#Հայ Առաքելական եկեղեցի

Եկեղեցիների համաշխարհային խորհրդի (ԵԽՀ) գլխավոր քարտուղար, վերապատվելի պրոֆեսոր, դոկտոր Ջերի Փիլեյը խորը մտահոգություն է հայտնել Հայաստանում Հայ Առաքելական եկեղեցու հետ կապված վերջին զարգացումների, այդ թվում՝ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում իրավապահ մարմինների գործողությունների և բարձրաստիճան հոգևորականների ձերբակալության վերաբերյալ։

Ցանցային հետազոտությունների ինստիտուտի տնօրեն Գագիկ Հարությունյանն այն կարծիքին է, որ ռուսները լավ չեն տիրապետում փափուկ ուժի տեխնոլոգիաներին, հետևաբար՝ Հայաստանում հեղաշրջում չեն նախապատրաստել:

«Հասկանո՞ւմ եք՝ այդ 300 հազարը Փաշինյանի նոր ընտրող է, նրա ընտրազանգվածի ուղիղ կեսն է, իհարկե, Փաշինյանը բերելու է այդ մարդկանց, դա բխում է Ադրբեջանի շահերից, որոնց լիակատար պաշտպանն են Փաշինյանն ու նրա վարչակազմը, դա բխում է անձնապես Փաշինյանի շահերից: Նրանք հետո բարձրացնելու են ինքնավարության հարց, տարածքային պահանջներ են ներկայացնելու, և «Արևմտյան Ադրբեջանը» շատ ավելի իրական նախագիծ է, քան Հայաստանի Հանրապետությունը՝ այսօրվա դրությամբ՝ շնորհիվ Փաշինյանի»:

«Ես մասնագիտությամբ ուրարտագետ եմ՝ հնագույն շրջանի մասնագետ եմ, և ուրարտագիտությունը Հայաստանում չէր կարող լինել, եթե չլիներ Հայ Առաքելական Սուրբ եկեղեցին»,-այսօրվա համաժողովին ասաց պատմական գիտությունների թեկնածու, ուրարտագետ Միքայել Բադալյանը։

«Հիշում եք՝ մի քանի տարի առաջ Վեհարանի դիվանատուն քաբաբ ուտելով «նոր մարտնչողներ» մտան: Այն ժամանակ էլ կային, կոչվում էին ազատ եկեղեցականներ: Բայց ո՞վ է հիշում նրանց անունը: Ժամանակին, որ մահացան, թաղող էլ չունեին… Եկեղեցու դեմ պայքարողների բարոյական տեսլականը գարեջուր վաճառելուն է հանգում: Անցյալ դարի 20-30-ական թթ. այդքան կուսակցական ու պետական գործիչները մոռացության մատնվեցին, և հիշվում են Գևորգ 5-րդ Սուրենյանցը և Խորեն 1-ին Մուրադբեկյանը»,-ասաց պատմաբանը:

Հայաստանում ծավալվող դրամատիկ իրադարձությունները՝ Նիկոլ Փաշինյանի քայլերը Հայ Առաքելական եկեղեցու հոգևոր դասի դեմ, ինչպես նաև ֆեյսբուքյան հայհոյախոս գրառումները լայն արձագանք են գտել միջազգային մամուլում։ Հայաստանյան զարգացումներն ակտիվորեն լուսաբանում է թե՛ ռուսական, թե՛ արևմտյան մամուլը, քննարկում են վերլուծաբաններն ու ուղեղային կենտրոնները։

Հարութ Սասունյանի դիտարկմամբ՝ Հայ Առաքելական եկեղեցու հետևորդ լինելու վերաբերյալ Փաշինյանի գրառումները շոու են՝ ժողովրդին խաբելու համար. «Նա շատ հեռու է հավատացյալ քրիստոնյա լինելուց: Նա դեռ խմբագիր եղած տարիներից հրատարակում էր այնպիսի բաներ, որոնք կապ չունեին ճշմարտության հետ, հետո նա մի գիրք հրատարակեց, որի մեկ էջը եթե որևէ մեկը կարդա, կտեսնի ամենազարհուրելի, գռեհիկ, տգեղ, սեքսուալ արտահայտություններ, և կեզրակացնի, որ այս գրքի հեղինակը ինչ-որ մտային խանգարում ունի»:

Սամվել Կարապետյանը դուրս է եկել այս սխեմայից, կոտրել է գործարարներին իշխանության կողմից ներկայացվող հնազանդության պահանջի կատարման կանոնը, ինչի համար այսօր գտնվում է բանտում՝ միևնույն ժամանակ ստանալով իր պատմական առաքելությունն իրականացնելու ու պատմական պարտքը վճարելու բացառիկ հնարավորություն։

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը թուրքագետ, ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի դեկան, պատմական գիտությունների դոկտոր Ռուբեն Մելքոնյանն է։

