Ալյասկայի Անքորիջում ՌԴ-ԱՄՆ ղեկավարների բանակցությունների տապալումից հետո Միացյալ Նահանգների նախագահ Դոնալդ Թրամփը կարծես բանակցային նոր ռաունդ է փորձում ծավալել ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի ու Ուկրաինայի ղեկավար Վլադիմիր Զելենսկիի հետ:
«Նույնիսկ, եթե ԵԱՀԿ ՄԽ-ն լուծարված է, չպետք է ասել, որ Արցախի և արցախահայության խնդիրը համաշխարհային ուշադրությունից դուրս պետք է մնա։ Ընդհակառակը, այսօր շատ ավելի կարևոր է, քան երբևէ, որ համաշխարհային կազմակերպություններն իրենց աչքը պահեն Արցախի խնդրի, արցախահայության վերադարձի իրավունքի վրա, քանի որ ուրիշ ձևով հնարավոր չէ արդարություն գոյացնել»։
ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփն օրերս Եգիպտոսի Շարմ էլ Շեյխ հանգստավայրում անցկացված մեծ միջազգային աղմուկ բարձրացրած Խաղաղության գագաթնաժողովի շրջանակներում կրկին առիթը բաց չէր թողել և խոսել էր հայ-ադրբեջանական կարգավորման գործընթացում իր դերակատարումից՝ դիմելով Նիկոլ Փաշինյանին ու Իլհամ Ալիևին։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանն է։
Չնայած Հայաստան-Ադրբեջան բանակցային գործընթացի առանցքային հանգրվանները և հանդիպումները տևական ժամանակ կազմակերպվում են Արևմուտքում, իսկ ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը Հարավային Կովկասում հակամարտության կարգավորման նախաձեռնությունն ամբողջությամբ իր «ձեռքն է վերցրել», Ռուսաստանը չի դադարում առաջարկել միջնորդական ռուսական հարթակը հայ-ադրբեջանական հետագա գործընթացների համար:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն «APRI-Հայաստան» գիտահետազոտական կենտրոնի փորձագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու, միջազգայնագետ, իսրայելագետ Սերգեյ Մելքոնյանն է։
168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում քաղաքագետ Հրանտ Միքայելյանը, անդրադառնալով Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության և առաջընթացի մասին հայտարարություններին, ընդգծեց՝ չկա խաղաղություն, որովհետև Ադրբեջանը զինվում է Հայաստանի դեմ՝ միաժամանակ պահանջելով Հայաստանի ապառազմականացում։
«Ադրբեջանը մի կողմից է սպանում, այսպես կոչված, «խաղաղության օրակարգը»՝ իր պահանջները ներկայացնելով, մյուս կողմից էլ՝ Թրամփը, որի օրակարգում Հայաստանը չկա։ Նրանք տեսնում են, որ «խաղաղության օրակարգի» հիմքերն իրենց աչքի առաջ խարխլվում են, փլուզում, ուստի որոշել են խոստովանել, որ խաղաղությունը երաշխավորված չէ։
Չնայած Հարավային Կովկասում Միացյալ Նահանգների ու Թուրքիայի աճող ազդեցությանը՝ ինչպես Երևան-Բաքու վաշինգտոնյան պայմանավորվածությունների, այնպես էլ մերձավորարևելյան զարգացումների՝ Գազայում պատերազմն ավարտելու Թրամփի նախաձեռնության կոնտեքստում, Ռուսաստանն ու Իրանը շարունակում են ռեգիոնում առաջ մղել ազդեցության ռեգիոնալ հարթությունը, հույսեր կապելով «3+3» ձևաչափի հետ։
Օրինակ, 2 տարի հետո, երբ ԱՄՆ նախագահը փոխվի, իսկ ԱՄՆ-ում նախագահը փոխվում է, և Ադրբեջանը գնա ռիսկային քայլերի, ի՞նչ է անելու Փաշինյանը, նորից գնալու է ու միջազգային խաղացողներին ասի՝ կներեք, նորից էսկալացիայի վտանգ կա՞, միջազգային հարաբերություններում այսպես չեն աշխատում։ Խաղաղությունը զորեղ երևույթ է, եթե այդ տերմինն օգտագործում է, պետք է դրա խորքային բովանդակության առումով լուրջ փոփոխություններ լինեն։
ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը Գազայի հատվածում խաղաղություն հաստատելու իր ծրագիրն ու միջնորդական ջանքերը քաղաքական PR մեծ արշավի է վերածում՝ այս թեմայով կազմակերպելով գագաթնաժողով Եգիպտոսի Շարմ էլ Շեյխ հանգստավայրում:
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ նախկին վարչապետ, «Ազատություն» կուսակցության նախագահ, «Միասին» շարժման համահիմնադիր Հրանտ Բագրատյանն է։
168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման շրջանակում զրուցել ենք Հարավային Կովկասի հարցերով փորձագետ, դասախոս, պ․գ․թ․, Էհսան Մովահեդիանի հետ:
ՀՀ իշխանությունների հրապարակային դժգոհություններն անտեսելով՝ Ադրբեջանի իշխանությունները շարունակում են ակտիվորեն գործածել, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցք» տերմինը:
Ադրբեջանը հերթական անգամ պահանջել է, որպեսզի Հայաստանը փոխի Սահմանադրությունը։ Ադրբեջանի արտգործնախարարը հայտարարել է, որ «Հայաստանը պետք է իր Սահմանադրությունից հեռացնի Ադրբեջանի նկատմամբ պահանջները։ Օգոստոսի 8-ին ԱՄՆ-ում ստորագրված փաստաթղթերը պատմական նշանակություն ունեն։
«Անունը կարևոր չէ, ուզո՞ւմ եք՝ կոչեք TRIPP, ճանապարհ, կամ նույնիսկ՝ «Զանգեզուրի միջանցք»․ այստեղ խնդիրը շատ պարզ հարցի մեջ է՝ Հայաստանը վերահսկելո՞ւ է, մաքսային ու անձնագրային վերահսկողություն ունենալո՞ւ է Սյունիքով անցնող ճանապարհի նկատմամբ, թե՞ ոչ»,- 168․am-ի հետ զրույցում այսպես արձագանքեց քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցը միջազգային հարթակներ դուրս եկած տերմինների պարզաբանման՝ իշխանությունների ջանքերին։
Այսօր Ազգային ժողովն արտահերթ նիստում 64 կողմ ձայնով ընդունեց «Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության հաստատման» վերաբերյալ հայտարարության նախագիծ: Նիստին ԱԺ «Հայաստան» և «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունները չէին մասնակցում։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ Հրանտ-Մելիք Շահնազարյանն է։
«Ապագայում առանց Մեղրիի, շուտով գուցե նաև՝ առանց Սյունիքի, Հայաստանը կենսունակ պետություն դժվար լինի: Իրենց վերջնանպատակն է՝ մեզ կուլ տալ, քանի որ մենք հիմա կընկնենք շրջափակման մեջ, ինչպես Արցախը… Մեր մեղքն է, որ մեզ ձեռք առնելը շարունակվում է, մեր մեղքն է, որ մենք սա հանդուրժում ենք»:
ԱՄՆ նախագահի օգնական և Ուկրաինայի հարցերով հատուկ նախագահական բանագնաց Քիթ Քելլոգը Fox News-ին տված հարցազրույցում հաստատել է, որ նախագահ Դոնալդ Թրամփը թույլատրել է Ուկրաինային իրականացնել հեռահար հարվածներ Ռուսաստանի տարածքում։
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Ջենեսիս Արմենիա» ուղեղային կենտրոն-հիմնադրամի տնօրեն, քաղաքական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Աբրահամ Գասպարյանն է։
Հայաստանից հեռացող Իրանի դեսպան Մեհդի Սոբհանին նախօրեին հրաժեշտի ասուլիս ունեցավ՝ ընդհանուր առմամբ իր առաքելությունը Երևանում գնահատելով հաջող։
Վերջին մի քանի օրերի ընթացքում ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի հռետորաբանության փոփոխությունն Ուկրաինայի շուրջ տիրող իրավիճակի հարցում լայն քննարկումների առիթ է դարձել աշխարհում։
«Ռուսաստանն ու Իրանը չեն կարողանալու զսպել հնարավոր էսկալացիան Հարավային Կովկասում»,- այս մասին 168TV-ի «Դիպլոմատ» հաղորդման ընթացքում ասաց Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանը՝ անդրադառնալով ՀՀ ներքին ու արտաքին մի շարք զարգացումների:
ԱՄՆ առաջնորդ Դոնալդ Թրամփը սեպտեմբերի 25-ին Սպիտակ տանը կհյուրընկալի Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանին: Այցի նախաշեմին Դոնալդ Թրամփը հայտարարել է, որ ակնկալում է առևտրային և ռազմական համաձայնագրեր կնքել Անկարայի հետ։
Չնայած Ալյասկայում Պուտին-Թրամփ բանակցություններում տեսանելի առաջընթաց չարձանագրվեց, Ուկրաինայի շուրջ Ռուսաստանն ու Միացյալ Նահանգները միմյանց քաղաքականության վերաբերյալ զուսպ մոտեցումները շարունակում են: Ամերիկյան կողմը շարունակում է խուսափել Ռուսաստանին կատաղի քննադատության ենթարկելուց՝ չտեղավորվելով արևմտյան մեյնստրիմային քարոզչության շրջանակում: Թեև, պետք է նաև նշել, որ Թրամփը վերջին շրջանում ժամանակ առ ժամանակ խոսում է նաև Պուտինից հիասթափության մասին, քանի որ չի հաջողվում հասնել խաղաղության:
«Վստահ եմ՝ բանակի թվակազմի կրճատման հետևանքով գոյացած գումարներն էլ նախընտրական շրջանում Փաշինյանը կհատկացնի թոշակների բարձրացման համար։ Հիշեք՝ եթե մենք զինվորների պակաս չունենայինք, ԵԿՄ անդամ 60 անց տղամարդիկ չէին գնա ծառայության»,- ասաց Սուրեն Սուրենյանցը։
Միացյալ Նահանգների նախագահ Դոնալդ Թրամփը, զբաղված լինելով միջազգային օրակարգի առանցքային հարցերով, ինչպիսին է իրավիճակն Ուկրաինայի ու Եվրոպայի, մասնավորապես՝ Լեհաստանի շուրջ, շարունակում է անդրադառնալ Վաշինգտոնում օգոստոսի 8-ին Նիկոլ Փաշինյանի ու Իլհամ Ալիևի հետ բանակցություններին ու ձեռք բերված պայմանավորվածություններին՝ շեշտելով դրանցում իր բացառիկ դերակատարությունն ու պայմանավորվածությունների պատմական լինելը։
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերը Հանրային ֆինանսների կառավարման միջազգային փորձագետ, ՀՀ Ֆինանսների նախկին նախարար, «Վալլեքս» խմբի ընկերությունների ավագ փոխնախագահ Վարդան Արամյանը և ՀՀ Պետական եկամուտների կոմիտեի (ՊԵԿ) նախկին ղեկավար, «Դի-ԷՍ-ԷՅ Խորհրդատվական խումբ» ընկերության գլխավոր տնօրեն, տնտեսագետ Դավիթ Անանյանն են։
Մինչ Վաշինգտոնյան պայմանավորվածություններից հետո ադրբեջանական կողմը կրկին օրակարգ է բերել «Զանգեզուրի միջանցք» եզրույթը՝ առաջարկելով նույնիսկ «Թրամփի ուղին» անվանել Իլհամ Ալիևի անունով, «Թրամփի ուղու» հարցերի մանրամասները բանակցելու նպատակով ամերիկյան պատվիրակությունը ռեգիոնում է։
