«Սրանով ֆեյք նյուզի հարցը ոչ թե կարգավորվում է, այլ սրանով ցողունային բջիջներ են ներարկվում ֆեյք նյուզին, որովհետև սրանով այն արտոնվում է: Այս նախագիծն այնքան անգրագետ է գրված, որ ընդհանրապես չի հետապնդում այն նպատակը, որը ներկայացված է հիմնավորման մեջ, այլ լրիվ հակառակն է»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց իրավաբան Ռոբերտ Հայրապետյանը՝ անդրադառնալով իշխանական պատգամավորների ներկայացրած «Զանգվածային լրատվության մասին» ՀՀ օրենքում փոփոխություններ ու լրացումներ կատարելու մասին նոր նախագծին, որով ԶԼՄ-ներին արգելելու են հղում կատարել անանուն աղբյուրներին:
«Այս կերպ փորձ է արվում փակել անհաճո լրատվամիջոցների բերանը: Բնականաբար, սա Նիկոլ Փաշինյանի նախաձեռնությունն է, իր հիմնական թիրախը տելեգրամյան ալիքներն են՝ «Mediaport», «Dejavu» և այլն, որոնք շատ լայն հանրային տարածում են ստանում և շատ արագ: Հատկապես «Mediaport»-ի հրապարակած բազմաթիվ տեղեկություններ այնուհետև հաստատվում են պաշտոնական հաստատումներով, ուստի, սա միանշանակ է, որ կոնկրետ թիրախավորված են այդ մի քանի տելեգրամյան ալիքները:
«Անկախ և հայկական Արցախը, և, ընդհանրապես, ինքնուրույն գործող Հայաստանի Հանրապետությունը, որը կարող է տարածաշրջանում խաղացող լինել, թելադրել հայկական շահը՝ ի հակադրություն թուրքականի, ի սկզբանե ոչ ոքի էլ պետք չի եղել, առավել ևս՝ Արևմուտքին և թուրքական աշխարհին»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ԵՊՀ ռազմավարական հետազոտությունների կենտրոնի ղեկավար Ալվինա Աղաբաբյանը՝ ընդգծելով՝ հենց արցախյան առաջին պատերազմից հետո ստեղծված իրավիճակը փոխելու համար նպատակ է դրվել Արցախը ՀՀ-ից օտարելու, Հայաստանի Հանրապետությունից խամաճիկ պետություն ստանալու, Թուրքիան և Ադրբեջանը ցամաքային կապով իրար հետ կապելու:
«Ադրբեջանական մամուլում արագ հայտնվում են նմանատիպ հայտարարությունները, օրինակ՝ գրում են՝ «Նիկոլ Փաշինյանը հաստատեց, որ Շուշին ադրբեջանական է», հետո արդեն երկար իրենց հակապատմական, հակագիտական տեքստերն են տալիս այն մասին, թե ինչու է Շուշին ադրբեջանական։ Այսինքն՝ նյութը տալիս են, հետո տակը սկսում են իրենց աղբը լեգալիզացնել»,- 168․am-ի հետ զրույցում ասաց նա։
«Աշխարհի ցանկացած հատվածում, նաև՝ Հայաստանում, տարբեր իշխանություններ են եղել, տարբեր խոստումներ են տվել, որոնք իրականացվել են, մասամբ են իրականացվել կամ չեն իրականացվել. ՀՀ ներկայիս իշխանությունները, երևի, միակն են պատմության մեջ, որ անում են ճիշտ հակառակը՝ ինչ խոստացել են»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց Ադրբեջանի հարցերով փորձագետ Արմինե Ադիբեկյանը՝ ընդգծելով, որ երբ իշխանություններն ասում են՝ պետք չէ վախենալ թուրք-ադրբեջանական զորավարժություններից, ուրեմն՝ պետք է վախենալ:
«Եթե հիմա «մոռանում է» իր ասածը, նշանակում է՝ Արծրուն Հովհաննիսյանը հիմա էլ է ստում: Ստում է անխղճորեն, ցինիկաբար և այն նույն նպատակն է հետապնդում, ինչ նպատակ հետապնդում էր պատերազմի օրերին՝ բթացնել հայ ժողովրդի զգոնությունը և խուսափել պատասխանատվությունից: Նա գիտի, որ եթե սպա էր, ռազմական գործիչ էր, ուներ զինվորի պատիվ, պետք է հրաժարվեր այդ նեռական դերը կատարելուց: Որևէ մեկը նրան չի գանահարել, դագանակների տակ չի ծեծել, որ ինքը կանգնի՝ անմեղի դեմքով հաղթական տոնով խաբի մի ամբողջ ժողովրդի՝ բթացնելով նրա զգոնությունը և կազմալուծելով բանակը: Ես վաղը նույնիսկ չեմ զարմանա, որ Արծրուն Հովհաննիսյանը հայտարարի, որ ինքը փորձել է մի քանի անգամ ճշմարտությունը հասցնել ժողովրդին, և նրան պարտադրել են, որ չհասցնի: Այդպիսի բան, չեմ կարծում, թե եղել է, բայց նա ի վիճակի է նաև այդպիսի աղաղակող սուտ ասել»:
«Մարդ, որը դարձել է գերագույն հրամանատար, բայց զենք գործածելու որևէ ունակություն չունի, պատերազմի, պարտադիր զինծառայության հետ առնչություն չի ունեցել, ինչո՞ւ այդ մարդը չի կանչում պատերազմի բովով արդեն վաղուց անցած, թրծված փորձառու գեներալների, բարձրաստիճան սպաների, որոնք հսկայական պաշար ունեն և ճանաչում են թուրքին: Նրանց բոլորին հեռացրեց ասպարեզից, որպեսզի միանձնյա իր դավադիր նկրտումներով կարողանա պատերազմին տալ այն ավարտը, որը նախանշված է եղել»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց արցախյան երեք պատերազմների վավերագիր, ռեժիսոր, սցենարիստ Սամվել Թադևոսյանը:
168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման շրջանակում զրուցել ենք թառահար, կոմպոզիտոր Միքայել Ոսկանյանի հետ:
«Չեմ կարող պնդել, իհարկե, որ դա իրողություն է, բայց այնուամենայնիվ, կան խոսակցություններ, որ քանի որ այս պահին ռազմական դրություն է երկրում, և չեն կարող անվստահություն հայտնել քաղաքապետին, դա կարող է լինել խթան, որպեսզի ստիպեն՝ տա հրաժարական, այլապես կհարուցվի գործ»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
«Թշնամին շատ լավ գիտի, որ ինքը չի հաղթել այս պատերազմում, շատ լավ գիտի, որ մեր թիկունքի հետևում դավադրաբար բացվեցին դարպասները և ներթափանցելով՝ իրենք կարողացան հասնել որոշակի հաջողությունների, բայց դա ժամանակավոր է: Հայոց բանակը ամուր և հզոր է»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց «Հայ ազգային ճակատ» հայրենասիրական կազմակերպության հիմնադիր նախագահ, ռազմական գործիչ Գևորգ Գևորգյանը:
«Մենք պատմական շանս ունեինք հաղթանակի հասնելու համար: Եթե այս իշխանությունները չլինեին, պատերազմ չէր լինի, եթե անգամ լիներ՝ կտևեր շատ կարճ, և եթե անգամ Արցախի պետական սահմանը վերահաստատվեր, և մենք նոր ազատագրված տարածքներ չունենայինք, դա էլի պետք է որակվեր՝ հաղթանակ, որովհետև շատ լուրջ ուժեր էին գործում մեր դեմ: Երբեք չի կարելի թերագնահատել թշնամուն. Հարձակվում են այն ժամանակ, երբ գիտեն, որ հակառակորդը մատչելի թիրախ է դարձել: Երբ իրենք այդ 53 կիլոմետրանոց միջանցքով կածաններով մղվում էին առաջ՝ դեպի Շուշի, սա հանդուգն մտահղացում էր, բայց այդ մտահղացման հաջողության գրավականն ընդամենը մեկը պետք է լիներ՝ իրենք պետք վստահ լինեին, որ Շուշին ինչ-որ պահից հետո իրենց պետք է հանձնվի, որովհետև այդ 53 կիլոմետրանոց կածաններում կար այդ հարձակումը զսպելու, կանխելու, այդ ուժերը կոտորելու բոլոր բնական հնարավորությունները»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
«Ճանապարհները, մեծ հաշվով, չէին կարող երկար փակ մնալ այս տարածաշրջանում, որովհետև «Մետաքսի ճանապարհը» շատ արագորեն կառուցվում է, բայց այստեղ հիմնական խնդիրն այն է, թե ով պետք է կարողանա վերահսկի և տիրի այս տարածաշրջանի ուղիներին:
Փաստորեն, այդքան էլ վատ չեմ ճանաչում Փաշինյանին, որովհետև դատելով նրա՝ Եռաբլուր անփառունակ մտնելու շքերթից և Սյունիքում հերթական պրովոկացիա անելու փորձից, կարելի է ասել, որ նա ձգտում էր արյուն թափելու պրոցեսին, և առհասարակ, ևս մեկ անգամ ապացուցեց իր հոգեկան անկայունության և իրականությունն ընկալելու խնդիր ունենալու փաստը: Ինչ վերաբերում է լուծմանը, ցավոք, ես չունեմ մեկ լուծում, որ ասեմ՝ տեսեք, ժողովուրդ, այսպիսի ֆորմուլա գոյություն ունի, որը կփրկի բոլորիս:
Նա ընդգծեց՝ սուտը Նիկոլ Փաշինյանի կրեդոն է. «Մենք բոլորս մեզ դավաճանված ենք զգում և այդ դավաճանվածի շոկից դեռ դուրս չեկած՝ մեզ պարտադրում են երջանկություն ապրել այն մտքից, որ դու կարող ես գնացք նստել Մեղրիում, հայտնվել Ռուսաստանում՝ Բաքվի միջոցով: Սա՞ է հայկական երազանքը: Դու Ստեփանակերտի հրապարակում քայլելու ես, լսելու ես Շուշիից նամազը և բացարձակ որևէ ապրումներ չես ունենալու, որովհետև Շուշին ադրբեջանական քաղա՞ք է, այնպիսի դժբախտ ու դժգույն քաղաք է, որ Ադրբեջանի մշակութային մայրաքաղաք հռչակվեց և թյուրքական երկրների 2022թ. մշակութային մայրաքաղաք. շատ անճաշակ են էդ թյուրքական ժողովուրդները»:
Աննա Կարապետյանի խոսքով՝ Մոսկվայում ձեռք բերված պայմանավորվածությունները մեկ նպատակ են հետապնդում՝ արագացնել Ադրբեջանի և Նախիջևանի միջև հաղորդակցության վերականգնումը. «Այդ ամենը ներկայացվում է Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև հաղորդակցությունների վերականգնման համատեքստում, և ՀՀ իշխանությունը փորձում է դրանով հասարակությանը հերթական անգամ կեղծ թեզերով մոլորեցնելով, մանիպուլացնելով՝ ցույց տալ, թե իբր՝ տեսեք, այս գործընթացը մեզ համար նույնպես դրական է: Այնինչ, դա ընդամենը Ադրբեջանի նպատակների կատարում է»:
«Երբ ցուցադրեցին նոր ձեռք բերված գազելները, վրան մի քանի կտոր ինչ-որ դիզայն էին արել, և պարզապես ապշեցի, որ ինչ-որ մեկի մտքով անցել է այս պահին 24 մլն դրամ հատկացնել մշակված դիզայնին համապատասխան թաղանթապատելու նպատակով: Գնումը լինելու է մեկ անձից գնման ձևով: Ես դրա մասին բարձրաձայնեցի, որովհետև մեր հասարակությունը պետք է իմանա, թե քաղաքապետարանի ուշքն ու միտքն ինչն է, իսկ դա սովորական PR ակցիայի տեսակ է լինելու»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց Երևանի ավագանու «Լույս» խմբակցության ղեկավար Դավիթ Խաժակյանը:
«Հիմա, փաստորեն, այդ պայքարն է գնում: Բայց այդ 80 տոկոսի մեծամասնությունը չի համարում, որ Փաշինյանը պետք է շարունակի ղեկավարել, բայց թմրած վիճակի մեջ են, չեն հասկանում՝ ինչ է կատարվում: Իսկ կատարվում է շատ վատ բաներ, քան կարող են պատկերացնել: Այդ ժողովրդին պետք է բացատրել, որ պատերազմը ոչ թե ինչ-որ հեռուներում եղած իրավիճակ է, այլ աստիճանաբար մոտենում է իր տանը: Նույն Փաշինյանին ընտրած և գովերգող կապանցին կամ գորիսեցին հիմա արդեն առնչվում է ադրբեջանցու հետ»:
«Անկեղծ ասած՝ ես այստեղ որևէ դիվանագիտական հաջողություն չեմ տեսնում: Այդտեղ դիվանագիտական հաջողություն, սեփական շահերի առաջմղում ունեցան թուրքական կողմերը՝ Ադրբեջանը և Թուրքիան, որոնք փաստացի իրականացրին իրենց վաղեմի 100-ամյա երազանքը, որը երկար տարիներ տարբեր ձևերով փորձել էին իրականացնել, բայց չէր ստացվել, իսկ հիմա իրենք ունեն իրականացված երազանք՝ ի դեմս ցամաքային կապի՝ ՀՀ տարածքով: Ի՞նչ ենք շահում մենք այդտեղից, ըստ էության, ոչինչ:
«Թուրք-ադրբեջանական կողմի համար ամենակարևորը ցամաքային կապի ապահովման խնդիրն է, այդ ծրագիրն ունի մոտ 100-ամյա պատմություն, այն կյանքի է կոչվում պանթյուրքական ծրագրերի շրջանակում, որի համաձայն՝ Թուրքիան պետք է հայտնվի Մերձկասպյան տարածաշրջանում, այնուհետ՝ Կենտրոնական Ասիայի տարածաշրջանում, որտեղ կան թյուրքալեզու պետություններ: Հաղորդակցության ուղիների ապաշրջափակում գեղեցիկ փաթեթավորմամբ կյանքի է կոչվում մի ծրագիր, որը թուրքական և ադրբեջանական կողմը դեռևս վերջերս կոչում էր «Թուրանական միջանցք»:
Կարո՞ղ ենք Նախիջևանի տարածքով գնալ Իրան, տեսականորեն կարող ենք, պրակտիկորեն կարողանալո՞ւ ենք, թե՞ ոչ: Ադրբեջանը ապահովելո՞ւ է մեր քաղաքացիական բնակչության տեղաշարժը: Կամ՝ Ադրբեջանի տարածքով Ռուսաստան գնալը. մեզ Ադրբեջանում սպասո՞ւմ են, գրկաբաց, աղուհացով սպասում են, թե երբ ենք մենք իրենց տարածքով սկսելու գնալ Ռուսաստան, գա՞լ: Եթե այսօր Մառնեուլի շրջանում՝ Վրաստանի տարածքում, հայկական մեքենաների վրա ադրբեջանցիները կրակում են կամ քարկոծում են, դա նոր բան չէ, նույնիսկ սովետական ժամանակ է դա եղել, ի՞նչն է փոխվելու հիմա, ի՞նչն է իրենց խանգարելու, եթե արդեն ունեն հաղթողի սինդրոմ, և հայերից էլ է վախը կորել, իրենք դարձել են ավելի ռիսկով, անընդհատ սադրել: Այսօր մենք տեսնում ենք, որ անընդհատ կան սադրանքներ, մտնում են հայկական գյուղեր, ի՞նչն է իրենց խանգարելու ահաբեկել հայերին՝ իրենց երկրի տարածքում. Ոչինչ իրենց չի խանգարելու:
«Մենք տեսնում ենք, որ այս իշխանությունն անընդհատ զիջում է ինչ-որ բաներ: Ես ամենևին չեմ զարմանա, որ վաղը Նիկոլ Փաշինյանը կանգնի և հայտարարի, որ Թուրքիայի հետ որևէ պատմական խնդիր, որևէ կնճիռ, որ գալիս է անցյալից, այլևս չունենք և այսուհետ եղբայր ժողովուրդներ ենք լինելու: Փաշինյան Նիկոլից և նրա թիմակիցներից ես դա շատ հստակ սպասում եմ»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
«Քրիստոսի ծննդյան խորհուրդը շատ խորն է. մարդու փրկագործության սկիզբը հենց Բեթղեհեմի քարայրից սկսվեց և վերջացավ խաչի վրա: Այսինքն՝ պետք է Բարձրյալն Աստված մարմնանար, մարդկային կերպարանքով հայտնվեր երկրի վրա, որպեսզի մարդը կարողանար բարձրանալ երկինք»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց «Սաղմոսերգու» հոգևոր երաժշտության արական երգչախմբի գեղարվեստական ղեկավար և դիրիժոր Վահե Բեգոյանը:
«Шаганэ ты моя, Шаганэ…». ո՞վ էր Եսենինի սիրելի Շահանե Տալյանը. Տեր Կյուրեղ քահանա Տալյանը մանրամասներ է ներկայացնում
«Եթե այդպիսի փաստաթուղթ չլիներ, մենք հաստատ չէինք իջնի: Մինչև վերջին վայրկյանը, մինչև վերջին շունչը պատրաստ էինք ու պատրաստ ենք կռվել: Դաժան էր իջնելը: Մարդ ո՞նց կարող է իր տունը թողնել՝ իջնել: Մենք մեր խրամատներին, մեր բլինդաժներին, մեր թաքստոցներին նայել ենք այնպես, ոնց որ նայենք մեր տանը: Իրականում շատ լավ խրամատներ ենք ունեցել, շատ ուժեղ թաքստոցներ ենք ունեցել»:
Արցախյան վերջին պատերազմին մասնակցած ռեժիսորը բոլոր կետերի համադրությամբ գալիս է այն եզրակացության, որ գործող իշխանություններն ուզում էին պատերազմում պարտվել. «Երբ պատերազմի մեջ ես ու չես համախմբում քո ամբողջ պոտենցիալը, եթե քո գեներալիտետին չես թողնում մասնակցել օպերացիաներին, երբ դաշնակիցներիդ հետ հարաբերությունները խզում ես, երբ երրորդ օրը քո ԳՇ պետն ասում է՝ հաղթելու հնարավորություն չունենք… առհասարակ, ամբողջ այս 2.5 տարվա պատմությունից պարզ երևում էր, որ այս իշխանությունը գնում է պարտության: Իհարկե, այն ժամանակ մտածում էի, որ տգետ են, իսկ հիմա հասկանում եմ, որ և՛ տգետ են, և՛ տանում էին պարտության, այսինքն՝ դավաճան են»:
Նրա խոսքով՝ հայ ազգը ստրկացել է, դարձել է ժողովուրդ. «Ընդ որում՝ դա ավելի վաղ է սկսվել: Նախկինների կողմից դա ամենամեծ աղետն էր, որ արեցին այս երկրի հետ. փողով առնում էին մարդկանց: Նրանք կարողանում են առնել անտաղանդ, անբան մարդկանց, որովհետև եթե մարդը տաղանդավոր է, չի համաձայնում: Մնում են անճար, անբան, անտաղանդները: Այդ մարդկանց քաղաքականության մեջ օգտագործում են: Բան չի փոխվել: Իմիջիայլոց, ով այդ վիժվածքի հետ Եռաբլուր էր գնում, հենց այդ մասսան է 5000 դրամ վերցնողը: Վաղը կգա ուրիշ իշխանություն, կապ չունի՝ ով, օրինակ՝ Էրդողանը, կտա լիրայով, էլի կվերցնեն»:
Եթե դա այլ պետության տարածք է, ստացվում է, որ իր այդ հայտարարությամբ Նիկոլ Փաշինյանն իսկապես պատերազմ է հրահրել, և ստացվում է, որ Իլհամ Ալիևը ճիշտ է, երբ մեղադրում է, որ Փաշինյանն է հրահրել այդ պատերազմը: Իսկ քանի որ պատերազմ հրահրելը միջազգային լրջագույն հանցագործություն է, ապա ստացվում է, որ ըստ Նիկոլ Փաշինյանի կողմնակիցների տրամաբանության՝ Նիկոլ Փաշինյանը պետք է դատվի Հաագայի դատարանում, եթե դա այլ պետության տարածք է, ինչպես իրենք են պնդում:
«Թե բացի այդ տխրահռչակ կապիտուլյացիոն փաստաթղթից, էլ ի՞նչ ներքին պայմանավորվածություններ կան, պետք է հասկանալ, իսկ հասկանալու համար միակ փաստացի վիճակը, որ մենք կարող ենք գնահատել, այն է, որ ՀՀ իշխանություններն ամբողջովին ձեռքերը վեր են բարձրացրել, քաշվել են մի կողմ և դաշտը միայն թողել են ադրբեջանցիների առաջ: Իսկ ախորժակը ուտելուց է բացվում: Այս օրհասական իրավիճակից դուրս գալու միակ ելքը իշխանափոխությունն է, քանի դա տեղի չի ունեցել, որևէ պետական մարմին չի գործում և, ընդհակառակը՝ ծառայում է թշնամուն»:
Թուրքիայի և Ադրբեջանի միջև ստորագրվեց հուշագիր, որով նախատեսվում է կառուցել Իգդիր-Նախիջևան գազատար. այն դառնալու է ավելի մեծ գազատարի հիմքը, որը Թուրքիան և Ադրբեջանը նախատեսում են կառուցել Մեղրիի միջանցքով։ Արդեն մտահոգություններ կան, որ այդ դեպքում գազատարի «անվտանգությունն» ապահովելու նպատակով թե՛ Թուրքիան, թե՛ Ադրբեջանն ունենալու են լեգիտիմ հիմք գազատարի տարածքն իրենց անմիջական վերահսկողության տակ վերցնելու։
«Շուշիի շրջանի Բերդաձորի գյուղերում որոշակի քանակով մարդկանց զենքերը հավաքել են, կան տեսանյութեր, որտեղ բնակիչներն ասում են՝ գոնե զենքը թողեք, որ կարողանանք ինքնապաշտպանվել, որովհետև մի քանի մետրի վրա սահման են հաստատում: Ասում են՝ երաշխիք չունեն, որ ոչխարներին գողանալուց հետո իրենց ու իրենց ընտանիքի անդամներին չեն գողանալու: Սա նորմալ չէ, երբ տեղացիները կամավորական շարժումով փորձում են պաշտպանել սահմանի ինչ-որ հատված, որովհետև սա կարող է նոր խնդիրների առաջ կանգնեցնել: Այստեղ պետք է պետությունը գործի»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց ռազմական փորձագետ Արթուր Եղիազարյանը:
