Մինչ Արցախից բռնի տեղահանված 120 հազար արցախահայեր շարունակում են Հայաստանում բախվել բազմաթիվ սոցիալական խնդիրների, ԱԺ-ում պարգևավճարներ ստանալու ավանդույթը շարունակվում է, առիթն էլ ՀՀ անկախության օրն է։
Հոկտեմբերի 19-ին տեղեկացվեց՝ Արցախի տեղեկատվական շտաբը փակվում է: Երևանի Խ. Աբովյան 9 հասցեում գործող Արցախի օպերատիվ շտաբը, որը բացվել էր 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմի ժամանակ՝ արցախահայության խնդիրներով զբաղվելու նպատակով, դադարեցրել է աշխատանքները։
Սեպտեմբերի 19-ին Արցախի Հանրապետության դեմ Ադրբեջանի սանձազերծած պատերազմը 100 հազարից ավելի խաղաղ բնակիչների դարձրեց գաղթական։ Ադրբեջանը պատերազմի ու ցեղասպանության վտանգի տակ Արցախում իրականացրեց էթնիկ զտում։ Արցախի պաշտպանության ժամանակ մարտիրոսվեցին տասնյակ հայորդիներ, նրանցից մեկն էլ Վովա Ավանեսյանն էր՝ աշխարհազորային։ Սեպտեմբերի 19-ին պատերազմը սկսվելու հենց առաջին վայրկյանին գնացել էր դիրքեր՝ հայրենի Մարտակերտն ու մյուս բնակավայրերը թշնամու ներխուժումից պաշտպանելու համար։ Ցավոք, և՛ նա զոհվեց, և՛ Արցախը կորսվեց։
168.am-ի հետ զրույցում Արցախի Հանրապետության փաստաբանների պալատի անդամ Ռաֆայել Մարտիրոսյանը պատասխանելով այդ հարցերին՝ նախ ասաց՝ Քաղաքացիության մասին օրենքի համաձայն՝ տրված է Արցախի բնակիչներին կամ քաղաքացիություն չունեցող անձանց քաղաքացիություն շնորհելու ուղիները, սակայն այնտեղ որոշակիացված չէ, թե կոնկրետ ազգությամբ հայերը կամ քաղաքացիություն չունեցող անձինք ինչ կարգով պետք է ստանան քաղաքացիություն։
«Պատերազմի ժամանակ բնակչությունը Ստեփանակերտ էր գնացել, բոլորս էլ մտածում էինք, որ պատերազմի ավարտից հետո բոլորը կվերադառնան իրենց տները, հետո պետք է կարգավիճակ որոշեին, որպեսզի գյուղում ապրեինք։ Մեր գյուղից մարդիկ որևէ բան չեն վերցրել, չեն իմացել, որ վերջնականապես դուրս են գալիս, իսկ թշնամին առհասարակ գյուղ չէր մտել, քանի որ մինչև վերջին պահը մեր զինվորները կանգնած են եղել, մինչև այն պահը, որ սկսեցին զինաթափել։
Այսօր խորհրդարանական խմբակցությունների ճեպազրույցների ժամանակ լրագրողները «Պատիվ ունեմ» խմբակցության ղեկավար Հայկ Մամիջանյանից հետաքրքրվեցին՝ արդյո՞ք Ֆրանսիայի ակտիվացումը տարածաշրջանում, զենքերի վերաբերյալ գործարքները չի նշանակում, որ Արևմուտքը Ֆրանսիայի տեսքով է փորձում ներկայանալ Հարավային Կովկասում։
Այսօր խորհրդարանական խմբակցությունների ճեպազրույցների ժամանակ ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության ղեկավար Հայկ Մամիջանյանն անդրադարձավ Նիկոլ Փաշինյանի երեկ հեռարձակված՝ Wall Street Journal-ին տված հարցազրույցին՝ նոր գործընկերներ փնտրելու և հարաբերություններն անվտանգության ոլորտում դիվերսիֆիկացնելու վերաբերյալ։
«Ակնհայտ է, հայ ազգի, հայկական Արցախի էջը փակված չլինելու տեսակետից ինչ կարևորություն կա, որպեսզի Արցախը Նախիջևան չդառնա, ավելին չմանրամասնեմ։ Երևանի կենտրոնում, հարմար ու անվտանգ սրահից խորհուրդ տալ մազապուրծ քույրերիս ու եղբայրներիս այս կամ այն գործողությունն անել՝ կոռեկտ չէ»,- ԱԺ խմբակցությունների ճեպազրույցի ժամանակ ասաց «Պատիվ ունեմ» խմբակցության ղեկավար Հայկ Մամիջանյանը՝ անդրադառնալով Նիկոլ Փաշինյանի այն հայտարարությանը, որ արցախահայությանը կտան ժամանակավոր պաշտպանության կարգավիճակ, որից հետո նրանք կարող են դիմել և ստանալ ՀՀ քաղաքացիություն։
168.am-ի հետ զրույցում քաղաքագետ Դավիթ Հարությունովն անդրադարձավ ոչ միայն «3+3» ձևաչափում խնդիրների լուծման հնարավորություններին և ընդունված համատեղ հայտարարությանը, այլև հարցին, թե ինչ է տալու Հայաստանին այս քննարկումը, մասնավորապես նշելով, որ պաշտոնական Երևանը բազմիցս հայտարարել է, որ տարածաշրջանի հետ պետք է ակտիվ բանակցել, հարևան երկրների հետ առանց միջնորդների խոսել և այլն։
Այսօր ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանն ԱԺ-ում կառավարության հետ հարցուպատասխանի ժամանակ պատասխանելով իշխանական պատգամավոր Լիլիթ Ստեփանյանի հարցին, թե ի՞նչ ակնկալիքներ ունի Հայաստանը «3+3» ձևաչափով հանդիպումից, ասաց, որ Հայաստանն առհասարակ շահագրգիռ է իր հարաբերությունները զարգացնել բոլոր երկրների հետ, որոնց հետ այս կամ այն կերպ առնչվում է։
Այսօր ԱԺ-ում Կառավարության հետ հարցուպատասխանի ժամանակ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Անուշ Քլոյանը հարց ուղղեց Նիկոլ Փաշինյանին, նախաբանով, թե ակնհայտ է դառնում, որ Ալիևը խուսափում է բրյուսելյան հարթակից ու այլ հարթակներ է փնտրում, անգամ հնչեցնում է, որ ամենահարմար հարթակը մոսկովյան հարթակն է։ Հետևաբար՝ բանակցությունների ի՞նչ հեռանկար է տեսնում Նիկոլ Փաշինյանը։
Այսօր ԱԺ-ում լրագրողները «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Խաչատուր Սուքիասյանից հետաքրքրվեցին, թե ինչպե՞ս կգնահատի հայ-ռուսական հարաբերություններն այն համատեքստում, որ ՀՀ-ում ՌԴ դեսպանը կանչվել է ԱԳՆ։
Այսօր ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Խաչատուր Սուքիասյանն ԱԺ-ում լրագրողների հետ զրույցում խոսելով վերջերս Հյուսիսային պողոտայում քաղաքացիների կողմից իրեն «թուրք և դավաճան» անվանելուց, ասաց՝ երբ գողին բռնում են, ինքն այլ տեղում է գողին ցույց տալիս։
168.am-ի հետ զրույցում Գառնիկ Դավթյանը նախ ասաց, որ բոլորին է հայտնի սեպտեմբերի 19-ին տեղի ունեցած սոցիալ-տեղեկատվական ակցիայի նպատակը Հայաստանին ու Արցախին սպասվող մոտալուտ վտանգի ու կործանարար հետևանքների մասին հանրությանն իրազեկելն էր:
Առողջապահության նախարար Անահիտ Ավանեսյանն այսօր ԱԺ-ում լրագրողների հետ ճեպազրույցում ասաց, որ Հայստանում կարմուկի հետևանքով մեկ երեխա է մահացել, նա ունեցել է նաև այլ հիվանդություններ, առողջական խնդիրներ։
Առողջապահության նախարար Անահիտ Ավանեսյանն այսօր ԱԺ-ում լրագրողների հետ զրույցում ասաց, որ Հայաստանում կան կարմրուկի դեպքեր։
«Պադվալում սպասեցի, տեսա, որ կրակոցները չեն դադարում, երբ համեմատաբար մի քիչ դադարեց, գնացի հորեղբորս տուն։ Հորեղբորս հարցրեցի՝ չի՞ վախենում, ասեց՝ չէ, ի՞նչ անեմ, եթե խփեցին, կխփեն էլի։
Արցախի կորստի վերաբերյալ հարցերը քննարկելու համար ոչ թե ելակետ պետք է վերցնել Սամվել Շահրամանյանի ընտրվելու օրը և դրանից հետոն, այլ հետ պետք է գնալ մինչև 2020 թվականը՝ հասկանալու, թե ինչ է կատարվել։ Այդ ամենի համար մեղավոր է ոչ թե մեկ անձ, այլ մեղավորը ՀՀ իշխանությունն է։
Այսօր ԱԺ հայտարարությունների ժամին «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանն անդրադարձավ Արցախի կորստին, ՊԲ-ի հերոսական մարտնչելուն և Հայաստանի անվտանգային մարտահրավերներին։
