SMS-ներով աշխատելու պրակտիկան հավանաբար շատ է դուր եկել կառավարության ՔՊ-ական վարչախմբին։ Նիկոլ Փաշինյանի հայտնի SMS-ային պաշտոնանկություններից հետո որոշել են հիմա էլ SMS-ային գրոհ կազմակերպել քաղաքացիների վրա։
Ժողովուրդը վառվում է, պայքարում է խեղճ ժողովուրդը, բայց փաստորեն ոչ ոք չի լսում ժողովրդին: Խեղճ ժողովուրդը տուժում է հա՛մ հոգեպես, հա՛մ ֆինանսապես: Ամեն ինչը թանկացնում են, պետական տուրքերը, հարկերը բարձրացնում են: Հեչ լավ չի: Հայաստանը պետք է ծաղկի, բայց Ցեղասպանության հարցը ո՞նց կարելի է մի կողմ դնել, որ նորից կրկնե՞ն:
«Իրականում շատ ծանր վիճակում է կառավարությունն իր բյուջետային օրակարգով, ճեղքվածքով, ծախսերի ծանր բեռով՝ ընդ որում, ուռճացված, և այն պրոբլեմով, որն անցյալ տարվանից փոխանցվել է՝ թերհավաքագրված 223 միլիարդ դրամի հարկեր և չվերանայված կանխատեսումներ,- 168․am-ի հետ զրույցում նշեց տնտեսագետը՝ նկատելով նաև,- Այս տարվա բեռը շատ մեծ է։ Բայց քանի որ խոշոր բիզնեսից չի կարողանում հավաքել, կամ չի ցանկանում, և տարբեր պաշտոնյաներ գուցե այդ բիզնեսներում իրենց շահերն ունեն, հետևաբար՝ մնում է փոքր ու միջին բիզնեսը, որը հարկելը ևս շատ բարդ է (մոտ 80-90.000 փոքր ու միջին բիզնես կա, ինչ է, բոլորի հետևից հնարավո՞ր է մեկական տեսուչ ուղարկել)»։
«Այդ ժամանակ մեզ խոստացան, որ չի ընդունվի, բայց պարզվում է՝ ընդունվել է, ու ոչ միայն ընդունվել է, այլև մոռացության էին մատնել և միայն 2025 թվականի մարտից են վերհիշել, որ կա նման օրենսդրական լծակ, փորձում են դա օգտագործելով՝ կառուցապատողներից գանձել գույքահարկ,- հավելեց Գուրգեն Գրիգորյանը՝ սա համարելով տնտեսության համար լուրջ մարտահրավեր,- Մեր ոլորտը երկրի ՀՆԱ-ի գրեթե 1/5-ն է ապահովում, իսկ կառուցապատողներն այսօր թիրախավորված են։
«Կապիտալի ուժը» հաղորդաշարի հյուրը գործարար, «Club Capital» ակումբի հիմնադիր Գրիգոր Առաքելյանն է.
Մի կողմ թողնենք ԱՄՆ-ի կողմից նոր մաքսատուրքերի սահմանման օրինականությունը, շարժառիթները, խոսույթը, հիմնավորումները, ձևերն ու եղանակները՝ դա իրենց ներքին գործն է։
Սպառողական վարկերի ակտիվացումը սպասելի էր՝ հաշվի առնելով մի կողմից՝ հիփոթեքի պասիվացումն ու բանկերում ազատ միջոցների ավելացումը, մյուս կողմից՝ այն հանգամանքը, որ հիմա էլ քաղաքացիները ստիպված սպառողական վարկեր են վերցնում՝ հիփոթեքով ձեռք բերված բնակարանները վերանորոգելու ու կահավորելու համար, այդ ճանապարհով ավելի խորացնելով վարկային շուկայի ռիսկերը։ Հատկապես որ, սպառողական վարկերի բեռը շատ ավելի ծանր է, ու դրանով պայմանավորված ռիսկերն անհամեմատ ավելի մեծ են։
Էս իշխանության օրոք չէ՞ր, որ մի փոքր քառակուսի տեղում մեր երեխեքը վառվեցին, չիմացանք՝ ինչ եղավ, բայց մեր հայրենիքի համար էին գնացել ծառայելու: Էլ չհաշված 5000 անմեղ երեխեքին, որ գնացին զոհվեցին:
Սոցիալական իրավիճակը Հայաստանում ակնհայտորեն լարվում է։ Ոչ միայն հարկերի ու տուրքերի ավելացման միջոցով են քաղաքացիների գրպանները դատարկում, այլև ապրանքների ու ծառայությունների գներն են ամենուրեք բարձրանում։ Իշխանությունները թաքցնում են, որ Հայաստանում գնաճ կա, բայց համատարած թանկացումներ են ու թանկացումներն էլ իրենց հերթին են դատարկում մարդկանց գրպանները։
Քաղաքացիները ներկայացնում են իրենց մտահոգությունները երկրում ստեղծված իրավիճակի վերաբերյալ:
Այս տարվանից Հայաստանի փոքր ու միջին բիզնեսի հարկային բեռը կավելանա․ շրջանառության հարկը 5-ից կբարձրանա մոտ 10 տոկոսի։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «5-րդ ալիք» հեռուստաընկերության գործադիր տնօրեն, սցենարիստ, պրոդյուսեր Հարություն Հարությունյանն է։
Զարմանալի չէ, որ Տիգրան Ավինյանը կարող է իրեն թույլ տալ գրեթե 20 հազար դոլար վճարել քաղաքային բյուջեից՝ բիզնես դասով Միացյալ Նահանգներ մեկնելու համար։ Այնպես էլ մի չքմեղանում է, թե ինքը տեղյակ չի եղել, որ այդքան են վճարել իր տոմսի համար։ Ու երբ իմացել է, մի փոքր նույնիսկ զարմացել է։ Զարմացել է, բայց ոչինչ չի արել։ Միայն այն բանից հետո, երբ աղմուկ բարձրացավ՝ որոշեց «անձնազոհություն» անել ու սեփական գրպանից վերադարձնել այդ գումարը։
«Այդ քաղաքականությունը մատնոցախաղ է հիշեցնում, դա քաղաքական հավկուրություն է․ եթե այլընտրանք չունես (իսկ մենք տեսնում ենք՝ Եվրոպական միությունը, ինչպես ասում են, գրկաբաց չի սպասում ու նույնիսկ Ուկրաինայի նման փլուզվող ու ջախջախված երկիրը ելք չունի դեպի եվրոպական շուկա), ինչի՞ մասին է խոսքը։ Պետք չէ՛ նման բաներով կերակրել հանրությանը»։
Նկատվում է վերաարտահանման ծավալների կտրուկ նվազում, հարկային բեռի մեծացում: Մի շարք կոնկրետ հարկերի գծով՝ ակցիզային հարկի, շրջանառության հարկի, կան օրենքների նախագծեր, որոնք բացասական ուղերձներ են հղում բիզնեսին: Մասնագիտական ծառայությունների մասով շրջանառության հարկն էապես բարձրանում է, մի շարք ծառայություններ էլ տեղափոխվում են ավելացված արժեքի հարկման դաշտ։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն «Ազատություն» կուսակցության նախագահ, տնտեսագետ, «Միասին» դաշինքի համահիմնադիր Հրանտ Բագրատյանն է։
Կառավարության ուղիղ եթերով հեռարձակվող նիստերն ու պետական բյուջեն քարոզարշավի համար օգտագործող Նիկոլ Փաշինյանը, որի հրահանգով անտուն մնացած արցախցիներին Հայաստանի պետական բյուջեից այլևս ավելի քիչ գումար է հատկացվելու, որոշել է չբավարարվել «ասֆալտի» մասին քարոզով և անցնել փողով «ձայներ գնելու» մեթոդին՝ փողը վերցնելով պետական բյուջեից։
Մասնագիտական ծառայությունների ոլորտը շրջանառության հարկի ռեժիմից ընդհանուր հարկման համակարգ տեղափոխելու կառավարության որոշման հերթական փուլը նախատեսվում է 2025 թվականի հուլիսի 1-ից։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը բանակցային գործի մասնագետ, կոնֆլիկտաբան, CM & Partners ընկերության ավագ խորհրդատու, բոստոնաբնակ Արթուր Մարտիրոսյանն է։
«Երբ գնացինք Հաղարծին գյուղի մոտ, տեսանք, որ ճանապարհը քանդված է, նայեցինք գետի հունին, ասացին՝ պարզ էր, որ պետք է քանդվեր, որովհետև գետի հունի մեջ անտառ էր աճած: Մեզ պետք է այդ հարցի ինստիտուցիոնալ լուծում»,- կառավարության նիստին ասաց Նիկոլ Փաշինյանը:
Իհարկե, սա Հակոբ Արշակյանի սեփական մեկնաբանությունն է, քանի որ քննադատությունները, որոնք մշտապես հնչում են հանրային շրջանակների կողմից՝ ուղղված են օրեցօր աճող պարտքային ու վարկային բեռին ու դրա ոչ արդյունավետ օգտագործմանը։
«Սակայն կենսաթոշակների, պետական ծառայողների աշխատավարձերի լուրջ աճի․․․ մասին խոսակցություն ընդհանրապես չկա,- նշեց նա՝ նաև այս համատեքստում ցավով արձանագրելով նաև, որ բացարձակապես հաշվի չի առնվում կանխատեսվող աճի ներառականության և անհավասարության խորացող պրոբլեմը»։
2025թ. գլխավոր ֆինանսական փաստաթղթի նախագծի քննարկումներն ԱԺ հանձնաժողովներում շարունակվում են։
Ուղիղ եթերով մարդիկ տեսան, թե ովքեր և ինչ են պայմանավորվում արդարության վերաբերյալ և ամենակարևորը` ով է հաստատում այդ պայմանավորվածությունը՝ ինստիտուցիոնալ արդարադատության շրջանակներում: Ի դեպ, ժողովուրդը կարծես թե չի մասնակցել այդ պայմանավորվածությունների կայացմանը:
Կառավարությունն ամենուրեք հարկային բեռ է ավելացնում, այն էլ շատ կտրուկ՝ կրկնակի-եռակի։ Քանի որ բոլորին միանգամից հարկային մամլիչի տակ դնելը մեծ աղմուկ կարող է առաջացնել, որոշել են քայլ առ քայլ անել։ Բաժանել են խմբերի ու մաս-մաս բարձրացնում են հարկային բեռը։
Տեղական բեռնափոխադրողները բողոքում են, որ հայտնվել են անելանելի վիճակում։ Իրենց դուրս են մղում շուկայից, իսկ տեղը զբաղեցնում են այլ երկրների, մասնավորապես՝ թուրք բեռնափոխադրողները։
Այսօրվա պաշտոնյաներից ում հայտարարագիրը բարձրացնում ես՝ պետական բյուջեի հաշվին միլիոնների եկամուտներ են ստացել, միլիոններ են կուտակել, բնակարաններ ու ավտոմեքենաներ են գնել։ Իսկ քաղաքացիների ճնշող մեծամասնությունը շարունակում է հազիվ գոյատևել։ Երեք միլիոնանոց երկրում 200 հազար մարդ աղքատ է։
Իշխանության առաջին խոսափողին դուր չեկավ լրագրողի՝ «բյուջեի ճեղքվածք» ձևակերպումը, և նա շեշտեց՝ «բյուջեում ճեղքված չկա, բայց խնդիրն այն է, որ փողը երբեք շատ չի լինում»։
Տաքսիների վրա հարկային բեռ դնելով՝ կառավարությունը փորձում է ավելացնել այս ոլորտից գանձվող հարկերը։ Սա նոր ֆինանսական ծանրություն է, որն ինչ-որ մեկը պետք է վճարի։
Պետական եկամուտների կոմիտեի կողմից ներկայացված օրենսդրական նախաձեռնությունը միանշանակ բացասաբար է ազդելու Հայաստանում ներդրումային միջավայրի վրա. այդ նախագիծն աբսուրդ է, որովհետև մեզ նման փոքր երկրները հակառակի կարիքն ունեն՝ ներդրումները խթանելու համար, հետևապես՝պատահական չէր, որ նախորդ իշխանությունների օրոք ամեն բան արվել է խախտումը վերացրած տնտեսվարողին քրեական պատասխանատվության չենթարկելու, կալանքի չտանելու համար, ինչը ճիշտ մոտեցում էր։
