«Ադրբեջան-Իրան հարաբերությունների տրամաբանության մասով միաշերտ պատասխան չկա: Ադրբեջանը հանդիսանում է մի քանի տիրոջ ծառա: Կարելի է ասել՝ Թուրքիայի մասնիկ, Իսրայելի ուղղակի խամաճիկ: Իրենք նույնիսկ պարծենում են դրանով՝ ասելով, որ կարևորը՝ իրենց հարցերը լուծվում են»,- «Դեպի ո՞ւր է գնում տարածաշրջանը. նոր զարգացումներ» թեմայով քննարկման ժամանակ ասաց ԱԺ նախկին պատգամավոր Արման Աբովյանը՝ ընդգծելով, որ Իսրայելն իր համար գոյաբանական խնդիր է համարում Իրանի չեզոքացումը:
«Իր այցելությունները միայն փողի վատնում են: Ինձ համար առավել տարօրինակ է, որ այս ճգնաժամային օրերին, երբ բոլորս աշխարհով մեկ փորձում ենք հասկանալ, թե ինչ կարող ենք անել, որպեսզի Լաչինի միջանցքը բացվի, Արցախն ու Հայաստանը կարողանան դիմագրավել մարտահրավերներին, Զարեհ Սինանյանը չփորձեց մի խելացի պատգամ փոխանցել, ուղղություն տալ Սփյուռքին:
«Ադրբեջանն ասում է՝ դե, պատերազմում հաղթել եմ, էս ինչ բանակցություններ են, 5 սկզբունքներս ուղարկել եմ՝ ստորագրեք: Եթե 2023-ին չստորագրեք, լայնածավալ հարձակում եմ սկսելու,- լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ նշեց ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը՝ դիտարկմամբ,- Մեր լրագրողները հարցնում են՝ հիմա եթե այսպես է իրավիճակը, հնարավո՞ր է՝ գնաք և ստորագրեք թղթեր, որոնք կապիտուլյացիա են Հայաստանի համար: Ես ասում եմ՝ ոչ. մենք պատրաստ ենք գնալ որոշակի լուծումների, այո, պատասխանատվություն վերցնել»:
«Խաղաղության պայմանագրում» առկա կողմերի տարաձայնությունների ու համաձայնությունների մասին հայ հասարակությունը կտեղեկանա փաստաթղթի ստորագրումից հետո՞, թե՞ մինչ այդ՝ ասուլիսում Նիկոլ Փաշինյանից հետաքրքրվեց լրագրողը:
Այսօր հրավիրված մամուլի ասուլիսի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանն անդրադարձավ Արցախում հնարավոր էսկալացիային, այդ համատեքստում լրագրողի հարցին, թե՝ այդ դեպքում արդյոք Հայաստանն ապահովելո՞ւ է Արցախի անվտանգությունը, Հայաստանը շարունակո՞ւմ է մնալ Արցախի անվտանգության երաշխավորը, Փաշինյանը պատասխանեց՝ հիշատակելով 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունը:
«Բրյուսելյան ֆորմատի հետ կապված վերջերս շատ ակտիվ քննարկումներ ենք ունեցել, այդ թվում՝ ԵՄ նախագահ, իմ բարեկամ Շառլ Միշելի հետ, որոնց արդյունքում մենք ֆունդամենտալ խնդիր ենք տեսել բրյուսելյան ֆորմատի մեջ,- իր մամուլի ասուլիսի ժամանակ նշեց Նիկոլ Փաշինյանը:
Արտակ Զաքարյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է. «Նիկոլն ասում է, որ «…երբ Հայաստանը բանակցում է Ադրբեջանի հետ, Լեռնային Ղարաբաղում սկսում են կասկածել, թե ի՞նչ դավադրությունների մեջ է Հայաստանի իշխանությունը: Դրա համար թող Լեռնային Ղարաբաղը ինքը բանակցի Ադրբեջանի հետ…»:
«Այդ խնդիրների 1 քայլանի լուծում չեմ պատկերացնում»,- այսօր հրավիրված մամուլի ասուլիսի ընթացքում ասաց Նիկոլ Փաշինյանը՝ պատասխանելով հարցին, թե ինչպե՞ս է տեսնում ՀՀ սուվերեն տարածքն ադրբեջանցիների կողմից օկուպացնելու խնդրի լուծումը:
«Հայաստանը քանիցս հայտարարել է, որ հայ-ադրբեջանական խաղաղության պայմանագրի արդյունավետության կարևոր բաղադրիչը երաշխավորի ինստիտուտն է. կարո՞ղ եք ասել, թե ինչպիսի կոնսուլտացիաներ են եղել այս հարցի շուրջ, ո՞ւմ եք դիտարկում՝ որպես հնարավոր այդպիսի երաշխավոր, և ի՞նչ դիրքորոշում ունեն այս մասով Ռուսաստանն ու Արևմուտքը»,- այսօր հրավիրված մամուլի ասուլիսի ժամանակ լրագրողը հարցրեց Նիկոլ Փաշինյանին:
Արդյո՞ք Հայաստանի համար ընդունելի է մի փաստաթուղթ, որտեղ կլինի հետևյալ ձևակերպումը՝ ԼՂ հայերի անվտանգություն և իրավունքներ, որը կհամապատասխանի Ադրբեջանի սահմանադրությանը. վերջերս ընդդիմադիր դաշտից տարածվեց մի փաստաթուղթ, որը ըստ տարածողի՝ բանակցվող փաստաթղթերից է:
Հայաստանում է ՆԱՏՕ-ի նախկին գլխավոր քարտուղար Անդերս Ֆոգ Ռասմուսենը: Նա հանդիպել է Պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանի հետ: Վերջինս ՆԱՏՕ-ի նախկին գլխավոր քարտուղարին է ներկայացրել տարածաշրջանի վերջին զարգացումները:
Խնդիրն այստեղ այն է, թե այս պարագայում որքանով է Ադրբեջանն իր «խաղն» անկախ խաղում։ Ըստ իս, Բաքուն իր ռազմական, նաև՝ լոգիստիկ ու էներգետիկ խնդիրները լուծելու համար մեծ պարտավորություններ ունի տարածաշրջանային մեծ խաղացողների առջև։
«Ադրբեջանը պատերազմի ժամանակ բավականին լուրջ և անթաքույց աջակցություն է ստացել և՛ Թուրքիայից, և՛ Իսրայելից, ինչն էլ նշանակում է, որ Ադրբեջանն ինչ-որ բան պետք է տրամադրի դրա դիմաց: Բոլորի համար պարզ է, որ «ինչ-որ բան տրամադրելը» լինելու է հակաիրանական գործողությունների տեսքով: Կարծում եմ՝ առաջիկայում դրա դրսևորումները կտեսնենք, և պրոցեսները, որոնք արդեն տեղի են ունենում, դրա վառ ապացույցն են»,- 168.am-ի հետ զրույցում մանրամասնեց միջազգայնագետը՝ հիշեցնելով, որ քննարկվում են նաև ռազմական գործողությունների սցենարներ:
«Ապագա Հայկականը» և «Ավրորա» նախաձեռնությունների համահիմնադիր, Արցախի նախկին պետնախարար Ռուբեն Վարդանյանն այսօր ևս Արցախից տեսակապով միացավ «Ապագա Հայկականը» նախաձեռնության կազմակերպած համաժողովին:
«Ապագա Հայկականը» նախաձեռնությունը Երևանում անցկացնում է առաջին համահայկական քաղաքացիական համաժողովը: Համաժողովի երկրորդ օրվա քննարկումների արդյունքներն ամփոփելով՝ «Առավոտ» օրաթերթի խմբագիր, համաժողովի՝ «Հայաստան-Սփյուռք միասնականություն» փորձագիտական խմբի ղեկավար Արամ Աբրահամյանը նկատեց.
«Հո իջևանցի Նիկոլի համար ՆԱՏՕ-ի կամ աշխարհաքաղաքական կենտրոնների աչքերը չէ՞ր ուռել. պարզից էլ պարզ է՝ նրան իշխանության են բերել ընդամենը Ռուսաստանին Հարավային Կովկասից հեռացնելու համար, իսկ Փաշինյանն էլ կատարում է իր առաջ դրված պահանջները, որոնք դրել է նաև ԱՄՆ ազգային անվտանգության գծով նախկին խորհրդական Ջոն Բոլթոնը՝ հայ ժողովրդին իր պատմական կաղապարներից ձերբազատվելու մասին արած հայտարարությամբ, այնպես որ, պետք է զարմանալ, եթե նա հայկական շահից բխող որևէ քայլ անի»։
Հայաստանը պաշտոնապես հրաժարվել է Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության՝ ՀԱՊԿ-ի փոխնախագահի քվոտայից։ Պաշտոնական այս տեղեկատվության հետ որևէ մեկնաբանություն, բացատրություն, պարզաբանում չի ներկայացվել։ Կարելի է ենթադրել, որ եթե որևէ հիմնավորում էլ ներկայացվեր, այն լինելու էր մոտավորապես «ՀԱՊԿ-ին հասնում ա» տրամաբանության մեջ։
«Ջենեսիս Արմենիա» ուղեղային կենտրոն-հիմնադրամի ղեկավար, քաղաքական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Աբրահամ Գասպարյանը 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում վերահաստատեց նախորդ տարվա վերջին իր արած այն հայտարարությունը, որ 2023թ. կենաց-մահու կռիվ է լինելու:
Կառավարության այսօրվա նիստը սահմանափակվեց Նիկոլ Փաշինյանի ելույթով: Օրակարգում ներառված բոլոր հարցերը որոշեցին քննարկել առանց զեկուցման, հանրության համար ոչ հրապարակային նիստում: Իսկ նիստի մեկնարկին Փաշինյանն անդրադարձավ մարտի 5-ին Արցախում տեղի ունեցած ողբերգական դեպքին, ինչի հետևանքով 3 ոստիկան զոհվել էր, մեկը՝ վիրավորվել:
«Բոլորս շոկի մեջ ենք, ինձ թվում է՝ Հայաստանի և Արցախի իշխանությունները փորձում են ժողովրդին նախապատրաստել ինտեգրման, երկրորդ Փաշինյանն էլ այստեղ է նստած, Փաշինյանի պոչն է, նա ինչ ասում է, սա կատարում է»,- 168.аm-ի հետ զրույցում ասաց Արցախի Հանրապետության մայրաքաղաք Ստեփանակերտի բնակիչ Լեսմոնյա Օհանջանյանը:
Դա չափազանց վտանգավոր հայտարարություն է, այս պահի դրությամբ շատ հնարավոր է, որ Արցախում նման խմբեր չլինեն, նման խոսակցությունը տեղի չունենա Արցախում, բայց այս հայտարարությունից հետո արդեն մարդկանց խոսույթի մեջ առնվազն այդ թեզերը գեներացվում են: Այս իմաստով Արցախի ղեկավարությունն ավելի հստակ պետք է սահմանի՝ ինչ խնդիր է փորձում լուծել:
168.am-ի հետ զրույցում Ադրբեջանի հարցերով փորձագետ Գառնիկ Դավթյանը պատասխանելով մեր հարցերին՝ նշեց, որ ամեն ինչ պայմանավորված է Արցախի շրջափակումից հետո Արցախի իշխանությունների կատարած քայլերով և զիջումներով։
Մարտի 5-ին, ժամը 10։00-ի սահմաններում, ադրբեջանական զինուժի դիվերսիոն խումբը «Խայփալու» կոչվող տեղանքում թիրախավորել և կրակ է բացել Արցախի Հանրապետության ոստիկանության անձնագրային և վիզաների վարչության անձնակազմի հերթափոխի մեքենայի վրա։
Այս մարդիկ եկած օրվանից պառակտում են հասարակությունը, պարտություն են քարոզում, իրենց համար նվաստ լինելը, պարտված լինելը հոգեվիճակ է։ Իրենք մտել են մի գործընթացի մեջ ու չեն պատկերացնում թուրք-ադրբեջանական սպառնալիքի ողբերգական բնույթը, որևէ բանով չեն հակազդում, որովհետև կամք ու գիտակցում չունեն դրա համար։
Միջազգային կառույցներում հայ ռազմագերիների շահերի ներկայացուցիչ, Միջազգային և համեմատական իրավունքի կենտրոնի նախագահ Սիրանուշ Սահակյանը 168.am-ի հետ զրույցում արձանագրեց՝ Ադրբեջանում պահվող գերիների վերադարձի հարցը քաղաքական շահարկումների առարկա է դարձել:
«Դա կլինի ամենախայտառակ զիջումը»,- ԱԺ-ում խմբակցությունների ճեպազրույցի ընթացքում ասել է «Հայաստան» խմբակցության քարտուղար Արծվիկ Մինասյանը՝ անդրադառնալով Բերձորի միջանցքում անցակետ և տեսահսկող սարք տեղադրելու մասին խոսակցություններին:
«Անընդհատ այս վարքագիծը տանել, գնալ զիջումների՝ անընդունելի է: Պարզ է՝ լավ հետևանքների չի բերի: Այո, պետք է անել ամեն ինչ, որ որոշակի լարվածության մեղմացում լինի, բայց ոչ ի հաշիվ Արցախի ինքնորոշման»,- ընդգծել է Արծվիկ Մինասյանը:
Ինչպես արդեն հայտնել էինք, Արցախում տեղակայված ռուսական խաղաղապահ զորակազմի միջնորդությամբ և մասնակցությամբ մարտի 1-ին կայացել է Արցախի Հանրապետության և Ադրբեջանի Հանրապետության պաշտոնական ներկայացուցիչների հերթական հանդիպումը:
Սելայ Էրթեմը նաև հիշեցրեց, որ Թուրքիան իր «դռները չի փակել» հարևաններից ոչ մեկի առջև, որին թշնամի է հայտարարել, այլ միայն Հայաստանի առջև, ուստի հենց Թուրքիան պետք է առանց նախապայմանների բացի դռները։
Հիմա Սամվել Բաբայանը որտեղի՞ց է ստացել երաշխիք, որ իրեն Ադրբեջանը մի օր չի հասնելու, ավելին՝ ինքն է որոշելու՝ ո՞ւմ հանձնել Բաքվին, ո՞ւմ՝ ոչ:
