Ենթադրում եմ, որ հավանաբար հասկացան, որ նույնիսկ Ադրբեջանի այս վերջին ժեստը՝ երկկողմ ձևաչափում գերիների մի մասի փոխանակության հետ կապված, ընդամենը ժեստ էր՝ ՀՀ իշխանություններին բերելու իր դաշտ և համոզելու, որ երկկողմ ձևաչափում կարելի է ավելի արդյունավետ բանակցել»,- տեսակետ հայտնեց քաղաքագետը՝ հիշեցնելով նաև ԱՄՆ-ի վերջին չկայացած հանդիպումից հետո Ադրբեջանի գործադրած ջանքերը՝ Վրաստանին բանակցություններում ներգրավելու հարցում:
«Մեր տարածաշրջանում 2024-ն ավելի վատ է լինելու, քան 2023 թվականը, եթե ինչ-որ մեկը դրսից չկանխի այդ ընթացքը. էսկալացիա չի լինելու, բայց մենք ամեն օր ինչ-որ բան կորցնելու ենք»,- ամփոփեց Տիրան Լոքմագյոզյանը:
Չնայած Ադրբեջանի պաշտոնատար անձինք ժամանակ առ ժամանակ պնդում են, թե ՀՀ ինքնիշխան տարածքն իրենց «հետաքրքիր» չէ և, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքին» համարժեք նոր երթուղի են փորձում կառուցել Իրանի տարածքով, Ադրբեջանի պաշտոնատար անձանց հայտարարությունները ցույց են տալիս, որ Ադրբեջանը չի հրաժարվել, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքի» գաղափարից։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ, տնտեսագետ Հրանտ Միքայելյանն է.
Շատ կներեք, եթե մարդն առիթ է փնտրում, Երևան քաղաքի որևէ թաղամասում շենքերից մեկի վրա նկարած ԼՂ դրոշը կարող է իր համար առիթ հանդիսանալ, դիտարկվել՝ որպես պրովոկացիա: Հետևաբար՝ առաջանում է մի պարզ հարց՝ որտե՞ղ է այն հիմնավորումը, որ երբ պատի ծակեր ես մտել, ջայլամի նման գլուխդ հողի մեջ ես մտցրել, դրանից անվտանգության հարցը լուծել ես:
«Հերթական փորձությունն է սպասվում Էրդողանին,- ասաց նա, ապա անդրադառնալով հայ-ադրբեջանական հակամարտության, Արցախի հիմնախնդրի շուրջ թուրքական կողմի մոտեցումներին՝ ընդգծեց,- Կան հարցեր Թուրքիայի արտաքին քաղաքականության մեջ, որոնք սկզբունքորեն, բացառապես պայմանավորված չեն անձերով, այլ ինստիտուցիոնալ են, և նույն հայ-թուրքական, հայ-ադրբեջանական հարցերի հետ կապված, եթե իշխանափոխություն էլ լինի, այդ գիծը պահպանվելու է»:
Քաղաքագետ Սերգեյ Շաքարյանցի խոսքով՝ ՀՀ իշխանություններն այլևս որևէ դեր չեն խաղում միջազգային հարթակներում՝ սկսած 2018 թվականից, ինչն էլ նշանակում է, որ նրանք պետք է համաձայնեն ադրբեջանական կողմի բարձրացրած բոլոր պահանջներին: Իսկ «որևէ մի «խաղաղության պայմանագիր», ինչ-որ կովկասյան թաթարների կամ թուրքերի հետ» կնքելը, ըստ քաղաքագետի, ի սկզբանե անարդյունք ու անիմաստ է:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը միջազգայնագետ, «Հայաքվե» նախաձեռնության անդամ Արմեն Մանվելյանն է։
Միացյալ Նահանգները ողջունում է Թուրքիայի արդյունավետ դերն Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև հարաբերությունների կարգավորման գործում՝ օրերս հայտարարել էր ԱՄՆ Պետական դեպարտամենտի խոսնակ Մեթյու Միլլերը։
ՀՀԿ ԳՄ անդամների 7 մարզեր կատարած այցերի ընթացքում քննարկվել են ամենատարբեր օրակարգային խնդիրներ՝ անվտանգային հարցերից մինչև սոցիալական: Այս անգամ Շիրակի մարզի Ախուրյան համայնքի բնակիչների հետ հանդիպեցին: Մարզային այցելությունների նպատակն է՝ հենց տեղում լսել մարդկանց երկրում առկա խնդիրների և ստեղծված իրավիճակի մասին, նրանց կարծիքն ու մոտեցումներն իմանալ հնարավոր սպառնալիքները միասնաբար կանխելու ու դրանց դեմ պայքարելու համար:
«Սա ոչ թե հների ու գործող իշխանությունների պայքար է, ոչ թե նախկինների ու ներկաների պայքար է, ոչ էլ զուտ իշխանություն վերադարձնելու կռիվ է: Սա բավականին լուրջ, շատ ծանր, կարելի է ասել, ճակատագրական նշանակություն ունեցող խնդիրների վերաբերյալ հանրային երկխոսության օրակարգ է»,- ասաց ՀՀԿ ԳՄ անդամ Արտակ Զաքարյանը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարի եթերում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանն է։
Ռուսաստանի հետ մեր հարաբերություններն այսօր պատմականորեն ամենացածր մակարդակի վրա են՝ երկկողմ անվստահությամբ։ Ռազմավարական դաշնակիցն առնվազն ոչ բարեկամ երկրի, շատ հաճախ՝ թշնամու ընկալման է հասցված։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քարտեզագիր, տեխնիկական գիտությունների թեկնածու, «Գեոդեզիա և քարտեզագրություն» ՊՈԱԿ-ի գիտատեխնիկական բաժնի նախկին պետ, «Էլմա» էլեկտրոնային քարտեզի հեղինակ Շահեն Շահինյանն է։
Երեկ ԱԺ-Կառավարություն հարցուպատասխանի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է. «Իմ լիազորությունների շրջանակը, Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությունը ինձ տալիս է պատասխանատվություն Հայաստանի Հանրապետության ապագայի վերաբերյալ, և ես կենտրոնացած եմ այդ խնդրի վրա»:
«80 դեպքերի պարագայում մենք ունենք հստակ ապացույցներ, որ նրանք ողջ գերեվարվել են: Պարզապես այս 80-ը 55-ից տարբերվում է նրանով, որ 55-ի գերեվարման փաստն Ադրբեջանն ընդունում է, ընդունում է նրանց ողջ լինելն ու իրենց հսկողության տակ գտնվելը: Իսկ 80-ի պարագայում Ադրբեջանը հերքում է իր մասնակցությամբ գերեվարման փաստը»,- ասաց Սիրանուշ Սահակյանը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «ՀայաՔվե» նախաձեռնության համակարգող Ավետիք Չալաբյանն է։
«Միգուցե հնարավոր էր 5 շրջանները հանձնելով՝ մինչև 2012 թվականն Արցախի հարցին լուծում տալ: Ասեմ ավելին, իմ սեփական ու սուբյեկտիվ կարծիքով, այս ամենը տեսնելով, հասկանում եմ, որ թուրքն իր աֆերիստությունն է անելու, թուղթը չի ստորագրելու, քիչ-քիչ առաջ է գալու»,- համոզմունք հայտնեց Ալավերդու բնակիչը:
Որպեսզի Հայաստանը համահունչ շարժվի ստեղծված ռազմաքաղաքական և աշխարհաքաղաքական իրողություններին, պետք է կարողանա ճկուն և արդյունավետ քաղաքականություն իրականացնել: Կարողանո՞ւմ է արդյոք իրականացնել, կարծում եմ, դրա պատասխանն արտահայտվում է Արցախի վերջնական կորստով, ՀՀ սուվեներեն տարածքում ադրբեջանական կողմի գտնվելով:
«Մեր ժողովուրդը մի լավ ասացվածք ունի՝ գող, սիրտը դող. հասկանալի է, որ մարդիկ, որոնք իրենց իշխանության հինգ տարիների ընթացքում կարողացան ամբողջապես տապալել Արցախի հարցի կարգավորումը և հասան Արցախի հայաթափմանը, այժմ պետք է սեփական ինքնապահպանության բնազդից ելնելով՝ փորձեն ուրիշներին մեղադրել»,- ԱԺ բակում 168.am-ի հետ զրույցում նշեց «Հայաքվե» նախաձեռնության համակարգող Ավետիք Չալաբյանը՝ անդրադառնալով պետական-իրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նիստի ժամանակ իշխանական պատգամավորների՝ նախկիններին հիշելու ավանդույթին:
«Իրականության մեջ Փաշինյանի ներկայացրած «Խաղաղության խաչմերուկով» 2 միջանցք է անցնում։ Այդ ճանապարհները եղել են։ Փչել են, անունը դրել խաչմերուկ։ Այստեղ խաչմերուկ չկա։ Սա Արևելքից Արևմուտք ճանապարհ է։ Այդ «Խաղաղության խաչմերուկի» պատվիրատուն Ադրբեջանն ու Արևմուտքն են։ Հերթական դավաճանությունն է։ Սա նշանակում է՝ վերացնել Սյունիքի մարզը, մասնատել ու խաղաղ գրավել Հայաստանը»,- ասել է Հրանտ Բագրատյանը:
«Թուրքիան աշխատում է Կենտրոնական Ասիայի երկրների վրա հաստատել իր ազդեցությունը։ Փաստորեն, սա Թուրքիայի համար ոչ միայն կոնկրետ պանթուրքիստական նպատակների համար է, այլ իր համաշխարհային ամբիցիաներն ավելի հասանելի դարձնելու»,- հավելեց ակադեմիկոսը։
Մանավանդ անցած 3 տարիներին ՀԱՊԿ-ը ցույց տվեց, որ չի կարող, կամ ավելի շուտ՝ չի ցանկանում ապահովել մեր անվտանգությունը։ Որպես ՀԱՊԿ-ի այլընտրանք՝ ներկայացվում է ՆԱՏՕ-ն։ Սակայն ՆԱՏՕ-ի հետ կապված Հայաստանն ունի մեծագույն խնդիրներ, որոնցից առաջինն այն է, որ ՆԱՏՕ-ն չի շտապում մտնել մեր երկիր և ապահովել մեր անվտանգությունը։ Դրա համար նա ունի իր պատճառները․ նախ՝ այստեղ հաստատված է Ռուսաստանի գերիշխանությունը, և ՆԱՏՕ-ի համար խնդրահարույց է Ռուսաստանի հետ հակամարտության նոր օջախ ստեղծելը։
«Իշխանությունների քաղաքականությունը պահանջում է կայացրած որոշումների հետևանքների նկատմամբ խիստ պատասխանատվության զգացում, քանի որ ՌԴ հետ քաղաքականության սառեցումը բարձր գին ունի. ո՞վ է վճարելու այդ գինը:
Վերջերս Ն. Փաշինյանի կողմից միջազգային հանրությանը ներկայացված «Խաղաղության խաչմերուկը» նպատակ է հետապնդում ստեղծել նոր տրանսպորտային հաղորդակցություններ, որոնք հատելով Հայաստանի տարածքը՝ կխթանեն տարածաշրջանային տնտեսական համագործակցությունը։
«Ինչո՞ւ Հայաստանը չպետք է մեր բոլոր հայերի առջև բաց լինի. պե՛տք է բաց լինի»,- 168.am-ի հետ զրույցում ահա այս արձանագրումն արեց Ծոցի արաբական երկրների Աստվածաշնչյան ընկերության ներկայացուցիչ Հրայր Ջեբեջյանը՝ անդրադառնալով սփյուռքահայ գործիչների Հայաստան մուտքն արգելող՝ իշխանությունների որոշմանը:
Հայաստանի պարագայում, ցավոք, դրա հակառակն է տեղի ունենում, ավելի կրավորական, ավելի համաձայնողական, հանձնվողական արտաքին քաղաքականության է բերում ինքնության փոփոխության գործընթացը: Այդ գործընթացը Ձեր նշած անձի (նկատի ունի Նիկոլ Փաշինյանին։- Ն. Ս.) կարևոր հանձնարարությունն ու առաքելությունն է, և դա ավարտին հասցնելու համար է իրեն պետք երաշխավորված իշխանություն»,- վստահ տեսակետ հայտնեց Մենուա Սողոմոնյանը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայ ազգային կոնգրես (ՀԱԿ) կուսակցության փոխնախագահ Լևոն Զուրաբյանն է։
Ըստ Էդուարդ Շարմազանովի՝ դաշնակիցներին պետք է ընտրել՝ առաջնորդվելով նախկին փորձով ու նրանով, թե որքանով են այդ հարաբերությունները ձեռնտու մեզ: Իսկ ներկա իշխանությունների գործողություններն ուղիղ սպառնալիք են հայոց պետականությանը:
«Առաջարկվում է Ադրբեջանի կողմից Հայաստան մուտքի հնարավորություն տալ ադրբեջանական տրանսպորտային միջոցներին Տավուշի Կայան, Գեղարքունիքի Սոթք, Սյունիքի Կոռնիձոր և Նռնաձոր, նաև՝ Արարատի Երասխ բնակավայրերի մոտակայքում։ Երկու նոր անցակետ է նախատեսվում Թուրքիայի հետ սահմանին՝ Մարգարայի և Ախուրիկի մոտակայքում։ Փաստորեն, դա ոչ թե մեր գլխավոր ճանապարհի՝ Հյուսիս-Հարավի հետ կապ ունի, այլ Ադրբեջանից Թուրքիա հասնելու չորս նոր ուղիների հանրագումարն է»։
