#Նիկոլ Փաշինյան

Թրամփը խնդրե՞լ է Ալիևին ազատ արձակել 23 հայ գերիներին. Վաշինգտոնում Փաշինյան-Թրամփ առանձնազրույցից տարածված չափազանց կարճ տեսանյութից հետո այս հարցի առնչությամբ որևէ պարզաբանում դեռևս չի եղել։ Ամեն դեպքում, օգոստոսի 11-ին Երևանի և Բաքվի կողմից համաժամանակյա հանրայնացված «խաղաղության համաձայնագրի» տեքստում այս մասին որևէ խոսք չկա։

Պաշտոնական Երևանն ու Բաքուն օգոստոսի 11-ին հանրայնացրին խաղաղության համաձայնագիրը, որն օգոստոսի 8-ին Վաշինգտոնում նախաստորագրել էին արտգործնախարարներ Միրզոյանն ու Բայրամովը՝ Հայաստանի, Միացյալ Նահանգների և Ադրբեջանի ղեկավարների ներկայությամբ։ Ու հետաքրքիր զուգադիպությամբ, հենց օգոստոսի 11-ին կառավարության գրավոր քվեարկության հարցերի բաժնում հայտնվում է արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանի ներկայացրած գաղտնի հարցը։

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն Ամերիկյան ռուս-ամերիկյան համաձայնության կոմիտեի ավագ խորհրդական, American Conservative-ի խմբագիր և սյունակագիր և ԱՄՆ Պետքարտուղարության նախկին խորհրդական Ջեյմս Քարդենն (James W. Carden) է։ Զրույցին մասնակցում է նաև Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանը։

Պարտադրել, որ Հայաստանը փոխի իր Մայր օրենքը՝ Սահմանադրությունը, ի՞նչ է, եթե ոչ՝ ՀՀ ներքին գործերին միջամտություն, դեռ չենք նշում «ռևանշիստական տրամադրությունները» ոչնչացնելու պահանջի մասին, որն այլ ձևակերպումներով համաձայնագրում դարձյալ տեղ է գտել:

«2016 թվականի քառօրյա պատերազմից հետո, երբ մեր երկիրը տեր ուներ՝ նախագահը Սերժ Սարգսյանն էր, Ադրբեջանի նախագահը բողոքում էր, որ իրեն փակ դռների հետևում ստիպում են ճանաչել Արցախի անկախությունը, իսկ 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմից հետո Ադրբեջանի նախագահը, ասում էր՝ «noldu?», Փաշինյան (էս ի՞նչ եղավ, Փաշինյան)։

«Հստակ է, որ Հայաստանն ամենամեծ կորցնողն է․ ամեն կնքված պայմանագրից հետո մեր կորուստներն էլ ավելի են մեծանում»,- 168․am-ի հետ զրույցում Վաշինգտոնում մեկնարկած գործընթացներին ու նախաստորագրված փաստաթղթին այսպես արձագանքեց միջազգային հարցերով փորձագետ Արմեն Մանվելյանը։

Այս օրերին, երբ վաշինգտոնյան հանդիպումներից և Փաշինյան-Ալիև-Թրամփ եռակողմ հռչակագրի ստորագրումից հետո ՔՊ-ականները նույնանման տեքստերով ֆեյսբուքյան իրենց էջերում ոգևորված վստահեցնում են, թե այլևս պատերազմ չի լինելու, խաղաղությունն այլևս հաստատված փաստ է (թեև խաղաղության պայմանագիր անգամ չի կնքվել), ցանկանում ենք մի քանի փաստի վրա ուշադրություն հրավիրել, հատկապես, երբ Թրամփի՝ Նոբելյան մրցանակի առաջադրել-չառաջադրելու թեմա է շրջանառվում, որում, թերևս, առաջինը հենց ԱՄՆ նախագահն է շահագրգիռ:

Հանրային ու քաղաքական գործիչ Նաիրա Զոհրաբյանը 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով վաշինգտոնյան գործընթացներին՝ նկատեց, որ «հերթական կապիտուլյացիա»-ի մասին գլոբալ գնահատականի համար պետք է նայել, թե որ երկիրն ինչ շահեց։

«Որոշ բացառություններով՝ չեմ կարծում, որ իրենց վերաբերմունքը պրոբլեմին, խնդրո առարկային, դրա լրջությանը համարժեք է, մյուս կողմից էլ՝ առանձնապես շատ անսպասելի չէր Վաշինգտոնում ստորագրվածը, որովհետև օրեր շարունակ այդ պրոցեսը գեներացնողները հետևողականորեն փոքր կամ միջին դոզաներով մոտեցնում էին պահը»։

Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության տարիներին ապառիկով ապրելը Հայաստանում դարձել է օրինաչափություն։ Ոչ միայն պետությունն է ապառիկով գոյատևում, այլև հասարակությունը։ Իշխանությունը պարտքեր է վերցնում՝ պարտքերով պետական բյուջեի ծախսերը կատարելու ու գործ անելու իմիտացիա ստեղծելու համար, քաղաքացիները վարկեր են վերցնում՝ վարկերով իրենց կենցաղային կարիքները հոգալու համար։

Սաթիկ Սեյրանյանի «Դասեր» հաղորդաշարի հյուրը Գյումրիի ավագանու «Իմ հզոր համայնք» խմբակցության ղեկավար, քաղաքական գործիչ Ռուբեն Մխիթարյանն է:

Պետգնումների armeps համակարգից տեղեկանում ենք՝ այս անգամ «Մեր ժամանակների հերոսը» մրցանակաբաշխությունը գլուխ կբերվի շուրջ 130 միլիոն 570 միլիոն դրամով․ Նիկոլ Փաշինյանի աշխատակազմն օրերս համապատասխան պայմանագիր է ստորագրել «Դոմինո վիդեո փրոդաքշն» ՍՊԸ-ի հետ։ Գնումը կատարվել է «բաց մրցույթ» ընթացակարգով։

Նիկոլ Փաշինյանի մոտ նախագահ աշխատող Վահագն Խաչատուրյանը, որի արածն այսքան տարի եղել է պետության հաշվին արտասահմաններում անիմաստ շրջագայելն ու թաղման արարողություններին մասնակցելը, վերջին օրերին ակտիվացել է։ Օրերս Սյունիք կատարած այցի, այն էլ՝ եռօրյա այցի ընթացքում մի շարք տարօրինակ, երբեմն էլ՝ անհարկի հայտարարություններ արեց։

«Հիմա նայենք, թե ինչ շահեց Հայաստանը։ Ընդամենը մի որոշ ժամանակով Հայաստանն աննշան թուլացրեց սուր էսկալացիայի վտանգը։ Մենք չենք էլ կարող որոշել այդ ժամանակը։ Երկրորդը՝ ստացավ քարոզչական խոստումներ ներդրումների, տրանսպորտային հաբ դառնալու մասին, որոնք որևէ երաշխիքով ամրապնդված չեն՝ ի տարբերություն TRIPP միջանցքի։ Հայաստանի շրջափակումը խորանալու է։ Որևէ մեկս պատկերացում չունի՝ ինչպե՞ս է կազմակերպվելու Իրան-Հայաստան հաղորդակցությունը։ Երբ ասում ենք, որ սա Ալիևի և Թրամփի գործարք է, պարզ է, որ այդտեղ երկու հիմնական թիրախ կա՝ Ռուսաստանի վրա ճնշումն ուժեղացնելը և Իրանը մեկուսացնելը»:

«Ի՞նչ է ստանալու Հայաստանը․ էլի խոսքը խաղաղության մասին է, խաղաղության առևտրի։ Այսինքն՝ նույն ապրանքն Ադրբեջանը Հայաստանի իշխանություններին մի 10 անգամ արդեն վաճառել է, ինչն էլի վերջնական չէ։ Բայց, ամեն դեպքում, Հայաստանը ստանում է պատրանք, որ ունենալու է խաղաղություն»,- հավելեց նա։

«Մարդ պիտի առնվազն անմեղսունակ լինի, 16-րդ հարկից գլխին «կիրպիչ» ընկած լինի, որպեսզի ասի, թե այդ հատվածի վերահսկողությունը Հայաստանն է անելու»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Դավիթ Ջամալյանը՝ խոսելով Վաշինգտոնում ԱՄՆ նախագահի, Նիկոլ Փաշինյանի և Ալիևի ստորագրած փաստաթղթի և դրա վտանգավոր հետևանքների մասին։

«Այս Հռչակագրում բազմաթիվ անհասկանալի, ավելի ճիշտ՝ անորոշ բաներ կան, բացի այն, որ, ընդհանուր առմամբ, այն հայ ժողովրդի և ՀՀ ազգային շահի տեսանկյունից բացասական է: Այստեղ անորոշություններ կան՝ հատկապես նշված ցանկությունների իրագործման առումով»:

«Սրանով Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները լուծեց իր հարցը, Ադրբեջանը շարունակում է լուծել իր հարցը, իսկ Հայաստանի Հանրապետությունն ի ցույց է դնում աշխարհին, թե մենք պատրաստ ենք ամեն ինչ զիջելու, պատրաստ ենք տրամադրելու միջանցքը, որտեղ, ըստ տարբեր միջազգային հրապարակումների, տեղակայվելու է 1000 հոգանոց զինված կոնտինգենտ»։

«Թե ինչո՞ւ չօգտագործեցին, սա Հայաստանի իշխանությունը պետք է բացատրի։ Վստահ եմ, եթե Հայաստանի իշխանությունը գերիների վերադարձը նախապայման դներ այս ստորագրությամբ, Թրամփը կճնշեր Ալիևին, որի արդյունքը դրական կլիներ։ Փաստացի իշխանությունը հրաժարվեց նախապայման դնելուց, և արդյունքում՝ որևէ գերի չի վերադարձվելու»։

Նիկոլ Փաշինյանը հայաստանյան լրագրողների հարցերին ի պատասխան` անդրադարձել է Հայաստան-Ադրբեջան տարածքային ամբողջականության փոխադարձ ճանաչման և սահմանազատման գործընթացին:

Նիկոլ Փաշինյանը, հայաստանյան լրագրողների հարցերին ի պատասխան, թե  Թրամփի և Ալիևի հետ խոսե՞լ է Բաքվում պահվող գերիների մասին, ասել է, թե չկա այդպիսի բանակցություն, որտեղ Ադրբեջանում անազատության մեջ գտնվող հայրենակիցների թեման չի բարձրացնում:

«Կարծում եմ՝ նախագահ Թրամփն իր ելույթում արդեն պատասխանել է հարցին, որովհետև ինքնիշխանությունն ի՞նչ է, այն է, որ երկիրն իր ինստիտուտներով գործում է լիարժեք ու ամբողջական»,- այս մասին ԱՄՆ-ում իր ասուլիսի ժամանակ նշեց Նիկոլ Փաշինյանը՝ պատասխանելով լրատվամիջոցների՝ նախապես իրեն ուղղված հարցերից մեկին։ Հարցը վերաբերում էր նրան, թե Նախիջևանով դեպի Ադրբեջան գնացող բեռների մաքսային հսկողությունն արդյո՞ք իրականացվելու է հայկական կողմից, եթե ոչ, ապա ո՞ւմ կողմից է իրականացվելու այդ ծառայությունը։

Նիկոլ Փաշինյանը հայաստանյան լրատվամիջոցներից մեկի հարցին`  «Սյունիքի տարածքն ԱՄՆ-ին վարձով տալով՝ արդյո՞ք մտահոգություն չունեք, որ ԱՄՆ-ի և Իրանի միջև լարվածության սրման դեպքում այն կվերածվի Իրանի վրա հարձակման ելակետի», չի համաձայնել այն դիտարկումների հետ, թե Սյունիքի մարզը վարձով տրամադրվում է ԱՄՆ-ին:

Միացյալ Նահանգներում գտնվող Նիկոլ Փաշինյանն այսօր մամուլի ասուլիսում պատասխանել է լրատվամիջոցների կողմից իրեն ուղղված գրավոր հարցերին։ Այդ հարցերից մեկը վերաբերում էր կապուղիների ապաշրջափակմանը, դրա հետ կապված սահմանափակումներին և, թե արդյո՞ք արտակարգ դրության ռեժիմը կարող է տարարածվել ՀՀ տարածքով անցնող կապուղիների վրա։

Հայաստանի Հանրապետությունն ապաշրջափակվում է: Ադրբեջանն իր հերթին՝ հնարավորություն է ստանում Հայաստանի տարածքով հուսալի կապ ունենալ Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության հետ: Իսկ Հայաստանի Հանրապետությունը հնարավորություն է ունենում Ադրբեջանի և Նախիջևանի տարածքով Սյունիքի մարզի հետ երկաթուղային կապ ունենալ։ Սա ներքին հատվածն է: Հայաստանի Հանրապետությունը ստանում է հասանելիություն միջազգային երկաթուղային ցանցին դեպի Ռուսաստան, Իրանի Իսլամական Հանրապետություն, Կենտրոնական Ասիա, Չինաստան:

«Իսկ խոչընդոտը հետևյալն է՝ եկեք պատկերացնենք այսպիսի իրավիճակ, երբ Ադրբեջանի քաղաքացին, անունը պայմանական ասենք՝ Ալի Մուսաբեկովն իր անձնագրով գալիս է Կոռնիձորի կամրջի մոտ, ասում է՝ գիտե՞ք ինչ, ես, օրինակ, ուզում եմ գնալ Նախիջևան, ես հարգում եմ Հայաստանի ինքնիշխանությունը, իրավազորությունը, պատրաստ եմ վճարումներ անել, ինչ որ սահմանված է, անձնագրային ու մաքսային հսկողություն անցնեմ։ Բայց մենք ասում ենք՝ ոչ, մենք թույլ չենք տալիս, սա է խոչընդոտը։

Միջազգային արբիտրաժը սեփական վճիռները կատարելու պարտադրանքի միջոցներ չունի, սակայն ունի այնպիսի գործիքներ, որոնց կիրառումը հետագայում ծանր է նստելու պետության վրա։ Ընդհուպ այն, որ դա կարող է տարածվել երկրի արտաքին ակտիվների վրա։  

«Ու ռիսկը կա, որ ԵԱՏՄ մյուս անդամ երկրները, հաշվի առնելով, որ Հայաստանը միակողմանի խախտել է իրենց համընդհանուր սկզբունքները, պահանջ ներկայացնեն՝ Հայաստանին զրկել մաքսատուրք ստանալու իր հնարավորությունից»,- հավելեց նա։

«Փաստ է՝ Թուրքիան այս սցենարում հաղթողի դիրքում է։ ԱՄՆ հովանավորչությամբ իրականացվող TRIPP ծրագիրը՝ անկախ նրա անվանումից, տարածաշրջանի ամենաշահավետ միացումը կդարձնի Թուրքիան Ադրբեջանին և Կենտրոնական Ասիային, շրջանցելով Իրանին։ Այսինքն, փաստացի հաստատվում և ամրապնդվում է Էրդողանի կողմից առաջ մղած թուրանական գաղափարը: Թուրքիան նաև կարող է համոզել Ռուսաստանին՝ չխոչընդոտել գործընթացը՝ հնարավորություն տալով ռուսական տնտեսական կամ էներգետիկ շահերի մուտքը Թուրքիա և այնտեղով դեպի Եվրոպա՝ հետագայում ևս»:

Երևանի քաղաքապետարանը 4 միլիարդ 750 միլիոն դրամով (12450766,50 դոլար) ձեռք է բերել մարզական օբյեկտների շինարարական աշխատանքների ծառայություններ ոչ մրցակցային՝ հրատապ մեկ անձ գնման ընթացակարգով։