Այլընտրանքային նախագծեր խմբի նախաձեռնած «Ինչպես Հայաստանն արձագանքեց Ալիևին» խորագրով քննարկման ժամանակ մեդիափորձագետ Տիգրան Քոչարյանը, անդրադառնալով ադրբեջանցիների կողմից փակված Բերձորի միջանցքի վերաբացման ուղղությամբ իշխանությունների քայլերին, դրանք որակեց իմիտացիոն:
«2022 թվականին ուշադրությամբ հետևել եմ մեր դեսպանությունների գործունեությանը. 50-ից ավելի մեր դիվանագիտական ներկայացուցչություններ 2022 թվականին չեն կազմակերպել Անկախության տոնի ընդունելություն: Այսինքն՝ անգամ պետականության արժևորումը դեսպանությունների կողմից չի իրականացվել՝ այն դեպքում, որ ցանկացած երկրի դեսպանության գլխավոր միջոցառումն է. պետք է տարին մեկ կազմակերպվի, որ պետության բարեկամները, քաղաքական, հասարակական գործիչները մեկտեղվեն:
«Միջազգային հանրությունն արձագանքում է այն պարագայում, երբ ազգային կամ պետական իշխանությունները խնդիրների մասին բարձրաձայնում են, ներկայացնում են իրենց դիրքորոշումը։ Ցավոք սրտի, Հայաստանի իշխանություններն այս առիթով առանձնապես ակտիվ չեն. մեծ հաշվով, պատասխանատվությունը մեծ մասամբ «գցում են» ռուսների վրա»,- «Ինչպե՞ս պահել Արցախը հայկական» թեմայով փորձագիտական քննարկմանն անդրադառնալով Արցախի շրջափակմանը՝ նշեց միջազգայնագետ Սուրեն Սարգսյանը:
«Ինչպե՞ս պահել Արցախը հայկական» թեմայով քննարկման ընթացքում «Ջենեսիս Արմենիա» ուղեղային կենտրոն-հիմնադրամի ղեկավար, քաղաքական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Աբրահամ Գասպարյանն անդրադարձավ հարցին, թե ստեղծված անվտանգային մարտահրավերների պարագայում ինչ պետք է անի շարքային քաղաքացին:
«Պատերազմի առկայությունը տարածաշրջանում այն իրողությունն է, որն ընդունեք-չընդունեք՝ դրանից չի փոխվում: Այսինքն՝ որքան գոռաք՝ ապագա կա, կամ որքան ասեք՝ չէ, խաղաղությունն ավելի լավ է, քան պատերազմը, դրանից իրողությունը չի փոխվում»,- ասաց ԱԺ նախկին պատգամավոր, վերլուծաբան Արման Աբովյանն «Ինչպե՞ս պահել Արցախը հայկական» թեմայով քննարկման ընթացքում՝ հավելելով, որ այս իրողությունն ընդունելուց է կախված հետագա անելիքը:
«Ճոճանակ» գրքի երևանյան շնորհանդեսի ժամանակ հեղինակը՝ վերլուծաբան Կարեն Բեքարյանը, անդրադառնալով գրքի բովանդակությանն ու համատեքստին, նկատեց, որ այսօր ամենախոցելի կետերից է համարում այն, երբ «օդից» եկած ինչ-որ մեկը կարող է հարվածի տակ դնել ողջ արժեքային համակարգը, ֆունդամենտը, որի վրա կառուցվել է նորանկախ Հայաստանը՝ իր թերություններով ու խնդիրներով. այնպիսի ական դնել, որ այդ պայթյունից անապատ ստացվի:
Որքանո՞վ են օբյեկտիվ այս գնաճային միտումները և ինչո՞ւ Կենտրոնական բանկին չի հաջողվում ճնշել գնաճը՝ 168.am-ն այս հարցադրումների պատասխանները լսել է «Հայացք» վերլուծական կենտրոնի փորձագետ, տնտեսագետ Լիլյա Ամիրխանյանից:
168.am-ի հետ զրույցում նա այս առնչությամբ մի քանի արձանագրումներ արեց. «Առաջինը՝ վարչապետը վերջին հարցազրույցով լիարժեքորեն և հիմնավոր կերպով ապացուցեց, որ ինքն անձամբ և իր քաղաքական թիմը շինծու են և նախօրոք պատրաստված կեղծ օրակարգով են բերվել իշխանության՝ վտանգավոր և աննախադեպ մանիպուլյացիայի արդյունքում:
Արցախը Հայաստանից սնուցող էլեկտրականության միակ բարձրավոլտ գծում հունվարի 10-ին տեղի ունեցած վթարը դեռ չի վերացվել, ինչի հետևանքով արդեն 32 օր շրջափակման մեջ գտնվող արցախցիների խնդիրներին սառը եղանակային պայմաններում ավելացել է ևս մեկը՝ էլեկտրականության հովհարային անջատումները:
«Տրամաբանությունը շատ պարզ է. Փաշինյանը մոտավորապես տասն անգամ ասել է, որ պատրաստ է ստորագրել ռուսական տարբերակը և պատրաստ է ստորագրել արևմտյան տարբերակը, ինչը ֆիզիկապես հնարավոր չէ, որովհետև ռուսական տարբերակը ենթադրում էր Արցախի ինքնորոշման հարցի հետաձգում, իսկ հավաքական արևմտյան տարբերակն Արցախյան հարց չէր ներառում»:
«Միայն համախմբված քայլերով կարող ենք այս դավաճանական իշխանությանը հեռացնել իշխանությունից և ուղղելով մեր մեջքը՝ ձևավորել այնպիսի գործընթաց, որն ի նպաստ կլինի Հայաստանին և Արցախին»,- «դիզվառելիքի գործով» հերթական դատական նիստի մեկնարկից առաջ դատարանի բակում 168.am-ի հետ զրույցում նշեց ՀՀԿ երիտթևի նախագահ Հենրիխ Դանիելյանը:
«Նախօրեին տեղի ունեցած ասուլիսի ժամանակ Փաշինյանն ամեն կերպ փորձում էր դուր գալ Թուրքիային և Ադրբեջանին, ինչ, ի վերջո, ոչ միայն խոսքերով երևաց, այլ նաև՝ գործերով, երբ նա հրաժարվեց ՀԱՊԿ զորավարժություններից՝ այն ժամանակ, երբ նույն թուրք-ադրբեջանական զորավարժությունները վերջին երկու տարվա մեջ չորս-հինգ անգամ արդեն եղել էին»,- «դիզվառելիքի գործով» հերթական դատական նիստի մեկնարկից առաջ լրագրողների հետ զրույցում նշեց ՀՀԿ ԳՄ անդամ Էդուարդ Շարմազանովը:
«Թող վարչապետի պաշտոնը զբաղեցնող անձը հստակեցնի և խոստովանի, որ ինքն իրավունք չուներ ստորագրել որևէ փաստաթուղթ, որը վերաբերում է Արցախի Հանրապետությանը: Իր հայտարարությամբ ինքը հաստատում է, որ բացարձակապես անօրինական է և որևէ իրավաբանական հետևանք չի կարող ունենալ այն փաստաթուղթը, որտեղ ՀՀ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձը ստորագրել է, և որում խոսքը ԼՂ Հանրապետության կամ Արցախի Հանրապետության մասին է: Այսինքն՝ ինքն իրեն վերապահում է իրավունք՝ անել անթույլատրելին, իսկ հիմա խորհուրդներո՞վ է հանդես գալիս: Սա ուղղակի կրավորական և նահանջողական և այլ ազգային շահերին ծառայելու խնդիր է: Ուրիշ բան չկա»:
«Ինչո՞վ ավարտեցինք և սկսեցինք տարին» թեմայով պանելային քննարկման ժամանակ ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանն անդրադառնալով 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությանը, նկատեց՝ այն, ըստ էության, հրադադարի մասին փաստաթուղթ էր, և հենց այդ պատճառով են հղումներն արվում դրան:
«Փետրվարի 23-ին Ուկրաինայի ժողովրդի երևի 80-90 տոկոսը չէր սպասում, որ կլինի փետրվարի 24, և այդ ծաղկուն պետությունը կարող է ռմբակոծությունների տակ հայտնվել,- «Ինչո՞վ ավարտեցինք և սկսեցինք տարին» թեմայով քննարկման ժամանակ ասաց վերլուծաբան Վահե Հովհաննիսյանը՝ պարզաբանելով,- Ապավինել, որ ժողովուրդը ինքը կհասկանա իրավիճակը, կանի հետևություններ և այլն՝ ռացիոնալ չէ: Ոչ մի ժողովուրդ չի անում դա. դրա համար կա պետություն, պետական ինստիտուտներ։ Խնդիրը կազմակերպման մեջ է»:
«Միացյալ Նահանգների ռազմավարությունը, սկսած 90-ականների սկզբից, եղել է մեր տարածաշրջանում ռուսական ազդեցության կրճատումը՝ սա պլան մինիմումն է, կամ պլան մաքսիմումը՝ Ռուսաստանին ընդհանրապես տարածաշրջանից դուրս մղել»,- «Ինչո՞վ ավարտեցինք և սկսեցինք տարին» թեմայով քննարկման ժամանակ նշեց Ամերիկյան հետազոտությունների հայկական կենտրոնի հիմնադիր Սուրեն Սարգսյանը:
ԱԺ նախկին պատգամավոր Արման Աբովյանը համոզված է՝ ընթանում է հիմնավորում՝ տարածաշրջանում ռուսական ազդեցության չեզոքացման ուղղությամբ:
«Դեկտեմբերից սկսած՝ և՛ Լաչինի միջանցքի փակումով, և՛ երեկ Ալիև-Փաշինյան զույգի ունիսոն տված ասուլիսներով մենք նոր իրականության մեջ ենք ապրում, և շատ կարևոր է, որ մեր հասարակություն մտնի այն գաղափարը, որ մենք նոր իրականություն ենք մտել, որը տանելու է նոր հանգրվանի»,- «Ինչո՞վ ավարտեցինք և սկսեցինք տարին» թեմայով քննարկման ժամանակ ասաց վերլուծաբան Վահե Հովհաննիսյանը:
«Ակնհայտ է, որ Հայաստանի և Արցախի շուրջ ռազմաքաղաքական իրադրությունը գնում է շատ ավելի բարդացման,- «Ինչո՞վ ավարտեցինք և սկսեցինք տարին» թեմայով քննարկմանն այս մասին ասաց ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանը՝ մանրամասնելով,- Թվում է, թե չի կարող ավելի ծայրահեղ իրավիճակ լինել, բայց ցավալիորեն պետք է արձանագրենք, որ իրադրությունը 2022 թվականին շատ ավելի ծանր էր, նույնիսկ, քան, երբ 44-օրյա պատերազմը նոր էր ավարտվել»,- նշեց պատգամավորը։
Օրերս 168.am-ը Հայաստանում ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի ներկայացուցիչ Քրիսթինե Վայգանդից հետաքրքրվել էր, թե ինչ գործնական քայլեր են արվում շուրջ մեկ ամիս շրջափակման մեջ գտնվող Արցախի Հանրապետության երեխաներին աջակցելու համար:
Թուրքիայի մեջլիսի և հակահայ քարոզչության խոսնակ Մուստաֆա Շենթոփը Անթալիայում անցկացվող Ասիական խորհրդարանական վեհաժողովի շրջանակներում Ադրբեջանի խորհրդարանի նախագահի հետ հանդիպմանը հայտարարել է, որ Թուրքիան անշեղորեն պաշտպանել է ու կշարունակի պաշտպանել «Ադրբեջանի արդարացի պայքարը»: Արցախի 30-օրյա շրջափակման ընթացքում սա, սակայն, Թուրքիայի առաջին բացահայտ աջակցությունը չէ Ադրբեջանին:
168.am-ը ռազմական փորձագետ Կարեն Վրթանեսյանից հետաքրքրվեց՝ ինչպե՞ս է գնահատում նման հայտարարությունները հատկապես այն համատեքստում, երբ այսօր շրջափակված է Արցախը, իսկ արցախահայության անվտանգության երաշխավորը շարունակում է մնալ ռուս խաղաղապահը:
Այսօր հրավիրված ասուլիսում Նիկոլ Փաշինյանն արձագանքելով լրագրողի դիտարկմանը, թե հասարակությունը պատրաստ չէր 2020 թվականի պատերազմին, բա Դո՞ւք, Փաշինյանն ասաց. «Ես էլ պատրաստ չէի, որովհետև ես հո օդի՞ց չեմ ընկել. բա ես էլ քաղաքական կենսագրություն ունեմ, ես էլ պատկերացում, ընկալում ունեմ: Ավելին ասեմ՝ ես պատրաստ եմ եղել զիջման, այլ բան, որ այդ զիջման սահմանը չեմ տեսել՝ մինչև ուր պետք է զիջեմ, որ ամեն ինչ ավարտվի: Որովհետև եթե զիջման չափը տեսանելի է, դու կարող ես դա լրջորեն քննարկել, բայց այն բովանդակությունը, որ եղել է, և այսօր էլ պրոբլեմը դրա մեջ է:
Լրագրողն այսօր Նիկոլ Փաշինյանից հետաքրքրվեց՝ եթե նա հայտարարում է, որ Ղարաբաղն ինքը պետք է բանակցի իր անվտանգության հարցով, արդյո՞ք Արցախի ժողովրդի անվտանգությունը երաշխավորելու կառավարության խոստումը ժամկետանց պետք է համարել, ապա հավելեց, որ Ադրբեջանը չի համաձայնում նստել Արցախի հետ նույն սեղանի շուրջ բանակցությունների:
Լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը, պատասխանելով հաղորդակցությունների ապաշրջափակման մասին հարցին, նշեց, որ Ադրբեջանի դիրքորոշումն այս հարցով այն է, որ իր քաղաքացիները Հայաստանի տարածքով պետք է տեղաշարժվեն ոչ ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով՝ առնչություն չունենալով հայ սահմանապահների ու մաքսավորների հետ։ Նա սա որակեց թշնամության օրակարգի շարունակություն՝ նկատելով. «Մենք պատրաստ չենք այնպիսի կարգավորումների, որ Հայաստանի սուվերենությունը կնսեմացվի»:
«Մենք պետք է մի հարցում կողմնորոշվենք՝ արդյո՞ք մենք որոշում ենք, որ միջազգային հանրության դեմ կռիվ ենք տալիս. այսինքն՝ պատերազմ ենք հայտարարում միջազգային հանրությանը։ Մենք այսօր տեսնում ենք՝ աշխարհում ինչ է կատարվում, և նաև Ուկրաինայի իրադարձությունների տիրույթում շատ մեծ պայքար է գնում նոր աշխարհակարգի վերաբերյալ, և այդ նոր աշխարհակարգում մենք չենք կարող ՀՀ-ն դնել զոհասեղանի վրա։
Նիկոլ Փաշինյանն այսօր հրավիրած մամլո ասուլիսում դելիմիտացիայի գործընթացների մասին լրագրողի հարցին ի պատասխան՝ տեղեկացրեց, որ շատ հարցեր կան, որոնք պետք է կարգավորվեն:
Արցախին կապող այլընտրանքային ճանապարհը կառուցելու սցենար եղել է՝ լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ տեղեկացրեց Նիկոլ Փաշինյանը՝ անդրադառնալով հարցին՝ արդյո՞ք Հայաստանի կառավարությունն իրենից կախված ամեն ինչ արել է, որ Արցախը Հայաստանին կապող ճանապարհ ունենա։
Նիկոլ Փաշինյանը համամիտ չէ լրագրողի այն դիտարկմանը, թե ընդդիմությունն Արցախի շրջափակման հարցով «լուռ է»: Իր մամլո ասուլիսում այս առնչությամբ նա մանրամասնեց. «Իրադրությունը, ընդհանրապես, շատ նուրբ է: Եվ այստեղ միշտ չէ, որ շատ ակնհայտ թվացող գործողությունները կբերեն այն արդյունքին, որն ակնկալվում է և՛ ընդդիմության, և՛ իշխանության կողմից:
«Հիմա գերիների, անհետ կորածների հարցերով հանձնաժողովը վերակազմավորվել է ԱԱԾ տնօրենի գլխավորությամբ, և աշխատում են, և գերիների, անհետ կորածների ծնողների հարազատների հետ հաղորդակցության մեջ են: Պետք է շարունակենք աշխատենք այնքան, քանի դեռ խնդիրը լուծված չէ»,- հավելեց նա:
