2025 թվականի բյուջեի նախագիծն Ազգային ժողովում ներկայացնող Արարատ Միրզոյանն օրերս շատ զարմացած հայացքով ու ջղայն տոնայնությամբ ընդդիմադիր պատգամավորներին հարցրեց՝ մի հատ կասե՞ք՝ էդ ի՞նչ ենք զիջել։
Նոյեմբերի 9-ի լույս 10-ի գիշերը կապիտուլյացիոն ակտին հաջորդած իրադարձությունների ընթացքում ԱԺ նախկին նախագահ Արարատ Միրզոյանին ծեծի ենթարկելու վերաբերյալ հարուցված գործն արդեն 4 տարի է՝ ընթանում է։
Հայաստանի հանրապետական կուսակցության փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանն իր գործով դատական հերթական նիստից հետո 168․am-ի հետ ավանդական հարցուպատասխանի ժամանակ անդրադարձավ Վրաստանում ու ԱՄՆ-ում տեղի ունեցած ընտրությունների՝ Հայաստանի վրա հնարավոր ազդեցությանը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Կոնցեռն Դիալոգ» փաստաբանական գրասենյակի կառավարիչ-գործընկեր, միջազգային իրավունքի մասնագետ Արամ Օրբելյանն է։
«Այս պահին իշխանության ղեկին են կազմակերպված հանցավոր խմբի անդամներ, որոնք ապօրինի կերպով զավթել են մեր ժողովրդի իշխանությունը և ծառայում են թշնամու շահերին»,- ընդգծեց նա:
Նոյեմբերի 11-22-ը Բաքվում անցկացվելու է ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության 29-րդ՝ COP29 համաժողովը, մինչև այս պահը ՀՀ իշխանությունները չեն հայտարարել՝ մասնակցելո՞ւ են համաժողովին, թե՞ ոչ։
Ազգային ժողովում Հայաստանի արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանի հայտարարությունը, թե՝ «պատմության ողբերգական անցքերը՝ Հայոց ցեղասպանությունն ուսումնասիրելը կամ դա թիվ մեկ առաջնահերթություն դարձնելն արտաքին գործերի նախարարության օրակարգը չէ», բուռն քննադատվեց հանրային ու քաղաքական տարբեր շրջանակների կողմից։
Պարզ է, չէ՞, որ Բաքուն չի ցանկանում գնալ հայ-ադրբեջանական կոնֆլիկտի լուծման, այս պահին Ալիևի նպատակը խաղաղության գործընթաց ցույց տալն է, հաջորդ պահին՝ շանտաժն ու ագրեսիան։ Իսկ թե ինչ հաշվարկներով են առաջնորդվում ՀՀ ռազմաքաղաքական ղեկավարները, երբ թշնամու հավանական էսկալացիան գնահատում են գալիք տարվա գարնանը, ես չեմ կարող ասել։
«Նիկոլն ու Արաբաթ Միրզոևն ո՞վ են, որ ինքնուրույն որոշում կարողանան կայացնել: Բաքուն կարող է ասել՝ չգաք՝ կհարձակվեմ, Վարդենիսի, Կապանի մոտ ինչ-որ տարածքներ կգրավեմ, Նիկոլն էլ վաղը-մյուս օրը կասի՝ COP29-ին գնացի, որ փրկեմ ձեզ ադրբեջանական հարձակումից, մենք փրկիչներ ենք: Այնպես որ, զարմանալ պետք չէ, 90 տոկոսով համոզված եմ, որ կգնան Բաքու, որովհետև դա պետք է Ադրբեջանին, որպեսզի ինքը ցույց տա կզած Հայաստանի Հանրապետություն, որպեսզի ցույց տա, որ՝ այ, դուք, ֆրանսիացիներդ, ամերիկացիներդ, որ իբր թե հայերի համար դոշ եք տալիս, իրենք գալիս են Բաքու, դուք մեզանից ի՞նչ եք ուզում»,- ընդգծեց նա:
«Պատմության ողբերգական անցքերը՝ Հայոց ցեղասպանությունն ուսումնասիրելը կամ դա թիվ մեկ առաջնահերթություն դարձնելը, անշուշտ, արտաքին գործերի նախարարության օրակարգը չէ»՝ Ազգային ժողովում Հայաստանի արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանի կողմից արված այս հայտարարությունը մեծ արձագանք է գտել թուրքական լրատվամիջոցներում. թուրքական լրատվամիջոցների մի մասն այս լուրը ներկայացրել են «անսպասելի», «զարմանալի» և նմանատիպ այլ ածականներով։
«Ես կցանկանայի իմանալ՝ արդյո՞ք իմ նախաձեռնությամբ հարուցված քրեական գործի հետևանքով է Արարատ Միրզոյանը դարձել «օմեգա», ասենք այսպես՝ «համագործակցում՝ չպատժվելու դիմաց» ծրագրով, ու նաև ուզում եմ ամենավերջում հասկանալ՝ այդ այլանդակ վարքը, որ դրսևորվեց իմ հանդեպ 2018 թվականին Հայոց ցեղասպանություն թանգարանում, իր կուսակիցների խայտառակ ու փողոցային պահվածքը պայմանավորվա՞ծ էր արդյոք այն ներքին քինախնդրությամբ, որ ես քրգործ էի հարուցել, և իրենց տարել էին հարցաքննելու»։
«Թուրքիան Հայաստանի նկատմամբ ունի թշնամական քաղաքականություն, նրա նպատակներից մեկը ևս հայկական պետականության դեմոնտաժն է։ Ցեղասպանության ճանաչման գործընթացից հրաժարվելը ռազմավարական աուտիզմի դրսևորումներից մեկն է»,- ընդգծեց քաղաքագետը:
Այդ շարքում առաջնային են ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանի հայտարարությունը Հայոց ցեղասպանության փաստացի ուրացման մասին, թուրք-ադրբեջանական նոր նախապայմանների անշեղ կատարումն այս վարչախմբի կողմից, ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ պետ Էդվարդ Ասրյանի անհեթեթ արտահայտությունները ՀՀ ինքնիշխան տարածքն իբր դիվանագիտության ուժով ազատագրելու հնարավորության մասին, և այլն։
Մինչ ՀՀ իշխանություններն Ադրբեջանի կարծր դիրքորոշումներն ընդունելը փորձում են փաթեթավորել ինչ-որ անհասկանալի բանակցային առաջընթացի մասին հայտարարություններով, Ադրբեջանի ԱԳ նախարարն իր օտարերկրյա գործընկերների հետ խոսում էՀՀ Սահմանադրությունը փոխելու անհրաժեշտության մասին՝ այն որակելով գործընթացի հիմնական խոչընդոտ։
«Պետականություն ունեցող մարդկանց չեն բացատրում՝ հարկեր վճարե՞լ, թե՞ ոչ: Այն, ինչ բոլորս պետք է անենք, ասում են՝ ով հարկ է վճարում՝ հերոս է. ծիծաղելի է: Այն ժամանակ բանակ գնացող մարդիկ հերոս էին, բա ինչո՞ւ զինվորներին հերոս չեն ասում: Այն մարդիկ, որոնք կյանք են տվել այս հայրենիքի համար, հերոս են, բա ինչո՞ւ հերոսի նման չեք վերաբերվում «Եռաբլուրին», նկարներին էլ գնում՝ ներկ եք լցնում: Դա հասարակության բա՞ն է»:
ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի տնօրեն, պատմաբան Աշոտ Մելքոնյանի խոսքով՝ եթե Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման հարցի առաջմղումը ՀՀ իշխանությունների կողմից չի դառնում առաջնահերթություն, բնականաբար, դա կանդրադառնա հարցի միջազգային ճանաչման վրա՝ այդ գործընթացն ավելի կդանդաղի։
Պետությունը վերացումը սկսվում է ազգային ինքնության վերացումով, ինչով և զբաղված է Հայաստանի իշխանությունը, որը մի կողմից՝ փորձում է դատարկել հանրային հիշողությունը (Միրզոյանի հայտարարությունը դրա խտացված արտահայտություններից է) և լցնել ստամոքսը («Այստեղ հաց, այստեղ կաց», ուտելիքի պաշտամունքի փաշինյանական, ՔՊ-ական այլ կարգախոսներ)։
Ազգային ժողովում 2025 թվականի բյուջեի նախագծի քննարկման ժամանակ ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը մի շարք աղմկահարույց հայտարարություններ արեց. նա Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովում ներկայացրեց դիրքորոշում, որը խիստ նման է Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանի երկարամյա դիրքորոշումներին Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման գործընթացի վերաբերյալ։
«ԱԺ «Պատիվ ունեմ» և Հայաստան» խմբակցությունները նախաձեռնելու են հրատապ նիստ, որի նպատակն է առաջարկել ԱԺ-ին ընդունել հայտարարություն, որն ուղղված կլինի Հայաստանի կառավարիչներին, միջազգային հանրությանը և Ադրբեջանին՝ կապված Բաքվում անօրինաբար պահվող հայ գերիների, ռազմաքաղաքական առաջնորդների վերադարձի հարցի հետ: Տեսնենք, թե ինչպես ՔՊ-ն իրեն կպահի՝ հայ գերիների վերադարձի վերաբերյալ հայտարարության քննարկման և ընդունման համատեքստում»:
Հայկ Մամիջանյանն անդրադարձավ խորհրդարանում Արարատ Միրզոյանի՝ Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ արած հայտարարությանը. «Այսօր ՀՀ արտաքին գործերի նախարարն ասում է, որ նման առաջնահերթություն ՀՀ-ն չունի: Իմ ամենաատելի արտահայտությունը վերջին 6 տարիների ընթացքում դարձել է «բա, որ ասում էինք»-ը: Երբ տարիներ առաջ ասում էինք, որ Նիկոլ Փաշինյանն ու ՔՊ-ն գալիս են իշխանության՝ Արցախը հանձնելու և Ցեղասպանության հարցը մոռացության մատնելու համար, հիմա երկուսն էլ իրողություն են՝ Արցախը հանձնված է, իսկ Ցեղասպանության ճանաչման հետ կապված՝ ՀՀ ԱԳ նախարարն ասում է, որ նման առաջնահերթություն ԱԳՆ-ն չունի»:
Հոկտեմբերի 28-ին ԱԺ-ում լրագրողների հետ ճեպազրույցում ՀՀ ԶՈւ ԳՇ պետ-ՀՀ պաշտպանության նախարարի տեղակալ, գեներալ-լեյտենանտ Էդվարդ Ասրյանին դարձյալ տվել են, իր իսկ խոսքով, ռազմավարական օպերատիվ նշանակության հարցը՝ գնացի՞ն Ջերմուկ ներխուժած «սոված» ադրբեջանցիները:
Եթե ավելի պարզ ասենք, ապա իրականում անսակարկելի, անվերապահ ինքնիշխանությունը Հայաստանի իշխանության համար «կարմիր գիծ է», երբ վերաբերում է, օրինակ, Ռուսաստանի հետ հարաբերություններին, բայց այն վերածվում է ցլի դեմ գցված կարմիր լաթի, երբ խոսքն Արևմուտքի մասին է։
Կառավարության հետ հարցուպատասխանի ժամանակ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը մանրամասնեց, թե ինչո՞ւ Հայաստանը չի միացել ԱՊՀ նախարարական ձևաչափում ընդունված երկու փաստաթղթերին։
«Առաջին անգամ չէ, որ մենք ոչ կառուցողական հռետորաբանություն ենք նկատում պաշտոնական Բաքվից։ Սա որևէ կերպ մեզ չի շեղում մեր ռազմավարությունից՝ համբերատար, կառուցողական, ակտիվ կերպով աշխատել՝ օր առաջ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորումը, խաղաղության պայմանագրի ստորագրումն իրականություն դարձնելու համար։
«Հայտարարությունն էլ ընդունվեց այս անգամ, որն ուղղակի ոչինչ է, ոչինչ են նաև նախորդիվ ձեռքբերված պայմանավորվածությունները Հայաստանի համար։ Թուրքիան շարունակում է պնդել, որ հայ-թուրքական հարաբերություններում քայլ կարձանագրվի, եթե կնքվի «Խաղաղության պայմանագիր» Ադրբեջանի հետ, իսկ այդ պայմանագիրը չի ստորագրվում, քանի դեռ Ադրբեջանի պահանջով Հայաստանում հանրաքվե չի եղել։ Հետևաբար՝ նմանատիպ հանդիպումները կարող են լինել անգամ շատ ինտենսիվ, միևնույն է՝ խնդրի էությունը դրանք չեն փոխում»:
Ստամբուլում ավարտված «3+3» (Թուրքիա, Ռուսաստան, Իրան, Հայաստան և Ադրբեջան) ձևաչափով հանդիպումից հետո Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը հայտարարեց, որ Ռուսաստանը, Թուրքիան և Իրանը Հայաստանին ու Ադրբեջանին առաջարկել են օգտագործել «3+3» հարթակը խաղաղ պայմանագրի վրա աշխատանքն ավարտելու համար:
Նախօրեին Ստամբուլում կայացած «3+3» տարածաշրջանային խորհրդատվական հարթակի երրորդ նիստին Երևանին ու Բաքվին առաջարկվել է Խաղաղության համաձայնագիրը վերջնականացնել վերոնշյալ հարթակում։
«Հայաստանը չի դիվերսիֆիկացնում իր արտաքին քաղաքականությունը․ Հայաստանն ուղղակի վեկտորն է փոխում, այսինքն՝ հրաժարվում է ռուսական ուղղությունից, բոլոր հնարավորություններից, որոնք կան այդ ուղղության վրա, և գնում են դեպի Արևմուտք։ Դիվերսիֆիկացիան այն է, երբ ունես մի բան, որին մեկը հավելում ես»։
«Իրական քաղաքականությունը մենք տեսնում ենք գետնի վրա։ Ադրբեջանն ուղղակիորեն սպառնում է Հայաստան ներխուժմամբ՝անընդհատ զորավարժություններ կազմակերպելով թե՛ Նախիջևանում, թե՛ Արցախի օկուպացված տարածքներում»։
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանն այսօր նախագահական նստավայրում կընդունի «3+3» ռեգիոնալ խորհրդատվական հարթակի նիստի մասնակից արտգործնախարարներին։ Այս մասին տեղեկացնում են թուրքական ԶԼՄ-ները։