«Սյունիքի հետ կապված անհանգստությունները բնական են, որովհետև ցանկացած մտածող մարդ հասկացել է, որ Իրանից եկող նախազգուշացումները զսպիչ գործոն են այդ հարցում: Ես դեմ եմ խուճապի տարածմանը, բայց ռիսկերը չտեսնելը մեկ այլ ծայրահեղություն է: Հավանաբար, ըստ Փաշինյանի դեղատոմսի՝ մենք պետք է օրը երեք անգամ ասենք՝ պատերազմ չի լինելու, լինելու է խաղաղություն, կերակրացանկում ներառենք դմակով խաշլամա և երևակայական առումով նստենք «Խաղաղության խաչմերուկի» ձախ բորդյուրին, որ հանկարծ պատերազմ չլինի»:

Ֆրանսիայի Paris-Panthéon-Assas համալսարանի միջազգային իրավունքի դոկտոր, փաստաբան, Մարդու իրավունքների միջազգային ֆեդերացիայի նախկին գլխավոր քարտուղար, ֆրանսահայ Րաֆֆի-Ֆիլիպ Կալֆայանը ռուսական «Russia Today»-ում հրապարակված իր սյունակում անդրադարձել է հեղինակավոր գործարար, բարերար Սամվել Կարապետյանի՝ ՀՀ-ում կալանավորման աղմկահարույց գործին։

Մենք տեսել ենք, որ Փաշինյանի զրոյական կետերն ավարտվում են մեզ համար ողբերգությամբ. Ռուբեն Մելքոնյան

«Այս կառավարիչների վախը եկեղեցուց հասկանալի է, որովհետև եկեղեցին համախմբող է: Եկեղեցու դեմ արշավը հասկանալի է, որովհետև այն ունի նաև դրսից եկող դրսևորումներ, բայց միևնույն ժամանակ այս ճակատագրական օրերին եկեղեցին շարունակում է իր ազգային օրակարգով առաջ շարժվել»,- շարունակեց նա՝ հավելելով, որ հասարակությունը շատ խիստ է վերաբերվելու այն փաստին, եթե եկեղեցուն աջակցելու համար մարդիկ ռեպրեսիաների ենթարկվեն:

«Երբ որ ասում ենք «Զանգեզուրի միջանցք», ի՞նչ ենք նկատի ունենում: Դա ՀՀ ինքնիշխան հսկողության տակ գտնվող ճանապա՞րհ է, որտեղից Թուրքիան և Ադրբեջանն օգտվում են ճիշտ այնպես, ինչպես աշխարհի մնացած երկրները, թե՞ դա արտոնյալ ռեժիմ է նախատեսում առանձին երկրների համար»։

Երթին մասնակից ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանը, որը նախօերին ֆեյսբուքյան իր էջում գրել էր, որ այս տոնը ներկա դժվարին օրերին լրացուցիչ իմաստավորում է ստանում, այսօր լրագրողների հետ զրույցում նշեց, որ անկախ գործող իշխանությունների մանիպուլյացիաներից, հայ ժողովուրդն իրականությունը ժամանակին ճիշտ ըմբռնելու և համահունչ գործելու է:

«Անհնար է փոխկապակցվածություն չտեսնել: Շաբաթներ առաջ Փաշազադեն հայտարարեց, որ Էջմիածինն իրենց պատմական տարածքն է, և այլն, ու դրանից մի քանի օր անց Փաշինյանը սկսեց իր արշավը Հայոց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու դեմ»,- նշեց նա՝ հավելելով, որ այն, ինչ հիմա տեղի է ունենում, վերաբերում է բոլորին, որովհետև Փաշինյանը դուրս է եկել Հայոց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու, պետականության և մեր բոլոր ազգային արժեքների դեմ:

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայաստանի հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) Գործադիր մարմնի (ԳՄ) անդամ, ՀՀ պաշտպանության նախարարի նախկին առաջին տեղակալ Արտակ Զաքարյանն է։

«Սամվել Կարապետյանն այն եզակի գործիչներից է, որ հսկայական մեկենասություններ և բարեգործական ծրագրեր է իրականացրել Արցախում, ինչը Նիկոլ Փաշինյանի ներկայիս սահմանումների, ընկալումների, ՍԴ որոշմամբ տված մեկնաբանությունների պայմաններում համարվում է Ադրբեջանի տարածքում իրականացված ապօրինի գործունեություն: Ես մեծ անհանգստություն ունեմ՝ հաշվի առնելով, որ նա նաև ՌԴ քաղաքացի է, հնարավոր է, որ Նիկոլը Սամվել Կարապետյանին արտահանձնի Ադրբեջանին»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:

Արտակ Կարապետյանն էլ, անշուշտ, իր սիրուն աչքերի համար չէր բերվել Երևան. Մի Մասիսը այնքան էլ չի հերիքում. առջևում բարդ գործընթացներ են: Արդյունքում՝ Սամվել Կարապետյանն այժմ «Արմավիր» ՔԿՀ-ում է, Նիկոլ Փաշինյանն՝ անշուշտ, գոհ: Էլ ի՞նչ է պետք երիտասարդ կարիերիստներին… Այսօր թերևս՝ ոչինչ, իսկ վա՞ղը…

