#Հայաստան

Եվրասիական տնտեսական միության (ԵԱՏՄ) անդամ երկրներում գործազրկությունը 2024 թվականի սեպտեմբերին 2023 թվականի նույն ժամանակահատվածի համեմատ նվազել է 14,9%-ով, ցուցանիշը կազմել է 0,8%: Այս մասին հայտնել են Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի (ԵՏՀ) մամուլի ծառայությունից։

Նիկոլ Փաշինյանը, ով օրերս ոչ միայն հայ ժողովրդին, այլև նույնիսկ Ադրբեջանին ու ՀՀ գործընկեր երկրներին բացասական առումով հերթական անգամ զարմացրեց ՀՀ Անկախության հռչակագրի վերաբերյալ «մտորումներով»՝ հայտարարելով, թե այն նրա մասին է, որ ՀՀ-ն չի կարող գոյություն ունենալ, զուգահեռաբար խոսեց Ադրբեջանի հետ ռազմավարական գործարք կնքելու անհրաժեշտության մասին։ Ի դեպ, Փաշինյանի խոսքից ոչ ավել, ոչ պակաս, կարելի է ենթադրել, որ այն պետք է կարգավորի Երևանի ու Բաքվի հարաբերություններն առաջիկա 100 տարվա կտրվածքով։

«Նա ասում է՝ քանդում եմ պատմական Հայաստանը, այն արժեհամակարգը, որի վրա հիմնված է պատմական Հայաստանը։ Իսկ իրականում Փաշինյանը քանդում է իրական Հայաստանը, որովհետև այն Հայաստանը, որը կարող է հետաքրքրություն առաջացնել աշխարհում, հիմնված է հենց այն արժեհամակարգերի ու իդեոլոգիայի վրա, այդ թվում` պատմական Հայաստանի, որը գոյություն ուներ և որը, ի վերջո, ներառված է հռչակագրում՝ Ցեղասպանություն, Արցախ, վերամիավորման գաղափարախոսություն, Անկախ Հայաստան, կրոն․․․»։

Նման ելույթներով Նիկոլ Փաշինյանը լուծում է նաև շատ ավելի գլոբալ խնդիր՝ ցույց է տալիս հասարակության ամոթի ու արժանապատվության չգոյությունը, որովհետև ամոթ ու արժանապատվություն ունեցող հասարակության դեպքում անկարելի պիտի լիներ ազգի սրբությունների վերբալ պղծումն ու նախնիների վիրտուալ արտաշիրմումը։

«Որքան էլ գործընթացը կողմերի միջև լարված է, լի տարաձայնություններով ու պահանջներով, որոնք չեն կարող իրագործվել կարճ ժամանակահատվածում, նրանք նաև գործում են միևնույն աշխարհաքաղաքական միջավայրում, որը թելադրում է նույնանման քաղաքականություն որոշ շրջափուլերում, ինչպիսին ներկայիս փուլն է։ Ինչպես ավելի վաղ եմ ասել, Անդրկովկասում շատ բան կախված է լինելու ԱՄՆ նոր վարչակազմի ու Ռուսաստան, Իրան ձևավորվելիք հարաբերություններից»,- ասաց նա։

Հայաստանը ևս 50 մլն եվրո վարկ կվերցնի որպես բյուջետային աջակցություն։ ՀՀ կառավարության այսօր նիստում հավանություն տվեց ՀՀ-ի և ՕՊԵԿ-ի (Նավթ արտահանող երկրների կազմակերպություն) միջազգային զարգացման հիմնադրամի միջև «Կանաչ, դիմակայուն և ներառական զարգացման 2-րդ ծրագիր» վարկային համաձայնագրի վավերացմանը։

«Պայմանականորեն, Հայաստանի իշխանությունների մոտ այսպիսի սկզբունք կա, որ՝ եթե որևէ հարցում պետք է Ռուսաստանի աջակցությունը մեզ, ավելի լավ է մենք զիջման գնանք Ադրբեջանին, միայն թե Ռուսաստանից օգնություն չխնդրենք: Այս գործընթացը որևէ լավ բանի չի տանելու, հաշվի առնելով նույն Ալիևի վերջին հայտարարությունները»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց «Վերելք» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոնի քաղաքական մեկնաբան Հայկ Խալաթյանը:

44-օրյա պատերազմից հետո ստեղծված անվտանգային իրավիճակում, 2021-2022 թվականներին Ադրբեջանի կողմից ՀՀ ինքնիշխան տարածքների օկուպացիայից հետո Նիկոլ Փաշինյանը չի կարողացել հասնել զորքի հայելային կսմ երկկողմանի հետքաշման (միակողմանի հետքաշում եղել է իր իսկ միանձնյա որոշմամբ և եռակողմ հայտարարության առաջին կետի խախտմամբ), ռազմական և քաղաքական ճանապարհով օկուպացված տարածքների վերադարձման կամ ՀՀ ինքնիշխան տարածքից Ադրբեջանի զորքի հեռացման:

Հայաստանում Իրանի դեսպան Մեհդի Սոբհանին ուշագրավ հարցազրույց է տվել ամերիկան հեղինակավոր New York Times-ին։ Ամերիկյան պարբերականն էլ իր հերթին՝ ոչ պակաս ուշագրավ հոդված է պատրաստել ռեգիոնալ ճանապարհների ապաշրջափակման, մասնավորապես՝ այդ հարցում Սյունիքի կարևորության, Ռուսաստան-Իրան-ԵՄ-ԱՄՆ շահերի մասին՝ այս հարցում փորձելով իրար մոտեցնել Իրանի ու Արևմուտքի շահերը։

Նրա խոսքով՝ չի կարելի թերագնահատել՝ ինչպես համաձայնագրի, այնպես էլ՝ անձամբ ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի դերը, ով զգալի ջանքեր է կիրառել պայմանավորվածությունների կատարման համար։

Մինչ Բաքվում տեղի է ունենում ՄԱԿ-ի Կլիմայի COP29 միջազգային համաժողովը, Երևան-Բաքու, այսպես կոչված, Խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման շուրջ քննարկումները չեն դադարում։

Արդարադատության միջազգային դատարանը քիչ առաջ հրապարակեց «Հայաստանն ընդդեմ Ադրբեջանի»  գործով Ադրբեջանի ներկայացրած նախնական առարկությունների վերաբերյալ վճիռը։ Հրապարակային նիստը տեղի ունեցավ   Հաագայի Խաղաղության պալատում, որի ընթացքում Դատարանի նախագահ, դատավոր Նավաֆ Սալամը կարդաց Դատարանի վճիռը։

Ինչպես և հնարավոր էր կանխատեսել Ադրբեջանում կայանալիք COP29 գագաթնաժողովի առնչությամբ, Բաքուն այդ հարթակն օգտագործելու է Հայաստանի հանդեպ ոչ միայն քաղաքական առավելապաշտության, այլ նաև տնտեսական գրոհի համար: Գագաթնաժողովի մեկնարկի իր ելույթում Իլհամ Ալիևը մեղադրել է Հայաստանին՝ ռեգիոնալի շրջակա միջավայրը վտանգելու համար:

Ադրբեջանի պետական ԶԼՄ-ները շարունակում են ծաղրել ու սպառնալ ՀՀ իշխանություններին հնարավոր յուրաքանչյուր առիթով։ Ադրբեջանի պետական ​​լրատվամիջոցներից մեկը՝ BakuTV-ն, եթերում հայտարարել է. «Փաշինյանի միակ ելքը  Բաքու ժամանելն է և Ադրբեջանի պայմաններն ընդունելը, այլապես Հայաստանի գոյությունը, որը ռեգիոնը տանում է բնապահպանական աղետի,  կասկածի տակ կհայտնվի»։

«Վալդայ» դիսկուսիոն ակումբի ամենամյա նիստի ելույթում ՌԴ նախագահ Պուտինը մի շարք ուշագրավ աշխարհաքաղաքական հայտարարություններ արեց։ Սակայն ՀՀ-ի, հայ ժողովրդի և արցախահայության դիտանկյունից ուշագրավ էր նրա հայտարարությունը Ղրիմի և Նովոռոսիայի բնակիչների իրավունքների մասին։

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագիտության դոկտոր, ԱՄՆ Լիհայի համալսարանի պրոֆեսոր Արման Գրիգորյանն է։

Հայ-վրացական տարածքային վեճերի ակունքները տանում են դեպի 19-րդ դար՝ Ռուսական կայսրության ժամանակաշրջան:

«Տեսնում ենք Ադրբեջանից Արևմուտքին ուղղված ինտենսիվ քննադատություն։ Դա հնչեց նաև նախօրեին, երբ Ադրբեջանի ղեկավարն Արևմուտքին մեղադրեց ռեգիոնում մի շարք քայլերի մեջ։ Ադրբեջանի դժգոհությունը վերաբերում է Արևմուտքի քաղաքականությանը Հարավային Կովկասում, որը վերջին շրջանում էականորեն կապված է Երևանի հետ, Բաքվի ու Թբիլիսիի հետ Արևմուտքի հարաբերությունները վերջին տարիներին այնպիսին չեն, ինչ Երևան-Բրյուսել, Երևան-Վաշինգտոն հարաբերությունները։ Ուստի Ադրբեջանը ցանկանում է վերջ դնել ռեգիոնում Արևմուտքի ակտիվությանը»։

Արդեն չորս տարի է՝ ներընդդիմադիր կոնսենսուս չկա, և ծանր ու տխուր է արձանագրելը, որ պարագլուխը կարող է իրեն թույլ տալ ցինիկ տոնով խոսել ընդդիմության և առհասարակ իր հետ անհամաձայն մարդկանց մասին։

Հայաստանի, Արցախի Հանրապետությունների համար ողբերգական հետևանքներով 44-օրյա պատերազմից 4 տարի անց ռազմական գործողություններն ավարտվել են, սակայն չի հաջողվել ավարտին հասցնել Ադրբեջանի հարձակողական և անընդհատ նորանոր զիջումներ կորզող քաղաքականությունը։ Երևան-Բաքու պատերազմն ավարտվել է միայն ռազմի դաշտում, այն ավելի մեծ ինտենսիվությամբ շարունակվում է բանակցային սեղանի շուրջ։

Էդգար Ղազարյանն ու Դավիթ Սարգսյանը «Երկու ճակատ» պոդկաստի հերթական թողարկմանն ամփոփում և վերլուծում են շաբաթական լրահոսը։

«Ներկայումս «որոշ արևմտյան հովանավորներ ցանկանում են Հայաստանը որպես «խաղաղության աղավնի»ներկայացնել»,- ադրբեջանական ԶԼՄ-ների փոխանցմամբ՝ այս մասին այսօր հայտարարել է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը, քննադատության ենթարկելով Արևմուտքին՝ Հայաստանի հետ հարաբերությունների և իբրև թե ՀՀ-ին աջակցելու համար։

Թրամփի նախագահության նոր ժամկետի մասին խոսելիս՝ Հայաստանում շատերը հիշում են 44-օրյա պատերազմի օրերին նրա հայտարարությունը, թե կօգնի հայերին։ 2020թ. հոկտեմբերի 23-ին ԱՄՆ-ում նախընտրական քարոզարշավի ընթացքում Դոնալդ Թրամփն ասել էր. «Մենք աշխատում ենք Հայաստանի հետ: Մենք Հայաստանի հետ շատ լավ հարաբերություններ ունենք: Նրանք շատ լավ մարդիկ են, շատ նվիրված: Եվ տեսնենք, թե ինչ կլինի: Կարծում եմ, լավ առաջընթացի ենք հասել: Այս երկրում շատ մարդիկ ունենք, որոնք Հայաստանից են եկել: Նրանք շատ լավ մարդիկ են, և  մենք կօգնենք նրանց»:

ԱՄՆ նախագահական ընտրություններում Դոնալդ Թրամփի հաղթանակն էական փոփոխություններ է մտցնելու համաշխարհային քաղաքականության, տաք և սառը հակամարտությունների շարունակության, գերտերությունների ազդեցության տիրույթների վերաբաժանման գործընթացներում։ Դրանք անխուսափելիորեն ազդելու են նաև մեր տարածաշրջանի, Հայաստանի անվտանգային միջավայրի, Արցախի հարցի և մեզ համար կենսականորեն կարևոր այլ խնդիրների վրա։

Հայաստանը երբեք չի ունեցել այնպիսի ղեկավար, որի օրոք աշխարհաքաղաքական բոլոր կենտրոնները կարողանային Հայաստանից պոկել իրենց համար անհրաժեշտը. այդպիսի ղեկավար է միայն ու միայն Փաշինյանը։ 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում նման տեսակետ հայտնեց «Ժողովրդավարություն և անվտանգություն» ՀԿ ղեկավար Նաիրա Զոհրաբյանը։

Վրաստանի նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլիի անձնական ֆեյսբուքյան էջում «Adjara Voyage» տուրիստական գործակալության գրառման վերահրապարակումը շարունակում է քննարկումների ծիրում մնալ։

Ազգային ժողովում Հայաստանի արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանի հայտարարությունը, թե՝ «պատմության ողբերգական անցքերը՝ Հայոց ցեղասպանությունն ուսումնասիրելը կամ դա թիվ մեկ առաջնահերթություն դարձնելն արտաքին գործերի նախարարության օրակարգը չէ», բուռն քննադատվեց հանրային ու քաղաքական տարբեր շրջանակների կողմից։

«Ինձ համար անհասկանալի պատճառներով Ադրբեջանը բարձրացնում է հարց, որը թույլ չի տալիս համաձայնագիրը ստորագրել առաջիկայում։ Թե ինչպես կշարունակվեն բանակցությունները, կդժվարանամ ասել, քանի որ չի բացառվում նաև, որ այդ պահանջը դուրս գա, կամ Ադրբեջանը շարունակի պնդել, անկանխատեսելի է»,- նկատեց Տարասովը։

Սա ողբերգական իրողություն է մի ամբողջ ժողովրդի համար: Բացատրում են, թե մենք հին ժողովուրդ ենք, դարեր շարունակ պետականություն չենք ունեցել, չունենք պետականության հիշողություն, ես կտրականապես դեմ եմ այս պնդմանը, որովհետև առանց պետականության, ցեղասպանվելուց հետո եկանք և հասանք 21-րդ դար, մենք 21-րդ դարում ապրող և պետականություն ունեցող ժողովուրդ ենք, որն ուներ 2 հայկական պետականություն:

«Պատմության ողբերգական անցքերը՝ Հայոց ցեղասպանությունն ուսումնասիրելը կամ դա թիվ մեկ առաջնահերթություն դարձնելը, անշուշտ, արտաքին գործերի նախարարության օրակարգը չէ»՝ Ազգային ժողովում Հայաստանի արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանի կողմից արված այս հայտարարությունը մեծ արձագանք է գտել թուրքական լրատվամիջոցներում. թուրքական լրատվամիջոցների մի մասն այս լուրը ներկայացրել են «անսպասելի», «զարմանալի» և  նմանատիպ այլ ածականներով։