Օգոստոսի 8-ին Վաշինգտոնում՝ Սպիտակ տանը, Նիկոլ Փաշինյանի, Իլհամ Ալիևի և Դոնալդ Թրամփի կողմից ստորագրված համատեղ հռչակագիրը և Հայաստանի ու Ադրբեջանի ղեկավարների նախաստորագրած խաղաղության պայմանագիր կոչվածը Հայաստանի իշխանությունները համարում են խաղաղության հաստատման սկիզբ: Ավելին, ըստ Նիկոլ Փաշինյանի՝ օգոստոսի 8-ից հետո մենք ապրում ենք «բացարձակապես ուրիշ, բոլորովին նոր» Հայաստանի Հանրապետությունում:
Չնայած հանգամանքին, որ ԵՄ անդամակցության ցանկությունից հետո ՀՀ-ն ցանկություն է հայտնել միանալ ՇՀԿ-ին, ՌԴ փոխվարչապետը շարունակում է խոսել հայ-ռուսական հարաբերություններում ԵՄ անդամակցության բացասական միտումներից։
Չինաստանում կայացած Շանհայի համագործակցության կազմակերպության (ՇՀԿ) գագաթնաժողովում Ադրբեջանի ՇՀԿ անդամակցության արգելափակումից նոր մանրամասներ են ի հայտ եկել։
Օգոստոսի 25-30-ը «GALLUP International Association»-ի Հայաստանում լիիրավ անդամ «Էմ Փի ՋԻ» ՍՊԸ-ն հանրայնացրել է «TriPPvs ՏՏռաս» խորագրով հարցումները։ Հեռախոսային այս հարցմանը մասնակցել են 1101 քաղաքացիներ՝ Հայաստանի բոլոր մարզերից և Երևանի բոլոր համայնքներից։
«Եթե առաջիկա կիրակի օրը լինեին Խորհրդարանական ընտրություններ, ո՞ր կուսակցության կամ դաշինքի օգտին կքվեարկեք»․ սա «Գելափ ինթերնեշնլ ասոցիացիայի» հայաստանյան ներկայացուցչության հերթական հարցման հերթական հարցերից մեկն է։
«Եթե իրենց նավթն ու գազը չվաճառվի, կարծում եմ՝ կընկալեն: Երբ Կասպից ծովում հայտնվի ՆԱՏՕ-ի ռազմաբազա, կընկալեն: Դժվար է պատկերացնել, որ նույնիսկ դրանից հետո չընկալեն: Այդ հեռանկարից խուսափելու հնարավորությունները շատ չեն, բայց կարծում եմ՝ պետք է վերադառնալ այն բանաձևին, որը կար մինչև խայտառակ 44-օրյա պատերազմը: Այդ ժամանակ որևէ մեկի մտքով չէր կարող անցնել, որ իրենք կհայտնվեն մի իրավիճակում, երբ Ադրբեջանն այդքան լկտի կվարվի իրենց հետ»:
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի այցը Չինաստան՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտի 80-ամյակի տոնակատարության առիթով, սկսվել է սկանդալով. Պեկինի համալսարանի ուսանողները հրաժարվել են լսել նրա ելույթը, մինչև Ալիևը հրապարակավ ներողություն չխնդրի Խորհրդային Միությանը զրպարտելու համար։ Այս մասին տեղեկացնում է Panorama.pub կայքը։
ՀՀ-ում իր դիվանագիտական առաքելությունն ավարտող Իրանի Իսլամական Հանրապետության դեսպան Մեհդի Սոբհանին հարցազրույց է տվել, որտեղ փորձել է բացել վաշինգտոնյան պայմանավորվածությունների մանրամասները, որոնք իրանական կողմին հասանելի են դարձել կամ ներկայացվել է ՀՀ իշխանությունների կողմից։
«Մենք միանգամից տեսանք, որ Ադրբեջանը սկսեց Ստեփանակերտում եռակի արագությամբ քանդել հայկական հուշարձանները, արտգործնախարարության շենքը և այլն,- մանրամասնեց նա, ապա անդրադառնալով հարցին, թե ՄԽ լուծարումից հետո ի՞նչ միջազգային մեխանիզմներ կան արցախահայերի հավաքական վերադարձն ապահովելու համար, նկատեց,- Կան միջազգային վեճեր, որոնք սակայն ևս Փաշինյանը փորձում է հետ կանչել Ալիևի ճնշմամբ»։
168TV-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրը ռուս քաղաքագետ, պատմաբան Սերգեյ Պանտելեևն է։
Ծանր է տեսնել, հետևել մեր դիվանագետների արտաբերած նախադասություններին։
Քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանն այն կարծիքին է, որ Ալիևն ասում է այն, ինչ կա, իսկ Հայաստանի իշխանություններն իրենց քարոզիչներով փորձում են ուրիշ անվան տակ «Զանգեզուրի միջանցք»-ի հանձնումը վաճառել հասարակությանը:
«Նիկոլին հանել, հանել, հանել…,- հայկական Արցախի էջը վերաբացելու հնարավորությունների մասին 168.am-ի հարցին ի պատասխան՝ նշեց գրող, հրապարակախոս Լևոն Ջավախյանը և հավելեց,- Նիկոլ Փաշինյանն ասում է՝ եթե դուրներդ չի գալիս, հեղափոխություն արեք, որովհետև գիտի՝ ինքը զորք ունի, գիտի՝ ոստիկանություն ունի, զոմբիների բանակ ունի։ Բայց եթե ուզում ենք Արցախը սրտներիս մեջ պահենք, ապա պիտի էդ մարդը՝ Արցախի ողբերգության պատճառը, հեռացվի։ Էդ քանի հազար տարի էդ ժողովուրդը մնաց, դոնորի նման մնաց․ հիմա չկա։ Արցախի կորուստը հավիտյանս հավիտենից խարան է մնալու դրանց ճակատին»։
Սեպտեմբերի 1-ին Թիենծին քաղաքում Շանհայի համագործակցության կազմակերպության գագաթնաժողովի ՇՀԿ+ ձևաչափի հանդիպման ժամանակ Ադրբեջանի նախագահն իր ելույթում օգտագործել է «Զանգեզուրի միջանցք» ձևակերպումը:
«Մենք պետք է դիմադրենք ու պայքարենք, որ Արցախը նորից հայությանը վերադարձվի։ Բայց այդ պայքարը պիտի լինի համայն հայության կողմից. Պայքար ոչ միայն՝ արցախցիների վերադարձի համար, այլև՝ Արցախը հայությանը վերադարձնելու համար»,- նշեց նա։
«Այո՛, զենքերը կարող են առայժմ լռել, բայց արդյո՞ք սրտերն ապաքինվել են, վերքերը փակվել են, բռնի տեղահանվածները վերադարձել են տուն։ Եթե մենք խաղաղություն ենք ուզում, և ոչ թե պարզապես դադար, ապա պետք է ավելի խորը զննենք»,- մանրամասնել է նա։
Նիկոլ Փաշինյանն աշխատանքային այցով Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետությունում է, որտեղ ընթանում են ՇՀԿ գագաթնաժողովը ՇՀԿ+ ձևաչափով և դրա շրջանակում այլ միջոցառումներ։
ՇՀԿ հարթակում, որտեղ վերջին օրերին ակտիվ հանդիպումներ են տեղի ունենում ՇՀԿ անդամ և դիտորդ երկրների ղեկավարների միջև՝ դրանց վրա սևեռելով միջազգային հանրության ուշադրությունը, կարծես նոր «կրքեր» են հասունանում։ Հնդկաստանը կրկին դեմ է արտահայտվել Շանհայի համագործակցության կազմակերպությանն Ադրբեջանին լիիրավ անդամակցության տրամադրմանը։ Ադրբեջանական և ռուսական ԶԼՄ-երի փոխանցմամբ, այս մասին հայտնում է AnewZ-ը։
«Նախ և առաջ, Թրամփի ուշադրության տևողությունը գուցե 99 րոպե է, բայց ոչ 99 տարի։ Ուստի այն գաղափարը, թե աշխարհում ինչ-որ բան կարող է 99 տարով լինել, լիովին անհեթեթ է»,- այսպես է աշխարհահռչակ տնտեսագետ, պրոֆեսոր Ջեֆրի Սաքսն արձագանքում Սյունիքով Ադրբեջանին տրվելիք «անխոչընդոտ ճանապարհը» 99 տարով վարձակալելու վերաբերյալ Թրամփի հայտարարությանը:
Վերջին շրջանում Հայաստանի քաղաքական դիսկուրսը ծավալվում է այն երկընտրանքի շուրջ, թե արդյո՞ք Փաշինյանի ծրագիրը մեծ հաշվով Հայաստանը ռուսական ազդեցությունից հանելն է։ Որոշ շրջանակներ կարծում են, որ այդ ծրագիրը կա, ոմանք էլ պնդում են, թե դա այնքան չի հասունացել, որ դրա վրա շեշտադրում արվի։ Մանրամասները՝ տեսանյութում
Օգոստոսի 30-ը ամբողջ աշխարհում նշվում է՝ որպես «Անհայտ կորած անձանց միջազգային օրը» կամ՝ «Բռնի անհետացումների զոհերի միջազգային օր», որը 2010 թվականին սահմանվել է ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի կողմից՝ որպես բռնի և հարկադրված անհետացումների հետևանքով մարդու իրավունքների ոտնահարումների մասին հիշեցում։
Իրանի նախագահ Մասուդ Փեզեշքիանն Իրանում պաշտոնական այցով գտնվող Հայաստանի ԱԽ քարտուղար Արմեն Գրիգորյանին փոխանցել է, որ Հայաստան-Իրան վերջին բարձրաստիճան շփումները և իր պաշտոնական այցը Երևան նպաստել են Թեհրանում առկա անորոշությունների արդյունավետ հասցեագրմանը:
«Այնքան հուզական հայտարարությունների հավատացինք, որ 300 հազար քառակուսի կիլոմետր պատմական Հայաստանից մնաց մոտ 30 հազար, Նիկոլն էլ կամաց-կամաց հանձնում է: Արսեն Թորոսյանն էլ ասում է՝ քարտեզներին նայեք, Արևմտյան Հայաստան չկա: Կոլիզեումի քարտեզների վրա գնա նայիր, որ Թուրքիայի կեսից ավելին Հայաստան է: Այսպիսի բան միայն հայերի մեջ կա, մեզ թշնամիներ բացարձակ պետք չեն»:
168TV-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրը իսրայելական «Նաթիվ» հատուկ ծառայության նախկին ղեկավար, ռազմաքաղաքական վերլուծաբան Յակով Կեդմին է։
«Այս խմբակը ժողովրդավարության հետ ոչ մի կապ չունի, ոչ մի առնչություն չունի այն ամենի հետ, ինչը կոչվում է ժողովրդավարություն»,- 168․am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով քաղաքական համատեքստով վերջին դատավարություններին՝ նշեց հանրային, քաղաքական գործիչ, միջազգայնագետ Մենուա Սողոմոնյանը։
«Արար» քաղաքակրթական հետազոտությունների հիմնադրամի գործադիր տնօրեն Արմեն Խաչիկյանը 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ներկայացրեց իրենց վերջին սոցիոլոգիական հարցումների արդյունքները:
168TV-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրերը Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանն ու ու վերլուծաբան, «L’Antidiplomatico»-ի թղթակից Ֆաբրիցիո Պոջին են։
Գումարների արտահոսքի տեմպերով Շվեյցարիան հավասարվել է Արաբական Միացյալ Էմիրություններին։ Բայց եթե առաջինի դեպքում հոսքերը կտրուկ ավելացել են, ԱՄԷ պարագայում նույնիսկ մի փոքր նվազել են։
«Նրա համար կարմիր գծեր չկան։ Էս ինչքան ժամանակ ասում էր՝ «միջանցքը Հայաստանի համար կարմիր գիծ է», բայց մեկ էլ, պարզվում է՝ դա երջանկություն է, կանաչում է այդ գիծը։ Մինչև օրս չի հրապարակվում էդ «Զանգեզուրյան միջանցքի» կնքված փաստաթղթերը․ եթե դրա մտադրությունները կեղտոտ չի, եթե բան չկա, ինչի՞ չի հրապարակվում»։
«Սա խորհրդանշական օր է ցանկացած հայի համար, որովհետև 35 տարի առաջ այս օրը՝ օգոստոսի 23-ին, մեր նախահայրերի պատգամով և կուռ կամքով հնարավորություն ստեղծվեց սերունդներին թողնելու Հայաստանի անկախ պետականությունը։ Ու այդքան երկար բացակայությունից հետո այդքան տենչալի անկախությանը մեր նախահայրերը կարողացան հասնել մեծագույն ջանքերի ու արյան գնով»,- Անկախության հռչակագրի 35-ամյա հոբելյանական տարեդարձի մասին իր արձանագրումներում այս մասին 168․am-ի հետ զրույցում նշեց սահմանադրագետ, իրավապաշտպան Գոհար Մելոյանը։
