#Աղքատություն

Հայաստանի կառավարությունը 2025 թվականին համար նախատեսել է հավաքել 2 տրլն 873 մլրդ դրամի հարկեր, տուրքեր և այլ եկամուտներ, ծախսել 3 տրլն 482 մլրդ դրամ, և քանի որ պետական բյուջեի ծախսերը գերազանցում են եկամուտները, բյուջեում առաջանալու է դեֆիցիտ՝ 609 մլրդ դրամի չափով։

Ռեսուրսները սպառվում են, դրա համար էլ կրկին վերադարձել են նախկինների թալանին, որն այդպես էլ վեց ու կես տարում միս ու արյուն չդարձավ՝ բացի շոուներից ու բեմականացված ներկայացումների կազմակերպումից։

Կառավարությունը երկրորդ տարին անընդմեջ միջոցներ չի նախատեսում, որպեսզի ավելացնի սոցիալական խոցելի խավերի օժանդակությունները։ Այս մարդկանց համար բյուջեում փող չի գտնվում, մինչդեռ՝ գումարներ չեն խնայում իրենց հաճույքների վրա ճոխ ծախսեր անելու համար։

Չզարմանաք, բայց այսօր Սիրիայում, մասնավորապես՝ Հալեպում տեղի ունեցող պատերազմական սարսափելի գործողությունները մեզ ևս մեկ անգամ հնարավորություն են տալիս զուգահեռներ անցկացնել մինչև չարաբաստիկ 2018-ի հեղափոխությունը և դրանից հետո ընկած ժամանակահատվածների և նախկին ու ներկա իշխանությունների մասին:

Ռուսաստանն ասում է՝ մի՛ օգտագործեք ձեր հրթիռները մեր տարածքի խորքում հարվածներ հասցնելու համար, որովհետև դա ուղիղ պատերազմի կբերի Միացյալ Նահանգների և Ռուսաստանի միջև, քանի որ այդ դեպքում ԱՄՆ-ն է տրամադրելու ծրագրավորումը, որը հնարավոր է դարձնելու այդ հրթիռների օգտագործումը: Մենք երկու միջուկային գերտերություններ ենք, և իմ ռեալիզմի տեսակը կասեր՝ այո՛, դա իրական է:

Աշխարհը` Մերձավոր Արևելքը, Սիրիան, մասնավորապես Հալեպը, պատերազմի մեջ է, այսօր հայտնի դարձավ, որ դիպուկահարի կրակոցից նաև հայ համայնքի ներկայացուցիչ մեր հայրենակիցն է զոհվել, Վրաստանում արտաքին ուժերի միջամտությամբ ներքաղաքական լարված իրավիճակ է, Հարավային Կովկասը հնարավոր բռնկումների շեմին է, ամեն օր պատերազմի, նոր ագրեսիայի, տնտեսական-սոցիալական ճգնաժամի մեջ ապրող Հայաստանի դե ֆակտող ղեկավար Նիկոլ Փաշինյանն ու իր ընտանիքը ՀՀ հպարտ քաղաքացիների վճարած հարկերի հաշվին չտեսի պես կյանք է վայելում:

2025 թվականի հունվարի 1-ից փաստաբանները 5 տոկոսանոց շրջանառության հարկի փոխարեն՝ կվճարեն ավելի շատ հարկ՝ շահութահարկ և ավելացված արժեքի հարկ՝ համապատասխանաբար՝ 18 և 20 տոկոս համամասնությամբ, և սա դեռ ամենը չէ. իրավաբանական ծառայություն մատուցողները ևս շրջանառության հարկի փոխարեն կվճարեն 10+20 տոկոս հարկ, ինչն առաջացնելու է հսկայական խնդիրներ շարքային այն քաղաքացիների համար, որոնք ունենալու են փաստաբանական և իրավաբանական ծառայություններից օգտվելու անհրաժեշտություն։

«Չինացի գործարարները պատրաստ են Հայաստանում ներդրումներ անելուն, սակայն Հայաստանի ներկա իրավիճակը՝ քաղաքական և անվտանգային, հույս չի ներշնչում, որ գան Հայաստան և կատարեն ներդրումներ, քանզի վիճակը գնահատում են ոչ բարենպաստ, քաղաքական վիճակը՝ ոչ կայուն»,- մանրամասնեց Մալխասյանը։

Ատոմ Մարգարյանը շեշտեց՝ տնտեսական աճ կարելի է ունենալ տարբեր ճանապարհներով, իսկ եթե տնտեսական աճն ուղեկցվում է կենսունակ միջին խավի քանակի և նրա տնտեսական ու սոցիալական հզորության մեծացման հաշվին, այն ժամանակի ընթացքում հանգեցնում է «միջին եկամտի ծուղակ»-ի հաղթահարմանը:

2018-ին իշխանության եկածներից ում հայտարարագիրը բարձրացնում ես՝ տուն ու ավտոմեքենա է գնել, նախկինում սուրճի փող չունեին, ապառիկը չէին կարողանում փակել, հաշիվները կալանքի տակ էին, իշխանափոխությունից հետո միլիոնների եկամուտներ ու ճոխ նվիրատվություններ են ստացել, տներն ու ավտոմեքենաներն են թարմացնում, հանգիստը արտերկրում են վայելում՝ թանկարժեք հյուրանոցներում ու ռեստորաններում ժամանակ անցկացնում։

«Իշխանամետությունը պետականամետությունից և իշխանությունը պետությունից միտումնավոր չտարբերողներն ու չտարանջատողները նույն կերպ չեն տարբերում ու տարանջատում մարմնավաճառությունը հավատարմությունից:

168.am-ում Սաթիկ Սեյրանյանի «Պրեսսինգ» հաղորդաշարի հյուրը  ՀՀ նախկին փոխվարչապետ, Ամերիկյան համալսարանի Բիզնեսի և տնտեսագիտության քոլեջի դեկան Վաչե Գաբրիելյանն է:

Տրամաբանության հետ Քերոբյանի ունեցած անհաղթահարելի հակասությունների մասին խոսում են անգամ նրա հարազատ թիմակիցները։ Բայց քանի որ Հայաստանում դեռևս անհեթեթություն արտաբերելու համար հարկատեսակ չի գործում, Վահան Քերոբյանը շարունակում է շաղակրատել՝ առաջնորդվելով երևի այն կանխավարկածով, որ լսարանն առնվազն իրենից ավելի ունակություններ չունի։ Կամ գուցե ոչնչով էլ չի առաջնորդվում։ Պարզապես խոսում է, որովհետև․․․ հիշենք հարկատեսակի բացակայությունը։

«Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր, տնտեսագետ Թադևոս Ավետիսյանի գնահատմամբ՝ աղքատացման բոլոր գործոններն ուժգնանում են, իսկ գներն աճում են ավելի արագ ու բարձր տեմպով, քան անապահով խավերի եկամուտները:

«Երջանիկ անհատ, հոգատար հանրություն, հզոր պետություն» մոգական բառերով իշխանության եկած նորեկները, որոնք գրանդիոզ ծրագրեր ունեին աղքատության հաղթահարման վերաբերյալ, պարզվում է՝ հերթական ձախողումն են արձանագրել:

Հոկտեմբերին ՏԱՑ-ը կազմել է 117.5%, իսկ 2022թ. առաջին 10 ամիսներին` 114.5%: Մինչ պաշտոնական շրջանակները ոգևորությամբ հրապարակում են իրավիճակային տնտեսական աճի մասին փաստող այս հերթական ցուցանիշը, իսկ էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանն արձանագրում է, թե «տնտեսությունն արագ վերականգնվեց սեպտեմբերյան շոկից հետո», մասնագետները շարունակում են արձանագրել՝ տնտեսության մեջ շոկը պահպանվում է:

2022 թ. հոկտեմբեր ամսին Միացյալ ազգերի կազմակերպությունը իր պաշտոնական էջում նշել էր. «Ներկայիս իրականությունը ցույց է տալիս, որ 1,3 միլիարդ մարդ դեռ ապրում է աղքատության մեջ և նրանց գրեթե կեսը երեխաներ ու երիտասարդներ են»: Կան մարդիկ, որ տեսնելով աշխարհի աղքատ մարդկանց ամենօրյա դառը կյանքը, շտապելով՝ մեղադրում են Աստծուն, որովհետև համոզված են, թե Բարձյալն է մարդկանց բաժանել հարուստ, միջին և աղքատ դասակարգերի. «Տերն է աղքատացնում ու հարստացնում, ստորացնում ու բարձրացնում» (Ա Թագ. 2:7):

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը տնտեսագետ, պետական կառավարման մասնագետ Հովհաննես Ավետիսյանն է:

Փաշինյանի իշխանության օրոք ՔՊ-ականներին տրվում են պարգևավճարներ աշխատավարձի չափ, մի բան էլ՝ ավելի (դա արվում է, որովհետև եթե աշխատավարձը բարձրացնեին, ապա ստիպված կլինեին ամբողջ տնտեսության մեջ աշխատավարձ բարձրացնել), իսկ թոշակառուների կենսաթոշակի բարձրացումը զգալիորեն ավելի ցածր է եղել, քան գների բարձրացումը, իսկ պետական սեկտորի աշխատողների աշխատավարձը համահունչ է գների բարձրացմանը (ոչ մի տոկոս էլ իրական աշխատավարձի բարձրացում չկա): Արդյունքում՝ ունենք աղքատության շեշտակի աճ:

Աշխարհում դոլարը թանկանում է, իսկ Հայաստանում շարունակում է արժեզրկվել։ Թե դրանից ինչպիսին են տնտեսության օգուտներն ու վնասները, շատ է խոսվել։ Բայց բոլորը մոռացել են այն հազարավոր քաղաքացիներին, որոնք մեծ վնասներ են կրում դոլարի ու ընդհանրապես տարադրամի արժեզրկումից։

Մասնագետները մեկ անգամ չէ, որ նշել են՝ ստեղծված իրավիճակը չեն կարող մեղմել նպաստների կամ բազային կենսաթոշակների բարձրացումը, քանի որ գնաճն առաջանցիկ է:
Տնտեսագետ Վարդան Բոստանջյանը 168.am-ի հետ զրույցում նշեց, որ գնաճն ու աղքատությունը փոխկապակցված են, իսկ իշխանությունները, փոխարենն ընդունելու ձախողումները, հաճախ զբաղված են տրամագծորեն հակառակ իրավիճակներ ներկայացնելով:

168.am-ի հետ զրույցում «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր, տնտեսագետ Թադևոս Ավետիսյանն ուշադրություն հրավիրեց այն հանգամանքի վրա, որ անգամ ԿԲ նախագահն է նշել, թե գնաճը ոչ միայն դրսից է ներմուծված, այսինքն՝ միջազգային շուկաների թանկացումներն են բերել այդ գնաճին, այլև՝ ներքին առաջարկն է կրճատվել, և  տնտեսությունն այդ աճող պահանջարկը չի կարողանում բավարարել։