«Ադրբեջանում նկատվում է իրենց հռետորաբանությունը թաքցնելուն միտված քաղաքականություն, որովհետև նյութերի մեծ մասը, որոնք կապված են զավթողական կոնցեպտների, հայատյացության և սպառնալիքների հետ, հրապարակվում են բացառապես ադրբեջանալեզու աղբյուրներում: Վաշինգտոնյան հանդիպումից հետո «Արևմտյան Ադրբեջան» զավթողական անունը կրող համայնքը նամակ է ուղղում Ալիևին, ողջունում, և այդ նամակը լրահոսի մեջ տեսանելի չէր, պետք էր հատուկ որոնել և գտնել, և չէր թարգմանվել ռուսերեն և անգլերեն: Այսինքն՝ ես նկատում եմ, որ իրենք փորձում են այդ քաղաքականությունը քողարկել՝ մտածելով, որ գտնվելու են ավելի մեծ ուշադրության ներքո, բայց խորքային առումով որևէ փոփոխություն չկա»:
Պատմական գիտությունների դոկտոր, Ս.Պետերբուրգի Տնտեսագիտության բարձրագույն դպրոց ազգային հետազոտական համալսարանի Պատմական ուսումնասիրությունների կենտրոնի հետդոկտորական գիտայցելու Պիետրո Շաքարյանը Հայ Առաքելական եկեղեցու հանդեպ գործող իշխանությունների հարձակումն ավելի լայն համատեքստում է դիտարկում:
«Հասկանո՞ւմ եք՝ այդ 300 հազարը Փաշինյանի նոր ընտրող է, նրա ընտրազանգվածի ուղիղ կեսն է, իհարկե, Փաշինյանը բերելու է այդ մարդկանց, դա բխում է Ադրբեջանի շահերից, որոնց լիակատար պաշտպանն են Փաշինյանն ու նրա վարչակազմը, դա բխում է անձնապես Փաշինյանի շահերից: Նրանք հետո բարձրացնելու են ինքնավարության հարց, տարածքային պահանջներ են ներկայացնելու, և «Արևմտյան Ադրբեջանը» շատ ավելի իրական նախագիծ է, քան Հայաստանի Հանրապետությունը՝ այսօրվա դրությամբ՝ շնորհիվ Փաշինյանի»:
«Հիմա հեծանիվ չի քշում, բայց առաջիկայում մի բան կմտածի, որովհետև մինչև ընտրություններ պետք է լցնեն, առջևում նոյեմբերի 9 կա՝ 5-րդ տարին է։ Դեռ մեյմունություն պետք է անեն, մեկն արեցին, թե իբր հեղաշրջում-բան, և այլ անվանում տվեցին՝ խորհրդային կոմսոմոլական, չեկիստական ժանրերի բոլոր համադրմամբ»,- ընդգծեց Հայկ Դեմոյանը։
ուրքիայի դիվանագիտական կորպուսը գրեթե չի փոխվել՝ բացառությամբ ղեկավար կազմի։ Տեսնում ենք, որ նախկինում հայ-թուրքական գործընթացում ակտիվ դերակատարում ունեցած փոխարտգործնախարար Ֆերիդուն Սինիրլիօղլուին դարձրել են ԵԱՀԿ գլխավոր քարտուղար։ Այսինքն՝ նրա կուրսը շարունակվում է այլ մակարդակով։ Թուրքիան ունի մասնագիտական, փորձառու և համակարգված դիվանագիտական կորպուս։ Իսկ Հայաստանում ամեն ինչ հակառակն է։
Ստամբուլում կայացած Իսլամական համագործակցության կազմակերպության (ԻՀԿ) արտաքին գործերի նախարարների խորհրդի 51-րդ նստաշրջանն ավարտվել է մի շարք բանաձևերի, այդ թվում՝ առաջին անգամ այսպես կոչված «Արևմտյան Ադրբեջանի» համայնքին վերաբերող բանաձևի ընդունմամբ։ Այս մասին հաղորդում են ադրբեջանական ԶԼՄ-ները։
«Միայն առաջվա երեք նախապայմանները չեն դնելու սեղանին, որոնցից մեկն արդեն կատարված է՝ Արցախը հանձնված է Ադրբեջանին, մնացել են երկուսը, որոնց մասին մերոնք արդեն խոսում են։ Թուրքերն այլ նախապայմաններ էլ են դնելու։ Միայն Ադրբեջանը չէ, որ ասում է՝ Հայաստանը, այսպես կոչված, «Արևմտյան Ադրբեջան» է, Երևանը՝ Իրևան։ Նույնը թուրքերն են ասում, նրանք ավելի քան հարյուր տարի է՝ Գյումրիի և այդ տարածաշրջանի վրա աչք ունեն։ Վաղը նրանք մեր առջև Գյումրին հանձնելու խնդիր են դնելու»,- ամփոփեց Տիրան Լոքմագյոզյանը:
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերը քաղաքական վերլուծաբան, «Կամուրջ» հասարակական նախաձեռնության համահիմնադիր Արման Աբովյանն ու քաղաքագետ Հրանտ Միքայելյանն են։
Հանրային-քաղաքական գործիչ Միքայել Նահապետյանն Ալեն Սիմոնյանի հայտարարությունները տարօրինակ չի համարում, քանի որ ՀՀ-ում իշխանությունների գործառույթն իրենց սեփական իշխանությունը պահելու ճանապարհին հիմնավորելն է, թե ինչու է Ալիևն ամեն ինչ «լավ ու հիմնավոր անում»։
Բաքվում տեղի է ունեցել հանդիպում՝ նվիրված, այսպես կոչված, «Իրևանի ղազիաթի» գործունեության վերսկսման հարցին:
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերը հասարակական-քաղաքական գործիչ, Լեհաստանում Հայաստանի նախկին դեսպան Էդգար Ղազարյանն ու «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ, քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցն են։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն APRI-Հայաստան գիտահետազոտական կենտրոնի փորձագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու, միջազգայնագետ, իսրայելագետ Սերգեյ Մելքոնյանն է։
2024թ. տարեվերջին 168.am-ը գրել է, որ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հանձնարարական է ստորագրել՝ «Ադրբեջանում 2025 թվականը հայտարարված է սահմանադրության և ինքնիշխանության տարի», քանի որ 2025-ին նշելու են Ադրբեջանի սահմանադրության ընդունման 30-րդ տարին և 44-օրյա պատերազմում տարած հաղթանակի 5-րդ տարին:
Այս իշխանությունը՝ Նիկոլ Փաշինյանի շուրթերով, իր գործելաոճով, քայլերով, ժխտողական հայտարարությունների տեքստերով, բացահայտորեն հարցականի տակ է դնում Հայոց ցեղասպանության պատմական եղելության փաստը։ Անցյալ տարեվերջին տեսանք, թե ինչպես Արմտյան Հայաստանը հավասարեցվեց «Արևմտյան Ադրբեջան» խոսույթի հետ, այս հունվարին տեսանք Սփյուռքում Նիկոլ Փաշինյանի ժխտողական պնդումները, ապա՝ ակադեմիական համայնքի, առաջին հերթին՝ պատմաբանների լռությունը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Ջենեսիս Արմենիա» ուղեղային կենտրոն-հիմնադրամի տնօրեն, քաղաքական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Աբրահամ Գասպարյանն է։
«Այս իշխանության խոսույթը քսերոքս է արված թուրքական խոսույթից։ Այն մարդիկ, ովքեր դիմադրում են դրան, անվանվում են ռևանշիստներ՝ թե՛ թուրք-ադրբեջանական, թե՛ հայկական կողմից։ Ես չեմ ուզում՝ երեխաներս մորթվեն, չեմ ուզում վերցնեմ, լցնեմ ինքնաթիռն ու մազապուրծ փախչեմ։ Օրեր առաջ՝ մարտի 10-ին, Ադրբեջանի Միլլի մեջլիսում թվով 4-րդ լսումները եղան, այսպես կոչված, «Արևմտյան Ադրբեջան» վերադարձի մասին: Ադրբեջանում քննարկում եղավ այն մասին, թե ինչպես են մեզ վերացնելու․այստեղիցծպտունդուրսեկա՞վ»,- «Պրեսսինգ» հաղորդաշարում ասաց քաղաքական վերլուծաբան Արման Աբովյանը:
«Գլխավոր պատճառներից մեկը, թե ինչու չպետք է դա անենք, այն է, որ 1.5 տարվա ընթացքում՝ սկսած սեպտեմբերի 23-ից, վերադարձի որոշման իրավական հիմնավորման հարցը ներառվել է միջազգային իրավական փաստաթղթերում, Եվրախորհրդարանի որոշումներում, Արդարադատության միջազգային դատարանի որոշումներում, մասնավորապես՝ անվտանգ և արժանապատիվ վերադարձի իրավունքի վերաբերյալ: Մենք ունենք բազմաթիվ էական իրավական հիմքեր այդ վերադարձն իրականացնելու համար, ինչը նշանակում է, որ ձեր քարտերը սեղանին թողնելն ու հեռանալն ավելի վատ է, քան պահանջների բավարարումը: Դա նշանակում է՝ մեջքով շրջվել իրավունքի ուժին և միջազգային իրավական համակարգին»
«Օրվա իշխանությունը գնալու է այն նույն ճանապարհով, որով արդեն 7 տարի գնում է՝ զիջողական ճանապարհով։ Ադրբեջանն ու Թուրքիան ներկայացնում են պահանջներ, ՀՀ իշխանությունը սկզբում հայտարարում է, թե չի անելու, հետո ձևափոխում է ու կատարում։ Եթե չանի, Ալիևը հարվածելու է, իսկ Փաշինյանը դուրս է գալու կրկին հայտարարի, թե՝ ժողովուրդ ջան, պետք է անենք, հակառակ դեպքում պատերազմ կլինի»,- նշեց Կ. Իգիթյանը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքական վերլուծաբան Արման Աբովյանն է։
«Արցախը հանձնելու բոլոր փաստաթղթերը Նիկոլ Փաշինյանը ստորագրել է եվրոպական հարթակում. Վերահաստատեց Ալմա Աթայի հռչակագիրը, հետո արդեն ճանաչեց Ադրբեջանի 86.600-ը, կնքեց Արցախի հանձնումն ու այն էթնիկ զտումը, որն Ալիևն իրականացրեց: Հիմա նույնը կատարվում է Սիրիայում. Եվրոպացիք, ժողովրդի լեզվով ասած՝ պեչատ են դնում տեղի ունեցողի վրա, ասում են՝ նորմալ է, որ Սիրիայի «իշխանությունը» կոտորում է մարդկանց»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց տարածաշրջանային հարցերով փորձագետ Կարեն Իգիթյանը՝ շեշտելով, ԵՄ-ն հստակ ցույց է տալիս՝ միավորված են ոչ թե արժեքների, այլ շահերի շուրջ:
Արցախի ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանն այն կարծիքին է, որ Նիկոլ Փաշինյանը փետրվարի 19-ի երեկոյան ներկայացրեց իր «փտած գաղափարախոսական կետերը», որպեսզի ցույց տա, թե արցախյան շարժման մեկնարկի 37-ամյակին մեռնում է հին գաղափարախոսությունը և թևակոխում ենք նոր դարաշրջան:
Ադրբեջանի պաշտպանության նախարար Զաքիր Հասանովը կոլեգիայի նիստ է հրավիրել, որտեղ ներկայացվել է գերատեսչության 2024 թվականի հաշվետվությունը:
ՔՊ-ի գաղափարական տրանսֆորմացիայի հեղինակն Ադրբեջանն է, և Փաշինյանը կատարում է ադրբեջանական պահանջներն իր «Իրական Հայաստանով», որը ոչ թե հանուն Հայաստանի Հանրապետության է, այլ ընդդեմ, որտեղ դոմինանտ է և լինելու է ադրբեջանական գաղափարախոսությունը:
«Անկախ նրանից, թե ինչ են բանակցել, Մեղրին հիմա Հայաստանի մաս է, Արցախը՝ ոչ»,-այսօրվա ասուլիսին Նիկոլ Փաշինյանին ասաց լրագրողը, ապա հետաքրքրվեց՝ Ալիևը երեք պահանջ է ներկայացնում Հայաստանին, որոնցից մեկը ԵԱՀԿ ՄԽ լուծարումն է, ինչին Փաշինյանը համաձայնել է, երկրորդ պահանջը սահմանադրական փոփոխությունն է, երրորդը՝ առաքված զենքի վերադարձին են վերաբերում, արդյո՞ք ընդունելի է առաքված զենքի վերադարձը:
Երբ դու ասում ես, որ Հայոց ցեղասպանության հարցը պատրաստ ես քննարկել, արդեն իսկ դու այն դնում ես կասկածի տակ։ Այսպիսի հարցերում շատ կարևոր է հասարակական կարծիքը։ Կամաց-կամաց դիսկուրսը ծավալում են, ու հենց հավաքվումէայդ թեզերնաջակցողներիկրիտիկական զանգված, հարցը դնում են լայն քննարկման։
«Պատմություն ու գիտություն գոյություն ունի, որը չի կարող միջազգայնորեն հերքվել։ Գիտական որևէ հիմք չկա։ Շատ բաներ կարող ենք ասել, բայց եթերային բառապաշարով չի լինի»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Ռոլանդ Նազարեթյանը։
««Արևմտյան Ադրբեջանը» շինծու, առավելապաշտական նախագիծ է, հավակնություն ՀՀ տարածքի նկատմամբ»,- այս մասին այսօր 2024 թվականի ամփոփիչ ասուլիսի ընթացքում հայտարարեց ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը՝ անդրադառնալով Ադրբեջանի «Արևմտյան Ադրբեջան» նարատիվին։
Եթե հակիրճ բնութագրենք այդ նախաձեռնությունը, ապա այն ակներև հետապնդում է պատմաիրավական ակնհայտ հիմքերը հիմնովին կեղծելու, խեղաթյուրելու միջոցով, արդեն հիմնական օրենքի ուժով Արցախի հարցը նենգափոխելու, այն մեկընդմիշտ փակելու, Հայաստանից բռնազավթած տարածքները չվերադարձնելու համար իրավական հիմքեր ստեղծելու և մեր երկրի նկատմամբ նոր հավակնություններ ամրագրելու, այդ թվում՝ մեր երկրին նոր Սահմանադրություն պարտադրելու հստակ նպատակ։
Դեկտեմբերի 19-ին Նիկոլ Փաշինյանը հարցազրույց է տվել «Արմենպրեսին», որտեղ, ըստ էության, հաշվետվություն է ներկայացնում Ալիևին, անգամ ընդունում է Ալիևի որոշ առաջարկներ: Այս հրապարակման մեջ, սակայն, այլ հանգամանքի կանդրադառնանք։
«Ապօրինի գույքի վերադարձը» Նիկոլ Փաշինյանը փորձում է օգտագործել իշխանությունը պահպանելու համար։ Նրա համար միևնույն է, որ այս ընթացքում իր գործողություններով ամեն ինչ անում է Հայաստանն «ապօրինի գույքի» վերածելու համար, որն Ադրբեջանն օկուպացնելու (քարոզչական հարթությունում՝ «վերադարձնելու») է նույն՝ «հատիկառհատիկ» սկզբունքով։
