#քաղբանտարկյալ

«Նախկինների» վրա սեփական մեղքերը և դավաճանությունները բարդելու փորձերի մեջ Փաշինյանը փորձում էր մտցնել նաև «Զանգեզուրի միջանցքի» խնդիրը՝ պնդելով, թե Արցախյան կարգավորման բոլոր առաջարկները մշտապես ներառել են բոլոր կոմունիկացիաների բացման հարցը: Սակայն ո՛չ Տեր-Պետրոսյանի, ո՛չ Քոչարյանի, ո՛չ Սարգսյանի թողած բանակցային ժառանգության մեջ չի եղել և ոչ մի դրույթ, կամ առիթ, կամ ձևակերպում, որի շնորհիվ Ադրբեջանը և Թուրքիան կարող էին վերագործարկել իրենց վաղեմի երազանքը:

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքական վերլուծաբան, քաղտեխնոլոգ Վիգեն Հակոբյանն է։

Այսօր Երևան քաղաքի ընդհանուր իրավասության դատարանի Կենտրոնի նստավայրում՝ դատավոր Սուսաննա Գզոգյանի նախագահությամբ, շարունակվում են գրող, հրապարակախոս, հասարակական գործիչ, «ՎԵՏՕ» հասարակական-քաղաքական շարժման հիմնադիր և ղեկավար, քաղբանտարկյալ Նարեկ Մալյանի գործով լսումները:

«Շատ խնդրահարույց պայմաններում ենք այսօր գտնվում, որովհետև մարդու իրավունքների պաշտապանությունն այն հերթական բնագավառներից է, որի շուրջ հանրության մեջ ծայրահեղ երկբևեռ մոտեցում է ձևավորված,- «Հայաստանը՝ ապօրինությունների խաչմերուկ» թեմայով քննարկման ժամանակ նշեց սահմանադրագետ Գոհար Մելոյանը՝ մանրամասնելով,- Մի կողմից՝ օրվա իշխանությունն իրեն դրոշակ է դարձրել և անհամեստորեն գովերգում է մարդու իրավունքների պաշտպանության մակարդակը դրական ուղեծրում պահելու առումով, մյուս կողմից՝ կա փաստացի իրավիճակ, երբ մարդու հիմնարար իրավունքները պարբերաբար ոտնահարվում են»:

Հայաստանում ժողովրդավարության դեմ իրականացվող իշխանության արշավը բնորոշ է ամենաավտորիտար ռեժիմներին։ Արտաքին թշնամու դեմ նվաստացուցիչ կերպով պարտված իշխանությունը, ըստ ամենայնի, իրեն հաղթանակած ու ամրացած է զգում ներքին կյանքում այնքան ու այնպես, որ այլևս ամենալկտի կերպով խլում է իշխանությունը տեղական ինքնակառավարման մարմնի ընտրված ղեկավարից, ինչպես տեղի ունեցավ նախօրեին Ալավերդիում։

«Իրականում մենք դատարանների դռները մի քանի ժամով փակել էինք արդարադատության դռները բացելու համար»,- այսօր Ազգային ժողովում ահա այս պարզաբանմամբ հանդես եկավ Նիկոլ Փաշինյանը՝ անդրադառնալով 2019 թվականին դատարանները շրջափակելու իր նախաձեռնությանը:

5-րդ շարասյուն փնտրելու իդեա-ֆիքսը Նիկոլ Փաշինյանին հասցրել է նաև դատական համակարգի դռներին՝ ուղիղ և փոխաբերական իմաստով: Այսօր նա Ազգային ժողովում դարձյալ հիշել է 2019 թվականին դատարանների մուտքերը շրջափակելու ակցիան՝ արձանագրումով. «Իրականում մենք դատարանների դռները մի քանի ժամով փակել էինք արդարադատության դռները բացելու համար»: Սակայն Նիկոլ Փաշինյանը հավելել է, որ արդարադատության դռները դեռևս լիարժեք, բավարար չափով […]

Նիկոլ Փաշինյանն իշխանությունը պահպանում է «մահ կամ իշխանություն» պայմանական սկզբունքով, որի դեպքում, առանց իր իշխանության, ներկայիս պաշտոնյաները կարող են ունենալ փոխաբերական իմաստով մահվան հեռանկար։ Այս սկզբունքի ողբերգական առանձնահատկությունն այն  է, որ մահը, այսպես թե այնպես, անխուսափելի է․ նրա իշխանության պահպանման յուրաքանչյուր օրն ավելի է մոտեցնում պետության մահը, որը ոչ իրեն, ոչ էլ սեփական ճակատագրով մտահոգված պաշտոնյաներին, բնականաբար, չի հուզում։  

ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Աննա Մկրտչյանի գնահատմամբ՝ Հայաստանում  քաղաքական զարգացումները, Հայաստանի յուրաքանչյուր քաղաքացու համար, բացի նիկոլական խմբակից, տանում են դեպի քրեակատարողական հիմնարկներ: 

Ըստ Էդուարդ Շարմազանովի՝ դաշնակիցներին պետք է ընտրել՝ առաջնորդվելով նախկին փորձով ու նրանով, թե որքանով են այդ հարաբերությունները ձեռնտու մեզ: Իսկ ներկա իշխանությունների գործողություններն ուղիղ սպառնալիք են հայոց պետականությանը:

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ռազմական և անվտանգային հարցերով փորձագետ Հայկ Նահապետյանն է։

Ադրբեջանում գերության մեջ են գտնվում Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարության մեծ թվով ներկայացուցիչներ, նախկին նախագահներ, պետնախարարներ։ Նրանք մարդիկ են, անուն-ազգանուններով, կենսագրությամբ, առողջական խնդիրներով, խեղված ճակատագրերով, իրենց սպասող ընտանիքներով։ Նրանց գերեվարման առաջին օրերին այդ լուրը փոթորկեց հասարակությանը, հուզումներ առաջացրեց, բայց ինչպես մյուս իրադարձությունների դեպքում, ժամանակի հետ մոռացության մատնվեց։ 

ՀՀԿ փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանի գործով դատական նիստի շրջանակում «Անվտանգություն և ժողովրդավարություն» իրավապաշտպան ՀԿ հիմնադիր, ԱԺ նախկին պատգամավոր Նաիրա Զոհրաբյանը լրագրողների հետ զրույցում սա որակել է գիլիոտինների հրահանգ:

Լրագրողների հետ զրույցում ՀՀԿ Գործադիր մարմնի անդամ, Ազգային ժողովի նախկին փոխնախագահ Էդուարդ Շարմազանովը նշել է, որ Նիկոլ Փաշինյանի հակապետական խմբակը քաղաքական, պետական և ազգային գործիչների նկատմամբ բռնաճնշումները և կալանավորումները, բնական է, ներկայացնում է ընդամենը  որպես իրավական գործընթաց:

Փաշինյանի ենթակայության տակ գտնվող «քաղհասարակություն» կոչվածը, որի շատ անդամներ այսօր իշխանության վերին էշելոնում են, և նախկինում անգամ Մաշտոցի պուրակի ճմրթված տերևի համար էին միջազգային կազմակերպությունների հայաստանյան գրասենյակների ու դեսպանատների առջև ցույցեր ու պիկետներ անում, ոմանք՝ նույնիսկ հորիզոնական դիրքով, այսօր ձկան նման լուռ են, որ երկրի ամենաազդեցիկ ընդդիմադիր քաղաքական կուսակցություններից մեկի փոխնախագահն անազատության մեջ է Նիկոլ Փաշինյանի կամքով… Խոսելու համար…

Եվրոպայի Ժողովրդական Կուսակցությունը ՀՀ իշխանություններին կոչ է արել ազատ արձակել Արմեն Աշոտյանին, երաշխավորել արդարացի ու թափանցիկ դատաքննություն. նշված է «Աջակցելով քաղաքական բանտարկյալներին՝ Եվրոպայում ահագնացող ավտոկրատիայի պայմաններում» վերտառությամբ հրատապ բանաձևում, որը ԵԺԿ քաղաքական ասամբլեան ընդունել է օրերս:

Այսօր Երևան քաղաքի ընդհանուր իրավասության դատարանի Կենտրոնի նստավայրում՝ դատավոր Սուսաննա Գզոգյանի նախագահությամբ, մեկնարկեցին գրող, հրապարակախոս, հասարակական գործիչ, «ՎԵՏՕ» հասարակական-քաղաքական շարժման հիմնադիր և ղեկավար, քաղբանտարկյալ Նարեկ Մալյանի գործով նախնական լսումները:

Երեք տարի առաջ այս օրերին հայկական քաղաքական լեքսիկոնում փաշինյանական և ադրբեջանական միացյալ ջանքերով տեղ գտան «ռևանշ», «ռևանշիստներ» տերմինները, որոնք երկու դեպքում էլ վերաբերում են նախկին իշխանություններին՝ ՀՀ երկրորդ և երրորդ նախագահներին և իրենց քաղաքական թիմերին:

ՀՀ ամբողջ տարածքում «GALLUP International Association»-ի Հայաստանում լիիրավ անդամ «Էմ Փի ՋԻ» ընկերության անցկացրած հարցմանը մասնակցած քաղաքացիների 52 տոկոսը համոզված է, որ Հայաստանում կան քաղբանտարկյալներ: Այս մասին լրագրողներին հայտնեց «GALLUP International Association»-ի Հայաստանում լիիրավ անդամ «Էմ Փի ՋԻ» ընկերության տնօրեն Արամ Նավասարդյանը՝ հավելելով, որ սա այս թեմայով անցկացված երրորդ հարցումն է:

Հերթական նոյեմբերի 9-ը առիթ է ստեղծում վերլուծելու 44-օրյա պատերազմի ավարտն արձանագրող փաստաթղթի ազդեցությունն ու հետևանքները մեզ վրա: Ուղիղ 3 տարի առաջ հայ ժողովրդի համար շոկային էր եռակողմ հայտարարության բովանդակությունը, և Սերժ Սարգսյանի դիպուկ ձևակերպմամբ հայկական կողմից այն ստորագրող անձին ամուր կպավ «կապիտուլյանտ» բնորոշումը:

Ծավալված «հիշողության պատերազմների» մեջ բոլոր 4 կողմերի խոսույթը ձևավորված է և տարբեր վարիացիաներով հայտնվում է հասարակաքաղաքական լրահոսի մեջ:

Հիմա եթե Գլխավոր դատախազությունը կարող է ասել, թե ինչ վտանգներ է չեզոքացրել նախորդ 3 տարիների ընթացքում՝ Ադրբեջանի հանցագործ ռազմաքաղաքական ղեկավարության ներկայացուցիչների վերաբերյալ հարուցված քրեական գործերի ու դրանց շրջանակում իրականացված ենթադրյալ գործողությունների մասին տեղեկություն չտրամադրելով, միգուցե վերանայենք մեր մոտեցումները:

«1937 թվականը արդարադատության ռենեսանս պետք համարել մեր օրերի նկատմամբ»,- հավելեց նա:

«Հայաստանում մեկ անձի բացարձակ իշխանություն է, և այդ մարդու միակ նպատակը՝ հնարավորինս երկարաձգել իր իշխանությունը,- հավելեց ընդդիմադիր պատգամավորը՝ ապա վստահեցրեց,- Ամեն բան վերջ ունի: Այժմ հետևում ենք Արմեն Աշոտյանի դատավարությանը… Վերջերս ես նրան հանդիպել եմ նաև մեկուսարանում՝ կամքը, ոգին, միտքը տեղը, և, ի վերջո, միտքը, խելքը կամքն են գերիշխելու մեր երկրում»:

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայաստանի հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) Գործադիր մարմնի (ԳՄ) անդամ, Ազգային ժողովի (ԱԺ) նախկին փոխնախագահ Էդուարդ Շարմազանովն է։

«Մասիս Մելքոնյանը դուրս չի եկել դատավորի կաշվից: Նիստի ժամանակ, երբ դիմում էր Լևոն Քոչարյանին,  առոգանությամբ և խաղաղված հոգով ասում էր՝ մեղադրյալ Լևոն Ռոբերտի Քոչարյան: Զգացվում էր՝ իր հոգին ինչպես է փառավորվում, որ, ի վերջո, Քոչարյան ընտանիքից մեկին էլ ինքը կալանավորեց»,- ասաց Ալեքսանդր Կոչուբաևը:

Հոկտեմբերի 12-ին Հակակոռուպցիոն դատարանում՝ դատավոր Վահե Դոլմազյանի նախագահությամբ, քննվում էր Հայաստանի հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) փոխնախագահ, հունիսի 16-ից կալանավորված Արմեն Աշոտյանի խափանման միջոցը փոխելու՝ պաշտպանական թիմի միջնորդությունը:

Աշխարհում չկան երկրներ, որոնք ընդունում են, որ ունեն քաղբանտարկյալներ: Թեև ՀՀ գործող իշխանությունները ևս չեն ընդունում քաղբանտարկյալների գոյությունը, այդուհանդերձ, այդ մասին ահազանգում են հանրային ու քաղաքական տարբեր շրջանակներ: Ավելին՝ միջազգային կոնկրետ կառույցներ ևս խոսել են այս խնդրի մասին, իսկ իրավապաշտպան տարբեր կազմակերպություններ պարբերաբար արձանագրել են  դատաիրավական համակարգում առկա լրջագույն խնդիրները: Ընդամենն ամիսներ առաջ Amnesty International-ն էր  հրապարակել 2022/23 զեկույցը՝ Աշխարհում մարդու իրավունքների վիճակի վերաբերյալ:

«Այսինքն, այլ այլընտրանքային միջոցների «ճաշացանկը մենք համաձայնել, միջնորդել ու բերել ենք՝ ինչի՞ համար: Որ ժողովուրդն էլ տեսնի, որ այսքանից հետո կալանքի՝ ուժի մեջ մնալուց հետո ևս մեկ անգամ ակնհայտ չէ՞, թե ինչի մասին է խոսքը: Իսկ խոսքն այն մասին է, որ ես պետք է չխոսեմ, պետք է չերևամ, ցանկալի է՝ չլինեմ, բայց դրան դեռ չեն հասել»,- ելույթը եզրափակեց ՀՀԿ փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանը:

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ Ազգային ժողովի (ԱԺ) ընդդիմադիր «Պատիվ ունեմ» խմբակցության ղեկավար, Հայաստանի Հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) ԳՄ անդամ  Հայկ Մամիջանյանն է։