Թե ինչ կարծիք ունի տեղի ունեցածի վերաբերյալ՝ հարցին Ալեքսանդր Ազարյանը պատասխանեց՝ քաղաքական հետապնդում է իրականացվում Սամվել Կարապետյանի նկատմամբ:

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն APRI-Հայաստան գիտահետազոտական կենտրոնի փորձագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու, միջազգայնագետ, իսրայելագետ Սերգեյ Մելքոնյանն է։

«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերը քաղաքական վերլուծաբան, «Կամուրջ» հասարակական նախաձեռնության համահիմնադիր Արման Աբովյանն ու քաղաքագետ Հրանտ Միքայելյանն են։

«Եկեղեցին զբաղվել է և պիտի զբաղվի քաղաքականությամբ…Կրոնն ու եկեղեցին են ստեղծել պետություն, եկեղեցու շուրջ միավորված համայնքներն են դարձել ազգեր։ Հայ Առաքելական եկեղեցին միշտ եղել է պետության փոխարեն, հետո՝ պետության մեջ ու դրանից դուրս: Հոգևորականը ՀՀ քաղաքացի է, նա ընտրող է, իսկ ընտրողն իրավունք ունի դատել ընտրյալների մասին»:

«Քչով շատը չես կարող չափել։ Եվ ցածր ռեյտինգ ունեցողը պետք է ձգտի բարձրանալ։ Գնացե՛ք որսի, դարձե՛ք որսորդ ժողովուրդ, բայց մեզ մի զրկեք տնից։ Մենք երկար տարիներ սխալմամբ կարծել ենք, որ բարոյականությունը փակվածության մեջ է։ Եվ Հայ Առաքելական եկեղեցին առաքելություն ունի դեպի դուրս ընդլայնվելու»,- ասաց Արթուր Աթանեսյանը։

«Թող որևէ մեկն ինձ վկայակոչի մի օրենք, որտեղ գրված է, որ Կաթողիկոսն իրավունք չունի երեխա ունենալ: Եվ, ի վերջո, այստեղ մի խնդիր էլ կա, որ չպետք է անտեսել: Մենք ունենք բազմահազար զոհեր, ու պետք է խրախուսել ծնելիությունը, ինչն ազգային անվտանգության խնդիր է: Եվ մենք ոչ թե պետք է քննադատենք որդեծնությունը, այլ հակառակը՝ պետք է խրախուսենք»,- 168.am-ին ասաց Գևորգ Պետրոսյանը:

Իսրայելը լուսադեմին ավիահարվածներ է հասցրել Իրանի տարածքին: Թիրախում են հայտնվել Թեհրանը, Թավրիզը և այլ քաղաքներ: Ըստ լուրերի` սպանվել են բարձրաստիճան իրանցի զինվորականներ, ինչպես նաև միջուկային հարցերով զբաղվող ֆիզիկոսներ: Իրանի գերագույն առաջնորդ այաթոլլա Ալի Խամենեին երկրի քաղաքացիներին ուղղված իր ուղերձում Իսրայելի կողմից Իրանի վրա հարվածները հանցագործություն է անվանել՝ ասելով, որ Իսրայելը կբախվի «դառը և սարսափելի ճակատագրի»։ ԱՄՆ-ը շտապեց հայտարարել, որ Իսրայելը միակողմանի գործողություններ է սկսել, և, որ ԱՄՆ-ը ներգրավված չէ Իրանի դեմ հարվածներին։

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագիտության դոկտոր, ԱՄՆ Լիհայի համալսարանի պրոֆեսոր Արման Գրիգորյանն է։

Այս համապատկերում խորհրդարանական իմպիչմենտը դառնում է հնարավորություն՝ Փաշինյանի հայտարարած հակահայկական, հակաազգային իմպիչմենտի իրագործման ռիսկը չեզոքացնելու իմաստով։ Իսկ որևէ հիմնավորմամբ քաղաքական իմպիչմենտին խոչընդոտելը նշանակելու է մաս կազմել Փաշինյանի սկսած վերքաղաքական իմպիչմենտին, որը գրեթե հավասարազոր է նրա ձևավորած հակաօրինական «Համակարգող խորհրդի» անդամ դառնալուն։   

 «Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ԵՊՀ Կիրառական սոցիոլոգիայի ամբիոնի վարիչ, քաղաքական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Արթուր Աթանեսյանն է։

ԱԺ նախկին պատգամավոր, Եվրոպական ինտեգրման հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախկին նախագահ, «Ժողովրդավարություն և անվտանգություն» հ/կ նախագահ Նաիրա Զոհրաբյանը «Հայ Առաքելական եկեղեցու վրա Նիկոլ Փաշինյանի անբարո հարձակումը» դիտարկում է դրսից ուղղված հրահանգների համատեքստում։