168.am-ի հետ զրույցում Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի նախկին տնօրեն, պատմական գիտությունների դոկտոր Հայկ Դեմոյանն ասաց, որ իրավիճակը ոչ թե բարդ է, այլ շատ բարդ է։
«Սա նորություն չէ։ Հիմա այստեղ հարցն այն է, որ ցանկացած հարթակում՝ լինի գիտական, քարոզչական, քաղաքական, թե աշխարհաքաղաքական, հետամուտ պիտի լինել Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչմանը, որպեսզի տեղի չունենա դրա ժխտողականությունը։ Եթե հանկարծ տեղի ունենա ժխտողականություն, ապա կտեսնենք հանցագործության նոր դրսևորումներ ոչ միայն մեր, այլև աշխարհի մյուս ժողովուրդների դեմ։
Պատմական գիտությունների դոկտոր Հայկ Դեմոյանը «Հայոց պատմություն» առարկան «Հայաստանի պատմությամբ» սահմանափակելու ԿԳՄՍ նախարարության առաջարկ-նախագիծը դիտարկում է վերջին իրողությունների համատեքստում:
Արցախի 44-օրյա պատերազմից հետո, ինչպես Ադրբեջանը, այնպես էլ Թուրքիան Հայաստանի առջև պահանջ են դրել՝ ձերբազատվել Հայաստանի Սահմանադրության նախաբանում զետեղված Անկախության հռչակագրի երկու հիմնաքարային արձանագրումից՝ Արցախի խնդրին վերաբերող և Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչմանը հասնելու Հայաստանի քաղաքականությունից։
«Թուրքիայի արտգործնախարարը պարզ ասում է, որ նախապայմանների զինանոցը սպառված չէ, այդ միջոցները կիրառվելու են և անվերջ են կիրառվելու։ Չկա այն կետը, որտեղ կարող են ասել, որ այս կետում, եթե Թուրքիայի ու Ադրբեջանի պայմանները բավարարվի, դրանից հետո նրանք պատրաստ կլինեն ամեն ինչի՝ խաղաղության և այլն։
«Սրա համար է, որ «Հազարաշենը»-ը ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ում է հավատարմագրվում»,- ասաց պատմական գիտությունների դոկտորը՝ հիշեցնելով՝ պատահական չէ, որ Հրանուշ Խառատյանն ու նրա հետ միասին՝ նաև Ցեղասպանության թանգարանի տնօրեն Հարություն Մարությանը որոշել են Հայաստանի բոլոր արխիվների և թանգարանների հասանելիությունը փոխանցել մի կառույցով, որտեղ նստած է հակահայ ադրբեջանցի։
Հայկ Դեմոյանի փոխանցմամբ՝ հանրակրթական դպրոցի դասագրքի վերաբերյալ գրախոսական գրելու առիթ ունեցել է 2012 թվականին, ինչից հետո 2019 թվականին ԿԳՄՍ նախկին նախարար Արայիկ Հարությունյանը ստեղծել էր խումբ այդ ամենը լրամշակելու համար, սակայն արդյունքում ավելի սարսափելի բան էր ստացվել, ու այդպես էլ մեղավորներ չէին գտել։
«Չմոռանաք, որ պատերազմից հետո խոսակցություններ եղան այս ընտանիքի անդամների կողմից հավանական դրամական վերաբաշխումների մասին։ Խոսենք փաստերով, Լուսինե Խառատյանն իր հանրային հրապարակումներով նշել էր ադրբեջանական հետքի ուսումնասիրության կարևորությունը, և դա մենք չենք կարող ժխտել։ Ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի տնօրենի և աշխատակիցների միջև տեղի է ունեցել միջադեպ, որը ժողովներից մեկի ժամանակ տնօրենն ասել էր, թե՝ ի՞նչ է, Հայաստանում ադրբեջանցիներ չե՞ն ապրել, որ հետք թողած չլինեն։
Պատմական գիտությունների դոկտոր Հայկ Դեմոյանն արցախաադրբեջանական շփման գծում և հայ-ադրբեջանական սահմանին թշնամու կողմից ծանր զինտեխնիկայի կուտակումը պայմանավորում է մի շարք հանգամանքներով։
Կառավարության հերթական նիստը նախորդներից շատ չէր տարբերվում. Նիկոլ Փաշինյանը դարձյալ արձանագրեց Արցախում ստեղծված ճգնաժամային իրավիճակը, խոսեց միջազգային կառույցների գործողությունների, միջազգային պայմանավորվածությունների չկատարման մասին և վերջում չմոռացավ նշել խաղաղության պայմանագրի մասին:
Երեկ խորհրդարանում լրագրողների հետ զրույցում Սփյուռքի գործերով հանձնակատար Զարեհ Սինանյանն անդրադառնալով խոսակցություններին, որ 2018 թվականից հետո Հայոց ցեղասպանության ճանաչման գործընթացը տապալվել է, հակադարձել էր.
«Մենք գրեթե երբեք չենք առաջնորդվել տնտեսական շահով, մենք էմոցիոնալ շահով ենք առաջնորդվել: Եկել է ժամանակը, որ էմոցիոնալ ժողովրդից վերածվենք պետական ժողովրդի: Դա հեշտ ճանապարհ չի, շատ բարդ է: Սա անկյունաքարային, խաչմերուկային հարց է: Էս խաչմերուկում կանգնած ենք, թե որ ուղղությամբ կշարունակենք, դրանից կախված է՝ մենք պետություն կունենա՞նք, թե՞ չենք ունենա»,- հայտարարել էր Փաշինյանը:
168.am-ի հետ զրույցում Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի նախկին տնօրեն, պատմական գիտությունների դոկտոր Հայկ Դեմոյանն անդրադառնալով Նիկոլ Փաշինյանի այս հայտարարությանը և առհասարակ հայ-թուրքական հարաբերությունների հաստատման գործընթացին, նախ ասաց, որ որպես գիտնական՝ անպատվաբեր է համարում անդրադառնալ Նիկոլ Փաշինյանի որևէ հայտարարության, քանի որ նրան չի ընկալում՝ որպես ՀՀ վարչապետ։
«Գիտեք՝ սա ինչի՞ է նման, երբ 1944 թվականին ստեղծվեց ՄԱԿ-ը, բոլոր երկրները, որոնք ավտոմատ հարեցին ՄԱԿ-ին, պատերազմ հայտարարեցին Ֆաշիստական Գերմանիային, Թուրքիան էլ դարձավ ՄԱԿ-ի անդամ, պատերազմ հայտարարեց Գերմանիային, սակայն որևէ ռազմական գործողության չմասնակցեց։ Իսկ մնացածը ողորմության, քաղաքական բոբիկության դրսևորում է, ասել, թե երկրաշարժի ժամանակ Թուրքիան մեզ օգնել է, մենք էլ իրենց օգնենք»,- եզրափակեց Հայկ Դեմոյանը։
168.am-ի հետ զրույցում Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի նախկին տնօրեն, պատմական գիտությունների դոկտոր Հայկ Դեմոյանն անդրադառնալով իշխանությունների այս զգուշավորությանը, նախ ասաց, որ բոլոր ոլորտներում, առավել ևս՝ Հայոց ցեղասպանության դատապարտման, հայ-թուրքական սերտ հարաբերություններ հաստատելու բոլոր քայլերն ունեն տրամաբանություն և այդ տրամաբանությունը մակերեսի վրա է, այնքան խորը չէ, որպեսզի «սովորական մարդը չհասկանա՝ ինչ է տեղի ունենում»։
