#Տարասով

Սիրիայում Ասադի վարչակարգի տապալումից հետո, ինչպես նաև երկրի հյուսիսում ԱՄՆ-ի աջակցությունը վայելող քրդական ուժերի և թրքամետ զինյալների միջև բախումների, սիրիական հողում Իսրայելի առաջխաղացման ֆոնին անակնկալ կերպով Անկարա է ժամանել ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենը՝ թուրքական իշխանությունների հետ քննարկելու Սիրիայում կայունության հաստատման ուղիները։ Թուրքիայի նախագահականը X-ում նախագահ Ռեջեփ Էրդողանի և Բլինքենի հանդիպման լուսանկարն է հրապարակել միայն, բանակցությունների մասին մանրամասներ սակայն չի հաղորդել։

168.am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը նշեց, որ Ադրբեջանն Անդրկովկասում բավականին համարձակ ռեգիոնալ արշավ է սկսել Արևմուտքի դեմ։

168.am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովն ասաց, որ վերոնշյալ բոլոր օջախներում էլ, ամենայն հավանականությամբ, ինտենսիվ զարգացումներ են տեղի ունենալու, քանի որ սրանով կարծես սկսվում է ձևավորվող աշխարհակարգի վերջնական դիրքավորման փուլը։ Այս զարգացումները, նրա խոսքով, ցույց են տալիս, թե այս կամ այն երկրներն ինչ հավակնություններ ու շահեր ունեն յուրաքանչյուր գոտում։

«Որքան էլ գործընթացը կողմերի միջև լարված է, լի տարաձայնություններով ու պահանջներով, որոնք չեն կարող իրագործվել կարճ ժամանակահատվածում, նրանք նաև գործում են միևնույն աշխարհաքաղաքական միջավայրում, որը թելադրում է նույնանման քաղաքականություն որոշ շրջափուլերում, ինչպիսին ներկայիս փուլն է։ Ինչպես ավելի վաղ եմ ասել, Անդրկովկասում շատ բան կախված է լինելու ԱՄՆ նոր վարչակազմի ու Ռուսաստան, Իրան ձևավորվելիք հարաբերություններից»,- ասաց նա։

ՀՀ իշխանություններն ամիսներ շարունակ հայտարարելով, թե պատրաստ են արդեն իսկ համաձայնեցված բովանդակությամբ ստորագրել Երևան-Բաքու համաձայնագիրը, այսօր հայտարարում են, թե մնացած կետերը համաձայնեցնելու հնարավորություն են տեսնում։ ԱԺ-ում լրագրողների հետ զրույցում Փաշինյանի աշխատակազմի ղեկավար Արայիկ Հարությունյանն ասել է, որ հայկական կողմն Ադրբեջանի հետ խաղաղության պայմանագրի չհամաձայնեցված կետերը համաձայնեցնելու հնարավորություն է տեսնում։

Մինչ Երևան-Բաքու բանակցային գործընթացը և, այսպես կոչված, Խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման գործընթացը փակուղում է՝ ծանր ռեգիոնալ ու աշխարհաքաղաքական հնարավոր զարգացումների ֆոնին, ՀՀ իշխանավորները չեն դադարում անել հայտարարություններ, որոնք ականջահաճո են Ադրբեջանին։

ՀՀ ԱԳՆ-ն Բաքվին առաջարկել է օր առաջ սկսել կոմունիկացիաների ապաշրջափակման իրագործման գործընթացը։ ԱԳՆ մամուլի խոսնակ Անի Բադալյանն «Արմենպրես»-ի հետ զրույցում հայտարարել է, որ, շահագրգռված լինելով տարածաշրջանի բոլոր տրանսպորտային և տնտեսական ենթակառուցվածքների ապաշրջափակմամբ, ինչը և իրականում նախատեսված է եռակողմ հայտարարությամբ՝ ՀՀ-ն Ադրբեջանին առաջարկել և առաջարկում է օր առաջ սկսել ապաշրջափակման իրագործման գործընթացը:

«Կարծում եմ՝ հասունացել էր այն փուլը, որպեսզի արևմտյան հարթակում գոնե մեկ պայմանավորվածություն տեղի ունենար ի օգուտ Հայաստանի, սակայն Արևմուտքը և մասնավորապես ԱՄՆ-ը չկարողացան Հայաստանի համար մեկ խնդիր լուծել և ՀՀ-ի առաջարկը՝ ստորագրել համաձայնեցված փաստաթուղթը, հնարավոր դարձնել։ Երևանը չստացավ Արևմուտքից այս ուղղությամբ այն, ինչ ակնկալում էր, թեև Արևմուտքի միջնորդությամբ Երևանը պատրաստ էր առաջ ընթանալ այնպիսի հարցերում, որոնք հայտարարում էր իբրև կարմիր գիծ բանակցություններում։

Ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը 168.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ Երևանը փորձում է ամեն կերպ առաջ մղել Արևմուտքի հետ համաձայնեցված իր օրակարգը, սակայն ներկայումս առանց Արևմուտքի՝ այլ երկկողմ ձևաչափով։

Արցախի բռնի տեղահանությունից ամիսներ անց հայաստանյան հանրային, քաղաքական, փորձագիտական դիսկուրսի առանցքային հարցերից մեկն Արցախի, արցախահայության ապագան է և հայկական շահերի իրացման հնարավորությունները՝ չնայած ՀՀ իշխանությունների փորձերին՝ ցույց տալ, թե չկա Արցախ, չկա ու չի եղել Արցախյան հիմնահարց ու չկա արցախահայության՝ Արցախ վերադառնալու որևէ հնարավորություն ու հեռանկար։

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը, ով Ղազախստանի նախագահ Կասիմ Ժոմարտ Տոկաևի հրավերով այս օրերին Աստանայում է՝ մասնակցելու է Շանհայի համագործակցության կազմակերպության գագաթնաժողովին, բավականին ուշագրավ և ըստ էության աշխարհաքաղաքական նշանակության երկկողմ և եռակողմ հանդիպումներ է ունենում այս հարթակում։

«Չի բացառվում, որ հաջորդ փուլում Արևմուտքն իրականացնի առավելագույն ծրագիրը։ Սակայն այն, ինչ ներկայումս ակնհայտ է, ՀՀ-ին ԵՄ անդամակցության հեռանկար դեռ ԵՄ-ում որևէ մեկը չի նախատեսում տրամադրել, ինչը նշանակում է, որ Հայաստանի համար գուցե ամրապնդվի ԵՄ-ԱՄՆ այս ձևաչափը։ Սա իր հերթին՝ նշանակում է, որ ՀՀ-ն, իրականում չունենալով լուրջ արևմտյան երաշխիքներ, շարունակելու է հակառուսական գիծը, սակայն չի լքելու ռուսական պրոյեկտները և չի խզելու հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ։

Նման հարցերում պարզունակ սցենարներ, իհարկե, չեն գործում, սակայն դաշտ գցված այս թեզը ևս չափազանց ուշագրավ է, որով կարծես արդեն իսկ ուզում են ապագա հնարավոր գործընթացների մեղավորներին ներկայացնել, ձևավորելով համապատասխան հանրային կարծիք, դրանով իսկ ապացուցելով, թե որքան «ճիշտ» էին ՀՀ իշխանությունները։ Սակայն, անկախ այդ որոշումից՝ Ադրբեջանի ու նրա հովանավորների ծրագրերը չեն փոխվել, նրանք փորձում են հասնել նպատակներին, սակայն քարոզչությամբ «մաքրելով» իրենց «պատասխանատվությունը»։

«Կողմերը Մոսկվայից այս գործընթացը տեղափոխեցին ուղիղ հարթակ, որում, իհարկե, ավելի ուժեղ է Ադրբեջանը, և սա Ադրբեջանին ձեռնտու է այս հարցում իր նպատակները Հայաստանին պարտադրելու տեսանկյունից»,- նկատեց Տարասովը։

«Սերժ Սարգսյանի ռեժիմի դրական և բացասական կողմերի մասին թող հայերը դատեն, բայց Հայաստանի նախկին ղեկավարությունը շատ փորձառու և ուժեղ էր։ Ինչ վերաբերում է Հայաստանի գործող իշխանությանը, ապա մենք գործ ունենք փորձառության պակաս ունեցող դեմագոգների հետ։ Հայաստանի իշխանությունները ժողովրդի շահերը ձմերուկի կամ սպանախի պես վաճառքի հանեցին և, ի վերջո, կորցրին և՛ տարածքներ, և՛ մարդկային կյանքեր։ Ինչո՞ւ դա արվեց, երբ այս հարցը կարելի էր այլ կերպ լուծել»,- ասել է նա։

168.am-ի հետ զրույցում, մեկնաբանելով ստեղծված իրավիճակը և հարցը, թե ի՞նչ հետևանքներ կունենան այս զարգացումները հայ-ռուսական հարաբերություններում, ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովն ասաց, որ վերջին շրջանում ՀՀ իշխանություններն է՛լ ավելի մեծ ոգևորությամբ հակառուսական հարցազրույցներ են տալիս, քայլեր անում, Արևմուտքին փորձում ապացուցել իրենց արևմտամետությունը և անկեղծությունն այս հարցում։

ՀՀ ԱԽ քարտուղար Արմեն Գրիգորյանի Իրանի Իսլամական Հանրապետություն կատարած այցի ընթացքում իրանական կողմը լուրջ ուղերձներ է հղել ինչպես Երևանին, Բաքվին, այնպես էլ Անկարային։ Իրանական Mehr-ի փոխանցմամբ, Իրանի ԶՈւ շտաբի պետ, գեներալ-մայոր Մոհամադ Հոսեյն Բաղերին Գրիգորյանի հետ հանդիպման ժամանակ հայտարարել է, որ Իրանը պատրաստ է դիտորդներ ուղարկել Հայաստանի և Ադրբեջանի սահման։

168.am-ի հետ զրույցում ռուս կովկասագետ Ստանիսլավ Տարասովն ասաց, որ ցավալի է տեսնել այն, ինչ կատարվում է, թեև սա նոյեմբերի 9-ին ստորագրված հայտարարությունից հետո ամենահավանական սցենարներից մեկն էր։

«Վաշինգտոնում տեղի ունեցավ բանակցային հերթական տապալված փուլը»,- այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը՝ մեկնաբանելով Երևան-Բաքու բանակցային գործընթացն Արևմուտքի հովանու ներքո։

«Լավրով-Միրզոյան ասուլիսը ցույց տվեց, որ նախկինի համեմատությամբ ՌԴ պաշտոնական մոտեցումը ԼՂ կարգավիճակի հարցում փոխվել է»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը՝ անդրադառնալով նախօրեին կայացած Լավրով-Միրզոյան բանակցություններին և մամուլի ասուլիսին:

«Ի տարբերություն Ադրբեջանի՝ Հայաստանն անընդհատ փորձում է բոլոր գործընթացները, այդ թվում՝ բանակցությունները տեղափոխել Արևմուտք, կարևոր էլ չէ՝ Վաշինգտո՞ն, Բրյուսե՞լ, թե՞ Փարիզ: Սա ռեգիոնում լրջորեն խորացնում է աշխարհաքաղաքական հակամարտությունը, էլ ավելի խոցելի դարձնելով Հարավային Կովկասը և ռեգիոնի հակամարտությունները: Որ ռեգիոնը մտել է աշխարհաքաղաքական ուղիղ առճակատման փուլ, այդ ռեգիոնում անկայունություն է սկսվել՝ իր բոլոր հետևանքներով:

Ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը մեզ հետ զրույցում ասաց, որ Ադրբեջանի հակաիրանական պահվածքը, իհարկե, նորություն չէ, բայց մտահոգիչ է, որի նպատակը ոչ միայն ռեգիոնում Իրանն է, այլև Ռուսաստանը, այսինքն՝ Ռուսաստանի ու Իրանի ազդեցությունը հատկապես մի իրավիճակում, երբ կա արդյունավետ համագործակցություն ու ազդեցության գոտիների վերաբաշխում Իրանի ու ՌԴ-ի միջև՝ Ուկրաինայում ՌԴ ՀՌԳ-ին զուգահեռ։

Նիկոլ Փաշինյանի թվիթերյան գրառում-առաջարկն անմիջապես արժանացավ Ադրբեջանի ԱԳՆ մերժմանը: «Արևելյան Ադրբեջանի և Նախիջևանի միջև կապն ապահովելու նպատակով հայ-ադրբեջանական սահմանին 3 անցակետերի բացման վերաբերյալ որոշման նախագիծը, մի քանի ամիս է, պաշտոնապես շրջանառվում է»,- Թվիթերում գրել է Նիկոլ Փաշինյանը: Նա նաև հավելել է, որ Հայաստանի կառավարությունը սպասում է Ադրբեջանի դրական արձագանքին։ Ի պատասխան՝ Ադրբեջանի ԱԳՆ-ն հայտարարություն է […]

«Պրահայում տեղի ունեցած քառակողմ բանակցությունները սովորական դիվանագիտական գործընթաց են, բեկումնային ոչինչ տեղի չի ունեցել»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուսական «Ռեգնում» գործակալության սյունակագիր, քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը՝ անդրադառնալով հոկտեմբերի 6-ին Պրահայում տեղի ունեցած քառակողմ և երկկողմ՝ Փաշինյան-Էրդողան հանդիպումներին և դրանց արդյունքներին:

Պարզ է, որ արևմտյան համանախագահներnվ ասում են, թե նոյեմբերի 9-ից հետո Մոսկվայի միջնորդությամբ փաստաթղթերը ժամանակավոր են, կրում են շրջանակային բնույթ, և հարկավոր է նոր փաստաթուղթ, կա նաև ԼՂ կարգավիճակի հարցը, հակամարտությունը լուծված չէ: