Այսօր Երևանում ԻԻՀ դեսպան Մեհդի Սոբհանին, ներկայացնելով Իրանի օրինական «պատասխանն» Իսրայելին, խոսեց ՀՀ-ում ԵՄ որոշ երկրների դեսպանատների գործունեության մասին։
«Զրուցել ենք այդ հանդիպման վերաբերյալ ՀՀ իշխանությունների հետ»,- այս մասին այսօր Երևանում հրավիրված ասուլիսի ընթացքում ասաց Հայաստանում Իրանի դեսպան Մեհդի Սոբհանին՝ անդրադառնալով Բրյուսելում կայացած-ԵՄ-ԱՄՆ հանդիպմանը։
«Խոսքը ԵՄ որոշ երկրների ու ԱՄՆ-ի մասին է»,- այս մասին այսօր Երևանում հրավիրված ասուլիսում ասաց Հայաստանում Իրանի դեսպան Մեհդի Սոբհանին՝ անդրադառնալով հարցին, թե արդյո՞ք Իրանը դիտարկում է Ռուսաստանին արտատարածաշրջանային ուժ՝ հաշվի առնելով Իրանի այն դիրքորոշումը, որ Իրանը դեմ է Հարավային Կովկասում արտատարածաշրջանային ուժերի ներկայությանը, և արդյո՞ք արտատարածաշրջանային ուժերից խոսելիս՝ Իրանը նկատի ունի Ռուսաստանին։
«Առաջիկայում կարևոր պայմանավորվածություններ ենք ձեռք բերելու փոխադրումների, ինչպես նաև տարանցման ոլորտում, որն իր մեջ ներառելու է փոխադրումների վճարների նվազեցում»,- ասաց դեսպանը։
Քաղաքական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, էներգետիկ անվտանգության փորձագետ Վահե Դավթյանը տելեգրամյան իր ալիքում գրում է. «Մերձավոր Արևելքում էսկալացիայի խորացումը կարող է էապես փոխել տարածաշրջանային (ներառյալ՝ Հարավային Կովկասը) տրանսպորտային-լոգիստիկ համակարգը:
Անհրաժեշտ է հետևել հետագա իրադարձությունների ընթացքին։ Եթե Իսրայելի կողմից պատասխան գործողություններ լինեն, Իրանը, մեծ հավանականությամբ, դրանք անպատասխան չի թողնի։ Իհարկե, այս փուլում մեծ տարածաշրջանային պատերազմը չի համապատասխանում ոչ միայն հակամարտող կողմերի շահերին, այլ նաև տարածաշրջանի շահերին։ Կարծում եմ՝ փորձ է արվելու կանխել հակամարտության անկառավարելի զարգացումը։ Սակայն, կրկնում եմ, պետք է հետևել իրադարձությունների ընթացքին։ Այժմ պայքարը շարունակվում է քարոզչական տիրույթում, ընդ որում՝ ապատեղեկատվական հսկայական հոսքերով:
«Իրանն այս գործողությամբ ավելացրեց իր կշիռը ռեգիոնում և աշխարհում, իրականացնելով լիովին կառավարելի ու բարդ հարձակման օպերացիա, որը տևեց 5 ժամ, սակայն պատասխան հարվածի հավանականությունը շատ քիչ է։ Սա է Իրանի օպերացիայի արդյունքը, քանի որ մնացած բոլոր որակումները և լուրերը տեղավորվում են հակաիրանական քարոզչության շրջանակում»,- ասաց նա։
Ներքին Խնձորեսկի միջադեպը ռիսկեր է պարունակում նաև այն առումով, որ ԱԱԾ-ն հայ սահմանապահներին մեղադրել է սահմանապահ ծառայություն կրելու կանոնները խախտելու մեջ՝ «վերակարգի մեջ գտնվող սահմանապահ ծառայողների հետ փորձել են հատել ՀՀ պետական սահմանը և վերադարձնել հոտը»:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը փիլիսոփա, սոցիոլոգ, կրոնագետ, Ազգային ժողովի (ԱԺ) նախկին պատգամավոր Վարդան Խաչատրյանն է։
«168 Ժամ»-ի հետ զրույցում իրանցի վերլուծաբան Ալի Սալամին ասաց, որ ՀՀ-ն ինքնիշխան երկիր է ու ազատ է իր հարաբերությունները կառուցել ցանկացած երկրի հետ, իր շահերին համապատասխան։ Սակայն, ըստ նրա, հարցն այն է, թե որքանով է Արևմուտքը կիսում ՀՀ դիրքորոշումները, ՀՀ անվտանգությունը, ինչպես, օրինակ, դա անում է Իրանը։
270 մլն եվրո՝ ԵՄ-ից, 65 մլն դոլար՝ ԱՄՆ-ից Երևանին՝ 4 տարում. Բրյուսելյան եռակողմ հանդիպումից հետո հանրային տարբեր շրջանակներ հիմնականում հենց այս թվերով էին չափում այդ հանդիպման ՕԳԳ-ն: Իսկ իրականում ի՞նչ տվեց այս հանդիպումը Հայաստանին ու ինչո՞ւ էր հանդիպման մյուս կողմերին պետք հենց այս փուլում հանդիպել Հայաստանը ներկայացնող Նիկոլ Փաշինյանի հետ՝ 168.am-ն այս ու այլ հարցերի պատասխանները լսել է «Այլընտրանքային նախագծեր» խմբի համահիմնադիր, վերլուծաբան Վահե Հովհաննիսյանից:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղտեխնոլոգ Արմեն Բադալյանն է։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, էներգետիկ անվտանգության փորձագետ Վահե Դավթյանն է։
Ուշագրավ է, որ ՀՀ ներկայիս իշխանությունները հենց Ռուսաստանին էին մեղադրում ՀՀ-ից միջանցք պահանջելու հարցում, թեև ՌԴ բարձրաստիճան պաշտոնյաները «միջանցք» տերմին երբեք չեն կիրառել ապաշրջափակման գործընթացից խոսելիս։ Թեև 2020թ․ նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությամբ նախատեսվում էր, որ ռուսական կողմը պետք է վերահսկի երթուղին, քանի դեռ դրա կարիքը կա։
«Արևմուտքին Ադրբեջանը հարկավոր է Իրանի դեմ քաղաքականության շրջանակում, որն Անդրկովկասում Արևմուտքի գլխավոր թիրախներից երկրորդն է, ուստի Ադրբեջանը չափազանց կարևոր գործընկեր է»,- ասաց վերլուծաբանը։
Իրանի հարցերով ԱՄՆ հատուկ բանագնացի տեղակալ Աբրամ Փեյլին X սոցցանցի գրառումով, լուսանկարներով և տեսանյութով ամփոփել է Հարավային Կովկասի երկրներ կատարած այցերը:
Ապրիլի 5-ին Բրյուսելում սպասվող Փաշինյան-դեր Լայեն-Բլինքեն հանդիպմանը հաշված օրեր են մնացել։ Ռեգիոնալ շահագրգիռ երկրներից միայն Իրանի Իսլամական Հանրապետությունն է, որը դեռ պաշտոնական ուղիղ անդրադարձ չի կատարել ՀՀ առաջիկա եռակողմ շփումներին։
«Նիկոլ Փաշինյանի անփառունակ կառավարման հետևանքով պատերազմի հավանականությունը մեծ է և օբյեկտիվ, բայց դա չի նշանակում, որ պատերազմի վտանգը պետք է վերածել շանտաժի և ահաբեկելով սեփական հասարակությանը՝ երկիրը տանել աղետի»,- 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով իշխանական տարբեր խոսափողների կողմից զիջումների օրակարգը լեգիտիմացնելու փորձերին՝ նշեց ռազմական փորձագետ Դավիթ Ջամալյանը:
ՀՀ իշխանությունները բաց չեն թողնում որևէ առիթ ՀՀ արտաքին քաղաքական շրջադարձին հրապարակային անդրադառնալու և ՀԱՊԿ-Հայաստան հարաբերություններից դժգոհելու համար։ Այս անգամ Katherine օրաթերթին տված հարցազրույցում Նիկոլ Փաշինյանը հերթական անգամ նշել է, որ Հայաստանը բազմազանեցնում է իր անվտանգային հարաբերությունները։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայ ազգային կոնգրես (ՀԱԿ) կուսակցության փոխնախագահ Լևոն Զուրաբյանն է։
Մինչդեռ սառեցված են կամ խայտառակ դանդաղ տեմպերով են իրականացվում հայ-իրանական տնտեսական համագործակցության առանցքային նախագծերը (Մեղրիի ՀԷԿ, Իրան-Հայաստան էլեկտրահաղորդման գիծ, «Հյուսիս-Հարավ» ավտոմայրուղու համապատասխան հատվածներ, և այլն), Բաքուն ու Թեհրանը ժամանակ չեն կորցնում՝ կյանքի կոչելով համատեղ խոշոր ենթակառուցվածքային ծրագրեր:
«Իրանի տեսակետն այս հարցում շատ պարզ է ու հստակ՝ Իրանը տարածաշրջանը դիտարկում է միայն տարածաշրջանի ուժերով, իսկ ցանկացած արտատարածաշրջանային ուժի, առավել ևս՝ ՆԱՏՕ-ի դերակատարումն Իրանի համար անցանկալի է»,- 168.am-ի հետ զրույցում նշեց իրանագետ Ահարոն Վարդանյանը՝ անդրադառնալով տարածաշրջանային իրողություններին:
«Հայաստանի շահերից բխող տեսլականը չի ենթադրում հարաբերությունների վատթարացում հարևան Իրանի, նաև՝ ՌԴ-ի հետ: Առհասարակ, որևէ քաղաքականություն, որը միտված կլինի խաղալու տարբեր ուժերի հակասությունների վրա, ըստ էության, վնասակար է Հայաստանի համար»,- 168.am-ի հետ զրույցում՝ անդրադառնալով առկա աշխարհաքաղաքական իրողություններում Հայաստանի արտաքին քաղաքականության օրակարգերին՝ նշեց իրանագետ Վարդան Ոսկանյանը:
Այնպես որ, ստացվում է՝ Նիկոլ Փաշինյանը, ով նախկին իշխանություններին մեղադրում էր միլիոնների արժողությամբ «մետաղաջարդոն» ձեռք բերելու մեջ, ով իր ժամանակ մատակարարված հրթիռները համարում է «անորակ» և պաշտպանության նախկին նախարար կալանքի տակ պահում՝ հրաժարվելով հրթիռների փորձաքննությունից, ավելի մեծ գումարներ է դրանից հետո վճարում «մետաղաջարդոնի», «անպիտան» կամ ոչ կիրառելի սպառազինության վրա:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ արտակարգ դեսպանորդ և լիազոր նախարար, վերլուծաբան Վարդան Հակոբյանն է։
Փաշինյանն իր հայտնի հարցազրույցում Ադրբեջանին համեմատում էր ցլի հետ՝ ասելով, որ մենք մեր վրայից «կարմիր շորը» պիտի հանենք, որ առճակատում չունենանք, այդ դեպքում ի՞նչ տրամաբանությամբ է ցլի հետ առճակատում չուզեցող մարդը փորձում հակամարտության մեջ մտնել կատաղած արջի հետ, ի՞նչ ուժերով, ռեսուրսներով: Այս առճակատումն այս փուլում չի բխում ՀՀ շահերից:
Մարտի 15-ին ադրբեջանական լրատվամիջոցները, հղում անելով Ադրբեջանում Իրանի Իսլամական Հանրապետության դեսպան Սեյիդ Աբբաս Մուսավիին, գրել էին, որ առաջիկա օրերին Իրանի և Ադրբեջանի նախագահները կայցելեն Խուդաֆերին՝ մասնակցելու «Խուդաֆերին» և «Գիզ Գալասը» հիդրոէլեկտրակայանների բացման հանդիսավոր արարողությանը: Նախքան այդ, Թեհրանում հանդիպել են Իրանի և Ադրբեջանի էներգետիկ գերատեսչությունների ղեկավարները:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանն է։
Այսօր հերթական ասուլիսի ընթացքում Նիկոլ Փաշինյանը նաև անդրադարձավ ՀՀ-ԵՄ հարաբերությունների հեռանկարներին։
«Կարծում եմ՝ Իրանի ուղերձները հաշվի չառնելը կնշանակի մերժել իրական դաշնակցին և գնալ խոստումներ տվողների ետևից, խոստումներ, որոնց ներքո Հայաստանի համար որևէ լուրջ աջակցություն չկա թաքնված»,- նկատեց նա։
