցնել պաշտոնական գրություններ գրել ռուսերեն:
Մաքսային միություն մեր մուտքն անընդհատ հետաձգվում է: Քաղաքական տարբեր վերլուծություններ կան: Ոմանք պնդում են՝ մինչև անդամագրումը հիմնադիրները կփորձեն հնարավորինս «նվաստացնել» Հայաստանին: Նվաստացնել` քաղաքական ու տնտեսական ոչ ձեռնտու պայմաններ պարտադրելով:
Կարող են խոնարհվել, շնորհակալություն հայտնել տասը հազար անգամ, սակայն ինչո՞ւ դա անել դպրոցում և այդքան երեխաների ներկայությամբ: Հակագեղագիտական տեսարան է…
Բոլոր այն գրողները, որոնց շրջանցել է բոլոր ժողովուրդների ու ժամանակների մեծագույն պարգևը՝ Նոբելյան մրցանակը (իսկ այդպիսի գրողները, եթե նկատել եք, մեծամասնություն են), մխիթարվում են նրանով, որ իրենց կարող են դասել այն հանճարեղ գրողների շարքին, որոնք ևս չեն արժանացել մրցանակին: Այս դեպքում խիստ տեղին է նշել Բորխեսի անունը: Նաև Նաբոկովի:
Մաքսային միության անդամ երկրների գյուղմթերքների իրացումով զբաղվող գործարարները սպասողական վիճակում են: Բելառուսական առաջին փորձը ձախողվեց: Բայց ձախողման փորձի մասին նման բարձր մակարդակում ասվածից միանշանակ եզրակացություն անել առայժմ հնարավոր չէ: Բոլոր դեպքերում բոլոր երկրներն իսկապես կավելացնեն սննդամթերքի առաքման ծավալները Ռուսաստան:
Հիմա ոչ ոք չի հիշում, որ 2006թ. ապրիլին Ռուսաստանն արգելեց վրացական գինիների վաճառքն իր շուկայում: Կրկին քաղաքական պատճառներով արգելեց: Մերոնք ոգևորվել էին:
Բարձրաստիճան պաշտոնյաների նման ցուցադրական այցելությունները բարձրացնո՞ւմ են սահմանամերձ գյուղերի բնակիչների մարտական ոգին, սոցիալական կայքերում զինվորական հագուստով նրանց լուսանկարներն արիության նո՞ր դոզա են գյուղացիների կամ զինվորների համար:
«Ամեն օր ռմբակոծում են: Չենք կարողանում մեր մշակած այգիների բերքից օգտվենք: Հեռուստացույցով ասում են՝ ռմբակոծել են Չինարին, Մովսես գյուղը, բա ինչի՞ մեր մասին էլ չեն ասում: Օր չկա, չկրակեն: Մի տասը տարի հետո մենք ենք մնալու գյուղում: Ջահելներն էլ գնացած կլինեն: Մեկը ՝ ես, ո՞նց թողնեմ տղաս մնա»:
Որդեկորույս մոր վիշտը ոչինչ սփոփել չի կարող: Թող շատ պաթետիկ չհնչի, բայց կա մի սփոփանք՝ ներողամտությունը՝ իր զավակի կյանքը պատահաբար կամ, նույնիսկ, միտումնավոր խլած մարդու հանդեպ:
Վերջին տարիներին երբեք պաշտոնապես ստույգ չի հայտարարվում, թե որքան զբոսաշրջիկ է այցելում մեր երկիր: Փոխարենը` մեր լրատվամիջոցները հաշվապահի բծախնդրությամբ ներկայացնում են Վրաստանին վերաբերող տվյալները: Հարևան երկրում զբոսաշրջիկների հաշվառումը տարեկան արդեն 3 մլն մարդուն գերազանցող թիվ է:
Մեկ կյանքը բավական չէ՝ ընթերցելու աշխարհի բոլոր լավ գրքերը: Մասնավորապես, այս պահին ընթերցողն ունի Սամվել Մկրտչյանի, Արամ Թոփչյանի, Զավեն Բոյաջյանի ու հրաշալի այլ թարգմանիչների աշխատանքներին ծանոթանալու լավ առիթ: Ի դեպ, ճիշտ գիրք ընտրելը լուրջ «գիտություն» է:
Միայն թե մենք՝ 21-րդ դարում ապրող մարդիկս, չենք կարողանում հաշտվել այն մտքին, որ մարդասպանը ոչ թե արյունոտ դանակը ձեռքին, չսափրված ու անլվա է, այլ ժամանակակից ամենաարյունարբու հանցագործներն ունեն հրաշալի նստեցրած կոստյում, շլացուցիչ ժպիտ: Նրանք հզոր երկրների ղեկավարներն են:
Սերժ Սարգսյանը չկար: Ոչ ոք կառավարության անդամներից, կոստյումավոր տղամարդկանցից չէր հեռանում. քրիստոնեական հեզությամբ սպասում էին: Ուրեմն վստահ էին՝ գալու է…
Մեր իշխանությունների վարքն օր օրի ավելի ու ավելի անկանխատեսելի է դառնում: Բոլոր դեպքերում համակերպվեք դեղերն ավելի թանկ գնելու փաստի հետ:
«Մենք պետք է փորձենք հնարավորինս հասկանալ տեղի ունեցող գործընթացների տրամաբանությունը և անհրաժեշտության դեպքում կարողանանք համարժեքորեն արձագանքել»
նկարիչը «Խորհրդավոր ընթրիքի» որմնապատկերում առաքյալներից մեկին նկարել է մարզպետ Հովիկ Աբովյանի նմանությամբ: Շատերն էին հուզվել: Նույնիսկ արևմտամետները:
Ձեռքիս տակ է ձեռագիր, որտեղ շարադրված են դաշնակահարուհի, երգչուհի (մեցցո-սոպրանո), երաժշտագետ, մանկավարժ, Կոմիտասի աշակերտ Մարգարիտ Բաբայանի (1874-1968) տպավորությունները` 1914թ. հունիսի 1-15-ը Փարիզում կազմակերպված միջազգային երաժշտական գիտաժողովից:
Եթե մեր համաքաղաքացիները նեղացած են մեզնից կամ ինչ-ինչ հանգամանքներից և ցանկանում են փոխել իրենց բնակության վայրը, Աստված նրանց հետ: Իսկ ովքեր նախընտրում են, այդուհանդերձ, կյանքը ապրել այնտեղ, որտեղ ծնվել են, որտեղ ապրում են մարդիկ, որոնց հետ ունեն ընդհանուր հիշողություններ, դա ևս կյանքը ապրելու հրաշալի տարբերակ է:
Հանձնել ու զարմանում ենք, որ ՀԷՑ-ն իր ռուսական մենեջմենթով 2013-ին համարյա 20 մլրդ դրամի վնաս է կրել: Ու հիմա, որպեսզի համակարգը ֆինանսական աղետի չենթարկվի` մենք պարտավոր ենք վճարել: Բոլորս` տնտեսվարողներից մինչև պարզ սպառող: Ինչ տարօրինակ զուգադիպություն էր` 20 մլրդ պակասուրդի սպասում կար, համարյա 20 մլրդ հավելուրդ հայտնվեց, իսկ հետո ՀԾԿՀ ձեռամբ մոտ 20 մլրդ դրամի վնասը կփակվի մեր հաշվին:
Նեղանալ, թե ինչու քաղաքացիական այս փոքրիկ նախաձեռնությունը չի բարձրացնում իշխանափոխության հարցեր, չի դառնում քաղաքական ուժ, այլ լոկալ պայքար է մղում՝ փրկելու մեկ շենք, արդար չէ:
Անկեղծության համար պետք է խոստովանել, որ հեռավոր 1994թ. հետո սեփականաշնորհման բոլոր գործընթացներն իրականացվել են գաղտնիության մթնոլորտում և ուղեկցվել իրականությունից ոչ հեռու, բայց առասպելական բամբասանքներով: Հատկապես խոշոր ձեռնարկությունների սեփականաշնորհման պարագայում: Որոտանի կասկադի դեպքում խորհրդարանական ընդդիմադիրները` քառյակը պահանջեց սեփականաշնորհման պայմանագիրը բերել խորհրդարան: Խորհրդարանը շրջանցող սեփականաշնորհման այս դեպքը քննադատեց նաև նախկին նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը:
2008-ի նախագահական ընտրություններից հետո Ազատության հրապարակում գիշերող, մարտի 1-ին մայրաքաղաքի փողոցները լցված տասնյակ-հազարավոր մարդիկ ոչ մի տեղ չեն կորել, նրանք այստեղ են: Նրանք շարունակում են դժգոհել, սակայն դա անում են տանը: Այնպես որ, այսօր փողոցում, անգամ էլեկտրաէներգիայի թանկացման դեմ, պայքարի են դուրս գալիս 40-50 հոգի: Սա նշանակում է, որ բոլոր նախադրյալները կան՝ վստահ լինելու, որ մյուս տարի ժողովրդի իմաստնությունը հնարավորություն կտա դարձյալ մի 10 տոկոսով ևս թանկացնել էլեկտրաէներգիան:
Կարծել, թե Գառնու տաճարի հարևանությամբ կառուցվելիք սրճարանը կնպաստի զբոսաշրջության զարգացմանը, նույնն է թե` պնդել, որ Օպերային թատրոնի շենքի հարևանությամբ կառուցված բազմաթիվ սրճարանները նպաստում են Հայաստանում օպերային արվեստի զարգացմանը: