«Ապրիլյան պատերազմի հանգամանքները քննող հանձնաժողովի ստեղծումից մինչ Տավուշի դեպքերը, մեկ դիրքի գրավման համար այդ վերին աստիճանի ցնցող միջոցառումը ինչի՞ համար են արվել. համոզված եմ՝ ներքին քաղաքական խնդիրների համար՝ ապացուցելու, որ ապրիլյան պատերազմի ժամանակ չենք հաղթել, իսկ սա պանծալի հաղթանակն է նոր իշխանությունների: Այդ կարճատեսությունն ինձ շատ է անհանգստացնում»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց Մարդու իրավունքների առաջին պաշտպան Լարիսա Ալավերդյանը:
«Նրանք պետք է առաջինը հրավիրեին Նիկոլ Փաշինյանին այդ հանձնաժողով, որը հայտարարել է, որ 2016թ. ապրիլյան պատերազմը պայմանավորված է եղել Ռուսաստանի հետ: Ավելին, վարչապետի պաշտոնում ինքն արդեն հայտարարեց, որ իր ռուս գործընկերների հետ քննարկել է. ի՞նչ է քննարկել: Եթե հանձնաժողովն անաչառ է, ինչո՞ւ Անդրանիկ Քոչարյանը Նիկոլ Փաշինյանին չի հրավիրել հանձնաժողով, որպեսզի նա զեկուցի հանձնաժողովին, թե որտեղից նրան՝ որպես պատգամավոր, տեղեկություն, որ այս ապրիլյան պատերազմը սանձազերծվել է Ռուսաստանի համաձայնությամբ: Երկրորդ՝ եթե ինքն այդ կարծիքին է, ի՞նչ է քննարկել և ո՞ւմ հետ է քննարկել Ռուսաստանում, ո՞վ է այդ ռուս գործընկերը՝ արդյո՞ք ՌԴ նախագահն է, վարչապե՞տը, պաշտպանության նախարա՞րը, ինչ-որ մեկի օգնակա՞նը, թե՞ Կրեմլի պահակը: Բա ինչո՞ւ է Անդրանիկ Քոչարյանի հանձնաժողովը դրա մասին լռում»:
«Այդ մասնագետներն այնքան պետք է ճանաչված լինեն մտավորականության, ուսուցիչների, հասարակ մարդկանց շրջանակներում, որ նրանք իրավունք ունենան առնչվելու դպրոցական կրթության չափորոշիչների հետ»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
«Ապրիլյան մարտական գործողություններից հետո նոր թափ հավաքեց տեղեկատվական պատերազմը, և եթե նորմալ է, որ հակառակորդն է փորձում քո երկրի տեղեկատվական տիրույթում ինչ-ինչ թեզեր զարգացնել, ապա ցավալի է, որ երկրի ներսում գտնվում են ուժեր, որոնք կամա թե ակամա տուրք են տալիս հակառակորդի կողմից ներդրված թեզերին, դեռ մի բան էլ՝ իրենց կողմից իմպրովիզներ են անում, իրականությունն ավելի աղճատված են ներկայացնում մարդկանց»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում անդրադառնալով իշխանական շրջանակների կողմից ապրիլյան պատերազմի վերաբերյալ շահարկումներին, այն որպես հայկական կողմի պարտություն ներկայացնելու փորձերին, այս մասին ասաց ռազմական փորձագետ, «Ազգային ճակատ» ՀԿ խորհրդի անդամ Դավիթ Ջամալյանը:
«Դիրքերով չպետք է չափենք, որովհետև բարձունքում կարող է լինել 5 դիրք, 15 դիրք: Երկու բարձունք էր, կարևոր, բայց բնական է՝ ռազմաքաղաքական հավասարակշռությունն առանձնապես չի փոխվել տարածաշրջանում: Թե չէ՝ դուք ի՞նչ եք կարծում՝ եթե հակառակորդն ունենար գերակշիռ առավելություն, չէ՞ր օգտվի դրանից. կօգտվեր: Տավուշյան դեպքերը ևս մեկ անգամ ցույց տվեցին, որ բանակն ուժեղ է, և մենք կարողացանք էլ ավելի ամրապնդել, ինչ-որ տեղ Արցախի հարավի և հյուսիս-արևելյան հատվածի բարձունքների կորուստները կոմպենսացնել: Հակառակորդը չի տարբերակում՝ արցախա-ադրբեջանական և հայ-ադրբեջանական սահման, սա մեկ ընդհանուր ճակատ է իրենց համար»,- ասաց նա:
«Իրենց նպատակը, ի սկզբանե, տարածքային ձեռքբերումներն էր. խոսքը ոչ թե մի քանի դիրքի, այլ բնակավայր «ազատագրելու» մասին է: Նրանք չկարողացան նման բան անել: Ինչպե՞ս Ալիևը դա իրենց բնակչությանը ներկայացրեց՝ որպես հաղթական պատերազմ՝ չնայած բազմաթիվ կորուստների. իրենք ունեին մի լքված բնակավայր, որը կոչվում էր Չոջուխ Մարջանլի, դրան բառացիորեն կպած մեկ այլ ուրիշ բնակեցված բնակավայր կար: Ապրիլյանից հետո Ադրբեջանը հայտարարեց, թե իբր ազատագրել է Չոջուխ Մարջանլին, հետո, երբ թե՛ մեր կողմից, թե՛ Ադրբեջանի, ընդդիմությունը ասաց, որ այս տարիներին այն միշտ էլ եղել է Ադրբեջանի վերահսկողության տակ, ասացին, որ հնարավոր չէր այնտեղ բնակվել, որովհետև իբր թե հայկական դիրքերից գնդակոծում են: Դա էլ է սուտ, որովհետև մի քանի տասնյակ այն կողմ բնակեցված բնակավայր կա»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
Անդրադառնալով Ջորջ Սորոսի և Սորոսի գրասենյակի վերաբերյալ ԱԺ փոխնախագահ Ալեն Սիմոնյանի հնչեցրած գնահատականներին, Վարուժան Հոկտանյանը հետևյալն ասաց. «Նոր իշխանությունները, երևի, սիրում են… «կորոնավիրուսն ում շունն է», «Սորոսն ում շունն է» արտահայտությունները, երևի իրենց շատ է դուր եկել… շների տերերին գտնելու: Չգիտեմ՝ ինչու են այդ արտահայտություններն օգտագործում: Ճիշտ կլիներ՝ այստեղ Ալեն Սիմոնյանին հրավիրել՝ հասկանալու համար, թե ինչու դա ասաց: Կարող է՝ գիշերը վատ էր քնել, վեր էր կացել առավոտյան ու այդպիսի մտքեր էր հայտնել»:
Արցախյան պատերազմից հետո սահմանի տարբեր ուղղություններով դիրքային բավականին փոփոխություններ են եղել: Դրանք մարտավարական տարբեր բնույթի գործողություններ են, որոնք տարբեր բնույթի շարժերի միջոցով այս տարիների ընթացքում իրականացվել են: Եթե Արցախի հատվածում չեզոք գոտու հաշվին են դիրքային փոփոխություններ եղել, նույնն էլ՝ Տավուշի հատվածում կամ մեր հարավային ուղղությամբ:
Անդրադառնալով իշխանության ներկայացուցիչների այն շահարկումներին, թե Ապրիլյան պատերազմից առաջ հակառակորդի կուտակումներ են եղել, Էդգար Էլբակյանն ասաց, որ այդ կուտակումները հիմա էլ կան. «Այդ կուտակումները կային 2018թ. ապրիլ-մայիս ամիսներին, երբ Սասուն Միքայելյանն ասում էր՝ ոչ մի կուտակում չկա: Եկեք՝ փաստերով խոսենք: 2018թ. Նախիջևանում հակառակորդը ունեցել է դիրքային բարելավում. որակական կշիռ ու կարևորություն ունեցող տարածքի մասին է խոսքը»:
«Առաջին գծում կրակե՞լ, թե՞ չկրակել, որոշում է կոնկրետ ստորաբաժանման պատասխանատուն, և ոչ թե նույնիսկ ԳՇ-ն, էլ չեմ խոսում գերագույն գլխավոր հրամանատարի մասին»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքում այս մասին ասաց ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը՝ պատասխանելով լրագրողի այն հարցին, թե ապրիլյան պատերազմից հետո համացանցում տարածվեց տեսանյութ, որը ենթադրաբար նկարահանվել էր լույս 2-ի գիշերը, և որտեղ երևում էր Արցախի սահմանի հատվածում հակառակորդի առաջխաղացումը, մեր զինվորները կապի էին սպասում՝ կրակե՞լ, թե՞ ոչ, հնչում էր պատասխան՝ սպասեք, հնչում են նաև զինվորների հայհոյանքներ, թե՝ ինչո՞ւ չեք հրամայում կրակել, քանի որ հակառակորդը մոտենում է. կարո՞ղ եք պարզաբանել՝ ի՞նչ տեսանյութ էր դա, և հրաման տալու հետ կապված ի՞նչ խնդիր էր եղել:
«Պարզ չէ՞, որ Ադրբեջանը հաճույքով չէր կարող կատարել այդ պայմանավորվածությունները (նկատի ունի Վիեննայի և Սանկտ Պետերբուրգի պայմանավորվածությունները.- Ռ.Մ.): Բայց մյուս կողմից էլ՝ նաև ակնհայտ է, չէ՞, որ այդ պայմանավորվածություններից հետո համանախագահներն արել են 25 հայտարարություն, որոնցից 15-ում մատնանշել են այդ համաձայնությունը: Վերջին այդպիսի հայտարարությունը համանախագահների կողմից եղել է 2018թ. փետրվարին»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանն ասաց ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը:
«Բոլոր ժամանակներում, գոնե մինչև 2018թ. ապրիլ, բանակը մեր երկրի ամենահեղինակավոր կառույցներից էր: Ես ասում եմ սոցիոլոգիական ուսումնասիրությունների արդյունքներ, որոնց պատվիրատուները շատ տարբեր քաղաքական ուժեր են հանդիսանում, և սա որևէ մեկը չի կարող ժխտել»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանն այս մասին ասաց ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը՝ ընդգծելով՝ այլ խնդիր է, որ որոշ կառույցներ հատկապես զբաղվում էին բանակը վարկաբեկելու պրոցեսով:
«Ես կարծում եմ, որ հանձնաժողովն ունի բոլոր հնարավորությունները՝ ամբողջական զեկույց պատրաստելու, որովհետև ինչպես իմ ներածական խոսքում ասացի՝ ապրիլյան ռազմական գործողություններից հետո ՊՆ-ն և ԳՇ-ն համատեղ փաստաթուղթ են պատրաստել մի հաստափոր, որտեղ մանրամասնորեն նկարագրված են գործողությունները՝ ինչպես մեր, այնպես էլ՝ հակառակորդի կողմից»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանն այս մասին ասաց ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը՝ ի պատասխան հարցի, թե արդյո՞ք ապրիլյան պատերազմի քննիչ հանձնաժողովի զեկույցն ամբողջական կլինի, եթե Յուրի Խաչատուրովը չի մասնակցել հանձնաժողովի անդամների հետ հանդիպմանը:
«Ապրիլյան ռազմական գործողությունների սկսվելու պահին ես գտնվում էի ինքնաթիռում՝ ԱՄՆ-ից վերադառնում էի Հայաստան, և ինձ ինքնաթիռում են զեկուցել ռազմական գործողությունների սկսվելու մասին: Այդ զեկույցի ընթացքում պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանը ինձ տեղեկացրել է, որ արդեն գործողության մեջ է դրված մեր պաշտպանական օպերացիայի պլանը»,- այսօր ապրիլյան պատերազմի վերաբերյալ ասուլիսի ժամանակ այս մասին ասաց ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը:
«Նախ՝ ես ուղղակի չեմ կարող զոհերի անունից խոսել, ես խոսում եմ զոհերի մասին: Ես դեռևս չեմ տեսել մի մարդ, որ զոհերի անունից խոսի»,- այսօրվա ասուլիսին, լրագրողի այն դիտարկմանը, թե խոսում է ապրիլյան պատերազմի զոհերի անունից, այսպես արձագանքեց ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը:
ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանն այսօրվա ասուլիսին պարզաբանեց, թե ինչո՞ւ է ասուլիսի անցկացման վայր ընտրվել «Հարսնաքար» ռեստորանային համալիրը:
«Անշուշտ, Տավուշում մեր Զինված ուժերն իրենց լավագույնս դրսևորեցին և կատարեցին չափազանց կարևոր խնդիր՝ սա պետք է գնահատել և շնորհավորել մեր ԶՈՒ-ին: Բայց նույնը պետք էր անել 2018թ. մայիս-հունիս ամիսներին՝ Նախիջևանի ուղղությամբ. դա անհրաժեշտություն էր: Այստեղ ունեմ երկու նկատառում՝ առաջին՝ իհարկե, ցանկալի կլիներ, որպեսզի մեր հանրությունը, այդ թվում՝ նաև ես, մի քիչ ավելի հանգամանորեն տեղեկացված լինեինք, թե հատկապես ո՞ր սխրագործության համար են բոլոր 71 հոգին, որ պարգևատրվել են կամ պետք է պարգևատրվեն «Մարտական խաչով», պարգևատրվել այդ բարձր շքանշանով: Սա չափազանց կարևոր հանգամանք է հատկապես ինձ համար»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանն ասաց Երրորդ նախագահը:
«Ուզում եմ հիշեցնել, որ մինչ Մոսկվայի հանդիպումն արդեն հայտարարվել էր հրադադարի ռեժիմ: Ճիշտ է, որ 100 տոկոսանոց այն չէր պահպանվում, բայց այնուհանդերձ, հայտարարվել էր հրադադարի ռեժիմ: Եթե ձեզ մանրամասն է հետաքրքրում, կարող եմ մի փոքրիկ մանրամասն ասել»,- այսօր ապրիլյան պատերազմի վերաբերյալ ասուլիսի ժամանակ ասաց ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը՝ ներկայացնելով, թե ինչպես է կայացվել 2016թ. Մոսկվայում հանդիպման որոշումը:
«Իմ ասելիքը պայմանավորված է նրանով, որ իրադարձություններ են տեղի ունենում և՛ մեր երկրում, և՛ մեր երկրի շուրջ, և այդ իրադարձությունները, իմ պատկերացմամբ, շատ սերտ շաղկապված են նաև ապրիլյան իրադարձությունների հետ»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանը ասաց ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը՝ ընդգծելով՝ ապրիլյան պատերազմը լոկ պատերազմ չէր:
ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանն այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանը նշեց, որ, եթե ապրիլյան ռազմական գործողությունները երկարաձգվեին, ապա անպայման Հայաստանը ճանաչելու էր Լեռնային Ղարաբաղի անկախությունը. «Որովհետև ակնհայտ էր դառնալու, որ մենք հաստատակամ ենք իրագործել մեր այն խոստումը, որ տվել էինք մեր ժողովրդին, այն է՝ ՀՀ ԶՈւ հանդիսանում են ԼՂ անվտանգության երաշխավոր, և Հայաստանն ամեն ինչ օգտագործելու է, որպեսզի պաշտպանի ԼՂ բնակչությանը»:
«Որպեսզի ամբողջովին հասկանալի լինի իմ հայտարարության նպատակը, հիշեցնեմ, որ այդ հայտարարությունը հնչել է քառօրյայից անմիջապես հետո՝ Գերմանիայում, իսկ քաջատեղյակ մարդիկ գիտեն, որ 2016թ. Գերմանիան նախագահում էր ԵԱՀԿ-ում: Իրոք, այդ հայտարարությունը շատ մեծ շահարկումների տեղիք տվեց, առաջին հերթին, այն մարդկանց կողմից, ովքեր լավ չեն պատկերացնում, թե ինչ է նշանակում 80-ականների զենք»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանն այս մասին ասաց ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը:
ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանն այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքում ԱԺ-ում ստեղծված ապրիլյան պատերազմի հանգամանքները քննող հանձնաժողովի աշխատանքների վերաբերյալ հարցին ի պատասխան՝ առաջարկեց ասուլիսի ընթացքում չխոսել հանձնաժողովի մասին:
ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանն այսօր ապրիլյան պատերազմի վերաբերյալ ասուլիսի սկզբում նախ առաջարկեց հարգանքի տուրք մատուցել ապրիլյան պատերազմի բոլոր մասնակիցներին՝ ողջերին և նահատակվածներին:
«Չեմ համարում, որ միայն դրան չեն պատրաստ. շատ-շատ բաների պատրաստ չեն, բայց մտնում են այդ խաղերի մեջ և հերթական անգամ տապալվում են: Եթե տվյալ պարագայում դու պատրաստ չես նման ֆորմատի, ընդ որում՝ ի սկզբանե գիտես՝ ում հետ գործ ունես, գիտես ոչ միայն լրագրողին, թե ինչ ոճի է, այլև այն լրատվամիջոցը, որն ունի հստակ դիրքորոշում նույն Արցախի հարցի շուրջ՝ հաշվի առնելով այդ երկրի հետաքրքրությունները մեր ռեգիոնում… Դու պետք է հստակ պատրաստվես, համապատասխան թրեյնինգներ անցնես»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա՝ անդրադառնալով BBC-ի Hard talk-ին տված՝ Նիկոլ Փաշինյանի, իսկ ավելի վաղ՝ Զոհրաբ Մնացականյանի հարցազրույցներին:
«Անկախ նրանից, թե քանի տարի է անցել, ինձ համար բավականին ծանր է այս մասին խոսելը․ պարզապես մի խնդրանք՝ չէի ուզի դեպքը քաղաքականացվի»:
Չի օգնի, եթե մարդը դմբո է, ուզում է՝ gmail-ի անցնի, ուզում է` ԲՏՌ-ի մեջ նստի, մեկ է՝ աջ ու ձախ լրացնում է իր գաղտնաբառը: Gmail-ը, իհարկե, մի պլյուս ունի՝ այդ ֆիշինգային մեյլերը լավ է բռնում, իսկ mail.ru-ն այնպես չէ, որ վատն է, բայց լավ չի ֆիլտրում: Որ ասեմ՝ այդ «ռեյնջերները» շատ մակարդակով բաներ են անում, այդպես չէ: Այստեղ խնդիրն այն է, որ պետք է թղթի վրա գրված լինի, որ սա կարելի է անել, սա չի կարելի:
«Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ու իր թիմակիցների մեծ մասը շատ արագ հոգեհարազատ համարեցին արժեքային այն համակարգը, որը կար Հայաստանում մինչև 2018թ. ապրիլ-մայիսյան իրադարձությունները: Եթե երրորդ նախագահը լիներ, և նա շնորհավորեր Լուկաշենկոյին, ոչ ոք դա չէր քննարկի, իսկ հիմա մեծ աղմուկ բարձրացավ, որովհետև հակասության մեջ մտան 2018թ. ապրիլ-մայիսին հռչակված արժեքները և կոնկրետ այդ փաստը՝ շնորհավորանքը»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց քաղտեխնոլոգ Արմեն Բադալյանը՝ անդրադառնալով վերընտրվելու առիթով Բելառուսի նախագահ Լուկաշենկոյին ուղղված՝ Նիկոլ Փաշինյանի շնորհավորանքին:
«Լիդիան Արմենիա»-ի իրավաբան, փաստաբան, ԵՊՀ դասախոս Նունե Հայրապետյանն այն կարծիքին է, որ «Լիդիան Արմենիա» ընկերության բնականոն գործունեությունն իրականացնելու իրավունքն արդեն երկու տարի ապօրինաբար սահմանափակված է այն պատճառով, որ որոշակի անձինք փակում են ընկերության տարածքներ տանող ճանապարհները:
Այս մեկ ամսվա մեջ երկրորդն է, ընդ որում՝ ավելի մեծ ժամանակային հատվածով, բայց տարվա մեջ բազմիցս նա վերցրել է: Ես չեմ հաշվում, դա ինձ քիչ հետաքրքիր է, որովհետև գա աշխատանքի, չգա աշխատանքի, տարբերությունը էապես չի զգացվում: Բայց մարտ ամսվանից, ինչ սկսվեց այս կարանտինը, գործընկերներիցս մեկը լավ արտահայտություն արեց, ասում է՝ յուրաքանչյուր վարակակիր աշխատողի հետ Մարությանն ինքնամեկուսացվեց, այսինքն՝ հենց պարզվում էր՝ մեկը վարակակիր է՝ նա ինքնամեկուսանում էր, անցնում էր այդ 14 օրը, հետո նորից պարզվում էր, որ մեկը վարակակիր է, նա նորից ինքնամեկուսանում էր:
«Արտակարգ դրության պայմաններում սրվեց Ամուլսարի հիմնախնդրի շուրջ իրավիճակը, և ես վստահ եմ, որ դուք քայլ առ քայլ, կադր առ կադր տեսել եք, թե ինչ է կատարվել այնտեղ»,- ԱԺ արտահերթ նիստի ժամանակ դիմելով ՀՀ փոխվարչապետ, պարետ Տիգրան Ավինյանին՝ ասաց «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Անի Սամսոնյանը:
