«ՔՊ-ականները հատել են բոլոր կարմիր գծերը, ոչ մի քաղաքավարություն չկա, ոչ մի ազգայնասիրություն չկա: Նրանք ամեն ինչ ոտնակոխ են անում, և զարմանալի չէ, որ լկտիորեն են վերաբերվում կին պատգամավորին: Իրենք միայն գիտեն՝ ինչպես դիմացինին վիրավորել, հայհոյել, և չեմ կարծում, որ ներողություն խնդրեն»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց «Կալիֆոռնիա Կուրիեր» թերթի գլխավոր խմբագիր, ամերիկահայ գործիչ Հարութ Սասունյանը՝ անդրադառնալով ՔՊ-ական Արթուր Հովհաննիսյանի կողմից ընդդիմադիր պատգամավոր Թագուհի Թովմասյանի հասցեին հնչեցրած վիրավորանքներին:
«Եթե Թուրքիայի քաղաքականության հիմքում լիներ փոխշահավետության հանգամանքը, ապա նրանք այդ 2․4 միլիարդ եվրոյանոց պրոյեկտի տակ չէին մտնի, այլ 50 միլիոն դոլար կներդնեին Կարսից Գյումրիի երկաթուղու վրա, որը դեռ ցարի ժամանակ է կառուցվել ու այժմ պարզապես հիմնանորոգման կարիք ունի։ Դա կլիներ ապաշրջափակման որոշակի տրամաբանության մեջ, և այդ դեպքում Թուրքիայի իրական մտադրությունները մեզ համար ավելի անկեղծ կլինեին»։
«Իսկ ինչ վերաբերում է դատական ակտին, այն բաղկացած է շուրջ 104 էջից, որից 80 տոկոսը հանդիսանում են մեր կողմից ներկայացրած դիրքորոշումները, 10 տոկոսը՝ Առաջին ատյանի դատարանի որոշման մեջբերումները: Բուն վերլուծությունը կազմում է տոկոսային չնչին մի հարաբերակցություն»։
Սամվել Կարապետյանի պաշտպանական խումբն այսօրվա հրավիրած ասուլիսում անդրադարձավ այս գործով առկա «ապօրինություններին», «կամայականություններին»։
Օրերս Նիկոլ Փաշինյանն աշխատանքային այցով գտնվում էր Ճապոնիայում։ Նա Տոկիոյի փողոցներից ֆեյսբուքյան ուղիղ եթե էր մտել և պատմում էր, որ այդ քաղաքում որևէ տեղ աղբամանի չի հանդիպել, ոչ էլ աղբի։
Սեպտեմբերի 3-ին 44-օրյա պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող քննիչ հանձնաժողովի զեկույցն ԱԺ պաշտպանության և անվտանգության հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանն ուղարկել է ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանին:
Նժդեհ Իսկանդարյանը նշեց, որ ոստիկանությունից են իրեն զանգել, որից հետո հանդիպել են քաղաքացիական հագուստով ոստիկանների հետ, իսկ գողություն անողների հետ երբ տելեգրամով կապվել են, նրանք հստակ ասել են, որ Իսկանդարյանը ոստիկանների հետ է հանդիպել՝ չնայած զգուշացումներին:
Պատմաբանը նկատեց՝ պատմական բոլոր հրապարակումները ենթակա են վերաիմաստավորման, որովհետև ընդհանուր պատմությունը՝ անկախ նրանից, թե որ ժամանակահատվածում է գրված, հայությանն ինքնուրույն պայքարելու գաղափարից զրկում են։
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերը Լեհաստանում Հայաստանի Հանրապետության նախկին դեսպան, հասարակական-քաղաքական գործիչ Էդգար Ղազարյանն ու քաղաքագետ, «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ Սուրեն Սուրենյանցն են։
Նրա խոսքով՝ մինչև 2018թ․ Ալիևը հասել էր ընդամենը մի բանի, որ այստեղ-այնտեղ բողոքում էր՝ իրեն ճնշում են, բայց ինքն ու իր արտաքին գործերի նախարարը գլուխը կախ ստորագրում էին փաստաթղթեր, որտեղ ասվում էր, որ Արցախի հարցը պետք է լուծվի ինքնորոշման իրավունքի շրջանակում։
«Ալեն Սիմոնյանը, Անդրանիկ Քոչարյանը, Արարատ Միրզոյանը որ այդպես խոսում են, ինչի իրենք տեսե՞լ են մեր տղաների խոշտանգված մարմինները, իհարկե չեն տեսել։ Այդ դաժանությունը մենք ծնողներով ենք տեսել։ Ես դեռ զարմացած եմ, որ այս ազգի մեջ կան մարդիկ, որոնց համար Նիկոլ Փաշինյանն ընդունելի է»,- հավելեց Անահիտ Ադոյանը՝ հավելելով, թե այս ամենը տեսնելուց հետո ինչպե՞ս կարող է համակերպվել, ինչպե՞ս կարող է հավատալ «Խաղաղության պայմանագրին»։
«Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ Սուրեն Սուրենյանցը վստահեցնում է՝ պատերազմի հրձիգ, Հայաստանին և Արցախին պատերազմներ բերած Նիկոլ Փաշինյանն իրավունք չունի խոսել խաղաղության մասին, որովհետև խաղաղություն բերել ուղղակի չի կարող։
Ի դեպ, մեր տեղեկություններով, Տեր Արամը պատահական քահանա չէ ու ամենևին պատահական չէ նրա ըմբոստությունը․ ասում են՝ նա մոտ է Նիկոլ Փաշինյանի դստեր՝ Մարիամ Փաշինյանի հետ, որը պարբերաբար այցելում է Հովհանավանք։ Նկատենք՝ այդ եկեղեցի վերջերս այցելել էր նաև Աննա Հակոբյանը։
«Այս պահին սպասում եմ՝ ոստիկաններն ինչ-որ բան կպարզե՞ն, թե՞ չէ։ Որոշ հարցեր կան ինձ համար, արդեն պարզել եմ, եթե առաջիկա օրերին որոշակի պարզաբանումներ չլինեն նրանց կողմից, հաջորդ շաբաթ ես եմ այդ փակագծերը բացելու»,- 168․am-ի հետ զրույցում գիշերվա միջադեպին անդրադառնալով՝ նշեց Արցախի Հանրապետության՝ վերջերս նշանակված պետնախարար Նժդեհ Իսկանդարյանը։
«1992 թվականից գործող ՄԽ գործունեության նպատակներն էին՝ խաղաղության գործընթացի առաջմղումը՝ ԵԱՀԿ բազմազգ խաղաղապահ ուժերի տեղակայման միջոցով, հակամարտության կարգավորման համար համապատասխան շրջանակի ապահովումը՝ Մինսկի խմբի կողմից աջակցվող բանակցային գործընթացի միջոցով, զինված հակամարտության դադարեցման մասին համաձայնագրի կնքմանը հասնելը․․․։ Եվ, փաստորեն, այս ձևաչափից հրաժարումը հրաժարում է Արցախյան հակամարտությունից, Արցախյան հարցից՝ իր բոլոր կոմպոնենտներով»,- 168․am-ի հետ զրույցում նշեց Գոհար Մելոյանը։
Օգոստոսի 8-ին Վաշինգտոնում՝ Սպիտակ տանը, Նիկոլ Փաշինյանի, Իլհամ Ալիևի և Դոնալդ Թրամփի կողմից ստորագրված համատեղ հռչակագիրը և Հայաստանի ու Ադրբեջանի ղեկավարների նախաստորագրած խաղաղության պայմանագիր կոչվածը Հայաստանի իշխանությունները համարում են խաղաղության հաստատման սկիզբ: Ավելին, ըստ Նիկոլ Փաշինյանի՝ օգոստոսի 8-ից հետո մենք ապրում ենք «բացարձակապես ուրիշ, բոլորովին նոր» Հայաստանի Հանրապետությունում:
Մինչև որևէ միջազգային, տարածաշրջանային կամ երկկողմ համաձայնություն չհստակեցվի հրապարակային փաստաթղթով, ցանկացած հայտարարություն կամ մեկնաբանություն՝ թե՛ Հայաստանի, թե՛ Ադրբեջանի կամ միջազգային դերակատարների կողմից, մնալու է բացառապես քաղաքական մանևրի դաշտում, առանց իրական իրավական բազայի։ Իսկ առանց փաստաթղթային հիմքի, հստակ վերահսկողական մեխանիզմների ու ինստիտուցիոնալ պատասխանատվության, Սյունիքի տարածքում ցանկացած փոփոխություն կարող է վերաճել անդառնալի հետևանքների՝ պետականության ու տարածաշրջանային կայունության տեսանկյունից։
«Այդ ընթացքում կբերեն ադրբեջանցիների ու այդ տարածքներում տներ «կդզեն-կփչեն» ու կբնակեցնեն, ավտոմատ մի քանի տարի հետո ամեն ինչ կավարտվի, էլ ի՞նչ Մեղրի, ամբողջ Սյունիքը կկորցնենք։ Արցախում հիշո՞ւմ եք՝ ինչ արեցին, անունը դրեցին «բնապահպանական բողոք» ու Բերձորի ճանապարհը փակեցին ու մեկ տարի հետո հայաթափեցին, նույնն էլ Սյունիքում է լինելու։
Ցանցային հետազոտությունների ինստիտուտի տնօրեն, քաղաքագետ Գագիկ Հարությունյանի խոսքով՝ քաղաքական, տնտեսական և բոլոր առումներով Հայաստանի համար շահավետ է մնալ ԵԱՏՄ-ում, քանի որ տասնյակ պետություններ տարիներով սպասում են ԵՄ մտնելու համար և այնպես էլ չեն հասնում, և այնպես չէ, որ Եվրոպայում նստած՝ սպասում են Հայաստանին։
Դեռևս հուլիսի 15-ին Գլխավոր դատախազությունը Կադաստրի կոմիտեի դեմ հայց էր ներկայացրել Վարչական դատարան՝ պահանջելով անվավեր ճանաչել Երևանում գտնվող Արցախի ներկայացուցչության շենքի նկատմամբ Արցախի Հանրապետության կառավարության սեփականության իրավունքի պետական գրանցումը։
Օգոստոսի 25-30-ը «GALLUP International Association»-ի Հայաստանում լիիրավ անդամ «Էմ Փի ՋԻ» ՍՊԸ-ն հանրայնացրել է «TriPPvs ՏՏռաս» խորագրով հարցումները։ Հեռախոսային այս հարցմանը մասնակցել են 1101 քաղաքացիներ՝ Հայաստանի բոլոր մարզերից և Երևանի բոլոր համայնքներից։
«Եթե առաջիկա կիրակի օրը լինեին Խորհրդարանական ընտրություններ, ո՞ր կուսակցության կամ դաշինքի օգտին կքվեարկեք»․ սա «Գելափ ինթերնեշնլ ասոցիացիայի» հայաստանյան ներկայացուցչության հերթական հարցման հերթական հարցերից մեկն է։
«Ձեր կարծիքով՝ Հայաստանում կա՞ն քաղբանտարկյալներ»՝ Gallup International Association-ի օգոստոսյան հետազոտության այս հարցին ի պատասխան՝ մեր հայրենակիցների 62 տոկոսը նշել է «այո» տարբերակը, 18 տոկոսը՝ «ոչ»։
«Ինձ քաղաքական գործիչների, ուժերի օրակարգերը հետաքրքիր չեն։ Ինձ հետաքրքիր է ԱԺ պատգամավորների՝ իրենց պարտականություններից բխող գործողությունների կատարումը․ նրանք պարտավոր են կատարել իրենց ֆունկցիաները՝ վերահսկեն կառավարության գործունեությունը, իսկ անհամապատասխանության առկայության դեպքում՝ անվստահություն հայտնեն վարչապետին»։
«Եթե իրենց նավթն ու գազը չվաճառվի, կարծում եմ՝ կընկալեն: Երբ Կասպից ծովում հայտնվի ՆԱՏՕ-ի ռազմաբազա, կընկալեն: Դժվար է պատկերացնել, որ նույնիսկ դրանից հետո չընկալեն: Այդ հեռանկարից խուսափելու հնարավորությունները շատ չեն, բայց կարծում եմ՝ պետք է վերադառնալ այն բանաձևին, որը կար մինչև խայտառակ 44-օրյա պատերազմը: Այդ ժամանակ որևէ մեկի մտքով չէր կարող անցնել, որ իրենք կհայտնվեն մի իրավիճակում, երբ Ադրբեջանն այդքան լկտի կվարվի իրենց հետ»:
«Մենք միանգամից տեսանք, որ Ադրբեջանը սկսեց Ստեփանակերտում եռակի արագությամբ քանդել հայկական հուշարձանները, արտգործնախարարության շենքը և այլն,- մանրամասնեց նա, ապա անդրադառնալով հարցին, թե ՄԽ լուծարումից հետո ի՞նչ միջազգային մեխանիզմներ կան արցախահայերի հավաքական վերադարձն ապահովելու համար, նկատեց,- Կան միջազգային վեճեր, որոնք սակայն ևս Փաշինյանը փորձում է հետ կանչել Ալիևի ճնշմամբ»։
Թուրքագետ Տիրան Լոքմագյոզյանն Էրդողանի այս դիրքորոշումը բնական է համարում՝ նկատելով, որ այս ճանապարհն առաջին հերթին պետք է թուրք-ադրբեջանական տանդեմին՝ Թուրանը կազմելու համար, ապա նաև՝ Արևմուտքին՝ սեփական նկրտումների համատեքստում։
2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ին կլրանա 44-օրյա պատերազմի 5-րդ տարելիցը: Պատերազմից 5 տարի անց ինչ կարող ենք արձանագրել և ինչ էր պետք արձանագրել՝ այս և այլ հարցերի շուրջ զրուցել ենք ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանի հետ:
«Դրսում օգտագործելու մասին չեմ ասում, որովհետև դրսում էս մեր երկրի ղեկավարները սուբյեկտայնություն ընդհանրապես չունեն։ Իրենց հետ, ենթադրենք, ողջագուրվում են, բարևում, հյուրասիրում, պտույտներ են տալիս, բայց իրենք սուբյեկտայնություն չունեն․ ամենալավ օրինակը Պակիստանի հետ դիվանագիտական հարաբերությունները հաստատելն ու հաջորդ օրը, թանաքը չչորացրած, Պակիստանի քվեարկության մասնակցությունը և Հայաստանի թեկնածության մերժումն էր»։
«Ո՞վ չի ուզում խաղաղություն, բոլորն ուզում են, բայց խաղաղություն հայրենիքի ոչնչացման հաշվին՝ խաղաղություն չէ։ Բա իմ երկրի մեջ ես օտա՞ր դառնամ, օտարը գա տեր դառնա՞։ Այս բոլոր խնդրիների լուծումը մեկն է՝ ժողովրդական պայքար, այլ ձև չկա, ժողովուրդը պետք է ոտքի կանգնի, պայքարի, շատ կներեք, բայց զոմբիի նման պառկել են։