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության ղեկավար Հայկ Մամիջանյանն այսօր պատգամավորների հայտարարությունների ժամին հնչեցրած ելույթում հայտարարեց, որ Արցախում տեղի ունեցած ցեղասպանությունը քաղաքացիների մի որոշ հատված, չգիտես ինչու, ընկալում է՝ որպես բնական աղետի պես մի բան, որը չունի մեղավորներ, պատասխանատուներ։
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Աննա Մկրտչյանն այսօր ԱԺ-ում պատգամավորների հայտարարությունների ժամին ԱԺ ամբիոնից ասաց՝ ակնհայտ է, որ իշխանազավթի ու թուրքի միջև պայմանավորվածություններով հանձնվող երկու հայկական պետություններում կան խոչընդոտներ։
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Արթուր Խաչատրյանը խոսելով «3+3» ձևաչափի շրջանակներում տեղի ունեցած հնգակողմ հանդիպման և դրա շրջանակներում ընդունված հայտարարության՝ երկրների միմյանց տարածքային ամբողջականությունը ճանաչելու մասին, ասաց, որ դեռ «կապրեն ու կտեսնեն»՝ «3+3» է, թե՞ «3+2»։
Պաշտպանության փոխնախարար Արման Սարգսյանն այսօր կրկին հրաժարվեց պատասխանել լրագրողների հարցերին՝ կրկին հորդորելով հետևել պաշտոնական հաղորդագրություններին։ Նա միայն պատասխանեց սահմանային իրավիճակի վերաբերյալ հարցին։
Հայրենիքի կորստից հետո մենք կորցնում ենք մեր ինքնության կարևորագույն բաղադրատարրերից մեկը՝ մշակութային ժառանգությունը, լինի նյութական թե ոչ նյութական։ Իսկապես, Արցախի Հանրապետության օկուպացումից հետո մեր հայկական մշակութային ժառանգության մի զգալի հատվածը փաստորեն գտնվում է կորսման եզրին։
Արցախից բռնի տեղահանված ավելի քան 100 հազար արցախահայերից շատ քիչ տոկոսն է կարողացել լուծել բնակարանի խնդիրները, մեծ մասը շարունակում է մնալ հյուրանոցներում, ծանոթ-բարեկամի տանը, գյուղերում՝ ժամանակավոր կացարաններում։ Շատերի առօրյա հոգսերը լուծում են կազմակերպություններն ու անհատները։
Էջմիածնի «Քիմիկների զորամասի» անհետ կորած զինծառայողների ծնողներին, արդեն երեք տարի է՝ Արցախի 44-օրյա պատերազմից հետո պետական մի գերատեսչությունից ուղարկում են մեկ այլ գերատեսչություն։ Քննչական կոմիտեն ուղարկում է ԱԱԾ, ԱԱԾ-ից ուղարկում են ՊՆ, սակայն ծնողներին այդպես էլ չի հաջողվում որևէ լուր իմանալ իրենց որդիների մասին։
168.am-ի հետ զրույցում Արցախի Մարտունու շրջանի Կարմիր Շուկա համայնքի ղեկավար Նարեկ Աթայանը նշեց, որ Կարմիր Շուկայի ամբողջ բնակչության գտնվելու վայրի մասին տեղյակ են: Տեղեկություններ ունեն նաև Կարմիր Շուկայում հաշվառված, սակայն այլ բնակավայրերում ապրող մարդկանց ճակատագրի մասին։
«Արցախից բռնի տեղահանվածներին աջակցության, այդ թվում՝ առողջապահական, կրթական, սոցիալական օգնության և համանման այլ հարցերով աշխատանքները շարունակում է համակարգել Հայաստանի Հանրապետության կառավարության Հումանիտար կենտրոնը»,- տեղեկացնում է Արցախի տեղեկատվական շտաբը:
«Մնում է միայն ԱԺ նախագահի պաշտոնակատարը ինչ-որ հրատապությունից ելնելով՝ նիստ հրավիրի, ինքն էլ չի տեսել դրա անհրաժեշտությունը։ Մենք պատգամավորներով մեկ անգամ հանդիպել ենք, յուրաքանչյուրն իր ասելիքն ասել է, ինչ քայլերի պիտի գնանք, հիմա յուրաքանչյուրս մեր որոշումը կայացնելու փուլում ենք, թե ինչ դիրքորոշում պիտի ունենանք։
Արցախի Հանրապետության նախագահ Սամվել Շահրամանյանն այսօր Արցախի ներկայացուցչությունում բողոքի ակցիայի մի խումբ մասնակիցների հետ փակ հանդիպումից հետո, դուրս եկավ և ներկայացուցչության շենքի մոտ հավաքված արցախահայերին փոխանցեց, թե ինչ են քննարկել հանդիպման ժամանակ
